Solidariteit wil referendum
Einde IRA-
hongerstaking
succes Thatcher
Een vergissing van de bank
in uw voordeel?
Iran: overweldigende
winst voor Chamenei
Awacs zetten
verhouding
VS-Israèl
verder
opspel
+±±rimb vaste termijn spaarrekening
at bij^T jaaj^vast
NMB
Over arbeiderszelfbestuur in Polen
Israël: Westoever
moet vrij van PLO
MAANDAG 5 OKTOBER 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
Het einde van de hongersta
king van de IRA-gevangenen
in de Noordierse Maze-ge-
vangenis kwam zaterdag niet
als een volslagen verrassing.
De kentering in de honger
staking. die zeven maanden
duurde en waaraan tien IRA-
leden stierven, viel eind juli
toen de moeder van Patrick
Quinn de artsen beval zijn le
ven te redden. Familieleden
van drie andere hongersta
kers volgden haar voorbeeld.
Drie andere gevangenen ga
ven de hongerstaking uit ei
gener beweging op. Geen van
hen hervatte het vasten. De
overige zes hongerstakers
zochten naar methodes om
Chamenei: nieuwe, president
Iran.
In plaats daarvan wil de vakcentra
le een landelijk referendum om
vast te stellen wat de arbeiders
zelf willen, waarna onderhande
lingen tot wijziging van de wet
moeten worden geopend tussen
regering en vakcentrale.
Vakbondsleider Lech Walesa, die
voor twee jaar als voorzitter van
Solidariteit is herkozen, heeft na
TEHERAN (DPAAFP/UPI) - De
iraanse geestelijke hodjatoles-
lam Sajed Ah Chameini stevent
af op een enorme overwinning in
de vrijdag gehouden presidents
verkiezingen. Irans revolutionai
re leider ajatollah Chomcini
heeft dit weekeinde twee oproe
pen tot eenheid gedaan en ver
klaard dat de verkiezingen van
vrijdag hebben laten zien dat
Iran "een stabiel land zal blij-
Na telling van 14,5 miljoen van de
stemmen bleken er 13,8 miljoen
te zijn uitgebracht op de 41-jarige
Chamenei, dat is 95.6 procent.
Dit maakte de kiesleiding in Te
heran bekend. De opkomst was,
aldus de kiesleiding. enorm
hoog, 15 procent meer dan bij de
verkiezingen van 24 juli, toen
Mohammed Ah Radjai tot presi
dent werd gekozen. Deze hoge
opkomstcijfers wekten verba
zing bij politieke waarnemers in
Teheran, die van mening waren
de verkiezingen verklaard dat hij
niet teleurgesteld is over de 55
procent van de stemmen die hij
heeft gekregen. ..Ik zou 90 pro
cent gehad kunnen hebben, als
ik de goede verkiezingsrede had
gehouden", zei hij. ,,In plaats
daarvan somde ik alle slechte
dingen waarover je zou kunnen
denken. Ik beschouw de meer
derheid als een absolute vorm
van vertrouwen. En laten we nu
ophouden met onze tijd te ver
knoeien met praten, maar aan
het werk gaan".
Beschuldiging
De Poolse regering heeft de her
verkiezing van Walesa met de no
dige aarzeling begroet, evenals
de Sowjet-Unie. Een uitzonde
ring was Tsjechoslowakije, dat in
het weekeinde in haar partijor
gaan Walesa persoonlijk be
schuldigde steekpenningen te
hebben aangenomen van een we
reldwijd kolenkartel, om ervoor
te zorgen dat de Poolse steen-
koolproduktie, met kolen van
hoge kwaliteit, tot een catastro
faal dieptepunt zou dalen.
Walesa zelf neemt aan dat het on
geveer twee maanden zal duren
voordat alles binnen het nieuw
gekozen bestuur gesmeerd loopt,
en het hele vakbondsmechanis-
JERUZALEM (GPD/UPI) - Israël
gaat per 1 december het militaire
bestuur in de bezette gebieden
gedeeltelijk afschaffen. De rege
ring heeft een dergelijk plan van
minister van defensie Sharon
gisteren goedgekeurd.
Het bestuur in de bezette gebieden
zal worden opgesplitst in een mi
litaire en een civiele tak. Het mi
litaire bestuur blijft alleen ver
antwoordelijk voor veiligheids
zaken, alle civiele taken komen
onder een burgerbestuur.
Het is de bedoeling bij dat burger
lijk bestuur zoveel mogelijk wat
genoemd wordt „gematigde Pa
lestijnse ambtenaren" in te scha
kelen, dat wil zeggen tegenstan
ders van de PLO. Daarmee moet
dan de weg geëffend worden
voor zelfbestuur, waarover Is
raël, Egypte en Amerika aan het
onderhandelen zijn.
Israël hoopt via het cultiveren van
anti-PLO-Palestiinen het huidi-
Identiteit
ïijk Oswald
vastgesteld
DALLAS (UPI) - Een groep pa
thologen-anatoom heeft aan de
hand van resten van het gebit
vastgesteld dat het gisteren op
gegraven lijk echt dat van Lee
Harvey Oswald is. Daarmee zijn
de onthullingen van de Britse
schrijver Michael Eddowes de
grond in geboord dat het lijk van
de moordenaar van president
Kennedy niet dat van Oswald is
maar dat van een Russische
agent. Die had de identiteit van
Oswald overgenomen nadat deze
in 1959 naar de Sowjet-Unie was
gegaan. Daardoor was twijfel ge
rezen over de ware identiteit van
de stoffelijke resten van de na
zijn arrestatie ook vermoorde Os
wald
Om die twijfel weg te nemen be
sloot men gisteren het graf in
Fort Worth te openen en het lijk
op te graven voor onderzoek
door deskundigen. Röntgenfo
to's van resten van het gebit
toonden aan dat het lijk dat van
Oswald was.
dat de opkomst veel lager was
dan op 24 juli.
Volgens diplomatieke kringen kan
er geen duidelijke conclusie wor
den getrokken over de houding
van de bevolking tegenover het
islamitische bewind naar aanlei
ding van de presidentsverkiezin
gen. Wel werd in deze kringen
gezegd dat vrijdag het bewijs
werd geleverd dat het bewind de
openbare orde en de rust kan af
dwingen.
Vrijdag had Chamenei laten weten
dat premier Mahdavi Kani en
zijn regering zouden aanblijven.
Mahdavi Kani en de minister van
energie. Gafoeri-Fard, hadden
zich teruggetrokken als kandi
daat voor het presidentschap De
twee overgebleven kandidaten,
onderwijsminister Parvaresj en
Akbar Zaverei haalden volgens
deze laatste tellingen 320.205 en
72.813 stemmen.
Afgelopen weekeinde zijn volgens
berichten in de pers in totaal 76
me weer functioneert op lande
lijk en plaatselijk niveau.
Vandaag werden in Polen de prij
zen van sigaretten en lucifers
verdubbeld. Ook visprodukten
zijn duurder geworden. De siga
retten zijn gerantsoeneerd: ie
dere volwassene krijgt drie pak
jes sigaretten per tien dagen,
waarbij hij twee doosjes lucifers
kan kopen. Op het Solidariteits-
congres ontstond enorm tumult
over deze prijsverhoging, omdat
de regering had verklaard dat de
vakbond ermee akkoord was ge
gaan.
Walesa ontkende dat de onderhan
delingsdelegatie ook maar enig
akkoord met de regering had be
reikt. Hij stuurde een persoonlijk
protesttelegram aan minister van
financiën Marian Krzak. Deze
kwam vandaag persoonlijk naar
Gdansk om tekst en uitleg over
de prijsverhogingen te geven.
Vooraanstaande economen heb
ben inmiddels de suggestie ge
daan een „crisisbelasting" in te
voeren voor de meeste eerste le
vensbehoeften. De vakcentrale
heeft de regering gewaarschuwd,
dat als een dergelijke maatregel
zou worden getroffen zonder
voorafgaand overleg met de vak
centrale, dat tot ernstige moei
lijkheden zou kunnen leiden.
ge pro-PLO-leiderschap van de
burgemeesters uit te schakelen.
Teneinde de banden tussen de
bezette gebieden en de PLO door
te snijden, heeft het militaire be
stuur elke vorm van contact met
de PLO verboden. Personen uit
de bezette gebieden die in de
Arabische landen op bezoek
gaan, mogen daar geen PLO-le-
den ontmoeten, op straffe van
verbanning.
Egypte heeft de aangekondigde
bestuursverandering toegejuicht
mensen terechtgesteld wegens
"gewapende acties tegen de isla
mitische republiek". Ze werden
op zeven verschillende plaatsen
in het land geexecuteerd door re
volutionaire tribunalen.
Oorlog
Iran heeft in een reactie op een
Iraaks voorstel de oorlog tussen
beide landen te beeindigen ge
zegd dat het blijft bij zijn eis tot
"onvoorwaardelijke terugtrek
king" van de Iraakse troepen van
het grondgebied van de islamiti
sche republiek. President Sad
dam Hoessein (van Irak) zou wel
gelukkig kunnen zijn als de vij
andelijkheden ophielden, zo ver
klaarde Ahmad Azizi. de Iraanse
minister van binnenlandse za
ken. maar deze eis is een "essen
tiële voorwaarde".
Hiermee reageerde Azizi op het
voorstel dat Saddam deed ter ge
legenheid van de opening van
een internationale expositie in
als een stap in de goede richting.
Egypte verwacht nog verdere Is
raëlische maatregelen die de Pa-
lestijnen zullen aanmoedigen de
autonomie te aanvaarden als een
eerste stap op weg naar zelfbe
schikking.
Sinai
Volgens het in Cairo verschijnende
dagblad Al Gomhouria is Israël
begonnen met het weghalen van
zijn militaire materieel uit de Si
nai, die vóór april 1982 aan Egyp
te moet zijn teruggeven.
de Iraakse hoofdstad Bagdad
Radio-Teheran zond Azizi's reac
tie uit. Saddam Hoessein ver
klaarde dat irak zonder voor
waarden een eind wilde maken
aan de oorlog, maar dan moesten
wel Iraks territoriale integriteit
en "prestige" in acht worden ge-
Azizi zei dat Saddams voorstel
waarschijnlijk propaganda was,
maar dat hij het zich kon voor
stellen na de "enorme overwin
ningen van de verdedigers van
de islamitische revolutie en de
grote zwakheid van de Iraakse
strijdkrachten". Hij doelde hier
tevens op Irans succes van begin
vorige week toen het de omsin
geling bij de zuidwestelijke olie-
stad Abadan doorbrak
Iran ontkende gisteren opnieuw
met klem dat zijn luchtmacht de
olieopslagplaats donderdag ten
noorden van Koeweit bombar
deerde. Koeweit riep zijn ambas
sadeur uit Teheran terug nadat
de Verenigde Staten hadden ver
klaard dat hun vliegende radar in
Saoedi-Arabiè had vastgesteld
dat de vliegtuigen Iraans waren.
Volgens de Iraanse defensietop,
in een verklaring gisteren, waren
de vliegtuigen Iraaks. Ze zouden
over Iraans grondgebied naar
Koeweit zijn gevlogen. Iran bood
na twee eerdere bombardemen
ten in Koeweit steeds zijn ver
ontschuldigingen aan de rege
ring van de oliestaat.
't
J
De Egyptische minister van bui
tenlandse zaken, Kamal Hassan
Ali, zei zaterdag dat Egypte me
dio oktober zou beginnen met
het inspecteren van installaties
en vliegvelden in het resterende
deel van het schiereiland. Hij
deelde voorts mee dat hij de
Egyptische delegatie zou leiden
naar de vergadering van het
Egyptisch-Israelische gemengde
militaire comité dat op 25 okto
ber bijeenkomt in Tel Aviv.
Israel heeft 80 procent van de Si
nai, dat het in de zesdaagse oor
log van juni '67 bezette, aan
Egypte teruggegeven krachtens
het Egyptisch-Israelische vre
desverdrag van 1979.
Het dagblad Al Achram in Cairo
schreef dat een gemengde Egyp-
tisch-Israëlische militaire com
missie binnenkort zou beginnen
met het markeren van de defini
tieve grens van Egypte waarach
ter Israel zich tegen 25 april 1982
zal hebben teruggetrokken
ADVERTENTIE
familie-interventie tegen te
gaan. maar zonder succes.
Vorige week besloot de familie
van de zes overige hongersta
kers de autoriteiten opdracht
te geven hun leven te redden
zodra zij het bewustzijn zou
den verliezen. Alle zes hon
gerstakers staakten onder de
ze druk zaterdag hun actie. In
een beknopte verklaring zei
den de gevangenen dat hun
familieleden en de katholieke
hiërarchie hen van het krach
tigste pressiemiddel beroofd
hadden. De hongerstaking
die 1 maart begon, kwam
voort uit een hongerstaking
die vorig jaar december na 53
dagen eindigde. De republi
keinse gevangenen zeiden
toen echter hun actie te her
vatten omdat de Britse rege
ring haar belofte voor hervor
mingen niet was nagekomen.
De eerste gevangene die aan de
nieuwe hongerstaking over
leed, was Bobby Sands. Zijn
dood na 66 dagen zonder
voedsel maakte van hem op
slag een Republikeinse held.
De Britse regering weigerde
stelselmatig met de honger
stakers over hun eisen te on
derhandelen. De protesteren
de gevangenen eisten met
hun actie politieke status. De
Britse regering hield echter
vol dat alle gevangenen in
Noord-Ierland gewone mis-
dadigérs zijn. Premier That
cher maakte herhaaldelijk
duidelijk geen onderscheid
te maken tussen een misdaad
die uit criminele motieven
gepleegd was en een waaraan
politieke motieven ten
grondslag lagen. „Een mis
daad is een misdaad is een
misdaad", zei de Britse pre
mier desgevraagd.
Het Ierse Republikeinse Leger
(IRA) zegt echter recht te
hebben op politieke status
omdat haar gevangenen door
een speciale rechtbank wor
den veroordeeld. De minister
voor Noord-Ierland, Jim
Prior, heeft herhaaldelijk ge
zegd hervormingen in het ge
vangenissysteem door te zul
len voeren, zodra de gevange
nen de druk op de regering in
de vorm van de hongersta
king. zouden beëindigen.
Thatcher die in Australië ver
blijft, zei verrukt te zijn met
het nieuws dat de hongersta
king ten einde was.
De Ierse premier Garret Fitzge
rald prees de familieleden
van de hongerstakers voor
hun moed het protest tot een
einde te brongen. Hij zei te
hopen dat de Britse regering
de hervormingen in het ge
vangenisregime door zou
voeren. Maar de leider van de
Noordierse protestanten, Ian
Paisley, waarschuwde on
middellijk dat elke poging de
IRA met concessies te belo
nen. onverdraaglijk zou zijn.
Een woordvoerder voor Sinn
Fein, de politieke vleugel van
het Ierse Republikeinse Le
ger, zei dat de Britse regering
het einde van de hongersta
king niet als een overwinning
moest beschouwen De
woordvoerder zei dat de posi
tie van de IRA nu sterker was
dan tien jaar lang het geval
was geweest.
De IRA beweert alleen al in
Belfast minstens honderd^
nieuwe lede gerecruteerd te*
hebben sinds het begin van
de hongerstaking. In een
BBC-doeumentaire die twee
weken geleden werd uitge
zonden. zei de IRA dat dit
aantal slechts een vijfde was
van alle aanvragen die ze ont
vangen hadden voor lidmaat
schap van do IRA in Belfast
De meeste gegadigden waren
op verschillende gronden af
gewezen In hetzelfde pro
gramma zei de vice-president
van provisional Sinn Fein dat
hongerstakingen tevoren
door de legerraad goedge
keurd moeten worden, maar
dat de druk van de IRA-ge
vangenen zo groot was ge
weest dat de raad zich ge
dwongen voelde haar fiat aan
de hongerstaking te geven
die in maart begon.
Autoriteiten in
Noord-Ierland vrezen dat het
falen van de hongerstaking
een nieuwe periode van ge
weld zal inluiden. Het aantal
bombardementen en schiet
partijen door de IRA en het
Ierse Nationale Bevrijdings
leger. de INLA, is de laatste
weken weer toegenomen.
Britse soldaten en de Noord
ierse politie vormden het
doelwit van deze aanslagen
LIA VAN BEKHOVEN
JERUZALEM (DPA) - De con
frontatie tussen Israël en de
Verenigde Staten over de
voorgenomen levering van
Amerikaanse radarvliegtui
gen (Awacs) aan Saoedi-Ara-
bië is gisteren verscherpt
door een kritische verklaring
van de Israëlische regering.
Deze vestigde na een kabinets
beraad over deze kwestie de
aandacht op een Saoedi-Ara-
bische bekendmaking waar
in is gezegd dat een gezamen
lijke bediening van de elek
tronische apparatuur van de
ze vliegende radarstations
door Saoediërs en Amerika
nen niet aanvaardbaar is. "De
Saoedische verklaring is een
nieuwe bewijs dat Riad deze
toestellen eerder tegen Israël
wil gebruiken dan voor de
verdediging van zijn olievel
den en zij laat zien welk ge
vaar een dergelijke situatie
voor de veiligheid van Israël
inhoudt", aldus de Israëli
sche regering.
Saocdi-Arabië heeft beloofd
dat de vliegende-radarsta
tions slechts binnen het ko
ninkrijk zullen worden ge
bruikt. Dit heeft een woord
voerder van het Saoedische
ministerie van buitenlandse
zaken zaterdag meegedeeld.
Hij zei ook dat Saoedi-Arabië
"geen enkele deelneming in
deze toestellen" zal aanvaar-
den. Hij wilde hier niet ver
der op ingaan.
Enkele leden van het Ameri
kaanse Congres die zich te
gen de verkoop van de toe
stellen verzetten, eisten dat
de toestellen onder gezamen
lijk Amerikaans-Saoedisch
bevel zouden staan.
De Saoedische woordvoerder
zei dat de minister van bui
tenlandse zaken van Saoedi-
Arabië, prins Saoed al-Faisal,
vrijdag met zijn Amerikaanse
ambtgenoot, Alexander Haig.
in New York het Saoedische
standpunt besprak. De prins
deelde Haig mee dat zijn land
geen bezwaar zou hebben te
gen het uitwisselen van vei
ligheidsinlichtingen van we
derzijds belang die door de
toestellen zouden worden
verkregen.
Tass beschuldigt Witte Huis
MOSKOU (AFP) - Het Witte Huis "sleept de mensheid mee naar een
nieuwe oorlog", zo heeft het officiële Russische persbureau Tass zater
dag gezegd in een commentaar op het vrijdag door president Ronald
Reagan bekendgemaakte plan tot modernisering van de strategische
strijdkrachten
"Voor dit ogenblik is de Sowjet-Unie slechts bezorgd over haar veiligheid
en die van haar bondgenoten, maar als dat nodig is, zou het Sowjct-
leger zich ook kunnen voorzien van belangrijk materieel". Volgens
Tass heeft het Amerikaanse ministerie van defensie niet de hoop verlo
ren "het eerst aan te vallen" De verklaringen van Ronald Reagan over
het zogenaamde militaire overwicht van de Sowjet-Unie zijn "slechts
een propaganda-dekmantel. bedoeld om de plannen van de Ameri
kaanse regering te verbergen".
De machtspositie die president Reagan heeft verkozen, riskeert ook het
succes van de komende besprekingen in Genève over wapenbeperking
in gevaar te brengen, aldus Tass Niets bewijst trouwens dat de Ver
enigde Staten werkelijk besloten zyn deze op een serieuze basis te
beginnen, zo vervolgt het persbureau
"Het enige middel voor de Verenigde Staten hun veiligheid te waarbor
gen is voor alles de bewapening te verminderen en niet deze uit te
breiden".
Vroeger moest u uw spaargeld wel vijf of
zes jaar vastzeilen om de hoogste rente
te krijgen. Bij de NMB is dat nu anders. Nu
krijgt u de hoogste rente al op een NMB
VasteTermijn Spaarrekening met een loop
tijd van 2 jaar.
Langer mag, maar het hoeft niet. De
eerste storting moet minimaal fl.ooo,-
bedragen en u kunt tussentijds niet over uw
tegoed beschikken. Praat er eens over bij uw
NMB-kantoor.ofstuurdebonopvoormeer
informatie.
Doe het nu, want de rente is aantrekke
lijker dan ooit tevoren!
NEDERIANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
Coupon
De heer i
;,n
fX T* TX 11
Dc NMB denkt met u mee.
correspondent Anton Koene)
WENEN - De Poolse onafhankelijke vakcentrale Solidariteit heeft van de regering geëist
een nationaal referendum te houden over de nieuwe wet voor arbeiderszelfbestuur. Op
het congres in Gdansk, dat gisteren met twee dagen is verlengd, hebben de leden van
Solidariteit een resolutie aangenomen die de tien dagen geleden door het Poolse parle
ment aangenomen wet aanvaardt noch verwerpt.
