Minister schrikt
van commentaren
Limburg keert zich af van landelijke politiek
NAVO wekt grote verwarring
Twijfel over NAVO-besliüt
Demonstatie tegen
fascisme en jodenhaat
Advies aan minister:
verhoog collegegeld
Wat gaat u zaterdag
doen? .0emb0//
Bloembollen
kopen en inde f
tuinplanten.
DONDERDAG 22 OKTOBER 1981
Raadsverkiezingen voor herindeling winst voor plaatselijke "splinters"
HEERLEN (GPD) - Versterking
van de bestuurskracht en meer
duidelijkheid in het gemeente
lijk beleid. Dat zou de gemeente
lijke herindeling van Zuid-Lim
burg moeten brengen. Gisteren
heeft de kiezer zich kunnen uit
spreken. Het antwoord op beide
stellingen was: nee.
De uitslag in bijna alle 20 gemeen
ten, waarin de nieuwe gemeente
raden werden gekozen, heeft een
grotere versnippering gebracht
in die gemeenteraden. De door
braak van de landelijke politieke
partijen, die bij deze verkiezin
gen zou moeten komen, is uitge
bleven. De kiezers hebben net
als voorheen gekozen voor per
sonen in plaats van partijen, en
voor dorpsgroeperingen in
plaats van landelijke partijen.
De belangstelling van de kiezers
voor deze verkiezingen viel hard
tegen. In bijna alle gemeenten
was er duidelijk minder opkomst
dan in 1978, bij de laatste ge
meenteraadsverkiezingen. De
gemeente Heerlen scoorde met
een opkomstpelcentage van 58,5
procent het laagste. De gemeente
Susteren, waar een bijzonder ste
vige verkiezingsstrijd was ge
voerd. kwam met 90,9 procent
erg hoog uit de bus.
Van alle landelijke partijen is voor
al de PvdA de grote verliezer ge
worden bij deze raadsverkiezin
gen. In bijna alle gemeenten
daalde het PvdA-aandeel in de
raad. In de gemeenten Kerkrade
en Heerlen moest de PvdA zelfs
drie zetels inleveren. Een deel
van deze linkse stemmen kwa
men bij kleine linkse partijen te
recht, waarbij vooral D'66 hier en
daar winst boekte.
in gemeenten, waar dij ae njstsa-
menstellingen heftig strijd is ge
leverd tussen plaatselijke politici
en het CDA. zoals in Schinveld
en Simpelveld, is het CDA flinke
verliezer geworden. Ook hier
stelde men meer vertrouwen in
de persoon dan in de politiek.
De gemeenteraadsverkiezingen in
de regio Zuid-Limburg wai^n
nodig omdat per 1 januari 1982
het aantal van 56 gemeenten
wordt teruggebracht tot 23. Bij
deze tot dusver omvangrijkste
herindeling was een klein half
miljoen inwoners betrokken. In
drie van de 23 nieuwe gemeenten
zijn geen verkiezingen gehou
den, omdat de grenswijzigingen
daar slechts correcties betreffen.
Bijgedraaid
De CDA-leden die met een eigen
„persoonslijst" zijn uitgekomen
bij de gemeenteraadsverkiezin
gen gisteren in Limburg, behoe
ven de enkele weken geleden
door de partij aangekondigde
maatregelen niet te vrezen. Gis
teravond waren ook landelijke
kopstukken van het CDA volle
dig bijgedraaid: zij spraken zelfs
van uitstekende mogelijkheden
tot samenwerking met deze groe
peringen, bijvoorbeeld bij de col-
iegevorming.
CDA-voorzitter Piet Bukman zei
gisteravond, dat hij tevreden was
over het CDA in Limburg. Bij
prees de activiteit die ontplooid
is om op zoveel mogelijk plaat
sen met een CDA-lijst uit teko-
men. „Je moet niet direct gewel
dige resultaten willen zien. Wij
zijn daarom met het behaalde re
sultaat heel tevreden", zei hij.
Maatregelen tegen CDA-leden
die met een eigen lijst uitkwa
men zag hij niet zittn. „Dat ge
beurt toch overal" zei hg.
Voorzitter Jan Kamminga van de
WD zag in de uitslag een motie
van wantrouwen tegen de lande
lijke politiek. „De PvdA heeft de
grootste klappen gekregen, het
CDA op veel plaatsen ook. De
WD heeft zich gehandhaafd.
Dat wat momenteel in Den Haag
gebeurt slecht is voor de politiek,
dat is hier vandaag wel bewe
zen", meende Kamminga, die
daarbij ook wees op de lage op
komst.
Thijs Wó-ltgens, PvdA-kamerlid
uit Kerkrade. zag in de uitslag
een teleurstellende opschuiving
naar de dorpspartijcn. waarbij
hu het CDA ook rekende. „Veel
Amsterdammers
betrokken bij
gijzeling van
zes Iraniërs
AMSTERDAM (ANP) - De Amster
damse recherche heeft twee Am
sterdammers van 38 en 41 jaar
aangehouden die betrokken zou
den zijn geweest bij de gijzeling
van drie Iraniërs in een villa in
Ekeren (België). De Iraniërs wer
den maandag 19 oktober in vrij
heid gesteld. In verband met de
zelfde zaak is dinsdag in Ulestra-
ten (Ned. Limburg) een 53-jarige
Belg aangehouden.
De achtergrond van de arrestaties
is een poging die een Iraanse de
legatie van zes man vorige week
ondernam om in Londen en Ant
werpen op de illegale markt een
partij geleide anti-tankraketten
te kopen. Volgens de Amster
damse politie zou het financiële
deel van de transactie in Londen
en de zakelijke kant in Antwer
pen worden afgewikkeld.
Bij het uitvoeren van hun opdracht
kwamen de Iraniërs in Londen
in contact met Engelse onderwe
reldfiguren, die het met de trans
actie gemoeide bedrag van 52
miljoen dollar wilden bemachti
gen, aldus de politie. Daarom
werden in Ekeren drie Iraniërs
vastgehouden en in Londen de
andere drie.
Een van de Iraniërs, die ter afwik
keling van de transactie voor
waardelijk was vrijgelaten, waar
schuwde de Londense politie,
die op 16 oktober de Iraniërs kon
bevrijden. Er werden daarbij ne
gen Engelsen en een 40-jarige
Nederlander aangehouden, al
dus de Amsterdamse politie.
Politieman
verdacht van
oplichting
VOORBURG (ANP) - Op verden
king van een poging tot oplich
ting is een 22-jarige wachtmees
ter van het korps rijkspolitie
door de gemeentepolitie in
Schiedam aangehouden en in
verzekerde bewaring gesteld.
Een woordvoerder van de rijks
politie heeft dit meegedeeld.
Hangende een onderzoek dat door
de rijksrecherche wordt inge
steld is de wachtmeester, afkom
stig uit Amerongen, in zijn func
tie geschorst.
De politieman werd dinsdagmid
dag in Schiedam aangehouden
nadat hij had getracht bij een
bankinstelling een bedrag van
meer dan honderdduizend gul
den te incasseren onder valse
voorwendsels.
WEERRAPPORTEN
Amsterdam regenbui
De Bilt regenbui
Deelen regenbui
Eelde geheel bew.
Eindhove
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
regenbui
regenbui
Zd. Limburg licht bew.
Aberdeen zwaar bew.
Athene licht bew.
half bew. 18 9
Bordeaux h
Brussel IWI
Frankfort zw
Genève zwa
Helsinki zw;
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
bew. 10 1 1
bew. 11 -1 01
bew. 10 3 4
sneeuw 14 2 19
regen 15 10 1
onbew.
regen
Lissabon
Locarno
Londen half bew
Luxemburg geheel bew.
Madrid onbew
Malaga licht bew.
Mallorca regen
Munchen regen
Nice onbew.
Oslo geheel bew.
Rom geheel
Stockholm
Zurich geheel
bew 23 17 20
(Van onze correspondent Ferry Mingelen)
DEN HAAG - Minister Van Mierlo (defensie) is gisteravond na zijn terugkeer uit Schot-
land direct politiek overleg begonnen om mogelijke misverstanden en irritatie over zijn
optreden op de afgelopen vergadering van de NAVO-Nucleaire Plan Groep in Schot
land snel de kop in te drukken.
Aan de herdenkingsbijeenkomst bij het standbeeld van de De Dokwerker in Amsterdam werd door ongeveer
tweehonderd mensen deelgenomen. Onder hen rabijn Soetendorp (met hoed) en v.l.n.r. de Tweede Kamerleden
Gualthèrie van Weezei (CDA) en Van den Berg (PvdA).
Nederlandse
VN-soldaat
gewond bij
beschieting
DEN HAAG (ANP) - De Ne
derlandse VN-soldaat Bart
Hogeveen (19) uit Den Ham
(Groningen) is gisteren in Li
banon door een schot in de
buik vrij ernstig gewond ge
raakt. Een defensiewoord
voerder heeft dit meege
deeld.
Dat gebeurde nabij de haven
plaats Sidon (zo'n veertig ki
lometer ten noorden van de
Unifilzone) toen Hogeveen
als bijrijder op een takelauto
in een konvooi op weg was
naar Beiroet. De takelwagen
werd door een onbekende
met een mitrailleur bescho
ten. De gewonde dienstplich
tig militair is direct naar een
nabij gelegen ziekenhuis ge
bracht, waar hij is geope
reerd. Hij verkeert buiten le
vensgevaar.
Het incident ontstond toen een
Nederlandse kolonne langs
twee Libanese vrachtwagens
reed, die met elkaar in bot
sing waren gekomen. Het
konvooi kon aanvankelijk
zonder belemmeringen de
plaats van de aanrijding pas
seren. De achterop rijdende
Nederlandse takelwagen
kreeg van een omstander een
stopteken. De chauffeur ne
geerde dit om het contact
met de kolonne niet te verlie
zen. Daarop werd met enige
salvo's uit een automatisch
wapen direct over de takelau
to geschoten. Vermoedelijk
is Hogeveen door een ver
dwaalde kogel getroffen.
Na aanslag in Antwerpen
AMSTERDAM (ANP) - Ongeveer
200 mensen hebben gisteravond
bij hel monument van de dok
werker op het Jonas Daniël Meij-
erplein in Amsterdam deelgeno
men aan de jaarlijkse demonstra
tie ter gelegenheid van het Jood
se "vreugde der wet"feest. De
demonstratie was georganiseerd
door het soldariteitscomité voor
de Russische joden.
Dit jaar stond het gebeuren in rui
mere zin in het teken van het
protest tegen fascisme, racisme
en anti-semitisme vanwege de
bomaanslag in de Joodse wijk in
Antwerpen. Behalve rabbijn
Soetendorp spraken verschillen
de mensen uit het politieke leven
hun afschuw over deze aanslag
uit. Harry van den Bergh, Twee
de Kamerlid voor de PvdA,
vroeg zich af hoe het mogelijk is
dat in West-Europa 36 jaar na de
Tweede Wereldoorlog 8 aansla
gen op joodse gemeenschappen
zijn gepleegd binnen anderhalf
jaar. "Dit is geen anti-zionisme,
maar niet anders dan anti-semi
tisme". aldus Van den Berg.
Ook het Palestina-comité heeft in
een verklaring adhesie betuigd
aan de demonstranten. Volgens
dit comité vereisen misdaden als
de aanslag in Antwerpen een
eensgezind protest van alle anti
fascisten, ongeacht hoe hun
standpunten ook uiteenlopen.
Het Amsterdamse initiatief tegen
fascisme, racisme en antisemitis
me heeft de demissionaire minis
ter van binnenlandse zaken Van
Thijn en burgemeester Polak
van Amsterdam in een brief ge
vraagd om een onmiddellijke
statische politiebewaking van
synagogen en andere joodse in
stellingen in Nederland.
Het initiatiefcomité wil verder Fi
nanciële ondersteuning voor
eventueel te nemen interne vei
ligheidsmaatregelen. Het stelt
dat iedere bevolkingsgroep in
Nederland veilig moet kunnen
leven. Aan burgemeester Polak
schrijft het initiatiefcomité dat
'Amsterdam het zich 36 jaar na
de Tweede Wereldoorlog niet
kan veroorloven dat iemand ook
maar een haar gekrenkt wordt
door gewelddadige uitingen van
racisme of vooroordelen'.
Van Mierlo schrok bij zijn aan
komst in Nederland nogal van de
publiciteit die zijn uitlatingen in
Schotland hadden gekregen. Hij
wil door snel contact met onder
anderen minister Van der Stoel
van buitenlandse zaken en D'66-
fractieleider Brinkhorst voorko
men. dat de zaak binnenlands
politiek uit de hand loopt en zo
met name de PvdA, die aan
staand weekeinde een partijcon
gres houdt, in moeilijkheden zou
kunnen brengen
Het gevoelige punt in deze discus
sie is of Van Mierlo als demissio
nair minister niet te ver is gegaan
met het uittekenen van de te ver
wachten Nederlandse besluit
vorming over de omstreden mo
dernisering van de NAVO-kern-
wapens in Europa. Van Mierlo
heeft namelijk in feite in Schot
land meegedeeld tot welk com
promis het kabinet Van Agt ten
aanzien van de kernwapens was
gekomen.
Omdat het kabinet inmiddels is ge
vallen, kon hij dat niet officieel
meedelen, maar gebruikte hg
daarvoor de dekmantel van wat
hij dacht dat een meerderheid in
de Tweede Kamer wel zou vin
den. Daarmee trapte hg op ge
voelige tenen, want Kamerleden
houden er doorgaans niet zo van
dat hun standpunt, nog voor het
is uitgesproken, door een minis
ter al geannexeerd wordt.
Daarbij komt dat het compromis
voor de PvdA-fractie, die een de
finitief nee tegen de nieuwe ra
ketten nastreeft, weinig aantrek
kelijk is. Volgens het kabinets
compromis wordt de in decem
ber te nemen beslissing over die
nieuwe raketten weliswaar voor
nog onbepaalde tijd uitgesteld,
maar de mogelijkheid van toe
komstige modernisering -wordt
allerminst definitief uitgesloten.
Het moderniseringsbesluit van de
NAVO uit 1979 wordt in de visie
van het kabinet niet herbeves
tigd, maar ook niet aangevoch
ten. Het wordt als voldongen feit
aanvaard en als basis voor de
Amerikaans-Russische onder
handelingen over wederzgdse
beperking van de nieuwe kern
wapens.
Hevige discussie
In Schotland en Den Haag ont
stond gisteren direct hevige dis
cussie of de slotverklaring van
de vergadering nu wel of niet
herbevestiging van het moderni
seringsbesluit oplevert Van
Mierlo was daarover volstrekt
duidelijk. Na een hard gevecht
over de tekst was er op nadruk
kelijk Nederlands verzoek ten
slotte „afgezien van woordelgke
herbevestiging". Het woord her
bevestiging komt. anders dan in
vorige NAVO-verklaringen, ook
niet voor in de tekst. Wel bevat
die tekst, zo gaf Van Mierlo toe,
„formules die in de richting van
herbevestiging wgzen". NAVO-
secretans Luns zei gisteren dat
Nederland de herbevestigign wèl
had onderschreven.
In Schotland rees de vraag waarom
Van Mierlo zich niet gewoon op
de vlakte had gehouden in plaats
van zo zijn nek uit te steken en
zulke politieke problemen te ris
keren.
Ook daarover was Van Mierlo dui-
delgk. „Als ik het buitenland
geen indruk had gegeven over
wat er van Nederland te ver
wachten is, dan had ik het ge
vecht om de slotverklaring ook
niet kunnen voeren" Van Mierlo
was vervuld van dadendrang
naar Schotland gekomen, hg wil
de dat Nederland eindelgk weer
eens invloed zou uitoefenen op
de gang van zaken binnen de
NAVO en zich niet zou beperken
tot de houding van: wg doen
voorlopig niet mee
De opstelling van de nieuwe defen
sieminister houdt ongelwgfeld
verband met het geheim gehou
den bezoek dat hg vorige week al
aan de Westduitse defensiemi
nister Apel bracht ter voorberei
ding van de Nucleaire Plan
Groep. Van Mierlo hecht er groot
belang aan, zoveel mogelgk met
Bonn samen te werken om een
matigende invloed op de Ameri
kaanse regering te kunnen uitoe
fenen. Volgens Nederlandse di
plomatieke kringen heeft met
name die Nederlands-Duitse sa
menwerking in Schotland ertoe
geleid dat de Amerikanen na
veel moeite afzagen van een her
bevestiging van het modernise
ringsbesluit en bereid waren de
in Europa zo bepleite nul-optie
waardoor de NAVO-modernise-
nng overbodig zou worden, als
mogelijkheid te erkennen.
De Amerikaanse regering luistert
nu meer naar Europa, meende
Van Mierlo Hij) vindt die ontwik
keling. zoals hij een en ander
maal zei. in het belang van ons
land. Bezwaren van dc PvdA. die
zo'n genuanceerde opstelling
moeilgk kan verteren, moeten
daar in de visie van de nieuwe
defensieminister kennelgk maar
voor wijken.
PvdA en D'66 tevreden over kernwapenstandpiuit Van Mierlo
onbew. 28 18 0
DEN HAAG (ANP) - De collegegelden moeten verder omhoog en zou
den niet voor elke studierichting hetzelfde moeten zijn. Voor duurdere
opleidingen zou meer collegegeld moeten worden betaald dan voor
studies die minder kosten.
Dat is de belangrijkste aanbeveling die het Instituut voor Onderzoek van
Overheidsuitgaven doet in het tweede deel van de studie "Een prijs
voor het onderwijs", dat gisteren is verschenen. Het onderzoek is ver
richt in opdracht van de vorige minister van onderwijs. Pais.
Nu de noodzaak van hogere eigen bijdragen in het onderwijs zich scher
per aftekent is een volwaardig stelsel van studiefinanciering in elk ge
val noodzakelijk, aldus het instituut.
Om te voorkomen dat plotseling veel studenten goedkope studierichtin
gen gaan kiezen zou zowel de algemene verhoging van het collegegeld
als het aanbrengen van verschillen daarin naar de duurte van de oplei
ding geleidelijk moeten worden ingevoerd.
Minister Van Kcmenade (onderwijs) heeft meegedeeld dat het rapport
nadere bestudering vergt, alvorens hij er een standpunt over zal bepa
len. Dat zal gebeuren bij de voorbereiding van het beleid op het gebied
van onderwijsbijdragen en studiefinanciering. De minister heeft het
rapport ter kennisneming naar het parlement gestuurd.
Om het systeem van eigen bijdragen niet te ingewikkeld te maken zou
men moeten uitgaan van een beperkt aantal kostengroepen binnen het
wetenschappelijk onderwijs en het hoger bcroepsonderwgs, aldus het
instituut. Overwogen zou moeten worden studenten rechtstreeks, dus
tijdens de studie, met de duurte van hun opleiding te confronteren.
Als maatstaf voor de hoogte van de eigen bijdrage moeten de directe
kosten van exploitatie van de verschillende opleidingen worden geno
men. De studie beveelt verder aan de onderwgspnjzen gelgke tred te
laten houden met de kostenstijgingen.
DEN HAAG (GPD) - In politiek
Den Haag heerst grote verwar
ring over de vraag of het slot
communiqué van de nucleaire
plangroep van de NAVO een her
bevestiging van het omstreden
moderniseringsbesluit inhoudt.
De fracties van PvdA en D'66
zeggen van niet en zijn daarover
tevreden. Het CDA bespeurt een
herbevestiging in bedekte ter
men en dc VVD beschouwt het
communiqué als een duidelijke
bevestiging van de in 1979 uitge
zette koers
De PvdA, die de plaatsing van
nieuwe raketten afwijst en daar
een breekpunt voor het kabinet
van heeft gemaakt, stelt vast dat
een herbevestiging ontbreekt.
Tegelijkertijd stelt ze vast dat de
NAVO nog steeds aan dat besluit
vasthoudt. Dat standpunt staat
onderhandelingen over wapen
beperking in Europa echter niet
in de weg. aldus de fractie.
De fractie van D'66 is tevreden met
de slotverklaring van de NAVO-
ministers van defensie, onder
wie partijgenoot Van Mierlo.
Vergeleken met eerdere commu
niqués zijn er meer aanzetten te
vinden voor een beleid dat ge
richt is op wapenbeheersing, al
dus de fractie. „Met tevreden
heid" stelt D'66 vast, dat voor het
eerst de zogenaamde nul-optie
erkend wordt. Dat is het streven
naar een onderhandelingsresul
taat tussen Sowjet-Unie en Ver
enigde Staten, waarbij geen en
kele nieuwe raket geplaatst hoeft
te worden.
D'66 acht het „van belang" dat de
NAVO-beslissing van december
1979 (produktie van 572 nieuwe
raketten en gelijktgdig onder
handelen) in de slotverklaring
niet is herbevestigd, hoewel
Weinberger en Luns het tegen
deel beweren. Terecht, aldus
D'66. merkt van Mierlo het dub-
ADVERTENTIE
'1/
^leu^
belbesluit aan als een feitelijk ge
geven. Het besluit was indertijd
een overreactie op de Sowjet-
dreiging, vindt de fractie nog
steeds, maar de Amerikanen ne
men het nu eenmaal als basis
voor de onderhandelingen, die
wèl worden gewenst
CDA-defensiespecialist Joep de
Boer vindt dat de slotverklaring
van de NAVO-ministers meer
vragen oproept dan antwoorden
geefl. Enerzijds bespeurt hg. net
als D'66, enkele gunstige gelui
den. maar anderzgds signaleert
hg bedenkelijke passages. „La
ten we eerlijk zijn. dit ;s geen we
zenlijke doorbraak", zegt hg.
„We moeten niet het idee hebben
dat we ook maar beginnen
school te maken".
In tegenstelling tot D'66 cn PvdA
proeft De Boer wel degelijk een
herbevestiging van het besluit
van december 1979 in het com
muniqué. „Hoewrl (u t tr aodl I
staat. Er is geprobeerd de gevoe
ligheden te omzeilen" Van Mier
lo zal de Kamer opheldering
hierover moeten verschaffen,
vindt De Boer. De in de slot
verklaring genoemde nul optie
komt er naar zgn mening be
kaaid af. Met de toevoeging „on
der ideale omstandigheden" lij
ken de NAVO nw:,. fadii doel
stelling al te laten vallen, zegt hg
Oppositieleider Wiegel VVD
noemt het „begrgpclgk en te
recht" dat de NAVO-ministers
stellen dat ze doorgaan met de
uitvoering van het dubbelbe-
sluit „Daarmee trekken de NA
VO-landen dc indertgd uitgezct-
Joep de Boer (CDA)
te koers door", aldus Wiegel Hg
meent dat Van Mierlo heel wat
uit te leggen heeft, omdat hg dc
slotverklaring anders ïnterpre-
teert d.ui V. .rit-. 'er Lor.
„De VVD Wtn I h.r.nen de kort
ste keren duidelgkheid" Als die
niet wordt gegeven, zal de WD
erom vragen
PPR-kamerlid Waltmans vraagt
zich af hoe minister Van Mierlo
het NAVO-moderniseringsbe
sluit als een voldongen feit kan
aanvaarden, terwgl diens partg
D'66 zich heeft geschaard achter
de oproep van de grote landelij
ke anti-kernwapendemonstratie
van 21 november in Amsterdam.
In die oproep wordt het dubbel
besluit juist aangevochten. Walt
mans heeft Van Mierlo in schrif-
telgke vragen opheldering ge
vraagd
PAGINA 7
Als enige gemeente in Limburg were
raadsverkiezingen gebruik gemaakt
mensen in kleine kernen hebben
gemeend dat zij datgene moes
ten terugdraaien dat hen door de
politiek is opgedrongen In
plaats van grootschaliger zijn ze
nóg kleinschaliger gaan denken,
lijkt het wel".
Jan Veldhuizen, kamerlid van
I gisteren m Groot Voerendaal bij de
van een stem-computer.
D'66. was tevreden dat zijn partg
op diverse plaatsen een voet tus
sen dc deur heeft gekregen. „Wc
kunnen nu gaan functioneren. Al
blijft het teleurstellend dat men
sen die bij de kamerverkiezingen
op ons gestemd hebben, zich nu
van ons hebben afgekeerd".
