KanHarderwijknog
buiten Dolfinarium?
Reportage
FNV: minder premie
bij minder ziekte
Sluit Zestienhoven'
Surinaamse "junkies
kondigen acties aan
Vrij verstrekken heroïne
vindt minister denkbaar
VRIJDAG 9 OKTOBER 1981
Fraude bij het Dolfinarium? Links en rechts in
Harderwijk verbijstering, ongeloof, afwijzing,
vergoelijking. „Het Dolfinarium heeft zich ja
ren lang voor ons ingezet, laten wij ons nu
voor het Dolfinarium inzetten", roept de res
taurateur. „Moreel ondersteunen", beaamt de
VW-voorzitter. „Het is intriest", verzucht een
familielid. „Er heerst onder het personeel een
sfeer van „allen te zamen", benadrukt de pu-
blic-relationsman van het Dolfinarium.
HARDERWIJK - De geruchtmakende zwendelaffai-
re in het Harderwijkse Dolfinarium heeft in de ge
meente veel vragen opgeroepen. Was het wel ver
standig al die jaren te steunen op deze belangrijke
toeristische attractie in het IJsselmeer-stadje? En
wat gaat er met het Dolfinarium gebeuren in geval
de twee directeuren worden veroordeeld.
Daar ziet het wel naar uit, want in deze zaak lijkt het om meer te
gaan dan alleen het potje van 40.000 gulden, bestemd voor
zwartwerkers. Vrijwel zeker is dat de beide directeuren van
het Dolfinarium, een strafvervolging boven het hoofd hangt
wegens fraude, verduistering en belastingontduiking op zeer
grote schaal. Het onderzoek dat de Fiscale Inlichtingen- en
Opsporings Dienst en de Rijksaccountantsdienst naar deze
zaak instellen gaat terug tot 1970.
Nadat de periode van voorlopi
ge hechtenis van beide direc
teuren telkenmale werd ver
lengd, werd vorige week vrij
dag één directeur op vrije
voeten gesteld, omdat het ge
tuigenverhoor in zijn geval
was afgerond. De financieel
directeur blijft de heer Wil-
lems vooralsnog in voorlopi
ge hechtenis, want de FIOD
heeft in de boeken van het
Dolfinarium nog niet alles ge
vonden.
Over die 40 mille zwart geld,
die keer op keer opduiken,
doet niemand geheimzinnig.
Veertigduizend gulden, no
dig om werknemers in de
weekeinden 's winters, zwart
uit te betalen. De interesse
van de fiscale rechercheurs
gaat nu vooral uit naar de du
bieuze rol van enkele BV's in
België, Duitsland en Cura
cao, die in de zwendelaffaire
blijken voor te komen. Uit de
controle is ook gebleken dat
geregeld de inkomsten van
bezoekers voor de omzetbe
lasting werden verzwegen.
„Op sommige drukke dagen
werd er zo'n 20 procent van
het kassabedrag uit de offi
ciële boekhouding wegge
moffeld", aldus officier van
justitie in Zwolle, mr. J. R. J.
Wijland, die deze zwendelaf
faire leidt.
Het belastende materiaal, dat
zich op een tip van ex-werk-
nemer W. Dudok van Heel
tussen de papieren moet be
vinden, is nog niet boven wa
ter. De overbodig geworden
bioloog Dudok van Heel, die
wellicht wat klaarheid in de
zaak kan brengen, houdt zich
buiten de publiciteit, zodat
het welles-nietes-spelletje
tussen aanklager en aange
klaagde resteert.
Dalend
bezoekersaantal
Een zware taak rust nu op de
schouders van public-rela-
tionsman Jaap Nieweg van
het Dolfinarium. Kort gele
den hadden de begrotingsbe
sprekingen voor 1982 moeten
plaatsvinden, maar wegens
het ontbreken van twee di
recteuren en van de admini
stratie, is dat nu vertraagd.
„We ondervinden er verder
nog geen last van. Een zuster
van één van hen helpt bij de
directie-uitvoering op dit mo
ment. Maar we hebben wel
een datum in ons hoofd dat
we maatregelen moeten gaan
nemen".
De schreeuw van Jaap Nieweg,
dat de dolfijnen hun show
ook in deze tumultueuze da
gen vertonen, heeft effect ge
had. Het publiek blééf de af
gelopen dagen komen. Dat
moet ook wel, wil men een
bezoekersaantal van 450.000
voor 1981 kunnen benaderen.
Als het Dolfinarium op 1 no
vember de deuren sluit en de
winterslaap ingaat, zal blij
ken of de tendens van het da
lende bezoekersaantal struc
tureel genoemd mag worden.
Vorig jaar bezochten 525.000
mensen de zeedieren (opgave
Nationaal Bureau voor Toe
risme), in 1979 waren dat er
nog 680.000. Die cijfers ste
ken schril af tegen het mil
joen dat in het begin van de
jaren zeventig de Harder
wijkse attractie bezocht.
Jaap Nieweg (sinds februari in
dienst): „Ik heb daar een aan
tal verklaringen voor, dat het
bezoek steeds minder wordt.
Ten eerste is er sprake van
een verzadigingspunt bij de
mensen. Ten tweede zijn er
talloze andere toeristische at
tracties bijgekomen, talloze
andere dolfijnenshows ook.
En daar hoort bij dat al die
andere attracties televisiere
clame maken. Iets wat wij
eerst alléén deden. Dan
speelt de economische
achteruitgang uiteraard een
rol, dat zie je ook bij andere
toeristenparken. Verder
denk ik dat de vakantiesprei
ding ons wat opbreekt. Vol
gens mij is het namelijk zo
dat drukte, drukte aantrekt".
Dat de tv-dolfijn 'Flipper' van
betekenis is geweest in de be
ginjaren van het Dolfinarium
staat voor Jaap Nieweg als
een paal boven water.
Wankele basis
De Harderwijkse horeca wijd
de vorige week een bespre
king aan de zwendel-affaire.
Ton Meijer, voorzitter van
Horeca Nederland in Harder
wijk. „Kijk, het Dolfinarium
is natuurlijk geassocieerd
met de horeca. Die mensen
zijn daar drie kwartier, en de
rest van de dag gaan ze Har
derwijk in. Maar het is voor
de horeca eigenlijk maar een
wankele basis: één zo'n at-
tractiepunt". Het bestuur van
de horeca sloeg aan het
'brainstormen'. Een wandel-
pier, een vrij strand, betere
stalletjes langs de boulevard,
een mooiere boulevard voor
al, een casino misschien?
Zolang het bij brainstormen
blijft, is er niets aan de hand.
Want Ton Meyer geeft het
grif toe: „Natuurlijk, het is al
leen maar filosoferen. Als het
erop aan komt. kijkt iedereen
in z'n eigen beurs".
De gemeente Harderwijk
wordt financieel niet zo veel
rijker van het recreatieve be
drijf Dolfinarium. De burge
meester: „Aan pacht komt er
200.000 gulden binnen, aan
toeristenbelasting een dub
beltje per bezoeker en dan
resteert nog het parkeergeld.
Maar daar staat tegenover de
infrastructuur (wegenaanleg,
parkeerterreinen enz.). Als je
dat tegenover elkaar zet, is
het nog maar de vraag of we
er aan verdienen". Echter, al
dus de heer Van Boeijen, het
Dolfinarium dient een doel
en de gemeente moet een bij
drage leveren.
Onderzoek
Rond dat doel liet de directie
van het Dolfinarium ruim on
derzoek verrichten. Het on
derzoek. ook alweer vijf jaar
oud, toonde onder meer aan'
dat Harderwijk direct en in
direct twee procent van haar
werkgelegenheid aan het
Dolfinarium dankte. Het is
dan ook dat rapport dat VW-
voorzitter H. Kleermaker ge
bruikt om de betekenis van
de attractie aan te tonen. He
laas heeft hij het niet in zijn
bezit, doch aangezien een van
de directieleden van het Dol
finarium niet alleen „een zeer
fijne contribuant" is maar bo
vendien een der bestuursle
den van de VW, heeft hij het
ooit eens mogen inzien. „De
betekenis van het Dolfina
rium voor Harderwijk is niet
in cijfers uit te drukken",
merkt de heer Kleermaker
dan ook op.
„Het Dolfinarium is wat onder
schat in Harderwijk. Natuur
lijk, als het Dolfinarium zou
verdwijnen, zullen er best
nog wel toeristen komen.
Maar het zal zeker van in
vloed zijn op de dagrecreatie.
En de dagrecreantcn zijn van
grote invloed op Harderwijk.
Daar plukken de horeca en
de middenstand de vruchten
Harderwijk en het Dolfinarium
zijn één. By het VW-kantoor
gaan 80 tot 85 procent van de
inlichtingen over de dolfy-
nenshows. Maar de kentering
in het bezoek is ook de VW-
voorzitter niet ontgaan. „Ik
heb de hele grote wens, de
stille hoop, dat onder de be
zielende leiding van de twee
heren de zaak weer een grote
aantrekkingskracht krijgt.
Als WV zullen we meeden
ken, jazeker. maar we hebben
natuurlijk niet het recht ons
te bemoeien met de privé-
aangelegenheden van de he-
Evolutie
Middenstander R. Marree
spreekt soortgelijke lovende
woorden uit. „Die familie
daar heeft Harderwyk veel
aan te danken. Ze hadden
durf en lef. Ze hadden een
zienswijze".
PR-man van het Dolfinarium
Ja3p Nieweg: „Uit een onder
zoek van de Landbouwhoge
school te Wageningen is ge
bleken dat 100 procent van
de Nederlanders 'Harder
wijk' zegt als het Dolfinarium
wordt genoemd, en omge
keerd". Tom Meijer en burge
meester Van Boeijen beamen
dat. Laatstgenoemde: „Het is
gezichtsbepalend voor Har
derwijk. De Vispoort en Dol
finarium daarvan kent men
Harderwijk". De burgemees
ter laat zich dan ook niet zo
bang maken door de laatste
ontwikkelingen: „Kijk. als er
meer bezoekers geweest zou
den zijn als de exploitanten
ons doen geloven, dan is het
Dolfinarium exploitabel. Na
tuurlijk. als dat met 700.000
bezoekers kan dan is er nog
geen reden om bij 500.000 de
rode vlag buiten te hangen.
En zelfs al zouden deze ex
ploitanten het niet meer red
den, dan is het maar de vraag
of deze exploitanten de juiste
zijn ten opzichte van een an
dere exploitant. Nee. ik zie
het niet zo somber in".
In deze dagen is in Harderwijk
het vertrouwen in het Dolfi
narium, nog groot. Nog wel.
Jaap Nieweg kan nog steeds
spreken van hartverwarmen
de reacties van publiek en
kennissen. Advocaat Dom-
merholt twijfelt geen mo
ment aan de onschuld van
zijn cliënt Hoewel deze he
ren een positieve stelhngna-
me nog enigszins aan hun
respectievelijke functies ver
plicht zijn, kan ook elders in
Harderwyk geen begrip voor
de actie van FIOD en justitie
opgebracht worden. „Een
donderslag bij heldere he
mel".
De VW'er noemt het allemaal
heel erg („het spreekt me erg
aan"). Er heerst een sfeer van
„stilte voor de storm". Was de
donderslag dan niet by zo'n
heldere hemel?
AMSTERDAM (ANP) - Ziektever
zuim moet niet worden terugge
drongen door het geven van ex
tra vrije dagen of premies aan
werknemers die weinig ziek zijn.
Bedrijven moeten met een echt
verzuimbeleid komen dat de
werkelijke oorzaken wegneemt.
Een goed éociaal beleid kan dan
beloond worden met een lagere
ziektewetpremie voor een be
drijf.
Nu moeten alle bedrijven evenveel
ziektewetpremie per werknemer
betalen, of er nu veel zieken zijn
of niet. Dit voorstel gaat de FNV
doen in de Sociaal-Economische
Raad (SER). De SER is bezig met
het opstellen van een rapport
over het sociaal beleid in de on
derneming, dat eind dit jaar
klaar moet zijn.
De FNV is ongerust over de pogin
gen die van werkgeverszijde
worden gedaan om minder ziek
teverzuim te gaan belonen met
vrije dagen of premies. Onlangs
bleek bij DSM dat ook een kleine
meerderheid van de achterban
van de Industriebond FNV (55
procent) wel voor een dergelijk
systeem voelt.
De FNV vreest dat een doorbraak
bij DSM landelijke gevolgen kan
hebben. Veel bedrijven zullen
zo'n regeling ook willen, en dat
kan ernstige gevolgen hebben
voor het sociale klimaat. De vak
centrale voorziet een "prestatie
slag van de sterken tegen de
zwakken", zo stelt FNV-beleids-
medewerker B. Poiesz in de
FN V-vakbondskrant.
De FNV vindt ook dat een sys
teem, waarbij de werkgevers het
loonrisico van bijvoorbeeld de
eerste veertien ziektedagen zelf
dragen, overwogen dient te wor
den. De ziektewetpremie wordt
bijna helemaal door de werkge
ver betaald, en bedrijven waar
ziektedagen weinig voorkomen
verdienen er dan op, terwijl het
andere meer kost. Ook met dit
systeem wordt voorkomen dat
goede ondernemers betalen voor
het hoge ziekteverzuim in bedrij
ven met een slecht werkklimaat,
zo stelt Poiesz.
ROTTERDAM (GPD) - Het vlieg
veld Zestienhoven moet zo snel
mogelijk worden gesloten cn er
mogen geen nieuwe vliegvelden
in het Rijnmondgebied worden
aangelegd die aan- en afvliegfou-
tes boven het industriegebied
noodzakelijk maken. In ieder ge
val moet het Openbaar Lichaam
Rijnmond er nu al bij de Rijks-
overneid op aandringen dat aan
vliegroutes boven het kwestbare
Rijnmond-industriegebied wor
den verlegd.
Het Rijnmondraadslid mevrouw
H.A. Edzes-Van Loon (PvdA)
stelt dit in schriftelijke vragen
aan het Dagelijks Bestuur van
het Openbaar Lichaam Rijn
mond.
AMSTERDAM (ANP) - De werk-
groe van Surinaamse drugsver
slaafden. het Collectief, heeft
aangekondigd de komende we
ken acties te zullen voeren tegen
het gemeentelijk drugsbeleid.
De verslaafden zijn van mening
dat het gemeentebestuur via offi
ciële verklaringen en het politie
optreden op de Zeedijk een on
aanvaardbare druk uitoefent op
Surinaamse hcroineverslaafden
en daarmee ook op de Zeedijk.
Vergeten wordt hierij echter dat
de Zeedijk van oudsher een ei
gen criminele geschiedenis
heeft. Het beleid van de gemeen
te Amsterdam is er dus op ge
richt de Surinamers als veroorza
kers van het heroinevraagstuk in
Amsterdam aan te wijzen", aldus
een verklaring van de werk
groep, die dit een racistische po
litiek noemt.
De verklaring stelt verder dat niet
de Surinamers dc heroine m Ne
derland of Amsterdam hebben
geïntroduceerd De Surinamers
vormen oen minderheid binnen
de heroïnegebruikers in de
hoofdstad. Verder beklagen de
verslaafden zich erover dat het
gemeentebestuur zou bezwijken
onder de druk van de voorstan
ders van de vrye heroïnever
strekking. Niet het genezen van
de verslaafden maar het in stand
houden met dc verslaving zou
centraal staan in het beleid.
"Wij drugsverslaafden wijzen dit
beleid met kracht van de hand en
zullen ons er met alle kracht te
gen verzetten. Het beleid moet
gericht zyn op onze vorming en
scholing, aan het creëren van ba
nen. aan het ontwennen, een me-
thadonverstrekking onder dui
delijke voorwaarden en controle,
dus op onze vooruitgang en
emancipatie", aldus de werk
groep
WASHINGTON (AP AFP- Drie voormaligs en de
huidige president van de Verenigde Staten waren gis
teren bij elkaar op het Witte Huis. President Reagan
(links) ontving Gerald Ford. Jimmy Carter en Richard
Nucon alvorens deze drie laatsten naar Egypte ver
trokken om de begrafenis van president Sadat bij te
wonen.
Oud-president Carter wordt op het ogenblik door tuee
Amerikaanse kranten door de mangel gehaald.
De New York Times meldde gisteren dat Carter en zijn Deze krant heeft in haar roddelrubriek beweerd dat
toenmalige ambtgenoot van Frankrijk Giscard d'Es- hij Ronald en Nancy Reagan liet afluisteren toen zij m
richt tegen de Libische leider kolonel Gaddafi.
In een artikel over pogingen die dc Verenigde Staten
de afgelopen jaren in het werk hebben gesteld om de
positie van president Sadat van Egypte te versterken
en zijn persoonlijke veiligheid te vergroten, maakt het
blad melding van dit plan. Het baseert zich op "officie-
Ie bronnen van de regermg-Reagan".
LEIDSCHENDAM (ANP) - Minister Gardeniers-Berend sen
(volksgezondheid) is tegen algemene vrije verstrekking van he
roïne aan verslaafden, maar ze wyst heroïneverstrekking niet
onder alle omstandigheden af. Op een bijeenkomst met dc pers
op haar ministerie in Leidschendam zei ze gisteren dat een arts
iemand die al jarenlang verslaafd is cn die in dc criminele sfeer
terecht is gekomen, als laatste redmiddel heroine kan geven.
