"De dieren zijn gewoon
handel, het is poen"
'IK BEN VROEGER OOK GESLAGEN'
Veewagencontrole leidt
altijd tot veel boetes
Inspecteur Oostrom van de Dierenbescherming:
ZATERDAG 10 OKTOBER 1981
EXTRA
PAGINA 13
Is het al je toekomst om als
karbonade in de toon
bank terecht te komen,
word je in de nadagen
van je bestaan nog eens
flink geschopt. Een som
ber beeld van de
werkelijkheid of zijn de
klachten over de behan
deling van dieren die op
de veemarkt worden geë
taleerd overdreven?
Zeker is dat er regelmatig
controles worden uitge
voerd. Maar wat een leek
soms als mishandeling
kwalificeert, is voor een
ingewijde vaak niet meer
aanleiding dan tot een
schouderophalende reactie.
Een bezoek aan de Leidse*
veemarkt én een blik in
de wagens die de dieren
aanvoeren.
Door Henny
van Egmond
LEIDERDORP - Voor de eerste maal wordt in alle vroegte
een veewagen door een motoragent opgebracht! Aan het
eind van de Leiderdorpse Engelendaal staat een legertje
rijkspolitiemensen klaar om aan het werk te gaan. Nog
voordat de wagen goed en wel stil staat, duiken zij als
mieren op de wagen. Een grootscheepse veewagencon
trole is begonnen. Het is maandag, kwart over vier in de
ochtend.
De komende drieeneenhalf uur worden 45 veewagens van bumper tot
bumper bekeken. In totaal worden er 36 processen-verbaal uitge
deeld voor uiteenlopende mankementen.
In samenwerking met de bereden groep van de rijkspolitie uit Wasse
naar, de technische afdeling van de verkeersgroep, een ambtenaar
van de veterinaire dienst, twee douanebeambten en twee motorrij
ders organiseert de landgroep van de rijkspolitie Leiderdorp twee
maal per jaar een dergelijke controle. Tot grote onvrede van de vee-
vervoerders.
De "opbrengst" van een veewagencontrole is namelijk altijd vrij hoog.
Afgelopen maandag kregen 36 van de 45 gecontroleerde veewagen
chauffeurs een proces-verbaal. En dat was geen uitschieter. Integen
deel, het aantal processen-verbaal voor technische mankementen
aan de vrachtwagens was zelfs minder dan voorheen.
De meeste bekeuringen worden gegeven op basis van de veewet. Het
niet juist vervoeren van runderen komt het meest voor. "Gewoon een
vorm van laksheid", meent opperwachtmeester Hogenbirk van de
Leiderdorpse rijkspolitie, die belast is met de leiding tijdens de con
trole.
•Een wachtmeester
van de bereden
groep van de
rijkspolitie bekijkt
een veewagen van
binnen, (foto Jan
Holvast
Poen
Veel vervoerders "vergeten" voor
het rijden dat om de vier koeien
een tussenschot of boom moet
zitten. Of "ze weten niet" dat
koeien en stieren tijdens het ver
voer apart moeten staan. Smoes
jes, volgens de ambtenaar van de
veterinaire dienst Vingerling, die
mede-opsteller is van de veewet.
"Voor de vervoerders zijn de die
ren gewoon handel, het is poen.
Ze zien ze niet als dieren. Het is
trouwens al jarenlang in de wet
geregeld dat dieren gescheiden
moeten worden vervoerd", zo
meent hij.
Opvallend is dat de vrachtwagen
schauffeurs veel drukte maken
als zij een proces-verbaal krijgen
op grond van de veewet. Terwijl
de uiteindelijke boete vrij laag is,
voor het niet-hebben van tussen-
schotten bijvoorbeeld slechts 35
gulden.
De reacties zijn fel en onbeheerst.
"Jullie denken dat wij boerenlul
len zijn, dat wij klootzakken
zijn", zo reageerde een vervoer
der toen hij een bekeuring kreeg
voor het ontbreken van de tus-
senschotten. Overigens had hij
een paar tellen eerder laten we
ten geen verschil te kunnen zien
tussen koeien en stieren. Dat
bleek ook wel. want ze stonden
door elkaar.
Enkelen sputteren nog wat tegen,
maar berusten uiteindelijk in de
boete die ze krijgen. Zoals een
veehandelaar uit Lisserbroek,
die schapen naar de markt
brengt zonder de vereiste tussen-
schotten: "Ik vind dit zo kinder
achtig. Ik doe verdomme zo m'n
best en dat op maandagmorgen".
Rustig
Anderen proberen een discussie
aan te gaan met de rijkspolitie
mannen. Een veevervoerder uit
Wijngaarden bijvoorbeeld. "De
mensen die de wetten maken
hebben er geen verstand van. Je
moet maar eens een nachtje met
me meerijden. Ik heb niks geen
last gehad, de dieren zijn de hele
ochtend al rustig", zo voegde hij
Vingerling toe, op het moment
dat hij een bekeuring kreeg voor
het niet-gescheiden vervoeren
van stieren en koeien. De dieren
stonden om en om zonder tus-
senschotten. En dat is onaan
vaardbaar, zo antwoordde de
ambtenaar van de veterinaire
dienst. "De dieren zijn toch al uit
hun gewone doen. Als dan de
stieren en koeien door elkaar
staan, kunnen ze elkaar gaan
trappen".
Veel vervoerders zijn een andere
mening toegedaan. "Als je de
dieren tegen elkaar zet en weinig
tussenruimte laat kunnen ze niet
bewegen. Je hebt dan helemaal
geen last", zo zegt één van hen.
Maar het gevolg daarvan is dat
de koeien bijna platgedrukt wor
den. Vingerling: "Als een veewa
gen remt, komen de achterste
koeien met hun volle gewicht
naar voren. Dat betekent dat er
een enorm gewicht komt op de
koeien die helemaal vooraan
staan. En hun ribbekast wordt
dan ingedrukt".
Schokken
Dat het hebben van tussenschot-
ten niet zaligmakend is bleek wel
in de wagen van een andere vee
vervoerder. De tussenschotten
waren niet deugdelijk vastge
maakt. Het gevolg was dat de
kalveren in de wagen elkaar bij
na verpletterden. Drie kalveren
waren al zodanig toegetakeld dat
ze niet meer op konden staan.
Zelfs elektrische schokken kon
den de dieren niet overeind krij
gen.
Uiteindelijk bleek bij het Leidse
slachthuis, waar de dieren naar
toe moesten, dat de kalveren na
de nodige aansporingen toch op
hun poten konden komen. De
vee vervoerd er, wiens wagen er
verder goed uitzag, kreeg toch
een proces-verbaal voor het niet
goed bevestigen van de tussen-
schoten. Iets wat hij zonder meer
accepteerde. Hij was namelijk
van mening dat het gescheiden
vervoeren van runderen een goe
de zaak is. "Het is ook in ons ei
genbelang dat de dieren goed op
de markt of in het slachthuis aan
komen", zo zei hij. De meeste
vervoerders delen zijn mening
echter niet.
Van de 36 bekeuringen werden er
nog altijd 15 uitgedeeld op grond
van technische mankementen,
het niet kunnen tonen van de be
nodigde papieren of het overtre
den van het zogenaamde rijtij
denbesluit. Die processen-ver
baal worden meestal zonder enig
protest door de bestuurders
geaccepteerd. Het aantal proces
sen-verbaal voor een technisch
gebrek was deze keer erg laag.
Dat komt volgens opperwacht
meester Hogenbirk door de pe
riodieke keuringen van de vee
wagens. De meeste wagens zijn
net gekeurd of moeten binnen
kort verschijnen. Vlak voor een
dergelijke keuring willen de verv
voerders de wagen nog wel eens
in goede staat brengen. Toch
konden er boetes worden uitge
deeld voor het rijden op gladde
banden, een doorgezakte blad-
veer die op de achteras "leunde"
en het niet goed functioneren
van de remmen.
Niet perfect
Leiderdorp gaat voorlopig door
met het regelmatig controleren
van de veewagens. Het kan
slechts twee keer per jaar, omdat
de controle zo grootscheeps is
opgezet. Het is altijd een pro
bleem om alle verschillende
rijkspolitiediensten bij elkaar te
krijgen. Ondanks de groot
scheepse opzet is de controle nog
niet perfect. Zo klagen de techni
ci van de verkeersgroep dat ze ei
genlijk een mobiele weegbrug
moeten hebben om hun werk
naar behoren uit te voeren. Een
man die 28 schapen in een kleine
aanhangwagen achter zgn perso
nenauto vervoerde mocht bij
voorbeeld door rijden. Het is niet
te bepalen hoeveel de lading to
taal weegt, alhoewel het vermoe
den aanwezig is dat het gewicht
het toegelaten maximum over
schrijdt.
Een man die later in de ochtend
werd aangehouden met een gro
te vrachtwagen inclusief aan
hangwagen moest wel naar een
weegbrug. Dat kon inmiddels
omdat het al bgna acht uur was.
Zijn aanhanger was volgeladen
met twee lagen kalveren. Na
weging bg de touwfabnek aan de
Zgldijk bleken de twee lagen
kalveren in de aanhanger echter
het toegestane gewicht niet
te overschrijden.
Ook leeft bij de rijkspolitiemannen
de wens om de personenwagens
van de veehandelaren te contro
leren. Boeren en veehandelaren
gebruiken namelijk zogenaamde
rode dieselolie voor het aandrij
ven van aggregraten en andere
machinerién. Ze willen die diese
lolie ook nog wel eens gebruiken
als brandstof voor de auto's. Een
liter rode dieselolie kost slechts
twee kwartjes, terwijl ze voor
normale dieselolie bij de benzi
nepomp ruim 1,10 moeten beta
len Tijdens de controle werd een
boer gepakt omdat hg rode die
selolie in zijn tank had zitten.
Vaker
De wens om vaker een veewagen
controle te houden stuit op aar
dig wat problemen. Het al eerder
genoemde bgeen krijgen van de
verschillende njkspolitemensen
is slechts een klein probleem De
wachtmeesters van Leiderdorp
zijn niet verplicht om op maan
dagmorgen een dergelijke con
trole uit te voeren. In hun cao
staat namelijk dat na een vrij
weekeinde of vrije dag (en alleen
die politiemensen komen in
principe in aanmerking om mee
te doen aan de controle) de
dienst niet eerder mag beginnen
dan acht uur. "Alle mensen die
meedoen, doen dit op vrijwillige
basis. Anders zouden we last
krijgen met de vakbond", zo ver
telt de organisator van de contro
les. opperwachtmeester Porreg.
Toch probeert hg het komende
jaar meer controles in het pro
gramma op te nemen. Porreg:
"Maar je moet wel oppassen
want anders gaat de animo er bg
de mensen vanaf'.
Van de noodzaak van dergelgke
contoles zgn de rgkspolitiemen-
sen wel overtuigd 'Toen we
twee jaar geleden voor het eerst
controle hielden, konden we blij
ven schrijven. Nu zijn er veel
minder erge overtredingen dan
vroeger", zo zegt Porreg De
ambtenaar van de veterinaire
dienst. Vingerling, is het met
hem eens Vingerling "Het
wordt steeds beter. Er worden
nog wel veel bekeuringen uitge
deeld. maar we komen nu ten
minste geen gevallen meer tegen
van dierenmishandeling of kwel
ling. Want ik vind het best dat de
dieren geslacht worden, maar
niet in de veewagen".
die
Inspecteur
Oostrom: "Ji
hebt wel var
wijven, die zich
overal druk
over maken
maar rustig
dieren
overvoeren met
koolbladeren en
oud brood".
foto Roland de
Bruin
LEIDEN - Er hangt een scherpe,
.alles doordringende lucht in de
Leidse Groenoordhallen. In een
kort tijdsbestek hebben de nog
niet eens in groten getale aan
wezige runderen deze enorme
stank teweeg gebracht. Het is
stuitend met welk een genoegen
het beestenspul de darmen laat
leeglopen.
Maar wie durft het hun kwalijk te
nemen. Het is wellicht de laatste
keer dat ze nog eens even lekker
kunnen afgaan. Immers, reeds
vanmiddag hangen ze omge
keerd aan de lopende band. Mor
gen worden ze verkocht als goed
doorregen lappen en biefstuk
van een zuinige ons.
Het neemt niet weg .dat de beton
nen vloer in de hallen spekglad
is. Ondanks hun rubber laarzen
schijnen de veedrijvers er nau
welijks last van te hebben. De
koeien die ze nu nog binnen
brengen, ondervinden des te
meer hinder van de door hun lot
genoten geproduceerde stront.
Dikwijls gaan ze onderuit op een
manier die doet denken aan Hil-
bert van der Duim tijdens een
beslissende schaatswedstrijd.
Op zo'n moment kan de ongelukki
ge Greetje 27 of Coby 3 weer een
flinke pats met de stok verwach
ten. Want als ze iets graag doen.
die veedrijvers, dan is het wel de
wandelstok gebruiken. Nooit
doet het koeiebeest het goed. Wil
het harder dan de drijver, dan is
een klap op de kop een beloning.
Vindt het dier iets langzamer
snel genoeg, dan wacht het een
fikse tik op de rug of een knik in
de staart.
Behalve de drijvers en het vee be
volken allerlei andere lieden zo
rond zes uur in de morgen de hal
len: de verkopers De meesten
zien er vrijwel allemaal hetzelfde
uit: vilten hoed, blauwe nylon
jas, een dikke sigaar in het hoofd
en een onafscheidelijke wandel
stok. Met dat hout mogen ze de
drijvers graag een beetje helpen.
,Ze kunnen geen koeiekont zien,
of ze moeten er op slaan", zegt
inspecteur B. G. Oostrom van de
Nederlandse Vereniging tot Be-,
scherming van Dieren. Niet dat
Oostrom altijd de veemarkt in
Leiden bezoekt om de veehande
laren beleefd te verzoeken dat
slaan als 't hun blieft te laten.
Oostrom heeft wel andere din
gen aan zijn hoofd. Hij is niet het
type van de zeurderige dierenbe
schermer.
Oostrom gelooft daarentegen zelfs
dat het af en toe nodig is het vee
te slaan. „Die beesten zijn vaak
nerveus. Dan willen ze geen stap
verzetten of ze worden wild. Dan
helpt het niet om ze met een
stukje brood mee te lokken".
Volgens de inspecteur zal men wel
uitkijken om de dieren te hard te
slaan. „Na het slachten is op het
vlees de striem te zien. Het vlees
wordt dan minder waard of afge
keurd. Als dat vaak voorkomt,
heeft dat invloed op de markt
prijs. De heren kijken dus wel
uit".
„Het is wat anders", vervolgt hg,
„als ze met de stokken een oog
uitsteken. Dan nemen we direct
maatregelen. Dat is dierenkwel
ling. Daar kan ik als onbezoldigd
ambtenaar van de Rijkspolitie te
gen optreden. Maar zoiets ge
beurt zelden. Voor de rest moet
je niet teveel kniezen".
Niet iedereen begrijpt die opstel
ling. „Vrouwen met kinderen,
vooral tijdens vakanties, lopen
de hele dag om ons te schreeu
wen. Die vinden alles zielig. Wil
len dat wij de stokken afnemen.
Dan zeg ik meestal: „lk ben vroe
ger ook wel geslagen, mevrouw,
en ik denk niet dat ik er slechter
van ben geworden".
Een dergelijk antwoord staat stijf
van de ergernis. Oostrom erkent
dat: „Dat soort dierenliefde is zo
betrekkelgk. Het komt van het
soort dierenbeschermers dat wel
een vlieg dpodslaat of een val
letje voor een muis zet. Ik ben er
niet kapot van".
Maar zijn de antecedenten van
Oostrom zelf dan wel in orde?
Denkelgk wel. Tenminste, dat
mag men toch wel aannemen
wanneer iemand het er voor over
heeft om een paar maal per week
tegen één salaris van een gulden
veertig per uur om vier uur in de
nacht het warme bed te verlaten,
teneinde het aangevoerde rund
vee te controleren.
Toen Oostrom zes jaar geleden de
Marechaussee verliet voelde hg
zich nog gezond van lgf en leden.
Hg wilde met zgi. vijfenvijftigste
niet thuis achter de kachel zitten,
maar zich nuttig maken. Zo
kwam hij terecht bij de Dieren
bescherming „Ik ben altijd in
dieren geintereseerd geweest.
Maar niet emotioneel. Nonutl
Dat is ook nodig. Je kan niet bij
een officier van justitie gaan zit
ten huilen".
Oostrom is één van de 27 landelijke
inspecteurs van de Dierenbe
scherming. Het betreffen hier
over het algemeen oud-politie
agenten. De Dierenbescherming
heeft die mensen graag, omdat ze
niets meer hoeven te leren over
bgvoorbeeld het maken van een
proces-verbaal.
Vrijwel altgd is er iemand van de
Dierenbescherming op veemark
ten aanwezig. In Leiden heeft dat
geholpen. Volgens Oostrom valt
er tegenwoordig weinig meer te
beleven. Toen hij pas begon
werd veel vaker ziek of wrak vee
aangevoerd. Door steeds in te
grijpen, zijn de aanvoerders op
hem gaan letten. Want niet de ei
genaar, maar zij zijn strafbaar en
een bekeuring van 100 tot 150
gulden is toch een fors bedrag.
Preventie, door aanwezig te zgn, is
heel belangrijk, vertelt de in
specteur. En daarom loopt hg al
tijd kortgeknipt en met pgp
langs de rgen koeien en stieren,
attent op uitgezworen ogen. uier
ontsteking, niet bekapte poten,
ingegroeide hoorns en meer van
dat soort tekenen van slechte
verzorging. Maar ook attent op
wat er voor en achter hem ge
beurt. want het zal niet de eerste
keer zgn dat hij voor zgn leven
heeft moeten rennen vanwege
een losgeslagen stier.
Oostrom heeft de indruk dat de
boeren beter voor hun dieren
zorgen. Er is sprake van een ver
beterde mentaliteit, zegt hg.
„Maar er blijven wel slechte jon
gens tussen. Er zgn er die te be
roerd zgn om hun beesten goed
te verzorgen Of ze kunnen het
gewoon niet meer. zoals ouderen
die teveel om handen hebhe-t'
Sommige boeren snappen niet
waar Oostrom zich op de markt
soms druk om maakt „Die zeg
gen dan tegen me: wat bezielt je
toch? Als je weet dat je morgen
doodgaat, ga je vanmiddag toch
ook niet naar de tandarts'* Maar
zo'n beest heeft al weken pgn ge
had Daar moet je naar kgken.
Dat mag niet vóórkomen".
Toch is hef moeilijk om mensen te
bekeuren, laat Oostrom weten
„De aanvoerders mogen geen
ziek of wrak vee aanvoeren Dus
je moet bg de veewagens staan.
Maar als ze je zien. laten ze een
slecht beest gewoon in de wagen
En daarbg. die jongens zgn zo
glad als de bliksem. Wanneer een
zieke koe in de hallen staat, ben
je vaak al te laat Je moet consta
teren uit welke wagen het dier
kwam. dat is het beste".
De controle op de dieren is op de
Leidse veemarkt overigens vrg
goed. Behalve de inspecteur van
de Dierenbescherming lopen er
mensen van de Algemene In
spectiedienst voor de gezond
heidsverklaringen van het vee,
politiemensen en een dierenarts
Hun taken overlappen elkaar Er
is een goede verstandhouding
meldt Oostrom, hoewel hg wel
eens mot heeft met de dierenarts
als deze een bepaalde kwaal niet
wil vaststellen, omdat hg aan zgn
financiéle belangen bg zgn agra
rische klanten denkt
„Maar anderszgds overdrijven is
ook niets", besluit Oostrom „Je
hebt wel van die wijven die zich
overal druk om maken, maar rus
tig dieren overvoeren met kool
bladeren en droog oud brood En
als je daar wat van zegt. nemen
ze je het kwalgk. En begrgpen ze
niet dat ik inspecteur van de Die
renbescherming ben. want dan
heb ik volgens hen toch maar
verrekte weinig met beesten
op".
WEERT SCHENK
