Reagan sust beroering
Eerste socialistische
regering geïnstalleerd
Soedan en Libië:
sabelgekletter of
oorlogsdreiging
FS: geen Marshall-hulp Derde Wereld
12,03%
Over mogelijkheid Europese kernoorlog
Extremisten wilden bankberoven
Een lucratieve
spaar- of beleggingsvorm
NMB
DONDERDAG 22 OKTOBER 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
ATHENE (Reuter/AFP/UPI/GPD)
Griekenlands eerste socialisti
sche regering onder leiding van
Andreas Papanderou is gisteren
in het paleis van president Kara-
manlis beëdigd. Zijn Pan-helle-
nistische socialistische regering
Pasok behaalde bij de verkiezin
gen van zondag 174 van de 300
zetels in het parlement.
Het kabinet ging na de beëdiging
meteen aan het werk. De premier
drong er bij zijn ministers op aan
zich in te zetten voor sociale her
vormingen. Hij zei dat zij niet het
recht hebben het Griekse volk
teleur te stellen dat aan hen de
taak had toevertrouwd een pro
gramma van wijzigingen uit te
In Griekenland
Op de eerste kabinetsvergadering
zei de premier dat het Griekse
volk iets nieuws verwacht. "Het
is onze taak de mensen op de
hoogte te brengen van de waar
heid hoe bitter deze ook kan zijn.
Er moet een frisse wind waaien.
De Pasok-regering is een rege
ring van alle Grieken. U moet het
overheidspersoneel duidelijk
maken dat het beoordeeld zal
worden naar zijn verdienste, on
geacht zijn politieke opvattin
gen".
Om het belang te onderstrepen dat
hij hecht aan zijn sociale pro
gramma, drong de premier er bij
zijn ministers op aan de kosten
zoveel mogelijk te beperken op
dat fondsen kunnen worden toe
gewezen aan welzijn, gezond
heidszorg, onderwijs en verbete
ring van het inkomen van de
boeren.
Mercouri
"Griekenland glimlacht!". Zo ein
digt een blijde boodschap van de
actrice Melina Mercouri, sinds
gisteren minister van cultuur en
wetenschap in Andreas Papand-
reou's nieuwe kabinet, het eerste
socialistische uit de Griekse ge
schiedenis.
Melina Mercouri, nu 56 jaar oud,
heeft door de jaren heen Grieken
en buitenlanders versteld doen
staan over haar onberekenbaar
en voor alles theatraal optreden.
Maar kun je dat een actrice kwa
lijk nemen? Haar verdienste is
dat ze zich inzet voor grote poli
tieke en sociale zaken en dat ze
daarbij haar acteerkwaliteiten
ten volle inschakelt moet je op
de koop toe nemen.
In haar uiterst leesbare en zeer
openhartige autobiografie „Ik
ben als Griekse geboren" (ook in
het Nederlands vertaald) heeft ze
geschreven hoe zij vroeger, in
haar jonge jaren, totaal anders
was als nu, hoe zij zelfs tijdens de
Duitse bezetting alleen leefde
voor haar plezier; deelnam aan
de vele feesten, die overdadiger
waren dan daarvoor en daarna.
Kleindochter van een gevierd
maar conservatief burgemeester
van Athene, ging zij geheel op in
het lichtzinnige eliteleventje, een
soort politieke bewustwording
kreeg ze pas, naar zij schrijft,
door een incident aan het eind
van de oorlog.
De grote ommekeer kwam echter
in 1967, toen zij in Amerika voor
de revue-versie van de film
Melina Mercou
„Nooit op Zondag" hoorde van
de staatsgreep in haar land. Zij
begon meteen een campagne te
gen de „stupide kolonels", waar
in zij het publiek opriep niet
meer als toerist naar dit Grieken
land te gaan. Het regime ontnam
haar het staatsburgerschap,
maar zij zei: „Ik ben als Griekse
geboren en ik zal als Griekse
sterven".
ANTWERPEN (ANP) - In de diamantwijk te Antwerpen waar dinsdag twee vrouwen om het leven
kwamen ten gevolge van een bomaanslag op de joodse synagoge en vele tientallen argeloze voorbijgangers
werden gewond, is de ontreddering groot. Hoewel het leven ogenschijnlijk weer zijn normale loop heeft
genomen wijst alles erop dat de angst bij de joodse bevolking in deze "enclave" voorlopig nog niet zal zijn
weggenomen.
Op een persconferentie die gistermiddag in Antwerpen werd gegeven gaf de inspecteur-generaal van het
ministerie yan volksgezondheid dr. De Block, de juiste aantallen gewonden. "Op het ogenblik liggen
verspreid in de ziekenhuizen nog zo'n zeventig mensen. Zes van hen zijn zwaar tot zeer zwaar gewond
Van dit zestal verkeren er drie in direct levensgevaar". Volgens de Block zijn de meeste slachtoffers aan het
hoofd gewond.
Op de foto: Koning in Fabiola van België bracht gisteren een bezoek aan het St. Elisabethziekenhuis waar
een deel van de slachtoffers is ondergebracht die dinsdag bij de aanslag in de Antwerpse diamantwijk
geuxmd raakten.
WASHINGTON (Reuter/UPI) - President Reagan van de
Verenigde Staten heeft gisteren elke suggestie dat de
Verenigde Staten ook maar het voeren van een kernoor
log ten koste van Europa zouden overwegen, "zuivere
misleiding" genoemd.
BONN - De minister van binnen
landse zaken van de Westduitse
deelstaat Beieren, Gerold Tand-
ler, meent dat de politie met de
aanhouding van een groep ex
treem-rechtse terroristen een
spectaculaire bankoverval heeft
kunnen verijdelen. Aan de aan
houding ging dinsdagavond in
München een vuurgevecht tus
sen de politie en vijf rechtse ex
tremisten vooraf. Daarbij wer
den twee jonge neo-nazi's ge
dood; één rechts-extremist en
twee agenten werden zwaarge
wond.
De schietpartij brak uit nadat de
politie meerdere pogingen had
gedaan om de auto waarin de
rechts-extremisten zaten, te la
ten stoDpen. Toen dat eindelijk
ADVERTENTIE
NMB Spaarbrief met beursnotering
Efltaicl rendement d.d.20obtoberl981
Een waardepapier
dat op de Effecten
beurs verhandelbaar is.
De NMB Spaarbrief is te
verkrijgen in coupures
van duizend en vijfdui
zend gulden.
Gemakkelijk over
draagbaar, ook als
schenking en cadeau.
Fiscaal voordelig voor
hen die straks voor pen
sionering in een lager
belastingtarief vallen:
de rente is pas na de
datum van uitkering
belastbaar.
Verkrijgbaar op alle
NMB-kantoren. U kunt
daar tevens, geheel vrij
blijvend uiteraard, de
huidige koers en het
effectieve rendement
opvragen.
Viditel pagina 484.
De NMB denkt met u mee.
doUIlOn J O graag n
VAJUpuil spaarbrief met 1
lukte, werd uit de auto een hand
granaat gegooid. Daarop ont
stond een vuurgevecht, dat ruim
tien minuten duurde.
De vijf neo-nazi's waren tevoren op
bezoek geweest bij de voorzitter
van de rechtsradicale 'Volksso-
zialistischen Bewegung
Deutschlands' (VSBD), Fried-
helm Busse (52). Er wordt aange
nomen dat de militante rechtsra-
dicalen acties wilden voorberei
den. Het is mogelijk dat zij af
spraken hebben gemaakt voor
provocaties tijdens de herden
king van de zogenaamde Rijks-
kristalnacht in november. In de
auto heeft de politie machinepi
stolen en handgranaten gevon
den. Bij de inmiddels gearres
teerde Busse thuis werden tallo
ze explosieven aangetroffen.
De neo-nazistische volkssocialisti-
sche beweging van Duitsland is
in 1971 in Krefeld opgericht en
heeft zich intussen ontwikkeld
tot een verzamelplaats van mili
tante neo-nazi's uit geheel Duits
land.
De Amerikaanse president, die
poogde ongerustheid in Europa
weg te nemen over zijn opmer
king in het weekeinde, zei: "Wg
beschouwen elke militaire be
dreiging van Europa als een be
dreiging van de Verenigde Sta
ten zelf'.
De verklaring van Reagan, uitgege
ven aan boord van het vliegtuig
dat hem bracht naar Cancun in
Mexico voor de vandaag begin
nende Noord-Zuid-conferentie
over economische vraagstukken,
was de jongste officiële ophelde
ring van een reeks die Washing
ton heeft uitgegeven over zijn
nucleaire politiek.
In een gesprek in het weekeinde
met geselecteerde Amerikaanse
hoofdredacteuren van dagbla
den, had Reagan gezegd dat hij
niet wist of zich een kernoorlog
zou kunnen voordoen die zich
tot Europa zou beperken.
En hij vervolgde met te zeggen dat
in een vastgelopen oorlog "ik mij
de situatie kan voorstellen waar
in zich een conflict met tactische
wapens kan voordoen tussen
troepen te velde zonder dat een
van de grote mogendheden ertoe
gebracht wordt op de knop te
drukken".
De opmerking veroorzaakte in Eu
ropese officiële kringen conster
natie en gaf president Brezjnjev
van de Sowjet-Unie klaarblijke
lijk het nieuwe verzoek aan pre
sident Reagan in het denkbeeld
van het voeren van een nucleaire
oorlog af te wijzen.
"De suggestie dat de Verenigde
Staten een kernoorlog ten koste
van Europa ook maar zouden
overwegen, is zuivere mislei
ding", aldus Reagans verklaring.
"Het wezen van de Amerikaanse
nucleaire strategie is dat geen en
kele agressor mag geloven dat
gebruik van kernwapens in Eu
ropa tot Europa beperkt zou blij
ven", aldus de Amerikaanse pre
sident.
Hij beschuldigde de Sowjet-Unie
ervan dat zij propagandaverkla-
ringen uitgaf om een wig te drij
ven tussen de Verenigde Staten
en hun bondgenoten, en hij
voegde hieraan toe:
"Ik ben niet van plan deze groteske
verdraaiingen van ons beleid on
aangevochten te laten passeren".
"De Amerikaanse politiek die erop
is gericht oorlog in Europa te
vermijden is de laatste twintig
jaar niet veranderd", aldus presi
dent Reagan.
Die politiek is er een van de flexi
bele respons: handhaving van
een doelmatige militaire afweer
ter afschrikking van gebruik van
conventionele of nucleaire mili
taire macht op het laagst mogelij
ke niveau.
In Bonn verklaarde regerings
woordvoerder Lothar Ruehl gis
teren na een ministerraadsverga
dering, dat de Westduitse rege
ring ervan overtuigd is dat presi
dent Reagan met zijn omstreden
uitlating geen enkele verande
ring heeft aangebracht in de tot
nu toe in het westen gevoerde
politiek van afschrikking.
De uitlating van de Amerikaanse
president aan de hand van de En
gelse tekst en een officiële West
duitse vertaling waren volgens
Ruehl hoofdonderwerp van de
ministerraadsvergadering.
ADVERTENTIE
Ze zijn er weer:
Die fijne
wildschotels.
Hazerug, Wildsocp, Hazebout,
Wildzwijn; Hcrtcbicfstuk, Vcluwsc
Jachtschotel. Wild is nu op z'n fijnst
cn staat dan ook centraal op de kaart
in Hel Eethuisje van uw
AC Restaurant. Uit eigen Wild-
slachtcrijen Door de chef-kok zelf
met aandacht voor u klaargemaakt.
Door de attente bediening gezellig
voor u uitgeserveerd met een rijk
garnituur Èn wat bovendien zo fijn
is: U kunt bij ons al een Wildschotel
krijgen vanaf f'14,75
Lekker toch?
Gaarne tijdig r
AC Leiderdorp
E10/A4 Rotterdam-Amsterdam
Persant Snocpweg
TeL: 071-899302
l'^'l AC RESTAURANTS
UITEN JUCH EEK BEET JE THUS.
Zijn de in hevigheid toenemen
de propagandacampagnes
en beschuldigingen over en
weer tussen de buurlanden
Soedan en Libië slechts sa
belgekletter, of maken Nu-
meiry en Gadhaffi zich
werkelijk op om een oorlog
tegen elkaar te beginnen?
Vast staat dat voor het laatste
in ieder geval alles in gereed
heid is gebracht.
Libië heeft 12.000 man troepen
in Tsjaad ter ondersteuning
van het regime daar van pre
sident Goukouni Oueddi.
Volgens Soedan breiden de
Libiers vliegvelden in Tsjaad
vlak bij Soedans grens uit en
bombarderen zij bijna dage
lijks Soedanese dorpen vlak
over die grens. Bovendien
zouden er duizenden Libi
sche 'agenten-provocateurs'
zitten tussen zo'n 10.000
„landlopers, vreemdelingen
en andere ongewensten" die
afgelopen weken in Soedan
door de autoriteiten werden
gearresteerd, en die slechts
op het signaal uit Tripoli za
ten te wachten om een alge
hele opstand tegen het regi
me van Numeiry in Khar
toum te beginnen.
Soedans vice-president Khalil
beschuldigt Gadhaffi - vol
gens hem een „instabiele
gek" en „een gevaar voor de
vrede" - ervan troepen in
Tsjaad samen te trekken ter
voorbereiding van een aanval
op Soedan. Westerse diplo
matieke bronnen in Cairo
evenwel menen dat er geen
bewijzen zijn voor de Soeda
nese bedenkingen tegen Li
bië op dit punt.
Blitzkrieg
De Libiërs van hun kant ver
wachten dat de Soedanezen
een 'Blitzkrieg' tegen Tsjaad
zullen beginnen om zodoen
de de voormalige Tsjadische
minister van defensie, Hissa-
ne Habrc. weer in het zadel te
helpen. Volgens het Libische
staatspersbureau Jana wor
den Soedanese troepen per
helikopter naar de grens met
Tsjaad gevlogen. Kolonel
Gadhaffi zegt dat zijn land
„klaar is voor de oorlog die
Amerika tegen ons wil gaan
voeren middels Soedan via,
Tsjaad".
Gadhaffi sluit overigens de mo
gelijkheid dat Amerika's an
dere „regionale pion": Egyp
te, een oorlog tegen Libië zal
ontketenen vooralsnog uit
Egypte heeft zijn 60.000 man
troepen aan de grens met Li
bië in de hoogste staat van
paraatheid gebracht. De
Egyptische pers is eenstem
mig van mening dat de Sow
jet-Unie Gadhaffi aanmoe
digt om bestaande regimes in
Afrika te destabiliseren.
Libische regeringsleiders en di
plomaten ontkennen dit in al
le toonaarden en onderstre
pen dat Libië geen agressieve
plannen heeft tegen Soedan,
Egypte of welk buurland dan
ook. Wel is Libië fel gekant
tegen „vreemde inmenging
in de regio", een verwijzing
naar wat de radicale Arabi
sche landen en de Sowjet-
Unie zien als een „directe
Amerikaanse militaire inter
ventie" in Egypte en Soedan
direct na de moord op Sadat.
De huidige Soedanees-Libi-
sche confrontatie heeft alles
weg van een Amerikaans-
Russische regionale kracht
meting 'bij volmacht', veroor
zaakt door de onzekere situa
tie in het Midden-Oosten na
het wegvallen van Washing-
tons trouwste Arabische
bondgenoot: Sadat. Een goe
de tweede is Numeiry, die
zich als het ware gewurgd
ziet door het pro-Russische
Libië, Ethiopië en Zuid-Je-
men. Ook intern staat Numei
ry zwak: hij wordt niet alleen
bedreigd door 'landlopers en
werklozen' die in Libische
dienst zouden staan, maar
ook door een goed georgani
seerde binnenlandse opposi
tie.
Werkelijkheid
De in Londen in ballingschap
levende Soedanese opposi
tieleider Al Hindi voorspelt
een spoedige val van Numei
ry en beschuldigt hem ervan
de Amerikanen toe te staan
militaire bases op Soedanese
bodem te bouwen. Westerse
waarnemers in Khartoum
denken dat Numeiry de Libi
sche dreiging tegen zijn land
erger voorstelt dan hg in
werkelijkheid is, om zodoen
de meer Amerikaanse wa
pens los te krijgen.
Deze ontwikkeling komt de
Amerikanen goed te pas:
Washington moedigt Numei
ry zelfs aan opdat de geldig
heid van Reagans Midden-
Oostenpolitiek een zgn. stra
tegische concensus tussen
gematigde Arabische landen
plus Israel tegen de om zich
heen grijpende Sowjet-in-
vloed. nogmaals wordt bewe
zen. Amerika moet met mili
taire middelen (Awacs als
waakhonden in de lucht, ver
snelde wapenleveranties aan
Egypte en Soedan, gemeen
schappelijke militaire oefe
ningen met deze landen) dui
delijk maken dat zij haar
vrienden in de regio zal steu
nen. Als Amerika dat in '78
en '79 in Iran gedaan zou heb
ben, zou de sjah niet gevallen
zijn, meent president Rea
gan.
Troebel
Moskou voert eveneens een
'imperiale' politiek en vist in
troebel water: het moedigt
Gadhaffi aan om middels
subversie en militaire drei
ging datgene in Khartoum te
bereiken wat in Cairo niet ge
lukt is. Sadat werd niet door
Libische agenten, maar door
gefrustreerde moslim fanati
ci vermoord. Indien Numeiry
ten val zou worden gebracht,
door een coup al dan niet het
gevolg van een 'verloren oor
log' tegen Libië, zou dat de
Russen uitstekend uitko
men: in Khartoum is geen
Moebarak voorhanden die
garant zou staan voor voort
zetting van een pro-Ameri
kaanse politiek.
Arabische diplomaten in Bei
roet wgzen op het gevaar van
zowel de Amerikaanse als de
Russische Midden-Oosten-
strategie, die frustrerend ge
noemd wordt voor pogingen
om Egypte weer in het Arabi
sche kamp te krijgen en de
Arabische eenheid te herstel
len. Katalysator in dit proces
is het befaamde Saoedische
vredesplan voor het Midden-
Oosten. dat door alle Arabi
sche landen, behalve de pro-
Moskou gezinde, wordt toe
gejuicht inclusief PLO-chef
Yasser Arafat
RIENKO WILTON
Weinig kans voor Oostenrijks plan in Cancun
Postcode cn woonplaats
(Van onze verslaggever Henk Kolb)
CANCUN. MEXICO - Oostenrijk wil de rg-
ke wereld een soort Marshall-plan voor
ontwikkelingslanden voorleggen, zo
werd aan de vooravond van de Noord-
Zuidconferentie in de Mexicaanse bad
plaats Cancun verklaard. De Amerikaan
se president Reagan voelt daarvoor abso
luut niets: de VS willen zulke etiketten
niet meer plakken op initiatieven die
„stammen uit een andere tijd en bedoeld
'waren voor een ander soort bijstand, op
een ander niveau van ontwikkeling", al
dus een Amerikaanse zegsman. Handel,
regionale initiatieven, voedsel en energie
- alles gevoed door privé-kapitaal: daar
over komen de VS spreken, in de volle
zekerheid dat zij naderhand niet aan enig
besluit zullen worden vastgenageld.
De Russen hebben niet willen komen, Cu
ba is niet uitgenodigd, zo min als een nu
hoogst verontwaardiede groep Westeuro-
pese landen (zoals Nederland en Italië),
maar de VS zijn bij voorbaat al innig te
vreden. „Het gaat maar om 22 landen en
dit is de wereld niet. maar toch, hier ver
tegenwoordigen wij driekwart van de
economische macht in de wereld en twee
derde van de bevolking", aldus een hoog
geplaatst Amerikaans woordvoerder.
De Mexicaanse president Lopez Portillo
beleeft - volgens de Mexicaanse kranten
dan - „zijn ogenblik met de historie",
maar nog voor de Noord-Zuidconferentie
is bcgonmen, met 22 staatshoofden en re
geringsleiders (de Oostenrgkse kanselier
Kreisky kan wegens ziekte niet komen),
is het al duidelijk dat vooral de bilaterale
besprekingen in de marge van het gebeu
ren van betekenis zgn. De conferentie
neemt geen besluiten, er is dan ook geen
agenda en dat is de prgs die voor de Ame
rikaanse aanwezighed moet worden be
taald.
Reagan heeft inmiddels direct na aankomst
anderhalf uur gesproken met de Chinese
leiders ..Een uitwisseling van gedachten
over strategie, zowel ten aanzien van het
Verre Oosten als globaal" De Chinezen
hebben wederom geprotesteerd tegen de
verkoop van F-16-gevechtsvliegtuigcn
aan Taiwan, maar de Amerikanen vinden
dat hun eigen verantwoordelijkheid.
Reagan heeft ook gesproken met Indira
Gandhi Hij prees tijdens dat gesprek het
succes van de Indiase landbouwpolitiek,
want. aldus hoge Amenkanen die ano
niem wensten te blgven maar wel bg de
discussie waren, dit past precies in Rca
gans ontwikkelingsbeleid, dat alleen
voorziet in pnvé-kapitaal. maar ook in de
ontwikkeling van de landbouw als voor
naamste bron van voedsel
Keagan heeft een serie van deze tweege
sprekken op zijn programma in de marge
van de conferentie, die inspannend ge
noeg is. Vier vergaderingen van drie uur
elk. na een reeks van inleidende verkla
ringen w.i.irbij ontwikkelingslanden en
rijke landen om en om aan de beurt ko
men. In de avonduren diners op het zoele
strand en nog meer gesprekken.
Uiteindelijk moet dat allemaal neerkomen
op een compromis de VS zullen met hun
filosofie in het Caraibisch gebied en de
Middenamerikaanse landen aan het ont
wikkelen slaan Als Europa de doorslag
gevende invloed van privé kapitaal wil
afwgzen. dan krijgt het in Afrika en Zuid-
oost-Azu eigen proeftuintjes Globale on
derhandelingen binnen het raamwerk
van de VN zgn met te vermgden Maar de
VS willen van de Cancun-conferentie een
instituut maken waar op den duur toch
besluiten zullen vallen, die dan binnen de
VN-bgecnkomsten als voldongen feiten
worden voorgedragen.
