VS krijgen strafdossiers
Strijd over ziekengeld
Kabinet belooft steun
bij aanpak van Zeedijk
Nederland goed
af bij revaluatie
rrrrn
Oud-medewerker consulaat hekelt justitie
Grote paniek
na uitzending
over effect
atoomaanval
Actie voor
ander beleid
"dat belang
volk dient"
Honderden krakers
in Amsterdams pand
Vrouw (74) met
geweld om het
leven gebracht
CDA en PvdA lijnrecht tegenover elkaar
MAANDAG 5 OKTOBER 1981
DEN HAAG/AMSTERDAM (ANP)
- Het kabinet heeft afgelopen za
terdag zijn medewerking -
"waar mogelijk" toegezegd
aan een delegatie van burge
meester en wethouders van Am
sterdam om tot een oplossing te
komen van de problemen op de
Zeedijk. Ook is afgesproken dat
over enkele weken in het overleg
tussen het Rijk en de vier grote
gemeenten gesproken zal wor
den over de drugsproblematiek.
Van Amsterdamse zijde namen
burgemeester Polak en de wet
houders Heerma, Schaefer en
Wolffensperger aan het gesprek
deel. Van regeringszijde de mi
nisters Van Thijn (binnenlandse
zaken). De Ruiter (justitie) en
Gardeniers (volksgezonheid) en
de staatssecretarissen Scheltema
(justitie) en Stuiveling (binnen
landse zaken) Ook de hoofdoffi
cier van justitie in Amsterdam
was bij het gesprek aanwezig
Zowel de ministers als de Amster
damse delegatie weigerden na af
loop te vertellen welke maatrege
len binnenkort worden genomen
om de onveiligheid op en rond
de Zeedijk te verminderen of op
te heffen. Binnenlandse zaken
wilde ook niet zeggen waaruit de
gevraagde medewerking bestaat.
Eerder deze week had burgemees
ter Polak een gesprek gevraagd
met premier Van Agt. Hij maakte
dit bekend tijdens overleg met
de raadscommissie voor algeme
ne zaken. Zeedijk-bewoners en
het wijkcentrum d'Oude Stadt.
Polak verklaarde de situatie op
de Zeedijk onaanvaardbaar te
vihden. De toen aangekondigde,
niet nader omschreven maatre
gelen zijn volgens Polak in de
eerste plaats gericht op herstel
van de veiligheid van de burgers
en de normale verhoudingen op
de Zeediik".
Volgende week woensdag voert
Polak opnieuw overleg met de
raadscommissie voor algemene
zaken. Vermoedelijk zal hij tij
dens deze (wellicht besloten) ver
gadering meedelen welke maat
regelen genomen zullen worden,
aldus een woordvoerder van de
gemeente Amsterdam.
DEN HAAG (GPD) Het miniserie van justitie in Den
Haag speelt al jarenlang "te pas en te onpas" gegevens
over Nederlanders met een strafblad door naar het con
sulaat-generaal van de Verenigde Staten in Amsterdam.
Dat schrijft W. Smit uit Zandvoort, oud-medewerker van
het Amerikaanse consulaat, in een brief aan minister De
Ruiter van justitie.
In zijn brief schrijft Smit dat Ne
derlanders die bij het Ameri
kaans consulaat-generaal in Am
sterdam een toeristenvisum voor
de VS aanvragen, op het aan
vraagformulier moeten vermel
den of zij met de Nederlandse
justitie in aanraking zijn ge
weest. Is dat het geval, dan wor
den de namen van die Nederlan
ders doorgegeven aan het Ameri
kaans consulaat in Rotterdam,
dat onder valse voorwendsels na
dere informatie vraagt bij het mi
nisterie van justitie.
Het ministerie heeft die informatie
altijd verstrekt, omdat men in de
orguiste veronderstelling ver
keerde dat het om emigranten en
niet om toeristen ging. Volgens
een verdrag tussen de VS en ons
land is het mogelijk inlichtingen
over Nederlanders te verstrek
ken, wanneer deze naar de VS
willen emigreren. Die informatie
mag echter niet worden ver
strekt, wanneer het om toeristen
gaat. Volgens Smit heeft justitie
nooit geweten dat de gegevens
onder valse voorwendsels wer
den gevraagd. „Ze zijn gewoon
in de maling genomen", aldus
Smit.
Microfilm
Smit heeft zeven jaar gewerkt op
de visumafdeling van het consu
laat in Amsterdam voordat hij in
1978 op staande voet werd ont
slagen. In een toelichting op zijn
brief zegt hij dat de uittreksels
uit het strafdossier in het Engels
worden vertaald en naar Amster
dam worden gezonden. Daar
worden de gegevens op micro
film vastgelegd en gezonden
naar het computercentrum van
het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken in Washing
ton. Op het visum van de Neder
lander wordt in code aangegeven
voor welke zaken hij veroordeeld
De Zandvoorter heeft de gang van
zaken destijds bij zijn superieu
ren op het consulaat aangekaart,
maar kreeg daar nul op request.
Na zijn ontslag in 1978 heeft hij
een advocaat in de arm genomen
en de kwestie voorgelegd aan
topambtenaar Wefers-Bettink
van het ministerie van buiten
landse zaken. „Maar daar is de
zaak van tafel geveegd. We kre
gen te horen dat we de diploma
tieke betrekkingen tussen de VS
en ons land niet moesten versto
ren", aldus Smit.
WEERRAPPORTEN
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Bordeaux
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
licht bew.
regenbui
bew. 13 8 25
licht bew.
half bew.
half bew.
half bew.
half bew.
licht bew.
regenbui
half bew.
Oslo
Split
licht bew.
Een woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaktn
heeft tegenover het ANP beves
tigd. dat er een gesprek tussen
Smit en Wefers-Bettink heeft
plaatsgehad. Smit zou vervol
gens zijn verwezen naar het mi
nisterie van justitie.
Toen Smit onlangs vernam dat de
rijkspolitie van Blaricum inlich
tingen over een inwoner van die
plaats aan de Filippijnse ambas
sade had verstrekt en daarvoor
door minister De Ruiter op de
vingers was getikt, besloot hij de
bewindsman van de handelingen
op het Amerikaanse consulaat-
generaal op de hoogte te bren
gen.
Smit verstuurde zijn brief op 23
september, maar minister De
Ruiter werd er pas afgelopen za
terdag door een publicatie in De
Volkskrant op geattendeerd. De
bewindsman heeft toegezegd
zich diepgaand over de zaak te
zullen laten informeren.
EINDHOVEN (ANP) Een docu
mentaire van de Regionale Om
roep Brabant in Eindhoven over
wat er in zuidoost-Brabant zou
gebeuren als er een atoombom
valt, heeft gisteren onder de luis
teraars tot grote paniek geleid.
Ruim honderd mensen belden
naar de plaatselijke politiekorp
sen om te vragen of er werkelijk
een kernexplosie had plaatsge
had. Volgens een woordvoerder
van de Eindhovense politie werd
zelfs een voetbalwedstrijd on
middellijk gestaakt. Andere luis
teraars zochten in allerijl de kel
der van hun woning op om daar
dekking te zoeken tegen de ra
dio-activiteit. Bij taxicentrales in
Helmond kwamen telefoontjes
binnen van mensen die zo snel
mogelijk uit het rampgebied ver
voerd wilden worden.
De documentaire van Omroep Bra
bant begon met de mededeling
dat er een atoombom met een
kracht van één megaton TNT op
de vliegbasis De Peel was geval
len. Daarna vertelden het hoofd
van de BB kring zuidoost Bra
bant en een arts wat er in zo'n
situatie zou gebeuren. Aan het
begin van het programma was
uitdrukkelijk gesteld dat het
ging om een documentaire.
AMSTERDAM (ANP) - Vol
gens de politie 1500, volgens
de organisatoren tienduizend
mensen hebben zaterdag in
Amsterdam deelgenomen
aan een manifestatie voor
een ander sociaal-economisch
beleid in Nederland. De ma
nifestatie was georganiseerd
door het "Initiatief 3 oktober
manifestatie", waarin o.a. le
den en bestuursleden van de
CPN, PvdA, PSP en de vak
bond FNV zitting hadden
's Morgens hadden op verschil
lende plaatsen bijeenkomsten
plaats in heel Amsterdam o.a.
van HBO-studenten, WA-
O'ers, buurtorganisaties,
ambtenaren en vrouwenor
ganisaties. In de middag ver
zamelden de groepen zich op
De Dam voor de slotmanifes
tatie (zie foto). Daar werden
de deelnemers toegesproken
door o.a. Piet Reckman, par
tijbestuurder van de PvdA,
en Henk van de Kolk, beleids
medewerker van de voedings
bond FNV.
e initiatiefnemers zeggen dat
er in brede kring ideëen be
staan over een andere
aanpak van het sociaal-eco
nomisch beleid in Nederland.
Daartoe moeten volgens hen
de krachten, die de huidige
crisis veroorzaken, worden
omgebogen en moet de kapi
taalstroom worden gestuurd
in de richting die het belang
van de bevolking dient. Om te
beginnen moet daarvoor ver
dedigd en verbeterd worden
wat niet verder afgebroken
kan en mag worden, zoals de
werkgelegenheid, de sociale
zekerheid en de positie van
vrouwen en jongeren en de
koopkracht.
Woonruimte voor 175 mensen
AMSTERDAM (ANP) - Enkele
honderden mensen hebben za
terdagmiddag rond één uur het
Weyerscomplex aan de Amster
damse Nieuwe Zijds Voorburg
wal gekraakt. Volgens een
woordvoerder van de krakers
kan het bedrijfspand woonruim
te bieden aan ongeveer 175 men
sen. Dat zou van het Weyerscom
plex het grootste kraakpand in
Amsterdam maken.
Het pand is eigendom van de be-
heersmaatschappij "Ik waak",
die alle panden van de woning-
textielgroothandel Weyers in be
heer heeft.
De politie heeft zaterdagmiddag
meteen een bezoek gebracht aan
het pand. De advocaat van de
ROOSENDAAL (ANP) - De 74-ja-
rige weduwe M.E. Melisse, die
vrijdagochtend in haar woning
in Roosendaal dood werd aange
troffen. is met geweld om het le
ven gebracht. Een moordwapen
is echter nog niet gevonden, al
dus de Roosendaalse politie gis
teravond.
De politie sluit niet uit dat de dood
van mevrouw Melisse in verband
staat met de dood van een 70-jari-
ge man uit Roosendaal. Hij
kwam de dag ervoor om het le
ven toen hij met zijn fiets onder
een trein terecht kwam. Beiden
hebben geruime tijd een relatie
met elkaar gehad. De man was
donderdagmiddag nog bij de
vrouw op visite geweest, zo
bleek uit een buurtonderzoek.
krakers, Phon van der Biesen,
heeft de politie rondgeleid. Vol
gens de krakers heeft men daar
bij kunnen constateren dat het
pand leeg was en niet werd ge
bruikt. Een politiewoordvoerder
merkte daarover op dat dit nog
niet betekent dat het pand ook
op het moment van de kraak leeg
was.
De kraak van het Weyerscomplex
is zeer zorgvuldig voorbereid. De
krakers zijn maandenlang bezig
geweest met de voorbereidingen
en hebben naar hun zeggen alles
uitgezocht wat er uit te zoeken
viel.
Op een bijeenkomst na afloop van
de succesvolle actie zaterdag
middag zeiden de krakers dat al
les perfect was verlopen. Vanaf
vier verzamelpunten waren on
geveer vierhonderd mensen naar
het complex getrokken en via
een deur in de Armsteeg naar
binnen gegaan.
Het in totaal 16.000 vierkante me
ter vloeroppervlakte metende
complex bestond oorspronkelijk
uit ongeveer zeventien panden.
Deze werden door de firma
Weyers gedeeltelijk bijeenge
voegd. Nadat Weyers het com
plex had verlaten droeg zij dat
over aan haar eigen bouw- en ex-
ploitatiemaatschappij "Ik
waak".
Deze heeft volgens de krakers via
de Hollandse Betongroep al dne
maal - in 1978, 1979 en in mei
1981 - geprobeerd van de ge
meente Amsterdam een vergun
ning te krijgen voor verbouw en
gedeeltelijke sloop van het com
plex om er o.a. luxe appartemen
ten, een hotel en een parkeerga
rage te bouwen. De eerste twee
aanvragen werden afgewezen,
over de laatste is nog niet beslist.
Een woordvoerder van de ge
meente bevestigde dit.
Casa Blanca
Istanbul
Las Palmas
DEN HAAG (GPD/ANP) - Bezuini
ging op de ziekengelduitkerin
gen belooft een van de politieke
twistpunten te worden in het so
ciaal-economisch beleid voor de
komende jaren. PvdA-loonspe-
cialist Poppe zei dit weekeinde
dat zijn partij een „onaanvaard
baar" zal uitspreken over voor
stellen om zieken zelf te laten be
talen. CDA-kamerlid en oud
staatssecretaris van sociale za
ken De Graaf wil wel een bijdra
ge aan de zieken vragen
Uitbreiding van het aantal zoge
naamde wachtdagen van twee
tot vijf. zoals minister van sociale
zaken Den Uyl overweegt, is
voor Poppe niet onaanvaard
baar. mits de werkgevers de re
kening krijgen gepresenteerd en
niet de werknemers. Het zou de
werkgevers stimuleren de ar
beidsomstandigheden te verbe
teren en daardoor het ziektever
zuim terug te dringen, zei hij
voor de VARA-radio.
„Uitermate veel bezwaar" heeft hij
echter tegen een tweede voorstel
rond de ziekengelden: de heffing
van sociale premies over de uit
keringen. Langdurig zieken die
niet onder een cao vallen waarin
compensatie is voorzien, zouden
met een inkomensdaling van 10
procent kunnen worden gecon-
froneerd, aldus Poppe. Premie
heffing noemde hij wel be
spreekbaar. maar alleen als die
vergezeld gaat van maatregelen
om de sociaal nadelige gevolgen
te voorkomen.
Voormalig staatssecretaris De
Graaf bepleitte zowel uitbreiding
van het aantal wachtdagen (da
gen die nog niet uit de ziektewet-
kas worden betaald, maar door
gaans door de werkgever), als
premieheffing over de uitkerin
gen. Uitbreiding van het aantal
wachtdagen levert tenminste 1,2
miljard gulden op. een bedrag
dat op zou kunnen lopen tot 1.9
wanneer de maatregel zou leiden
tot daling van het ziekteverzuim.
De premieheffing zou 700 miljoen
gulden opleveren Die extra op
brengst zou het mogelijk maken
de premiedruk over de gehele li
nie laag te houden ..Ik vind dat
dit zeker door moet gaan", zei De
Graaf.
Werkgevers
De cao-bepalingen die regelen dat
werknemers bij ziekte hetzelfde
nettoloon krijgen als wanneer ij
werken, moeten worden ge
schrapt. Dit schrijft Wouter Per
quin, voorzitter van het Konink
lijk Nederlands Ondernemers-
verbond, aan premier Van Agt.
De brief is zaterdag gepubli
ceerd.
Volgens Perquin zijn plannen om
een eigen risico voor werkgevers
en werknemers in te bouwen in
het kader van de bestrijding van
het ziekteverzuim alleen aan
vaardbaar als die bepalingen ko
men te vervallen. Perquin wil
ook dat de verplichting van
werkgevers om bij kort ziekte
verzuim door te betalen, vervalt
In menige Nederlandse huiska
mer zal gisteren met stijgen
de verbazing geluisterd zijn
naar de toelichting van mi
nister Van der Stee (Finan
ciën) op de Brusselse beslui
ten over de herziening van de
koersverhoudingen van een
serie Europese munten. De
Duitse mark en de Neder
landse gulden zijn met in
gang van vanmorgen 5,5 pro
cent duurder geworden in
verhouding tot de Deense
Kroon, het Ierse pond. en de
Belgische en Luxemburgse
frank. De Franse frank en de
Italiaanse lire werden met
drie procent in waarde ver
minderd. zodat de gulden en
de mark in verhouding tot de
Franse frank en de lire 8.5
percent duurder werden. Een
maatregel waartoe de Euro
pese monetaire autoriteiten
volgens Van der Stee over
gingen, omdat de economie
van zowel West-Duitsland als
Nederland zoveel sterker is
dan die van de andere Euro
pese landen.
Dat is nog eens een ander ge
luid dan de afgelopen vier
jaar in knngen van de Neder
landse regering te beluiste
ren viel. Het ging hier ronduit
slecht en pas wanneer forse
matiging werd betracht, zou
er hoop op verbetering zijn.
En dan niet op korte termijn,
maar pas over een reeks van
jaren.
Tegenstrijdig
Hoe tegenstrijdig dat ook
klinkt, voor beide uitspraken
valt het een en ander te zeg
gen. In een land met 400.000
werklozen op een beroepsbe
volking van een kleine vier
miljoen, met een tekort op de
overheidsbegroting van bijna
negentien miljoen, met een
rente van dertien procent en
een ecnomische groei van 0
tot 0,5%, in zo'n land gaat het
niet goed. Nederland maakt
echter met negen andere lan
den deel uit van de Europese
Gemeenschap en een cijfer
matige vergelijking met die
landen leert, dat er in de EG
als geheel economisch gezien
een terugslag is, maar dat
West-Duitsland en Neder
land het van de tien het minst
slecht doen.
Dat gegeven is allerminst
nieuw. Als prof. Zijlstra het
in zijn jaarverslag van de Ne-
derlandsche Bank heeft over
de sterke positie van de gul
den (en dat doet hij jaar in
jaar uit) doen doelt hij op de
tweede postie die Nederland
al enige jaren op de EG-rang-
lijst inneemt.
De EG-landen, met uitzonde
ring van Groot-Brittannie en
Griekenland, werken sinds 1
januari 1980 samen in het Eu
ropees Monetair stelsel
(EMS). Uitgangspunt van die
regeling is. dat de waarden
van de aangesloten valuta in
een vaste verhouding tot el
kaar staan en dat afwijkingen
naar boven en beneden mo
gelijk zijn tot 2.25% Zo'n af
spraak is nuttig omdat de
EG-landen onderling veel
handelsbetrekkingen heb
ben. Grote koersverschillen
(zoals enige tijd rond de dol
lar het geval is) bemoeilijken
die betrekkingen.
Voorwaarde voor een goed
functioneren van dat EMS is
wel dat de economische ont
wikkelingen. die bepalend
zijn voor de waarde van een
munt, elkaar in de aangeslo
ten landen niet al te sterk ont
lopen. Dat is vooral de laatste
maanden aan de orde. De ver
schillende landen houden er
nogal uiteenlopende menin
gen op na waar het de bestrij
ding van de economische cri
sis betreft. West-Duitsland en
Nederland stellen verlaging
van de overheidstekorten en
de inflatie centraal. In West-
Duitsland werden vorige
maand de ingrijpendste be
zuinigingsmaatregelen sinds
de oorlog bekend gemaakt.
De inflatie (geldontwarding)
bedraagt daar nu 5.H' I Nt
derland kent een soortgelijk
inflatiepercentage en ook
hier betekent regeren al eni
ge jaren bezuinigen.
Verdubbeld
In Frankrijk echter, waar de so
ciaal-democraat Francois
Mitterand in juni de presi
dentiële fakkel overnam van
de conservatief Valéry Gis-
card d' Estaing. geldt een in
flatiepercentage van 13.3** en
leiden oude rekeningen en
het nieuwe regeerprogram
ma samen tot een verdubbe
ling van de staatsschuld dit
jaar En in Italië is de over
heidshouding door een tradi
tioneel zwakke landbouw en
industrieën jaar in jaar uit ho
ge uitgaven nog veel meer in
het ongerede geraakt. In de
middenmoot zitten dan lanen
als Ierland, Belgié en Dene
marken
Door die grote verschillen
stond het Europees Monetair
Stelsel onder zware druk Zo
heeft Frankrijk veel geld
moeten uitgeven om franks
op te kopen, om zo de vraag
en de waarde kunstmatig op
peil te houden en te voldoen
aan de afspraak dat de waar
de met niet meer dan 2,25%
daalt. Zo'n politiek is alleen
vol te houden als het om druk
van tijdelijke aard gaat. Afge
lopen zomer echter namen de
geruchten over aanpassingen
in het EMS al toe. Italië en
Frankrijk konden het niet
meer bu houden.
De besluiten van dit weekeinde
hebben de stoom voorlopig
van de ketel gehaald. Het is
aan de regeringen van de
zwakke landen om begelei
dende maatregelen te nemen,
waarmee binnenslands orde
op zaken wordt gesteld en de
Europese economische sa
menwerking meer recht
wordt gedaan. Over dat laat
ste past gezien het verleden
overigens niet al te veel opti
misme.
Export
Het duurder worden van de
gulden en de mark heeft
vooral gevolgen voor de han
del Nederland krugt in het
buitenland meer waar voor
hetzelfde geld. Maar ander
som moet het buitenland
voor Nederlandse produkten
sinds vandaag ook meer beta
len Wat handel betreft is
West-Duitsland onze belang
rijkste partner (35% van onze
export gaat naar de Bondsre
publiek). Omdat de valuta's
van deze twee landen allebei
met 5.5% zijn verhoogd, vcr-
an.iert er in het OMMnilMW
handelsverkeer vermoedelijk
weinig. Belangrijke han
delspartner is echter ook de
Verenigde Staten. In dat ver
keer zouden zich problemen
kunnen voordoen, ware het
niet dat de koers van de dol
lar zó schommelt, dat de re
valuatie van de gulden voor
de betrekkingen met de VS
niet veel gevolg zal hebben.
Dat geldt ook voor energie
Nederland importeert olie en
betaalt deze in dollars. Die
olie wordt wat goedkoper
Maar Nederland voert aard
gas uit en laat zich daarvoor
ook m dollars betalen, dus
ontvangt wat minder. Ingrij
pende effecten zal het alle
maal niet hebben.
Een knelpunt zou de handel in
landbouwproducten kunnen
zijn. Nederland wordt nu wat
duurder dan de matte mdt
re EG-landen en dat zou met
name op de Westduitse
markt problemen kunnen ge
ven De instelling van het
EMS is destijds echter veel
later een feit geworden dan
de bedoeling was. omdat er
conflicten waren over de zg
Monetair Compenserende
Bijdragen (MCB's) Dat zijn
subsidies die een land kan
krijgen als door revaluatie
van de munt op het gebied
van handel schade wordt op
gelopen. Achteraf is het gun
stig dat voor de oplossing van
het conflict over de MCB's
goed de tyd is genomen. Ne
derland kan er nu van profl
teren
De besluiten van het afgelopen
weekeinde nemen zoals ge-
v. it (in;k an di k< tri
Voor zover nu valt te over
zien, is er voor Nederland
maar één belangrijke conse
quentie De Nederlandse eco
nomie is in Brussel, ondanks
alle problemen die regering
en parlement hier onderken
nen, als een sterke economie
erkend. Het vertrouwen in de
gulden is verstevigd. Dal is
niet zonder gewicht gezien de
voor onze schouders te grote
last van de staatsschuld Een
schuld die voor een belang
rijk deel met buitenlands
geld moet worden opgevan
gen en zonder vertrouwen in
de gulden, zou minister Van
der Stee naar dat buitenland
se geld kunnen fluiten. Voor
suggesties over een verlaging
van de rente als gevolg van
de revaluatie is dan ook wei
nig grond De schaarste aan
Nederlands kapitaal wordt er
niet mee weggenomen en een
rentedaling zou daarom al
leen maar oen vertekend
beeld geven en de kans op in-
flatievcrhoging vergroten
TON VAN BRUSSEL
