"Banden met Griekenland blijven goed Papandreou gedreven door nationalisme Sobere laatste eer voor Dajan "Er zijn meer overeenkomsten dan verschillen Geen commentaar van Kremlin 39&SSEE Mitterrand tijdens bezoek aan KS: Reactie VS verldezingsuitslag 99 Na aftreden Kania Schmidt weer aan de slag IR A-man mag VS niet in Egypte zuivert zich van geloofs-fanatici MAANDAG 19 OKTOBER 1981 99 WILLIAMSBURG (Reuter/AFP) - President Francois Mitterrand van Frankrijk heeft gisteren in het Amerikaanse Williamsburg gezegd dat er meer overeenkom sten dan vershillen van mening zijn tussen de Verenigde Staten en Frankrijk. De Franse presi dent zei dit op een persconferen tie na besprekingen met presi dent Reagan en de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Haig. "We zitten in hetzelfde bondge nootschap, in hetzelfde kamp", zo zei Mitterrand. Onze menings verschillen zijn niet te verwaarlo zen, maar zijn niet van die aard dat ze afbreuk doen aan onze ver- bonenheid, aldus Mitterrand. Hij was van mening dat de Ameri kaanse plannen om de NAVO- defensie krachtig te bevorderen er toe zouden bijdragen een nieuw machtsevenwicht tussen oost en west te bereiken. Wan neer dat evenwicht is bereikt, zijn realistische ontwapenings besprekingen tussen dè twee machtsblokken mogelijk. Verschil van mening blijft er be staan over Midden-Amerika en met name over El Salvador. In augustus gaf Mitterrand samen met de Mexicaanse regering een verklaring uit waarin de linkse guerrillastrijders in El Salvador werden erkend als een politieke factor in het land. Hiermee haal- de hij zich het ongenoegen van de Amerikanen op de hals. Op zijn persconferentie zei Mitter rand gisteren, dat Frankrijk er geen voorstander van is dat in dit Middenamerikaanse land de ene dictatuur door de andere wordt vervangen. De Franse president is in de Ver enigde Staten om de feestelijk heden bij te wonen rond de twee honderdste verjaardag van de overwinning van Frans-Ameri kaanse troepen op Engelse troe pen in de Amerikaanse onafhan kelijkheidsoorlog. Mitterrand verklaarde gisteren tevens, dat de Camp David akkoorden tus sen Egypte en Israël niet toerei kend zullen zijn een duurzame vrede in het Midden-Oosten tot stand te brengen. Zeker niet nu de Egyptische president Anwar Sadat is overleden. "Als Camp David zijn reikwijdte zou kunnen uitbreiden, zou dat uitstekend zijn", zo zei Mitter rand in een interview met een Amerikaans televisieprogram ma. "Maar ik vrees dat dat niet mogelijk zal zijn, vooral niet nu president Sadat van het toneel is verdwenen". Mitterrand zei verder dat de Ver enigde Staten, nu het defensie programma voor de komende ja ren is vastgesteld, zo snel moge lijk ontwapeningsbesprekingen met de Sowjet-Unie moeten aan knopen. "Zoals ik het zie, moet het machtsevenwicht voorop blijven staan", zo zei de Franse president. "Het zou daarom niet juist zijn wanneer de Verenigde Staten in een nadelige positie verkeren. Die onderhandelingen kunnen nu gaan plaatsvinden omdat de kaarten op tafel liggen en er dus sprake kan zijn van werkelijke onderhandelingen en niet van bluf of propaganda". Mitterrand bracht een bezoek aan de V.S. ter gelegenheid van de 200ste verjaardag van de slag om York town waarin de Franse strijdkrachten het leger van ge neraal Gorge Washington hiel pen het Britse leger te verslaan om daarmee de onafhankelijk heid voor de Verenigde Staten te verzekeren. WASHINGTON (AFP/DPA) Na de klinkende verkiezingsoverwinning van de socialis tische Pasok in Griekenland heeft het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken gisteravond gezegd er van overtuigd te zijn dat de regeringswisseling in Griekenland niets zal veranderen aan de betrekkingen tussen Griekenland en de Verenigde Staten. De Verenigde Staten en Griekenland zijn al lang bondgenoten en wij hopen onze nauwe Xj^amenZt'iTn I» Margaret betrekkingen te kunnen voortzetten, zo zei een woordvoerster van het ministerie. Wij geloven dat de goede betrek kingen tussen de landen in het belang zijn van zowel Grieken land als de Verenigde Staten. Amerikaanse functionarissen, die anoniem wensten te blijven, achtten het onwaarschijnlijk dat Pasok-leider Andreas Papand- reou, de nieuwe premier van Griekenland, zal besluiten zijn land uit de NAVO terug te trek ken, zoals hij in zijn verkiezings campagne heeft gezegd. Griekenland krijgt voor het eerst in zijn geschiedenis een socialis tische regering. President Kara- manlis zal vandaag de leider van de socialistische Pasok, Andreas Papandreou, benoemen tot kabi netsformateur. Enkele uren na het sluiten van de stembussen werd duidelijk dat Papandreou's partij een overwel digende overwinning had be haald. Volgens de eerste uitsla gen van het ministerie van bin nenlandse zaken kreeg Pasok (Panhelleense Socialistische be weging) 47,5 procent van de stemmen, vergeleken met 25 pro cent bij de parlementsverkiezin gen van 1977. De conservatieve 'Nieuwe Democratie'-partij van Georgis Rallis viel terug van 41,8 procent naar 36,7 procent. De communistische partij ging er iets op vooruit, vergeleken met 1977: ze steeg van 9,4 naar 10,6 procent. Maar omgerekend in zetels zijn de verschillen tussen de partijen veel groter, zoals een prognose van de Griekse televisie liet zien. Pasok zou kunnen rekenen op 175 van de 300 zetels, een absolu te meerderheid dus. De 'Nieuwe Democratie' haalt 111 zetels, en de Griekse communisten, die een pro-moskou lijn volgen, krij gen 14 zetels. In het oude parlement bezette de partij Van Rallis 175 zetels, ter wijl Papandreou's socialisten 93 zetels hadden. Al kort na het slui ten van de stemlokalen gaf pre mier Rallis ziin nederlaag toe. Voor Rallis is de consequentie van deze zware stembusneder laag mogelijk, dat hij de leiding van zijn partij over zal moeten dragen aan zijn rivaal Evangelos Averoff. In de verkiezingscampagne heeft Papandreou zich uitgesproken voor sluiting van de Amerikaan se militaire bases in Grieken land, terugtrekking van Grieken land uit de militaire organisatie van de NAVO, en een referen dum over de vraag of Grieken land lid moet blijven van de Eu ropese Gemeenschap. Op het vlak van de binnenlandse politie ke stelde hij ingrijpende econo mische hervormingen in het vooruitzicht. Papandreou heeft zich uitgespro ken voor nationalisaties in de sector van banken en verzeke ringsmaatschappijen, de mijn bouw en staalindustrie. De Pa sok heeft campagne gevoerd on der het sleutelwoord 'verande ring' en de Griekse kiezers heb ben in grote meerderheid voor verandering gekozen, na 35 jaar conservatief bestuur. MOSKOU (AFP/Reuter) - Het Russische persbureau Tass heeft gisteren zonder commentaar melding gemaakt van het aftre den van de Poolse partijleider Kania en diens opvolging door generaal Jaruzelski. Maar het be richt vermeld wel met nadruk de krikiek die op Kania werd uit geoefend door leden van het cen traal comité wegens het "uitblij ven van concrete en doeltreffen de maatregelen ter verdediging van het socialisme in het land". De kritiek van de aanhangers van een harde lijn in het Poolse cen traal comité wordt volledig ge deeld door de machthebbers in het Kremlin. De Sowjet-media hebben herhaaldelijk duidelijk gemaakt dat Kania naar het oor deel van Moskou veel te toegeef lijk was tegenover Solidariteit en zich niet voldoende teweer stel de tegen de "contrarevolutionai re tendenzen" in het land. Maar waarnemers verwachten dat de verkiezing van Jaruzelski het Kremlin toch niet tot volle tevre denheid zal strekken. Als leider van de Poolse regering heeft ook Jaruzelski zijn deel van de Russi- BONN (AFP) - De Westduitse kanselier Helmut Schmidt heeft gisteren zijn werkzaam heden hervat. Een dag nadat hij uit het ziekenhuis was ontslagen zat hij gisteravond een kabinetsvergadering voor over de ernstige finan ciële problemen waarmee de Bondsrepubliek kampt. Afgelopen week werd bij de kanselier een hartstimulator (pace-maker) ingebracht we gens h^t gevaar van een onre gelmatige hartslag. WASHINGTON (UPI/AP) - De Verenigde Staten hebben geweigerd de Noordierse politicus Owen Carron een inreisvisum te verstrekken, zo heeft het ministerie van buitenlandse zaken in Washington zaterdag laten weten. Carron is lid van Sinn Fein, de politieke vleugel van het (verboden) Ierse Republikeinse Leger (IRA). Hij is lid van het Britse parlement als opvolger van de aan een hongerstaking overleden Bobby Sands. Sue Pittman, woordvoerster van het Amerikaanse ministerie van buiten landse zaken, zei dat de weigering was gebaseerd op een artikel van de Amerikaanse wet dat "het verlenen van een visum aan iemand die zich in de V.S. gaat bezighouden met activiteiten die de belangen van het volk schaden" verbiedt. Carron zou vrijdag in de V.S. aankomen voor een bezoek van een week. Hij zou onder andere in zes steden toespraken houden en besprekingen met 20 leden van het congres. sche kritiek gehad. Zijn naam werd met die van Kania ge noemd in de boodschap van 10 september, waarin het Kremlin de Poolse leiding beschuldigde van "zwakheid" tegenover de "antisocialistische en anti-Sow- jet activiteit van krachten van de binnenlandse contra-revolutie". "Wij verwachten van de leiding van de Poolse verenigde arbei derspartij en van de Poolse rege ring dat zij onmiddellijk radicale maatregelen nemen om korte metten te maken met de anti- Sowjetpropaganda en de vijandi ge acties ten oDzichte van de Sowjet-Unie" zo luidde die bood schap. Volgens knngen in Moskou heeft het Kremlin tussen de twee zit tingen van het congres van Soli dariteit in september geprobeerd de Poolse leiding aan te zetten tot een confrontatie met Solidari teit. De Russische machthebbers koesterden kennelijk een groeiende twijfel of de Poolse ka meraden wel in staat waren een dam op te weipen tegen de "Con tra-revolutie". Maar of Jaruzelski de "sterke man" is die overeen komstig de wensen van het Kremlin "orde op zaken" zal stel len in Polen, staat nog te bezien. De berichtgeving in de Sowjet- media, die met name aandacht hadden besteed aan de interven tie van Blszowski voor het cen traal comité, wekt de indruk dat het Kremlin zijn kaarten eerder op Blszowski had gezet. DEN HAAG - Andreas Papandreou heeft er ja renlang naar gestreefd zijn ideeën over de na tionale eigenwaarde van het Griekse volk via politieke macht ge stalte te geven. De po gingen die hij daartoe ondernam werden hem door vele rechtse politi ci niet in dank afgeno men. Desondanks vond hij voldoende steun on der de bevolking om zijn Pasok geleidelijk aan een brede basis te geven en een geduchte politieke macht. Andreas Papandreou. leider van de Panhelleense socialis tische beweging (Pasok), werd op 5 februari 1919 in Chios geboren als zoon van Georgios Papandreou. Vader Papandreou was leider van een kleine liberale partij en bundelde in 1961 alle Griekse middenpartijen tot de Unie van het Centrum, waarmee hij in 1963 een stembusoverwinning behaal de. Zijn ontslag in 1965 als premier leidde tot een lang durige regeringscrisis en uit eindelijk, in 1967, tot de staatsgreep van de kolonels. Andreas Papandreou studeer de economie en kreeg al vroeg in zijn leven belang stelling voor de politiek. Als student voerde hij oppositie tegen het regime van de dic tator generaal Metaxas. In 1940 emigreerde Papandreou naar de Verenigde Staten en hij keerde in 1960 naar Athe ne terug. Onder zijn vader was hij tweemaal minister van diens kabinet In die pe riode werd hij een omstreden figuur: zo zou hij - nooit be wezen - betrekkingen heb ben onderhouden met een or ganisatie van extreem-linkse officieren, Aspida schild). Bij de staatsgreep van de Griekse kolonels op 21 april 1967 werd Andreas Pepand- reou aangehouden. Hij zat ge vangen tot hij in december van dat jaar amnestie kreeg en de gelegenheid naar het buitenland te vertrekken. In Stockholm stichtte hij de Panhelleense bevrijdingsbe weging (PAK). Na zijn ballingschap richtte Pa- pendreou m oktober 1974 de Panhelleense Socialistische Beweging op. Binnen die party speelde Papandreou een allesoverheersende rol. In 1975 kwam het tot een scheuring waar by 50 leden van het 75 man tellende cen trale comité aftraden. Zy be schuldigden Papandreou van "persoonsverheerlyking". Volens de dissidenten zou hy zijn ideeën over binnen- en buitenlandse politiek uitdra gen als ideeën van de Pasok zonder de partyorganen te raadplegen. Op eigen houdtje kon hy het centrale comité ontbinden en met zijn "uit voerend bureau" beheerst hy langs bureaucratische weg de hele beweging vanuit de top. De Pasok heeft vanaf haar op richting verklaard geen so ciaal-democratische party te zijn. In feite komt democratie by de Pasok op de vierde plaats na nationale onafhan kelijkheid, volkssoevereini teit en sociale bevrijding. De filosofie is dat democratische vrijheden pas kunnen op bloeien na sociale bevrijding, die pas tot stand kan komen na het verwezenlijken van volkssoevereiniteit, die op haar beurt dient te worden voorafgegaan door nationale onafhankelijkheid. De leuze "Griekenland voor de Grie ken" spreekt de met een his torisch gevoel van nationale eigenwaarde uitgeruste Gne ken zeer aan. Zo zet Papand reou zich af tegen het lid maatschap van de EG. die volgens hem de Griekse za ken vanuit Brussel en Straatsburg regelt. Hy heeft aangekondigd over het Gnekse lidmaatschap een re ferendum te zullen houden. CAIRO (Reuter/DPA/AFP) Het Egyptische ministerie van bin nenlandse zaken heeft gisteren de arrestatie van 230 fundamen talistische moslems bekendge maakt Zy worden beschuldigd van het beramen van politieke moorden en aanslagen. In de verklaring van het ministerie wordt meegedeeld dat de arres taties de afgelopen dagen heb ben plaatsgevonden. De politie heeft ook een grote hoeveelheid NAHALAL (DPA/AFP/UPI) Zonder toespraken of afscheidssalvo's is gisteren de Israëlische oud-militair en staatsman Mosje Dajan met volle staatseer begraven op de begraafplaats van Nahalal, de boeren-neder- zetting van zyn jeugd. Enkele honderden liepen ten afscheid langs de vurenhoutenkist die op het plein voor het cultureel centrum van de plaats was neergezet door zes Israëlische generaals. Premier Begin, president Yitzhak Navon en de Israëlische kabinetsleden bevonden zich onder de rouwenden. Dajan had zelf verzocht bij zyn begrafenis geen toespraken te houden of kanonschoten af te vuren voordat hij vrijdagavond aan een hartaanval bezweek. De wegen naar de nederzetting in de Jczreelvallei waren zwaar bewaakt. Bi) de plechtigheid waren onder meer afgezanten uit de Verenigde Sta ten. Egypte. Frankrijk en de Duitse bondsrepubliek aanwezig Israel heeft zaterdag hulde betuigd aan de vrijdag overleden Mosje Dajan Premier Menachem Begin, wiens kabinet Dajan in 1979 verliet noemde hem een van de grootste strijders van onze tijd die voor altijd in het hart van ons volk zal voortleven" Hij roemde hem als militair en als staatsman. Na afloop van dc tot rust verplichtende Joodse sabbat verbrak ook staats president Yitzhak Navon het officiële zwijgen over de op 66-jange leef- tyd gestorven Dajan Hy zei dat Dajan het "symbool blyft van de jonge, strijdvaardige generatie van Israël". Dc voormalige minister van defensie Ezer Weizman, die uit dezelfde mo tieven als Dajan het kabinet-Begin verliet, prees zijn vroegere collga als een "man met ongewone moed". Aan hem zou in het boek der geschie denis meer dan een hoofdstuk gewyd moeten worden ofschoon hy "een politicus vol tegenspraken was" Dajan is gisteren volgens zijn wens m een dal by de kibboets Nahalal, bij Nazareth, waar hy het grootste deel van zyn kinderjaren doorbracht, begraven. wapens en explosieven in beslag genomen. In dc verklaring wordt niet gezegd tot welke organisatie de arrestanten behoren, maar aangenomen wordt dat deel uit maken van de groept ring "Lafkir wal hejira" Deze uiterst rechtse moslem-organisatie zou betrokken zyn geweest by de moord op president Sadat. De verklaring van het ministerie van binnenlandse zaken deelt wel mee dat de gearresteerde fundamentalistische moslems verantwoordelyk zyn voor dc ge welddadigheden die enige dagen na de dood van Sadat uitbraken in de zuidelijke Egyptische stad Assioet. Uit in beslag genomen documenten zou duidelyk zyn geworden, dt de arrestanten van plan waren ook m andere delen van Egypte gewelddadige acties uit te voeren De groep fanatieke moslems die is opgepakt, werd volgens de verklaring geleid door Aboed Zomor Deze werd vorige week aangehouden na een vuurgevecht met dc politie by de pyramiden van Cairo. Het doel van de door hem aangevoerde 'terroristische godsdienstige or ganisatie" was de ondermyning van Egyptes stabiliteit door ge welddadige acties. Het benodig de geld verkrygen zy door aan vallen op juwHicrszakcn. aldus de officiële bekendmaking. Aboed Zomor, die ooit heeft ge werkt voor de Egyptische mili taire g- 1 Iten L wordt er van verdacht betrokken te zyn geweest by de moord op Sadat, aldus werd uit welingelichte bronnen vernomen Egyptische minister van defen sie generaal Abdel Halim Abu Ghazala heeft gisteren bekend gemaakt dat 134 militairen uit het leger zyn ontslagen op ver denking van extremistische reli gieuze neigingen" Het gaat om 30 officieren en 104 onder officie- raa oo joldotoB Volgmo Ghazaii hebben de betrokkenen een bur gerfunctie gekregen, en hebben ze terwille van het algemeen be lang" begrip getoond voor de maatregel

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 9