Vliegramp: zeventien doden
Hittewering in tunnels
Ik hoorde geen stem,
alleen \n urge knetter
Ooggetuige overlijdt
na hartaanval
Grote schade
door windhoos
Minister bij opening Gouwe-aquaduct:
Politie valt café s
binnen op Zeedijk
Keukenmeidenromans
zijn niet schadelijk
Laatste Nederlandse vliegramp
vond 27 jaar geleden plaats
MOERDIJK (GPD) - ..Ik klom de
dijk op in de verwachting men
sen aan te treffen. Huilend of ge
wond. maar in ieder geval leven
de mensen. Op de dijk staand,
had ik het binnen een seconde
gezien: een compleet kerkhof,
met geen enkel teken van leven.
Overal vuur en brokstukken".
Cor Scheffers, directeur-eigenaar
van de jachthaven Roode Vaart
in Moerdijk, is nog compleet on
dersteboven van wat hij een uur
ervoor gehoord en gezien heeft.
Hij was bezig in de kantine van
de jachthaven, op nog geen 50
meter afstand van de plaats waar
het vliegtuig is neergestort, toen
hij omstreeks half zes een flui
tend geluid hoorde. Hij keek
door het raam en zag de Fokker
naar beneden vallen.
Fluittoon
„Ik hoorde een hele hoge fluittoon,
keek naar buiten en zag een
vliegtuig met een afgebroken
vleugel draaiend naar beneden
komen. Het was een vreselijk
angstaanjagend gezicht. In eer
ste instantie dacht ik dat het
vliegtuig op de kantine terecht
zou komen en rende weg naar de
uitgang van de werf. Toen het
toestel op de grond terecht
kwam. explodeerde het. Een
steekvlam van wel 150 m hoog
was te zien. Ik was vreselijk
bang"._
trek neerdaalden, is Cor Schef
fers naar zijn kantoortje gegaan
om daar het alarmnummer te
bellen. Het duurde even voordat
daar werd opgenomen. ..Stuur
direct alles wat je hebt: er is een
vliegtuig verongelukt, nep ik
door de telefoon Toen ik weer
naar buiten ging. zag ik dat de
berm in brand stond. Wrakstuk
ken waren zelfs terechtgekomen
in een binnenvaartschip, zo n 500
meter verder op de werf. Met een
vlet ben ik toen het water overge
stoken om te gaan helpen".
Geen stem
Wat Scheffers daar zag. zal hij
nooit vergeten. ..Toen ik van de
dijk afkwam en de wrakstukken
zag. wist ik het. Hier kon nie
mand levend uitgekomen zijn.
Het verschrikkelijkste was dat ik
geen stem hoorde Alleen het ge
knetter van vuur Ik bleef zoeken
naar mensen die het overleefd
hadden. Ik kon het niet begrij
pen. er was iets vreselijks ge
beurd en niemand kon mij er iets
over vertellen Het was een kerk
hof', zegt Scheffers.
BREDA - Archieffoto van een NLM Cityhopper. Een toestel van dit type
is gistermiddag tussen Moerdijkhaverl en Shell Chemie neergestort.
ZEVENBERGEN (GPD) - Alle zeventien inzittenden zijn
gistermiddag om het leven gekomen, toen een Fokker
F-28 Fellowship van de NLM bij het Brabantse Zeven
bergen neerstortte. Het vliegtuig was om 17.04 van Rot
terdam-Zestienhoven vertrokken voor en vlucht via
Eindhoven naar Hamburg. Om dertien minuten na vijf
had de bemanning voor het laatst radiocontact met de
verkeersleiding. Om vijf voor half zes verdween het
vliegtuig van het radarscherm van de verkeersleiding,
waarna de Rijksluchtvaartdienst de KLM op de hoogte
bracht.
De bemanning bestond uit vier
personen: de 33-jarige gezag
voerder J. P. R. Werner uit
Zwaanshoek in de Haarlemmer
meer, de 28-jarige tweede-vlieger
H. R. Schoorl uit Amstelveen, de
stewardessen Caroline Swart (21)
uit Heerhugowaard en de even
oude Saskia van Eyk uit Den
Haag. Ook is, volgens de rijkspo
litie, een ooggetuige van de
ramp, een inwoner van Zeven-
-bergen, overleden aan de gevol
gen van een hartaanval.
Het tweemotorige straalverkeers-
vliegtuig, genaamd Eindhoven
en sinds 26 maart 1979 in gebruik
onder de registratie PH-CHI,
maakte een geregelde vlucht.
„Het weer was bewolkt en vol
gens onze eerste informatie was
er alleen sprake van regen", al
dus A.J. Leijer, directeur van de
NLM. Hoewel de Fokker F-28
een weerradar in de cockpit
heeft, is het vliegtuig volgens
nog niet bevestigde berichten in
onweer terechtgekomen.
Daar zou het vliegtuig door de blik
sem getroffen kunnen zijn, al
hoeft dat nog niet de oorzaak van
het ongeluk te zijn geweest. Aan
nemelijker is het dat het vlieg
tuig getroffen is door de grote
temperatuurverschillen die met
onweer gepaard gaan en die tot
turbulentie (hevige trillingen)
leiden. Door te heftige turbulen
tie zou het vliegtuig een deel van
zijn vleugel hebben verloren en
vanaf bijna 700 meter vlieghoog
te onbestuurbaar omlaag zijn ge
cirkeld.
Turbulentie is een vrijwel dage
lijks gebeuren in de luchtvaart,
zeker in dit deel van Europa. Het
afbreken van een vleugel als ge
volg daarvan is volgens plaats
vervangend KLM-president mr.
J. F. de Soet echter „een zeer
zeldzame zaak".
Zwarte doos
Volgens gezagvoerder Frits van
Vianen, voorzitter van de Vereni
ging van Nederlandse Verkeers
vliegers, kan heftige turbulentie
niet worden afgelezen van de
weerradar. De zogenaamde zwar
te doos, een recorder die alle
vluchtgegevens van het laatste
halfuur registreert, zal moeten
uitwijzen wat precies de oorzaak
van het ongeluk is geweest. Deze
doos werd gisteravond laat ge-
vondöi.
Het NLM-toestel is. nadat het was
neergestort, totaal versplinterd.
De wrakstukken lagen verspreid
over een gebied van meer dan
een kilometer. Een deel van de
afgebroken vleugel is terecht ge
komen in de vlakbij gelegen ha
ven.
Volgens een woordvoerder van de
rijkspolitie in Zevenbergen is
West-Brabant aan een ramp ont
snapt. Het NLM-toestel stortte
MOERDIJK - De wrakstukken van de verongelukte Fellowship zijn terechtgekomen in de gemeente Klundert
en liggen verspreid over een gebied van zeker een kilometer. Het toestel is totaal versplinterd. Een deel van de
afgebroken vleugel is terecht gekomen in de vlakbij gelegen haven.
op slechts 500 meter afstand van
Shell Chemie Moerdijk en het
bedrijf Drisolco, dat onderdeel is
van het chemisch afvalverwer
kingsbedrijf Uniser. neer.
Het rampgebied werd door de poli
tie ogenblikkelijk afgezet. Vijftig
tot zestig manschappen van de
rijkspolitie en de brandweer wa
ren gisteravond betrokken bij de
hulpverlening. Het onderzoek,
dat gisteravond meteen begon.
werd bemoeilijkt door de inval
lende duisternis en de bijzonder
slechte weersomstandigheden.
Eerste keer
Direct nadat de Rijksluchtvaart
dienst de vluchtleiding van KLM
en NLM op de hoogte had ge
bracht van het ongeluk, trok een
onderzoeksteam van deze drie
instanties naar Zevenbergen om
de oorzaak te achterhalen.
Voor de in 1966 opgerichte NLM.
een volle dochter van de KLM. is
dit de eerste keer dat er een
vliegtuig ia verongelukt De
NLM voert binnenlandse vluch
ten uit alsmede buitenlandse
over niet te grote afstanden, zo
als naar Hamburg, Stuttgart. Pa
rijs en Londen De NLM be
schikt over Fokker Friendships
en had tot gistermiddag vier F-28
Fellowships In gebruik
TERNEUZEN (ANP) - Een wind
hoos in Zeeuws-Vlaanderen
heeft gistermiddag omstreeks
half vijf aanzienlijke schade
gericht. Blikseminslag bescha
digde een deel van een zeven
tiende-eeuwse boerderij in Heile
gemeente Aardenburg. 150
kens kwamen om. Voorts gingen
hooi en landbouwwerktuigen
verloren. Het schadebedrag
loopt in de tonnen.
In Terneuzen begaven van de nieu
we sociale werkplaats dak en
omheining het, waardoor een
schade van 80.000 gulden ont
stond.
Ook in het Zuidhollandse Putters-
hoek heeft aan het eind van de
middag een windhoos gewoed.
Volgens burgemeester L. Vleg-
geert zijn enkele tientallen wo
ningen licht tot zwaar bescha
digd. Van sommige huizen waai
den alle dakpannen af en verbrij
zelden alle ruiten. Ook is een
groot aantal bomen ontworteld.
Weerrapporten
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genéve
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Mallorca
Munchen
Oslo
Split
Stockholm
Wenen
Casa Blanca
Las Palmas
Tel-Aviv
Tunis
half bew.
onbewqlkt
licht bew.
half bew.
half bew.
onbewolkt
half bew.
onbewolkt
licht bew.
half bew.
zwaar bew.
regenbui
onbewolkt
licht bew.
licht bew.
licht bew.
licht bew.
geheel bew.
16 0 12
18 9 5
14 12 13
- 10 -
15 10 4
17 11 23
18 10 17
11 1 1
30 21
26 15 0
21 15 0
24 12 0
18 9 9
19 13 01
24 14 7
24 12 01
23 9 0
14 12 02
21 12 0
16 15 5
26 17
- 14
26 13
24 17
onbewolkt
onbewolkt
zwaar bew.
regen
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
GOUDA (ANP) - Het is de
bedoeling dat in de toe
komst tunnels in het Ne
derlandse wegennet wor
den voorzien van een hit-
tewerende isolatielaag.
Dit om meer mogelijkhe
den te scheppen voor het
vervoer van gevaarlijke
stoffen door tunnels.
Dit heeft minister mr. H.J. Zeeval-
king (verkeer en waterstaat) gis
teren gezegd bij de opening van
het Gouwe-aquaduct in de A-12.
Het Gouwe-aquaduct is het eer
ste weg-onderdeel in Nederland
dat van zo'n hittewerende isola
tielaag is voorzien.
Rijkswaterstaat heeft in de afgelo
pen jaren gezocht naar mogelijk
heden om tunnels en aquaduc
ten zodanig aan te passen dat er
meer en grotere hoeveelheden
brandgevaarlijke stoffen (zoals
benzine) door mogen worden
Zes overtredingen Opiumwet
22 12 0
23 13 15
- 18 -
AMSTERDAM (ANP) - Bij een
politie-actie op de Zeedijk in
Amsterdam zijn gistermiddag 39
mensen gearresteerd. Dit heeft
een politiewoordvoerder be
kendgemaakt. De actie, waarbij
twintig politiemensen in burger
van het bureau Warmoesstraat,
bijgestaan door agenten in uni
form, vier café's op de Zeedijk
binnenvielen, is rustig verlopen.
Er werd volgens de politie een ge
ringe hoeveelheid verdovende
middelen, te weten veertig shots
heroine in beslag genomen. Van
de 39 arrestanten konden er 33
vrijwel meteen weer naar huis.
De overige zes hadden zich
schuldig gemaakt aan overtre
ding van de Opiumwet of ston
den bij de politie gesignaleerd,
aldus de politiewoordvoerder.
De actie op de Zeedijk duurde
van vier uur tot half zes.
In de afgelopen weken is de politie
geregeld tot actie op de Zeedijk
overgegaan. Een groep buurtbe
woners en wijkcentrum d'Oude
Stadt hebben de afgelopen week
sterke aandrang op de gemeente
uitgeoefend om actie te onderne
men tegen de heroinewereld op
de Zeedijk omdat de handel daar
de criminaliteit in de hand
werkt.
Van de kant van Surinaamse orga
nisaties is heftig geprotesteerd
tegen het politie-optreden. Deze
organisaties zijn van oordeel dat
met het inzetten van de politie
het heroine-probleem niet wordt
opgelost. Zij verlangen daarom
een duidelijk gemeentelijk
drugsbeleid, dat zich onder meer
zou moeten richten op het opzet
en van opvangcentra voor ver
slaafden.
Verontwaardigd
Buurtbewoners van de Van Baerle-
straat en omgeving in Amster
dam zijn intussen zeer veront
waardigd over de plannen van de
gemeente om in een pand in die
straat methadon te gaan ver
strekken aan drugsverslaafden.
De verstrekking van dit vervan
gende middel zou half oktober
moeten beginnen.
Tijdens een vergadering, waarbij
gisteravond ook artsen van de
GG en GD aanwezig waren, uit
ten buurtbewoners hun veront
waardiging over de gang van za
ken. Ze vinden het onverant
woord een methadonpost te ves
tigen ip een buurt waar ruim
vierduizend kinderen zijn ver
spreid over vijftien scholen. Ze
vrezen dat de herionehandel en
de daarmee samenhangende cri
minaliteit zich naar dergelijke
verstrekkingspunten zal ver
plaatsen. zeker nu die handel op
de Zeedijk aangepakt zal wor
den.
vervoerd. Zo kan worden voor
komen. aldus Zeevalking. dat ge
vaarlijke stoffen langs alternatie
ve transportroutes worden ver
voerd. die niet door tunnels lei
den. "Dat is niet in het belang
van degenen die er langs wonen
en niet in het belang van de ver
voerders", aldus de minister.
Het onderzoek van Rijkswaterstaat
heeft uitgewezen dat aanpassing
van tunnels en aquaducten mo
gelijk is door het aanbrengen van
een hittewerende isolatielaag op
plafonds en een deel van de wan
den. In het Gouwe-aquaduct is
dat te zien aan de bruine kleur
van de wanden en het plafond.
Volgens zeevalking zal deze nieu
we voorziening in nieuw te bou
wen tunnels standaard worden
aangebracht. In bestaande tun
nels zal dat gebeuren in combi
natie met grote onderhouds- en
verbeteringswerken. Tegelijker
tijd zal op het ministerie van ver
keer en waterstaat worden ge
werkt aan een voorstel voor aan
passing van de wegenverkeers-
wetgeving, zodat het vervoer van
brandgevaarlijke stoffen door
tunnels kan worden uitgebreid
zodra een hittewerende isolatie
laag is aangebracht.
Grote betekenis
Zeevalking zei in zijn toespraak
dat de opening van het Gouwe
aquaduct van grote betekenis is
voor de verbetering van de ver
binding van de Randstad met het
oosten van Nederland en voor de
verbindingen van Midden-Ne
derland met de rest van het land.
Hij wees erop dat het resultaat
van acht jaar onafgebroken
werken belangrijke gevolgen
heeft voor de veiligheid van het
weggedeelte bij Gouda en voor
de doorstroming van het ver
keer.
Het is de gewoonte dat na de offi
ciële openstelling van een weg
deze direct voor verkeer wordt
vrijgegeven. Bij het Gouweaqua
duct en de aansluitende wegge
deelten is dat niet het geval. Tot
en met het komende weekeinde
moet nog veel werk worden ver
richt. Om de A-20 op de nieuwe
A 12 te kunnen aansluiten zal er
dwars door de hoog liggende
baan van de A-12 een nieuwe, la
ger liggende weg moeten worden
gebaand. Daarom zal het verkeer
van vrijdag 9 oktober tot en met
zondag in de loop van de dag re
kening moeten houden met om
leidingen.
AMSTERDAM (ANP) - De zo
genaamde flutboeken. waar
in liefdesverhalen voor vrou
wen en misdaad- en avontu
renromans voor mannen cen
traal staan, zjjn niet schade
lijk voor het maatschappelijk
gedrag en zij beïnvloeden dat
gedrag evenmin. Het is dan
ook onjuist deze comsump-
tielectuur aan te duiden als
rechts of conservatief, zoals
de gangbare mening wil.
Dit zijn conclusies van drs. V.
Bina, neergelegd in het proef
schrift "over liefde en avon
tuur", waarop hij morgen zal
promoveren tot doctor in de
sociale wetenschappen aan
de Vrije Universiteit in Am
sterdam.
Op grond van zijn eigen erva
ringen - hij is in 1969 uit zijn
geboorteland Tsjechoslowa-
kijc naar Nederland gevlucht
- en op grond van zijn onder
zoekingen komt hij tot de
Promovendus bestrijdt algemeen oordeel
conclusie dat de benoeite aan
sonsumptielectuur in "socia
listischelanden geen .:n
geringer lijkt dan in "kapita
listische" landen
Bina geeft wel toe dat het lezen
van keukenmeiden-, avontu
ren- en misdaadromans als
een vlucht uit de werkelijk
heid beschouwd kan worden,
maar dat vindt hij niet erg.
Dat is het lezen van "echte li
teratuur", de belletrie. soms
ook. De werkelijkheid in een
literair werk als "oorlog en
vrede" van Tolstoj is ook een
andere dan onze werkelgk-
heid, zo voegt hg er aan toe.
De promovendus gelooft even
min dat geweld in televisiese
ries agressie zou oproepen bg
de kgker.
Leeuwendeel
Het leeuwendeel van het proza
dat in Nederland en andere
westerse landen op de markt
verschijnt, maakt geen deel
uit van de belletrie (schone
letteren) maar kan als con-
sumptielectuur worden om
schreven. aldus Bina. Jaar-
Igks gaan in Nederland onge
veer 5U miljoen exemplaren
van deze lectuur over de
toonbank. Ter vergelijking
per jaar worden 5 miljoen li
teraire werken verkocht De
verspreiding van de dokters
romans. detectiveverhalen en
dergelijke vindt plaats via het
net van "secundaire verkoop
punten". zoals supermarkten
en sigarenwinkels.
Bij zgn onderzoek heeft drs Bi
na vastgesteld dat 40 procent
van de mensen helemaal
geen boeken leest Jonge
mensen van alle opleidingen
lezen alles, op latere leeftijd
komt er een splitsing Men
sen met een lagere opleiding
(beneden het niveau van ha
vo) geven dan de voorkeur
aan de consumptielectuur
Mensen met hogere oplei
ding lezen selectiever en ge
ven de voorkeur aan literair
werk
De bemanningsleden van de neergestorte NLM City Hopper: boven links
L.J.P.R. Werner (33) en rechts H.L. Schoorl (28); onder links S. van Eyk en
rechts C. Swart (21).
Het laatste ongeluk met een lijndienstvliegtuig in Nederland waarbij do
den vielen te betreuren vond 27 jaar geleden plaats. Op 23 augustus
1954 stortte de Douglas DC 6 "Willem Bontekoe" van de KLM in zee
vlakbij de kust ten noorden van IJmuiden. Door dit ongeluk kwamen
21 mensen om het leven.
De Fokker Fellowship, die gisteren verongelukte, is een twee-motorig
straalverkeersvliegtuig, dat maximaal plaats kan bieden aan 85 passa
giers. De Fellowship F 28 is de modernste versie van de machine, die
driejaar geleden in produktie werd genomen. Van dit type zijn er onge
veer 25 afgeleverd.
