9Circus Knie: niet
helemaal evenwichtig
DE GROEI MASKERS
VRIJDAG 16 OKTOBER 1981
VARIA
PAGINA 25
Canetti
Dat was groot nieuws gisteren:
Elias Canetti heeft de Nobel
prijs voor Literatuur gewon
nen! Een waarlijk groot
schrijver die de Nobelprijs
lüint, dat komt niet elk jaar
voor. Canetti, die in 1905 in
Bulgarije geboren werd
maar nu Oostenrijker is, ver
loor zijn vader toen hij 7 jaar
was. Óm u een idee te geven
van zijn schrijverschap, zal
ik citeren wat hij in „De be
houden tong", zijn autobio
grafie die in Privé-domein
bij De Arbeiderspers in de
uitnemende vertaling van
Theodor Duquesnoy ver
scheen, over de dood van zijn
vader vertelt. Het gezin
woonde in Engeland, maar
moeder kon niet tegen het kli
maat, ze ging kuren in Bad
Reichenhall, waar Elias' va
der niet goed tegen kon: hij
werd verstrooid en ongedu
rig, maar op een dag kondig
de hij aan dat moeder de vol
gende dag zou komen:
„Ik verheug mij er p, omdat hij
zich verheugde, en Miss Bray
zei iets tegen Edith wat ik
niet begreep: het was goed
dat mevrouw naar huis
kwam. „Waarom is dat dan
goed?" vroeg ik, maar zij
schudde haar hoofd: „Dat be
grijp jij niet. Het is goed!".
Toen ik mijn moeder later
over alles nauwkeurig onder
vroeg - er was zo veel duister
dat mij geen rust gaf -, hoorde
ik dat zij zes weken weg ge
weest was en nog langer had
willen blijven. Mijn vader
had zijn geduld verloren en
had telegrafisch van haar
verlangd dat zij direct naar
huis zou komen.
„De dag van haar aankomst
zag ik hem niet, hij kwam 's
avonds niet bij ons op de kin
derkamer. Maar reeds de vol
gende morgen verscheen hij
weer en bracht mijn broertje
aan de praat. „George", zei
hij, „Canetti", zei de kleine,
„two" mijn vader, „three" de
kleine, ,Jour" mijn vader,
„Burton" de kleine, „Road"
mijn vader, „West" de kleine,
„Didsbury" mijn vader,
„Manchester" de kleine, „En
geland" mijn vader en ik ten
slotte, geheel overbodig en
luid, „Europe". Zo was ons
adres weer comleet. Geen
woorden heb ik mij beter in
het geheugen gegrift, het wa
ren de laatste woorden van
mijn vader.
Hij ging als altijd naar bene
den om te ontbijten. Het
duurde niet lang of wij hoor
den een doordringend ge
krijs. Onze gouvernante
stormde de trap af, ik achter
haar aan. Door de open deur
van onze eetkamer zag ik
mijn vader op de rond liggen.
Hij lag languit tussen de tafel
en de schoorsteen, heel dicht
bij de schoorsteen, zijn ge
zicht was wit, hij had schuim
om zijn mond, mijn moeder
knielde naast hem en
schreeuwde: Jacqueszeg
iets tegen me, zeg iets tegen
me, Jacques, Jacques, zeg iets
tegen me!". Zij schreeuwde
dat telkens weer, er kwamen
mensen, de buren Brockbank,
een Quaker-echtpaar, er kwa
men vreemden van straat. Ik
stond bij de deur, mijn moe
der greep met haar handen
naar haar hoofd, trok zich
haren uit en bleef alsmaar
schreeuwen. Ik deed weife
lend een stap de kamer in,
naar mijn vader toe, ik be
greep het niet, ik wilde hem
om uitleg vragen, toen hoorde
ik iemand zeggen: „Dat kind
moet weg". De Brockbanks
pakten mij zacht bij de arm.
namen mij mee de straat op
en naar hun voortuin.
Daar nam hun zoon Alan mij
in ontvangst, hij was veel ou
der dan ik en praatte met mij
alsof er niets was gebeurd.
Hij vroeg mij naar de laatste
cricketwedstrijd op school, ik
antwoordde hem, hij wilde er
alles precies over weten en
vroeg door tot ik niets meer
wist te zeggen. Toen wilde hij
weten of ik goed kon klim
men; ik zei van wel, hij wees
naar de boom die daar stond
en ietwat schuins naar onze
eigen voortuin overhelde.
,Maar daar kun je niet
inklimmen", zei hij, „in die
boom beslist niet. Die is te
moeilijk voor je. Dat durf je
niet". Ik nam de uitdaging
aan, bekeek de boom, twijfel
de een weinig, doch liet dat
niet blijken en zei: Jazeker.
Jazeker. Dat kan ik wèl!" Ik
liep naar de boom toe, pakte
de schors beet, omklemde de
boom en wilde mij omhoogs
lingeren toen er een raam
van onze eetkamer openging.
Mijn moeder strekte haar bo
venlichaam ver naar buiten,
zag mij met Alan bij de boom
staan en schreeuwde schril:
,Mijn zoon, jij speelt, en je
vader is dood! Jij speelt, jij
speelt en je vader is dood! Je
vader is doodJe vader is
dood! Jij speelt, je vader is
dood!".
Zij schreeuwde het de straat
over, zij schreeuwde het
steeds harder, men sleurde
haar met geweld in de kamer
terug, zij verzette zich, ik
hoorde haar schreeuwen toen
ik haar niet meer zag, ik
hoorde haar nog lang
schreeuwen. Met haar ge
schreeuw deed de dood van
mijn vader in mij zijn intre
de en heeft mij nooit meer ver
laten".
AMSTERDAM - 'Circus Knie', dat
onlangs bij het Amsterdams
Volkstoneel in première ging, is
de musical-bewerking van het
toneelstuk 'Katharina Knie' van
Carl Zuckmayer. Het verhaalt
over het circus Knie dat zich in
de crisisjaren twintig met moeite
staande kan houden, en dan nog
voornamelijk dankzij de zeer ge
talenteerde Katharina Knie. Ka
tharina heeft echter genoeg van
het zwerversleven, gaat een jaar
in de leer bij een hereboer, en
kondigt na dat jaar aan met hem
te zullen trouwen en niet meer
bij het circus terug te keren.
Wanneer vader Knie sterft door
de heftige emoties, besluit Ka
tharina toch te blijven en het cir
cus te leiden.
Circus Knie bestaat werkelijk, en
is het Nationale Circus van Zwit
serland. Ondanks de vele infor
matie, die het programmaboekje
verschaft, wordt niet duidelijk of
de geschetste gebeurtenissen op
enige historische waarheid be
rusten.
Het Amsterdam Volkstoneel zorgt
onder regie van Jules Croiset
voor een avondje gedegen volks
toneel dat, ondanks het senti
mentele verhaal, niet ontaardt in
gesnotter en gedrens. Vrij droog
en strak worden de verschillende
personages neergezet; de rollen
van de drie hoofdpersonen zijn
sterk bezet: Sylvia Millecam als
Katharina Knie, Lou Steenber
gen als Karl Knie en Piet Römer
als hereboer Martin Rothacker
dragen in grote mate de voorstel
ling. Vooral in het gedeelte vóór
de pauze komen zij aan bod wan
neer er enige karaktertekenin
gen worden gegeven van de tem
peramentvolle vader en dochter
Knie en de goedmoedige Rothac
ker. Na de pauze is daarvan geen
sprake meer: de aanloop heeft
plaatsgehad, nu komt de tragi
sche ontknoping. Helaas gaat dat
ten koste van de subtiliteit en de
sfeer. De afronding van het dra
ma neemt veel tijd in beslag, en
circusartiesten.
GROTE VAART
Acila 14 vn Bangkok nr Hongkong,
Alamak 14 te Hamburg.
Alkmaar 14 790 w Finisterre nr Antwer-
Amstelland 14 95 nno Fernando No-
roonha nr Paranagua,
Amstelmeer 14 te Kawasaki,
Amstelvaart 14 vn Camden nr Zuid-Ko-
Atlantic Crown 14 500 z Kp Farvel nr
Gothenborg,
Benattow 13 vn Kaohsiung nr Singapo-
Bilderdijk 14 te Savannah,
Breda 15 180 nnw Socotra nr Muscat.
Broere Emerald 14 630 z Lagos nr Mo-
fe.
Chevron Kentucky 14 300 zzw Azoren
nr Pascagoula,
Chevron The Hague 14 vn Oxelosund nr
Norrkooping,
Cinulia 14 150 zzw St Maarten nr Curag
Coral Rubrum 14 vn Pireefs nr Huelva.
Delfborg 14 30 z.Mariecham nr Kop-
Docklift-1 14 te Laguaira,
Eemhaven 15 te San Nicolas.
Farmsum 14 250 zo New York nr Gent,
Ficus 14 vn Auckland nr Geelong.
Flammulina 14 70 nnw Lissabon nr Tee-
sport,
Felipes 14 200 w Buena Ventura nr An-
tofagasta,
Flevoland 14 150 zw Mogadiscio nr Rot
terdam,
Fulgur 14 390 w Vincente nr Tal,
Gardenia|14 25 z Kp Passero nr Las Spe-
Incotransspecd 14 te Bremerhaven,
Incotransspint 14 50 zw Flores nr Cris
tobal,
Kieldrecht 14 2300 zo Hawaii nr Mon
treal,
Largsbay 14 vn Port Kelang nr Sou
thampton,
Lingegas 14 in Str Bonifacio nr Tarrago-
Maasrix 14 vn Juaymah nr Frankrijk,
Meerdrecht 14 in Suezkanaal,
Merwegas 14 250 zo Suez nr Suez,
Meta 14 155 w Konakry nr Brassnver,
Moordrecht 14 65 zzo Menorca nr Hous-
Mountsbay 14 te Rotterdam.
Mijdrecht 14 460 zw Mocamedes nr La
Coruna,
Nedlloyd Auckland pass 15 Str Torres
kan niet meer boeien. De komi
sche intermezzo's zijn te gefor
ceerd en de grafrede is te gerekt.
Ook zijn de personages niet meer
geloofwaardig: de angstjagende
moeder Rothacker moet het
voornamelijk van de schmink
hebben. Een merkwaardige in
zinking na het veelbelovende be
gin.
Niet duidelijk wordt waarom men
voor de musicalversie heeft ge
kozen. De acteurs kunnen bijna
geen van allen zingen, meer dan
eens gaan zij wat zuiverheid be
treft in de fout, en zij komen niet
boven het (kleme) orkest uit.
Ook leveren de liedjes geen bij
zondere bijdrage aan de voorstel
ling; zij hadden zonder bezwaar
weggelaten kunnen worden.
'Circus Knie', dat het hele sei
zoen doorspeelt en in februari
ook Leiden aandoet, kan in het
tweede gedeelte nog wel enige
bewerking gebruiken. Binnen
het genre is het echter een rede
lijke voorstelling.
JACQUELINE MAHIEU
DPHK J E, KoE, A7A4C KUKI
ve de neunier "J
KA£TOAJ/VEAJ
^CDEt/e/CE/VJ
7
WW
De tyien a/i veranderd.,2e
gaan Ixm eigen neg .trekken,
2icH van rugmand wat aan
Discipline, dat ontbreekt er
aan 2e ctenion alleen maar
aan 2ictizelf-.
Ik ben zelf' toch ook jong ge-
iveest - maar er 2yn grenzend
Ik neet dat de tyden \enan-
öeröiyn, maar zoals
gaat..
De belevenissen van Jommeke
BLOEMKOOL
Agenda
da. 14.30. 19.00 en 21.15
14 15. 16.30, 19 00 en 21.15 uur. al
CAMERA (124919): "Een vlucht regen
wulpen", da. 19 00 en 21.15 uur. 12 jr.
Kindermatinee: "Gestrand op een onbe
woond eiland",
14.30
Nedlloyd Bahrain 14 vn Genua nr Port
Said.
Nedlloyd Barcelona 14 180 no Kuria
Muna nr Jeddah,
Nedlloyd Dejima 14 vn Fos-sur-Mer nr
Rotterdam,
Nedlloyd Forcados 14 500 ozo Wake Is
land nr Kaohsiung,
Nedlloyd Freetown pass 14%Yap Island
nr Auckland,
Nedlloyd Fremantle 14 vn Beira nr Tan
ga.
Nedlloyd Holland 14 vn Tauranga nr
Whangarei,
Nedlloyd Hongkong 14 vn Singapore nr
Hongkong.
Nedlloyd Honshu 14 400 no Saigon nr
Singapore.
Nedlloyd Kembla 14 210 no Paramaribo
nr Kaapstad.
Nedlloyd Kimberley 14 vn Durban nr
Kaapstad.
Nedlloyd Kingston 14 vn Los Angeles
nr Portland.
Nedlloyd Kyoto 15 175 z Makasar nr Ci-
Nedlloyd Leuve 14 117 zw Kaapstad nr
Buenos Aires.
Nedlloyd Madison 14 te Hamburg,
Nedlloyd Main 14 te Bilbao.
KLEINE VAART
Mare Liberum 14 v Rotterdam nr Lon-
Mare Novum pass 14 Bassurelle nr Oos-
Nachtvoorstelling- "Meatballs", vr en
za. 23.30 uur. 16 jr
LIDO 1 (124130) "Het meisje met het
rode haar", da. 14.30, 19 00 en 21.15 uur.
zo. ook 16.45 uur. 12 jr.
LIDO 2: "Blow out", da. 14 30. 19.00 en
21.15 uur, zo ook 16.45 uur. 16 jr.
LIDO 3 "Escape from New York", da.
14.30, 19 00 en 21.15 uur. zo. ook 16.45
uur. 16 jr.
LIDO 4: "For vour eyes only", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur. zo. ook 16.45 uur. 12
jr-
STUDIO (133210) "Seems like old ti
mes". da 19.00 en 21.15 uur, al.
Kindermatinee: "Herbie is de pisang"
da. 14.30 uur. zo. ook 16.45 uur.
TRIANON (123875): "Escape to victo-
ry", da. 14.30. 19.00 en 21.15 uur. zo.
14.15. 16 30. 19.00 en 21.15 uur. 16 jr
REX (125414): "Sex als recept", da.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15, 16.30.
19.00 en 21.15 uur, 16 jr
Nachtvoorstelling: "Janice, een vurige
brunette", za. 23.30 uur, 18 jr.
Bioscoop Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1 "Het meisje met het rode
haar", da. 13 30. 18 45 en 21 30 uur. zo.
13.15, 16.00. 18.45 en 21 30 uur. 12 jr
Nachtvoorstelling 'Telephone", za.
24.00 uur, 16 jr
EURO 2: "Christiane F da. 13.30. 18.30
en 21.15 uur. zo. 13.15, 16.00, 18.30 en
21.15 uur.12 jr.
Lak-foyer - Levendaal 150/111 en Aca
demiegebouw. Rapenburg 73, t/m 31/10,
ma t/m vr van 11-17 uur. Rapenburg ma
t/m vr van 9-17 uur. Tentoonstelling van
Aad van Houwelingen.
Galerie Denise Stephan - Bakkersteeg
18-20. 8/11. vr t/m zo van 13.30-
17.30 uur, tentoonstelling van Gerda
Vink en Guus de Ruiter met schildery
en en aquarellen.
Art Tea House De Oude Rtjn - Stille
Mare 4. 30 10. di t/m za van 10-18
uur. do tot 21 uur en zo van 11-17 uur.
tentoonstelling van Fanny Masure met
gouaches en Nick Fritz met keramiek.
Galerie Van der Vlist - Botermarkt 3. tot
1 november. Henk Corduwener aqua
rellen. Kees Haak - schilderyen. di tm
za. van 10-17 uur.
Nachtvoorstelling: "The heretic", za.
24 00 uur. 16 jr.
EURO 3: 'Towering inferno", da. 13.30
(beh za zo. en woe.) en 20 15 uur, zo.
15 45 en 20.15 uur, 12 jr.
Kindermatinee: "De
Hammetje", za.. zo. en woe. 13.30 uur
Nachtvoorstelling: "Hemelse verleid
ster". za. 24.00 uur. 18 jr.
EURO 4 "Outland", da 13.30, 18.30 en
21.00 uur. zo. 13 45. 16.15. 18.30 en 21.00
uur, 12 jr., za. ook 24.00 uur, 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: The Blues Brothers",
do 21.30. vr en za. 19 00 en 21.30uur. zo
18.15, ma. 18.30 en woe 20 00 uur. al
"Un papilion sur I'épaule". zo. en ma.
20.45. di. 20 15 uur. 16 jr
W1NA BORN
Bioscoop Katwijk
reserveringen 01718-74075)
(dinsdag 20 oktober i.v.m. officiële ope
ning geen voorstellingen)
CITY 1 Alligator da 14 45, 18 45 en
21 15 uur. 16 jr.
CITY 2 "Fort Apache, the Bronx", da
14 45 (beh za en woe 18 45 en 21 15
uur. 16 jr.
Kindermatinee. "Cartoon 2". za. en woe
14 30 uur
City 3 "Ontsnapt uit Alcatraz". da
14 45. 18 45 en 21 15 uur. 12 jr.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van
dinsdag 13.00 uur tot woensdag
13.00 uur (Diaconessenhuis) en van
vrijdag 13.00 uur tot zaterdag 13.00
uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis: Middagbezoe
kuur 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur: 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling
dagelijks van 14.00-19.00 uur. (Niet
meer dan 2 bezoekers per patient)
Sportmedisch Advies Centrum
blessurespreekuur: Elisabethzie-
kenhuis Leiderdorp, 's maandags
i 19.30-20.30 uur.
Bezoekuren St. Elisabeth-Ziekcn-
huis: Volwassenen: dagelijks van
14 00-14.45 en van 18.30-19 30 uur.
Klasse afd.: dagelijks van 11.15-
12.00 uur. van 14.00-14.45 uur en
van 18 30-19 30 uur
Kraamafdeling dagelijks van
11.15-12.00 uur (alleen voor echtge
noot) en van 15.00-16.00 uur en van
18 30-19 30 uur
Kinderafdeling dagelijks van
15.00-18.30 uur.
C.C.U. (hartbewaking) dagelijks
van 14.15-14.45 en van 19.00-19.30
Intensieve verpleging dagelijks
van 14 00-14 30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Vooralle patiënten (behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-
19 30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19 00 uur
Praematurenafdeling dagelijks
van 14.30-14 45 uur en van 18.30-
18.45 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
wanneer voor ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toege
staan kan de hoofdverpleegkundi
ge hiervoor speciale kaarten ver
strekken.
Bezoektijden Kinderkliniek
Dagelijks 15 00-15 45 uur en 18 30-
19 00 uur
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag 14 15-15 00 uur en 18 30-
19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: lc en 2e klas 11-1130
uur, 13.30-14.15 uur en 18 30 19 30
uur. 3e klas 13 30 14 15 uur en
18.30-19.30 uur. Kraamadeling
13.30-14 45 uur alleen voor echtge
noten 19-20 uur Kinderafdeling
voor ouders 18.00-18.30 uur
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden ge
meld bij het informatiecentrum
Geluidshinder Schiphol (tel 020
175000»
Ryksmuseurr
voor Volkenkunde.
3 1 '82. "Indianen van
Mexico. Azteken in 't Verleden. Nahuas
van Heden, geopend ma t/m za 10-17
uur; zo- en feestdagen 13—17 uur
Museum Boerhaave - Steenstraat la. t/m
15/11, tentoonstelling "Mooie klokken,
beste kijkers". Sterrenkunde in de 19e
udCVLieuius
16 oktober 1981
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
De politie te Ohl, Gummers-
bach (ten oosten van Keulen.
Red heeft aldaar een ver
schrikkelijk geheim ontdekt. Zij
werd er namelijk opmerkzaam
op gemaakt, dat de man utf een
welgesteld gezin in geen vijfja
ren meer was gezien. In het huis
werd nu een onderzoek inge
steld en toen vond men in een
klem kamertje een ledikant,
waarop een tot een geraamte
uitgeteerde man lag, ten prooi
aan de grootste onreinheid.
Vermagerd, verstijfd en verunl-
derd was de 52-jarige man door
die vijfjarige gevangenschap,
waarin hij was opgesloten door
zijn eigen vrouw en dochter, die
de politie den toegang tot het
huis weigerden Dit was voorde
dienaren der wet een reden te
meer om een onderzoek tn te
stellen, met genoemden uitslag
De man had zijn spraak geheel
verloren, evenals de beweging
zijner hchaamsdeelen Het
spreekt van zelf, dat het slacht
offer met spoed naar een zie
kenhuis werd overgebracht,
waar hij thans met alle zorg
wordt omringd. De twee hard
vochtige vrouwen zijn tn de ge
vangenis opgesloten
jaar geleden
Te Chicago zijn etrgister-
nacht vier ter dood veroordeel
den terecht gesteld Zij moesten
plaats nemen op den electn-
schen stoel De eerste terechtge
stelde had twee politieagenten,
die hem wilden arresteeren, ge
dood. de tweede en derde hod
den een bankier vermoord, en
de vierde had een restaurant
houder om het leven gebracht
Erivasnog een vijfde, maar een
half uur voor de voltrekking
der straf werd opschorting van
het vonnis bevolcr Men zal
eerst nog een onderzoek instel
len naar de geestvermogens
van dezen mat
- Om eert einde te maken aan
den strijd betreffende de natio
naliteit van Columbus, heeft de
stad Genua een werk gepubli
ceerd, waarin 45') documenten
in facsimile zijn afgedrukt met
alleen uit Genua maar ook aj
komstig uit Italië en het buiten
land. uit archieven en particu
lier bezit, waaruit blijkt dat
Columbus een Genuees was
Talrijke bewijsstukken ctjn ge
tonden in de archieven van
Madrid, Sevilla en 5imanca
