Heath haalt fors
uit naar Thatcher
Versoepeling voor IRA-gevangenen
igd
van
FS overtuig
gebruik gifgas
door Sowiet-Unie
Synode veroordeelt uitlatingen ds. De Kleine
©Paarsmerk.
Pittig envoordelig.
Winst voor
radicalen
binnen
Solidariteit
Beleid partijgenote gekraakt
Aftreden
Kekkonen
lijkt nabij
Eisen ingewilligd na opgeven hongerstakingen
BELFAST (AFP/DPA/UPI/
Reuter) - De Britse rege
ring heeft gisteren een
versoepeling van het ge
vangenisregime in
Noord-Ierland aangekon
digd. De gedetineerden
mogen voortaan hun ei
gen kleding dragen en
krijgen hun recht op
kwijtschelding van hun
straf bij goed gedrag tot
een maximum van de
helft daarvan terug.
Hiermee willigt de regering twee
van de vijf eisen in die de hon
gerstakers van het verboden Ier
se Republikeinse Leger (IRA) in
de Maze-gevangenis in Belfast
hadden gesteld.
De Britse minister voor Noord-ler-
land, James Prior, kondigde de
verzachting van de gevangenis-
regels tijdens een persconferen
tie aan. Hij had daarover sinds
zondag overlegd met de Noord-
Ierse autoriteiten nadat een dag
eerder de IR A-hongerstakers
hun actie opgaven. De IRA-eisen
hielden in het recht om eigen
kleding te mogen dragen, om
werk te mogen weigeren, om el
kaar te mogen bezoeken, om elke
week post en bezoek te mogen
ontvangen en om weer kwijt
schelding van straffen te krijgen.
De Britse regering heeft nimmer
afgeweken van haar standpunt
dat zij niet onder druk van de op
1 maart begonnen hongerstakin
gen aan de eisen zou voldoen. De
dood van tien hongerstakers
mocht dan ook niet baten. Minis
ter Prior zei dat het tijd was om
de diepe wonden te helen en de
nieuwe verdeeldheid weg te ne
men die binnen en buiten de ge
vangenis is ontstaan tengevolge
van de acties. Het geweld na de
dood van de tien hongerstakers,
kostte aan 64 mensen het leven.
De protesterende gevangenen
krijgen hun recht op strafkwijt-
schelding na een periode van
drie maanden waarin zij moeten
tonen de nieuwe regels te eerbie
digen. Dat geldt voor 400 gedeti
neerden in Belfast die ook acties
hielden om wijziging van de re
gels af te dwingen.
Wat betreft de andere eisen liet
Prior weten dat die niet verenig
baar waren met de gevangenisre-
gels maar dat er enige ruimte
was voor verandering daarvan.
Zo kondigde hij mogelijke rege
lingen aan voor het vergroten
van de bewegingsvrijheid van de
gedetineerden, en verbetering
van het werk in de gevangenis en
van opleidingsregelingen. Prior
wees er echter op dat geen spra
ke kan zijn van een militair of po
litiek systeem of regime of van
het weer toekennen van een spe
ciale status aan de gevangenen.
Een woordvoerder van Sinn Fein,
de politieke vleugel van het IRA,
zei van mening te zijn dat alle eer
voor de hervormingen naar de
hongerstakers en hun familie
gaat. "Het recht van de gevange
nen om hun eigen kleren te mo
gen dragen is veroverd dank zij
de dood van de tien martelaren
van het H-blok en de offers van
de gevangenen en hun verwan
ten tijdens de langste protestac
tie van gevangenen in de ge
schiedenis", verklaarde hij.
GDANSK/WARSCHAU PARIJS
(AFP Reuter DPA) - Het lijkt er
op. dat de Nationale Commissie,
het beleidvormend orgaan van
de vrije Poolse vakbond Solida
riteit. vooral zal bestaan uit radi
cale leden. Het ontwerp-pro-
gramma van de bond is volgens
waarnemers van communisti
sche partij radicaler dan de tekst
die bij het begin van het congres
ter tafel lag.
De discussies op het congres - dat
zijn elfde dag beleefde en waar
van nog niet zeker is wanneer het
beëindigd wordt - werden giste
ren beheerst door de onvrede
binnen Solidariteit met de drasti
sche prijsverhoging van tabaks-
artikelen. Wat veel afgevaardig
den hoog zat, is dat de regering
geen overleg met Solidariteit
heeft gevoerd voor ze besloot, de
prijs ongeveer te verdubbelen.
Na de tweede stemronde voor de
Nationale Commissie zijn 64 van
de totaal 69 zetels bezet. Enkele
medestanders van Lech Walesa,
onder wie diens gematigde advi
seur Boleslaw Geremek, slaag
den er niet in gekozen te worden.
Ook Bogdan Lis, die geldt als de
derde man van Solidariteit, wist
onvoldoende stemmen te ver
werven. Mensen die verwant zijn
aan het kort geleden opgeheven
KOR (comité ter verdediging van
de arbeiders) leken het beter ge
daan te hebben.
In het nieuwe ontwerp-programma
komt het begrip socialisme net
voor. Het roept op tot de vor
ming van een meer-partijen-stel-
sel, vrije verkiezingen en contro
le van de economie door de sa
menleving. Het programma wil,
dat een opperste staatsraad de
economie controleert, en niet
langer de communistische partij
die kennelijk een minderheid
van het Poolse volk vertegen
woordigt.
Claude Cheysson. de Franse minis
ter van buitenlandse zaken,
brengt donderdag en vrijdag een
bezoek aan Polen Tijdens het
bezoek, dat bewijst hoe goed de
betrekkingen tussen Warschau
en Parijs zijn en dat naar algeme
ne verwachting als opstap nodig
heeft een bezoek van premier
Mauroy en president Mitterrand
aan Polen, ontmoet Cheysson de
leiding van de Poolse katholieke
kerk. Verder confereert hij met
Henryk Jablonski, het hoofd van
de staatsraad, premier Jaruzelski
en znn colleea Jozef Czvrek
Frankrijk verleent nogal wat finan
ciële steun aan Polen. In 1980
kreeg Warschau voor 3,5 miljard
franc krediet, in 1981 voor 4,5
miljard.
(Van onze correspondente Lia van Bekhoven)
LONDEN - De Britse oud-premier Edward Heath opende gisteren met zwaar geschut de
ernstigste aanval op het economische beleid van zijn partijgenote, premier Margaret
Thatcher, sinds zij twee en een half jaar geleden de verkiezingen won. Heath haalde in
een redevoering fel uit naar de „dogmatische economische politiek" van de Conserva
tieve regering.
Hij drong aan op dringende maat
regelen om de rentevoet te verla
gen en de Britse industrie een
helpende hand te reiken. Heath
en andere Conservatieve gema
tigden vrezen dat de Conserva
tieve partij de volgende verkie
zingen bij voorbaat al verloren
heeft, tenzij premier Thatcher
alsnog een gematigder koers
gaat varen.
Hoewel hij het niet met zoveel
woorden zei, raadde Heath de
Britten aan niet op de Conserva
tieve partij te stemmen zolang
Nieuwe Waalse
partij wil
van België af
BRUSSEL Drie gewezen leden
van het "rassemblement Wallon"
hebben in België een nieuwe
partij opgericht, die zich ten doel
stelt dat Wallonië zo snel moge
lijk onafhankelijk wordt. Het
"Rassemblement Populaire Wal
lon" stelt in een verkiezingsbro
chure dat het de wens van de Wa
len is om zo snel mogelijk op ei
gen benen te staan. "Onze partij
zal zich volledig inzetten voor dit
streven en de politieke middelen
gebruiken om zo ver te komen",
aldus lijstaanvoerder Gende-
bien.
HELSINKI De Finse regering
heeft gisteren besloten het ziek
teverlof van het 81-jarige staats
hoofd Urho Kekkonen te verlen
gen tot 10 november, zo blijkt uit
een officiële bekendmaking. Al
gemeen wordt uit het nieuws de
conclusie getrokken dat Kekko
nen binnenkort zal aftreden.
Kekkonen is sinds 1956 staats
hoofd van Finland. Hij lijdt aan
duizeligheid, geheugenverlies en
verward denken.
monetarisme het toverwoord
blijft. Hij verzocht rebellerende
Conservatieve kamerleden ech
ter, niet naar de nieuwe sociaal
democratische partij over te lo
pen, maar het gevecht voor een
gematigde partij van binnenuit
voort te zetten.
Afgezien van ae gewone kiezers
heeft het regeringsbeleid ook het
enthousiasme van de traditione
le aanhangers van de Conserva
tieve partij sterk bekoeld. De
Britse industriële en financiële
wereld klaagt steen en been over
de rentevoet, die vorige week
met 2 procent steeg en naar ver
wachting nog hoger zal klim
men, en het groeiend aantal fail
lissementen. Volgens Heath
moeten Engeland en de andere
EG-landen niet langer meedoen
in de race om de rentevoet, waar
bij de Verenigde Staten koploper
is. Door Europese samenwer
king kan volgens Heath een sys
teem gecreëerd worden dat de
Europese koersen stabiliseert en
hen isoleert van de hevige
schommelingen in de rentevoet
in de rest van de wereld.
Heath is de aanvoerder van een se
rie aanvallen op Thatchers beleid
die bijzonder zorgvuldig zijn
voorbereid. Zo zal de oud-pre
mier in een televisiedebat ver
schijnen aan de vooravaond van
het jaarlijkse Conservatieve-par-
tijcongres. Met andere Tory-re-
bellen zal hij voor en tijdens het
congres verschillende bespre
kingen houden, die moeten aan
tonen dat niet alle Conservatie
ven hardvochtige monetaristen
zijn.
Hoewel het regeringsbeleid regel
matig van binnenuit bekritiseerd
wordt, is een regelrechte opstand
tegen de leider de Conservatieve
partij vreemd. Ernstige menings
verschillen en dreigende split
singen worden binnenskamers
gehouden en snel gedoofd. Maar
voor een groeiend aantal Lager
huisleden is de maat vol. De re
cente kabinetswijziging, waarbij
Thatcher zich op kunstige wijze
ontdeed van alle gematigden,
heeft veel kwaad bloed gezet.
Meer en meer kamerleden zijn
bereid openlijk te rebelleren te
gen Thatchers regime.
Heath zei gisteren „misschien wel
te lang" gezwegen te hebben,
maar zich nu uit te spreken om
wijdere bekendheid te geven aan
de „gruwelijke gevolgen van het
dogmatische regeringsbeleid".
„Hoe durven zij die verantwoor
delijk zijn voor het grootste gat
in de begroting, anderen te ver
wijten dat het bijdrukken van
geld een afschuwelijke misdaad
is?", vroeg Heath, die vaak ge
noeg heeft moeten luisteren naar
Thatchers verwijt dat hij als pre
mier geld bijdrukte om de staats
uitgaven te verhogen. In de ogen
van de havikken beging hij daar
mee de onvergeeflijke zonde de
inflatie te verhogen. „Als het
meer dan drie miljoen werklozen
kost om de inflatie op een niveau
te brengen dat hoger is dan twee
en een half jaar geleden, hoeveel
meer miljoenen werklozen zul
len nodig zijn om het inflatiepeil
naar beneden te halen? En hoe
veel miljoenen werklozen zijn
nodig om het dan op dat niveau
te houden?", vroeg Heath zich af.
Impotentie
in Japan
door 'druk
maatschappij'
TOKIO (AP) - Het aantal Japan
se mannen dat lijdt aan impo
tentie is groter dan ooit, aldus
sex-onderzoekers. De oor
zaak hiervan wordt geweten
aan de (te) hoge eisen die ge
paard gaan met deelneming
aan het maatschappelijk le-
Artsen van de universiteit van
Tokio onderzochten gedu
rende drie jaar in totaal 470
patiënten die klachten had
den over hun (im)potentie.
Ruim 29,6 procent van hen
leed aan "wittebroodsweken-
impotentie".
Veel jonge mannen, gewoonlijk
tussen de 20 en 30 jaar oud,
bleken impotent omdat zij
overbezorgd waren over hun
sexuele prestatie. In bepaal
de gevallen werd de bezorgd
heid van de man vergroot
door toedoen van de bruid,
die kritiek uitoefende bij een
teleurstellende gang van za
ken.
DEN HAAG - Er zijn voldoende
bewijzen om met zekerheid te
kunnen stellen dat de Sowjet-
Unie de afgelopen vijf jaar be
trokken is geweest bij het ge
bruik van gifgas tegen verzets
strijders en de burgerbevolking
in Laos, Cambodja en Afghanis
tan. Met die boodschap reist een
Amerikaanse missie langs ver
schillende NAVO-hoofdsteden.
Gisteren sprak de vijf man sterke
delegatie in Den Haag met verte
genwoordigers van de regering
en de pers. De Nederlandse rege
ring sprak al eerder haar be
zorgdheid uit oVer de berichten.
De laatste jaren waren er aanhou
dende meldingen over myste
rieuze sterfgevallen in pro-Sow-
jet landen waar verzetsbewegin
gen actief zijn, aanvankelijk uit
Laos, later ook uit Kampuchea
(Cambodja) en Afghanistan.
Vluchtelingen uit die gebieden
meldden met grote regelmaat het
gebruik van giftige stoffen, die
vanuit vliegtuigjes over dorpen
en rijstvelden worden gesproeid.
Schattingen van het aantal dode
lijke slachtoffers lopen uiteen
van de 3.500 tot enkele tiendui
zenden.
Een van de leden van de bezoeken
de Amerikaanse missie, die zeil
in vluchtelingenkampen met
overlevenden heeft gesproken,
noemt de grote overeenkomst
tussen al die verhalen uit ver
scheidene bronnen het belang
rijkste bewijs voor chemische
oorlogsvoering. Uit getuigen
verklaringen stelt hij een beeld
samen van een gemiddelde aan
val: op klaarlichte dag komt een
klein vliegtuigje overvliegen, en
sproeit een meestal geelachtige
stof over het dorp uit. De neerko
mende giftige stofdeeltjes ko
men neer met het geluid van re
gendruppels: vandaar de naam
„gele regen".
Het mag dan vaststaan dat een be
paalde giftige stof is aangetrof
fen in Laos of Kampuchea er
zelfs dat die stof is gebruikt te
gen verzetsbewegingen, het is
dan nog een hele stap naar hel
vaststellen van de Sowjet-be
trokkenheid. Toen minister var
buitenlandse zaken Alexandei
Haig half september in Berlijn dt
zaak naar buiten bracht, was hi,
erg voorzichtig in zijn woord
keus.
Moskou heeft de beschuldiginger
fel van de hand gewezen, en ver
wijst naar de Amerikaanse toe
passing van chemische middeler
in de Vietnamese oorlog, met na
me het 'Agent Orange'. Volgens
de VS-vertegenwoordigers zijn
de door Amerika gebruikte che
mische strijdmiddelen van eer
totaal ander karakter: dat waren
ontbladeringsmiddelen, die pas
later op lange termijn schadelij
ke effecten op mensen bleken te
hebben De „gele regen" is daar
entegen direct tegen r
richt en dodelijk.
Het moderamen (dagelijks be
stuur) van de hervormde synode
zegt in een verklaring 'uiterst
pijnlijk' te zijn getroffen door
de manier waarop ds. A. de
Kleine te Harich (Fr.) in zijn
kerkbode over het joodse volk
heeft geschreven. Weliswaar
wilde de predikant erop wijzen,
dat zowel jood als christen on
bekwaam is tot enig goed en is
aangewezen op de Gods genade,
maar daarbij zijn, naar het oor
deel van het synodebestuur,
volstrekt ontoelaatbare en on
houdbare kwalificaties ge
bruikt. Het moderamen be
treurt ze diep en keurt ze ten
sterkste af.
"De theologische misvatting die
het joodse volk aanwijst als 'da
der' van de 'koelbloedige ver
moording van de Messias' heeft
in het verleden helaas ruimte ge
geven aan jodenhaat. Die is ten
slotte uitgelopen op de vernieti
ging van miljoenen. Terecht
heeft de kerk ingezien, dat zij
hierin schuld op zich heeft gela
den".
Het verdriet het moderamen, dat
door deze publikatie zeer velen
zijn geraakt en gekrenkt en dat
de schrijver ongewild voedsel
heeft gegeven aan het steeds
weer oplaaiende anti-semitisme.
Vrouw
Synode. Bepalingen in de ker
korde van de Gereformeerde
Kerken in Nederland die bij be
roepingen 'discriminerend' zijn
voor de vrouwelijke predikant
zullen worden veranderd en zon
odig geschrapt. Hiertoe besloot
de synode gisteren in Lunteren
tijdens een bespreking van het
verslag van de commissie voor
de theologische opleidingen. Uit
een onderzoek aan de Vrije Uni
versiteit bleek, dat vrouwelijke
studenten later minder kansen
hebben om als predikant te die-
Overigens vond de synode de term
'discriminerend' te sterk. Er
werd op gewezen, dat het niet zo
zeer aan de kerkorde ligt dat
vrouwelijke predikanten niet
worden beroepen, maar aan het
verwachtingspatroon van de
plaatselijke gemeente aangaande
de vrouwelijke predikant.
De gereformeerde synode kon het
verzoek van dertig vrouwelijke
studenten uit Kampen en Am
sterdam om deeltijdbanen voor
predikanten bij de gemeenten
aan te bevelen en bepalingen op
te stellen voor zwangerschaps-
en ouderschapsverlof niet inwil-
ligèn.
Wat de theologische faculteit van
de Vrije Universiteit aangaat,
deelde de decaan prof. dr. D. C.
Mulder mee, dat ook deze facul
teit niet aan de bezuinigingen
zal ontkomen. Waarschijnlijk
moet het aantal hoogleraar-
sposten (14) met twee verminde-
meerde Kerken een speciaal or
gaan dat zich met vragen aan
gaande het Midden-Oosten en de
verhouding tussen joden en Ara
bieren gaat bezighouden. Daarin
komen mensen van de synode
commissies ('deputaatschap-
pen') oecumene buitenland, we-
relddiakonaat, zending en 'Kerk
en Israël'.
Statistiek
Terugloop. Uit een voorlopige
statistiek van de Gereformeerde
Kerken in Nederland over 1980
blijkt, dat vorig jaar 6327 mensen
zich aan dit kerkverband hebben
onttrokken Een groot aantal,
1687, is naar de Hervormde Kerk
gegaan. De pinkstergroepen na
men 317 gereformeerden op. de
christelijke gereformeerden 383
en de vrijgemaakte gereformeer
den 236. Rooms-katholiek wer
den 187 gereformeerden en naar
de bapisten gingen er 159
In 1979 onttrokken zich 5805 aan
de Gereformeerde Kerken Er zit
dus een toeneming van het ver
trek in.
Hiertegenover slaat, dat 3331 men
sen zich bij deze kerken lieten in
schrijven. Dat was in 1979 nog
3401. Uit de Hervormde Kerk
kwamen er 1716. uit christelijke
gereformeerde kring 311 en uil de
vrijgemaakte kerken 307. Een
kleine 300 rooms-katholieken
werden vorig jaar gereformeerd.
Hervormde Kerk: beroepen te
Twijzelerheide (Fr.) P. Tolhoek
Everdingen, te Sleen R. Hoen
Coevorden, te Oud-Beijerland P.
Molenaar Groot-Ammers;aangc-
nomen naar Roden J. Valk Apel
doorn Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt: beroepen te IJ-
muiden H. Geertsma Nijverdal;
bedankt voor Amersfoort P.
Groenenberg Stadskanaal Ne
derlands Gereformeerde Ker
ken: aangenomen naar Maas
tricht kandidaat J D Smit Drie
bergen. Christelijke Gerefor
meerde Kerken: bedankt voor
de Wcerd
FRANKFORT (DPAlAFPlUPI)
Verscheidene duizenden
Westduitse politieagenten
hebben gisteren een begin ge
maakt met de ontruiming
van een stuk grond, waarop
de uitbreiding van het vlieg
veld van Frankfort haar be
slag moet krijgen. Ongeveer
5.000 mensen hadden het ter
rein bezet, omdat ze er be
zwaar tegen maken dat voor
de vergroting van het vlieg
veld een bos moet worden ge
kapt.
De politie hield waterkanonnen
en gepantserde voertuigen
achter de hand. Het is niet
duidelijk, of de politie wil
volstaan met het vrijmaken
van het stuk grond, waar een
tunnel met een lengte van 600
meter geprojecteerd is.
Verder het bos in hebben de de
monstranten een huttendorp
gebouwd. Ook hebben ze slo
ten gegraven om de politie op
een afstand te houden, en
barricaden opgetrokken.
Al maandenlang verzetten de
"groenen" zich tegen de be
slissing van de sociaal-demo
cratische regering van de
deelstaat Hessen, het vlieg
veld Rhein-Main te vergroten.
„Grotere
sluis bij
Terneuzen
noodzaak
voor Gent"
BRUSSEL (ANP) - "Gent en zijn
zeehaven zijn volledig afhanke
lijk van de Nederlandse autori
teiten. Maar omdat deze in de
zeesluis van Terneuzen geen
schepen toelaten die langer zijn
dan 255 meter, dreigt de econo
mie van Gent op een fiasco uit te
draaien. Vele bedrijven wofden
zwaar gedupeerd en lijden ern
stige schade Teneinde Gent te
kunnen handhaven in de concur
rentiestrijd met Antwerpen en
Zeebrugge en zich tevens te kun
nen meten met andere wereldha
vens. zoals Rotterdam, is het
noodzakelijk dat Gent ook voor
grotere schepen bereikbaar
wordt. Het is daarom dat pent
aandringt op uitbreiding van het
kanaal Gent - Terneuzen en de
bouw van een tweede grotere
zeesluis.
Het rapport van prof.dr. Anselift
telt bijna honderd pagina's. Een
lijvig boekwerk, waarin de^op-
komst en de mogelijke terugval
van Gent haarscherp worden
geanalyseerd. Prof. Marcel Anse-
lin, die doceert aan de universi
teit van Gent, heeft een jaar, sa
men met een aantal medewer
kers, aan zijn rapport gewerkt.
Enige maanden geleden werd dit
rapport aangeboden aan het mo
menteel demissionaire kabinet-
Eyskens Toen kort daarop van
uit Nederland het nieuws los
kwam dat in het "structuursche
ma zeehavens voor Nederland"
geen enkel gewag werd gemaakt
van een uitbreiding van de sluis
in Terneuzen, voorzag men in
Gent dat de kans groot was dat
nog in de jaren tachtig de zeeha
ven zou "verzanden" en 23.000
arbeidsplaatsen verloren zouden
gaan
Prof. Anselin: "Daarom organi
seert de stad Gent nog deze week
een manifestatie voor scheep
vaart, handel en industrie in zo
wel de Belgische als de Neder
landse kanaalzone, met Sas van
Gent als het middelpunt.
ADVERTENTIE
Noordeloos A. van uc "WIU -W-* I /v\ 111 1 /ÏO
geno^n^*pn!far "faui^w o k°zttid - L/ouwe Egberts kome.... lekkere kome.
laren evangelist E. L. Verhaagen
Lemmer.
