4'
"Mijn trots en zelfrespect,
die heb ik niet verloren.."
Marjolein
"Ik eet no
g liever
gras dan
mijn ziel v
dat ik
erkoop"
%-
&1SÈ x
ZATERDAG 3 OKTOBER 1981
PAGINA 17
LEIDEN - 'Overtuigend debuut van Marjolein Brièr', 'On
gekend succes voor de dansgroep van Marjolein', 'Brui
send balletwerk van Marjolein Brièr', 'Marjolein danst
het land door', 'Nieuwe balletten Marjolein Brièr', 'Mar
jolein Brièr combineert mode en dans perfect'.
Deze krant zal het (voorlopig?) zonder dergelijke koppen
moeten doen. Want Marjolein Brièr functioneert niet
meer in deze stad, althans niet als danspedagoge. Dat is
jammer voor Marjolein en dat is jammer voor Leiden.
Voor Marjolein is dat jammer, omdat ze haar ziel en za
ligheid aan Leiden heeft verkocht en er liever niet weg
wil. Voor Leiden is het jammer, omdat het een dynami
sche en inspirerende persoonlijkheid is kwijt geraakt.
Als geen ander heeft Marjolein Brièr het ballet in Leiden
gepropageerd, er althans in sterke mate belangstelling
voor gewekt.
Als gediplomeerd danspedagoge, als choreografe en als
leidster van een aantal door haar zelf samengestelde
dansgroepen heeft ze op het gebied van de danskunst in
Leiden geruime tijd de toon aangegeven. Bijna vijftien
Jaar lang is ze de 'leading lady' van het zo beweeglijke
balletwereldje in deze stad geweest. Heeft ze de artistie»
ke leiding gegeven aan héAr Leidse Balletschool, die tot
verbijstering van velen nu in andere handen is gevallen.
HeeTT ze Oök veelvuldig op de planken gestaan, met haar
leerlingen in Leiden en met haar uit deze leerlingen ge
selecteerde dansgroepen ook ver daarbuiten.
Marjolein Brièr: een populaire pedagoge met een niet te
beteugelen passie voor de moderne dans in het algemeen
en het jazzballet in het bijzonder. De swing, de soul, de
beat van de jazzdans, ze vormen de belangrijkste impul
sen voor haar creativiteit. Marjolein Brièr: wie in Lei
den kent haar niet, al was het alleen maar van naam?
Danseres en docente. Geboren in Oegstgeest, schoolgegaan
in Leiden en afgestudeerd aan de Dansacademie in Rot
terdam. Niet onbegaafd, wel onberekenbaar en onge
breideld. Een emotioneel reagerende vrouw van bijna
veertig met een grillig, naar buiten gekeerd karakter,
waarvan bescheidenheid niet het belangrijkste ken
merk is. Een ambitieuze vrouw ook, die het, gedreven
door een moeilijk af te remmen dadendrang, anderen,
maar zich zelf vooral, knap lastig kan maken. Een
vrouw, wier vriendschapsbetuigingen op sommigen een
wat overdreven, zo niet gekunstelde, indruk maken. Een
vrouw met gevoel voor theater, die, niet afkerig van pu
bliciteit, zich zelf en het ballet voortdurend in de be
langstelling heeft willen plaatsen. En dat laatste is voor
een stad als Leiden, waar op balletgebied niet zo bar
veel gebeurt, zeker van betekenis geweest. Trouwens,
ook amateurtoneelverenigingen hebben van haar (bewe-
gings)adviezen geprofiteerd en menige modeshow werd
dank zij haar artistieke medewerking een swingend
spektakel. De show, die Brièr in maart van dit jaar in
het kader van de manifestatie 'Leiden Modestad' met
een aantal van haar leerlingen maakte, ligt nog vers in
het geheugen.
Marjolein Brièr: een tofTe meid voor de één, een eigenge
reide egotripster voor de ander. Het type van een alleen-
heerseres. Laadt wel eens de verdenking op zich behalve
perfectie ook eigenbelang na te streven. Zit psychisch
soms diep in de put en financieel niet zelden in de puree.
Maar is ook zonder geld gul en gastvrij. Heeft immer een
vlot filosofietje bij de hand om zich zelf te rechtvaardi
gen of om een ander van haar gelijk te overtuigen. Doet
voortdurend van zich spreken, in positieve dan wel in
negatieve zin. Drijft door haar impulsieve, ongedurige
gedrag en haar dwingende manier van doen menigeen
tot wanhoop.
(Het is deze Marjolein Brièr, die tot grote teleurstelling
i van haar fans het Leidse (ballet)bijltje er bij heeft neer
gegooid. Ze deed het na een hooglopend conflict met de
zakelijk leider van de Leidse Balletschool. De man, aan
wie zij zich in 1978 contractueel verbond, heeft ze als
vriend voorgoed afgeschreven. De ruzie tussen Marjo
lein Brièr en Paul Hoogenboom mondde onder meer uit
in een kort geding voor de Haagse rechtbank, waarvan
de uitspraak beide partijen niet al te zeer bevredigde.
Die uitspraak bood Marjolein Brièr in elk geval geen
soelaas om haar vak verder zelfstandig in Leiden of
naaste omgeving uit te oefenen. Ook een samenwerking
met de in het afgelopen voorjaar in het leven geroepen,
maar inmiddels opgeheven Stichting Dans Leiden, die
leerlingen van de Leidse Balletschool trachtte te wer
ven, behoorde niet tot de mogelijkheden. Marjolein
Brièr houdt overigens hardnekkig vol, dat ze met deze
stichting geen enkele bemoeienis heeft gehad.
Hoe ervaart de nu werkloze danspedagoge het verlies van
haar balletschool? We vroegen het haar in haar fleurig
ingerichte flat, waar het kostbare antiek als uitvloeisel
van de minder florisante omstandigheden plaats heeft
moeten maken voor een aanzienlijk minder dure collec
tie planten. Markante uitspraak van de meesteres: 'Som
migen zeggen al handenwrijvend dat ik plat op mijn bek
ben gevallen, maar ik loop in elk geval nog met opgehe
ven hoofd door de stad'.
Door
Pieter C. Rosier
en
Jaap Visser
Foto's
Jan Holvast
Dat heeft ze kennelijk niet gedaan (Brièr: 'Toen ik m'n handteke
ning onder dat contract zette, was ik overspannen") want de
overeenkomst van juni '78 zou uiteindelijk niet alleen Brièr's
zakelijke maar voor een deel ook haar artistieke ondergang bete
kenen. Immers, de prima ballerina zit, zolang er geen ontbin
dingsovereenkomst bestaat, zonder inkomen en mag het ko
mende decennium niet dansen in de stad waaraan zy zichzelf
met hart en ziel heeft verbonden.
Een voor de hand liggende vraag is dan ook waarom Brièr niet uit
eigen belang en uit belang van haar leerlingen zakelijk is door
gegaan met Hoogeboom. Brièr: "Ik heb nooit van myn contract
afgewild. Alleen van de heer Hoogeboom. Wanneer de zaken by
de heer Hoogeboom in goede handen waren zou het voor my
geen probleem zyn geweest om door te gaan. Maar het ging niet
goed, dus was het ook niet goed om door te gaan Ik wil optimaal
creatief kunnen functioneren. En onder de heer Hoogeboom
was dat absoluut niet mogclyk. Natuurlyk had ik door kunnen
gaan maar ik wilde van mijzelf geen ruine maken. De essentie
van mijn bestaan is myn zyn, weet je. In myn creatief beleven
moet ik geven zodat ik ook iets terug kan krygen. Als dat geven
wordt ondermynd dan kan ik ook niets meer terugkrijgen. En
daarom moest ik ermee stoppen want ik wil geen paria van me
zelf zyn".
Accu opladen
Ook de 'beschuldiging' dat zy haar gezicht de laatste jaren steeds
minder in de balletschool aan de Oude Vest het zien en haar
lessen steeds vaker liet waarnemen, wyst zy met klem van de
hand. "Het kwam maar zelden voor dat ik er niet was. En als ik
dan een keertje het waarnemen, was ik naar het buitenland om
myn ervaring en balletkennis te vemjken of zat ik een avondje
thuis om tot rust te komen en de accu weer op te laden. Myn
gastdocentschappen vervulde ik altyd in de weekeinden en in
m'n vakanties. Ik heb altyd alles voor myn school overgehad.
Matt Mattox, een van de allerbeste jazz-dansers. wilde my in
1975 in zijn 'company' hebben en Luigi. ook zo'n grote naam,
wilde me meenemen naar New York Maar deze fantastische
aanbiedingen heb ik laten lopen. Waarom'' Omdat ik hier myn
school had. Het grote geld is voor my nooit belangryk geweest
Ik durf zelfs rustig te stellen dat ik nooit voor het geld ben gaan
dansen. Zo heb ik heel wat gratis dansavondjes gegeven Dan
was ik gewoon vergeten om geld te vragen. En je zal ze de kost
moeten geven, de leerlingen die ik voor niets extra uurtjes les
heb gegeven. Alleen maar omdat ik zag dat ze begaafd waren en
omdat ik wist dat ze die extra uurtjes niet konden betalen".
Liefdadigheid
Terwijl heel ballet-minnend Leiden en omgeving aan haar voeten
lag en haar regionale roem onaantastbaar leek. kletterde Brièr
keihard van de hoogste sport van de ladder In de ogen van
menigeen is zij nog altyd een heldin. Maar dan wel een heldin
die van de liefdadigheid leeft.
"Al m'n antiek heb ik noodgedwongen moeten verkopen. Eten
doe ik bij de bovenbuurvrouw en af en toe is er iemand zo hef
om me een tientje of een briefje van 25 te geven of om de benzi
netank van m'n auto by te vullen".
Mag zy dan in materieel opzicht aan de grond zitten, geestelyk
zegt Marjolein Bner zich sterker dan ooit te voelen "Ik ben
innerlyk gesterkt uit de strijd gekomen Daar kan geen bulldo
zer tegenop Ik heb de afgelopen maanden een heleboel geleerd
En wat ik niet heb verloren is myn trots en myn zelfrespect
Maar ik eet nog liever gras dan dat ik myn ziel verkoop En dat
was gebeurd als ik met de balletschool was doorgegaan".
Ondanks haar innerlyke sterkte durft Bnér nauwclyks aan de toe
komst te denken. "Vooruit denken doe ik niet meer Geen dag
Vroeger wilde ik nog wel eens een jaar vooruit denken maar dat
is er niet meer by Eerst moeten de financiële zaken worden
afgehandeld".
Gelukkig
In de put zitten doet de 'verbannen ballerina' geenszins, zegt ze.
"Voorlopig voel ik me best gelukkig Ik heb een dak boven m'n
hoofd, ik heb m'n balkonnetje, ik kan de zon zien schynen en ik
weet dat ik begenadigd ben met artistieke talenten Wat wil ik
nog meer", roept zy met een theatraal armgebaar nonchalant uit.
"Over de toekomst maak ik me voorlopig niet druk. Slechts èèn
ding is zeker: overal waar ik kom zal ik dansen"
De tegenpartij niet nog meer argumenten in handen geven. Het is
duidelijk, de affaire met haar vroegere vriend, die zij nu conse
quent "De heer Hoogeboom" noemt, behoort voor de prima bal
lerina van het Leidse ballet nog bij lange na niet tot het verleden.
Er schijnt nog altijd geen ontbindingsovereenkomst te bestaan.
Brièr heeft op dit moment slechts èèn zekerheid: ze mag de
komende tier» jaar geen balletles geven in een straal van twintig
kilometer rond Leiden.
Brièr zegt, terwijl de tranen in haar ogen springen, geschokt te zyn
door de berichtgeving over de affaire rond de Leidse Ballet
school. Na jarenlang steevast de hemel te zijn ingeprezen klon
ken er opeens negatieve geluiden over de geboren Oegstgeestse.
Vragen als: "Waar is het geld gebleven dat aan 'Leiden Modestad'
is verdiend?" en "Hoe is het mogelijk dat een zó florerende bal
letschool als die van Marjolein Brièr zo'n schuldlast kent?" heb
ben haar naam in diskrediet gebracht.
Zakelijk genie
Volgens Brièr volkomen ten onrechte. Wie er ook zakelijk wanbe
heer heeft gevoerd, zij niet. "Wat het geld van 'Leiden Modestad'
betreft. Dat is allemaal op de juiste plaats terecht gekomen. In
elk geval niet bij mij want ik heb zelfs nog tweehonderd gulden
uit eigen zak moeten toeleggen om een etentje met alle mede
werkers van de modeshow te kunnen betalen. Ook heb ik nooit
geld van de balletschool over de balk gesmeten. Er zijn nooit
kasopnamen door mij gedaan want daar was ik niet eens voor
gemachtigd".
Algemeen bekend is dat Brièr alles behalve een zakelijk genie is.
Dat geeft zij zelf ook openlijk toe: "Ik dans, ik ben een kunste
naar. Van zaken doen heb ik erg weinig verstand". Maar wan
neer de term 'financieel wanbeheer' ter sprake komt gaat de
beschuldigende vinger in de richting van haar voormalige com
pagnon Paul Hoogeboom.
"Voordat meneer Hoogeboom op het toneel verscheen werden
mijn zaken behartigd door het boekhoud bureau Zirkzee. Dat
ging erg goed. Door de invoering van de BTW en doordat ik
zesduizend gulden 'goodwill' moest betalen voor overname van
de balletschool van mevrouw Jacobs in Leiderdorp, was ik fi
nancieel moeilijk komen te zitten. Zirkzee had me er financieel
weer byna helemaal bovenop geholpen toen de heer Hooge
boom op het toneel verscheen".
Ondergang
In juni '78 tekenden Brier en Hoogeboom een contract dat hen
zakelijk aan elkaar vastketende. Volgens Paul Hoogeboom is
Brièr degene geweest die heeft aangedrongen op zijn aanstelling
als zakelijk leider van de Leidse Balletschool. Terwijl Hooge
boom zegt dat hij destijds genoegen wilde nemen met twintig
tot dertig procent van de netto jaaropbrengst van de ballet-
school zou Brièr hebben aangedrongen op een Tifty-filty-over-
eenkomst'. Hoogeboom beweert Brier zelfs herhaaldelijk op het
hart te hebben gedrukt dat ze vooral goed moest nadenken over
de consequenties van een dergelijk contract.
Ze trekt een pedant gezicht en wenst aanvankelijk
slechts puur zakelijk op onze vragen te antwoor
den. Haar advocaat, Léon Sprenger van het advoca-
tencollectief, moest en zou bij het gesprek aanwe
zig zijn. Briër: "Ik wil geen verkeerde uitlatingen
doen. Ik ken mezelf en ik weet dat ik erg snel geë
motioneerd ben. Ik moet oppassen zodat ik de te
genpartij niet nog meer argumenten in handen
geef. Bovendien is Léon een hele goeie vriend van
me geworden. Hij begeleidt me uitstekend. Ik heb
op dit moment echt een heleboel steun aan hem".
