Maatregelen og Zeedijk
Werk ombudsman gestart
PPR wil progressieve
meerderheid realiseren
"Witte boorden"
apart straffen
Amsterdamse burgemeester polst regering over heroineprobleem
Luchtmacht en marine
samen m meuwe
F-27
Prof. Rang begint 1 januari
Klacht Molukkers
Bij milieucriminaliteit
Voedsel jodium-arm
DONDERDAG 1 OKTOBER 1981
DEN HAAG (ANP) - De PPR
blijft streven naar het tot stand
komen van een progressieve
meerderheid in het parlement en
zal in verband daarmee contac
ten onderhouden met alle pro
gressieve partijen. Tot die cate
gorie rekent de PPR: PvdA,
D'66, PSP, CPN en EVP.
Ook vindt het partijbestuur van de
PPR dat de partij meer dan tot
nu toe een actiepartij zou moeten
worden. Organisatorisch zou er
ook het een en ander binnen de
PPR moeten veranderen, want
het partijbestuur vindt dat de
huidige werkwijze v^n de partij
te bureaucratisch dreigt te wor
den.
Ter versterking van de partij gaat
de PPR met kracht nieuwe leden
werven, zo mogelijk 2000 nieuwe
actieve leden binnen een jaar.
BINNENLAND
Dit is een aantal belangrijke pun
ten uit een notitie van het partij
bestuur van de PPR over het
functioneren en de politieke
plaatsbepaling van de partij. On
danks het streven naar een pro
gressieve meerderheid kijkt het
partijbestuur van de radicalen
nogal kritisch aan tegen de part
ners met wie dat zou moeten ge
beuren. De PvdA is volgens het
PPR-bestuur te veel de gevange
ne geworden van het huidige
systeem van maatschappelijke
ordening. De PvdA denkt vrijwel
steeds aan economische groei als
oplossing voor de problemen.
Wat betreft D'66 bestaat er bij de
PPR nog onduidelijkheid. Deze
regeringsperiode zal volgens hel
PPR-bestuur leren of D'66 zichr
zal ontwikkelen tot een progres
sieve of een behoudende partij
Wat betreft PSP en CPN stelt het
PPR-bestuur er geen prijs meer
op samen met deze twee partijen
als "klein links" te worden aan
geduid. Er moet in de visie van
het bestuur gekozen worden
voor een duidelijke afzonderlijke
profilering
Het PPR-bestuur onderkent in de
samenleving naast de bestaande
politieke groeperingen en sociale
bewegingen zoals de arbeiders
beweging een "nieuwe onder
stroom" Deze nieuwe onder
stroom uit zich volgens de PPR
in emancipatiebewegingen, de
vredesbeweging, kraakgroepen,
de milieubeweging en de anti-
kernenergiebeweging.
Het PPR-bestuur meent dat het de
taak van de PPR is om op poli
tiek niveau en in politieke zin
steun en vorm te geven aan die
sociale bewegingen. Dat bete
kent een afwijkende, dwarslig
gende stijl van politiek bedrij
ven, meedoen en er toch haaks
opstaan", meent het PPR-be
stuur.
AMSTERDAM (ANP) - Burgemeester Polak van Amster
dam heeft premier Van Agt gevraagd op korte termijn
een gesprek te beleggen tussen een aantal ministers en
een delegatie van burgemeester en wethouders over de
situatie op de Zeedijk in de hoofdstad. Polak heeft dit
gisteren verklaard tijdens een gesprek tussen de Zeedijk
bewoners, het wijkcentrum d'Oude Stadt en de raads
commissie voor algemene zaken.
De Zeedijk wordt, zoals bekend, al
geruime tijd geteisterd door een
levendige drugshandel en alle
daarbij behorende criminaliteit.
Vorige week woensdag nog ver
stoorden woedende Zeedijkbe
woners de raadsvergadering. Zij
eisten op korte termijn maatre
gelen om aan de onhoudbare toe
stand een einde te maken.
In het gisteren gehouden gesprek
verklaarden de bewoners dat zij
van het gemeentebestuur con
crete maatregelen verwachten al
vorens het vertrouwen in dat be
stuur hersteld kan worden. Zij
zeiden geconstateerd te hebben
dat de situatie op de Zeedijk de
laatste tijd verslechterd is on
danks een aantal reeds genomen
maatregelen zoals sluiting van
enkele cafés.
Burgemeester Polak deelde mee
dat ook hij de situatie op de Zee-
Emoties na
uitspraak in
moordzaak
AMSTERDAM (ANP) - Een 19-ja-
rige Turk is gisteren door de
rechtbank in Amsterdam veroor
deeld tot vijf jaar gevangenis
straf wegens het doodsteken van
de Amsterdamse snackbarhou
der Willem Verhagen. Tegen
hem was vier jaar geëist.
Een zèer geëmotioneerde familie
van het slachtoffer protesteerde
luidkeels tegen deze straf. "De
kogel voor dat kreng. In zijn ei
gen land had hij levenslang ge
kregen. Het stinkt hier", riepen
de nabestaanden van Verhagen
vanaf de publieke tribune.
Eerder al hadden deze familiele
den protest aangetekend tegen
de rechtsgang rond de dader en
de naar hun mening veel te lage
straf die geëist was. Dit deden zij
via een pamflet dat werd afgele
verd bij het politiebureau aan de
Warmoesstraat in Amsterdam.
Politiemensen van dit bureau co-
pieerden dit affiche en reikten
het uit aan bezoekers van het bu
reau. Dit tot grote ontsteltenis
van hun superieuren en het
openbaar ministerie, die beide
naar het gebeurde een onderzoek
instelden.
De zaak rond het affiche kwam in
het afgelopen weekeinde aan het
licht toen de advocaat Korvinus
louter toevallig ook zo'n exem
plaar in zijn handen gedrukt
kreeg. Volgens hem getuigt het
pamflet van "een diepgewortel
de vreemdelingenhaat en staat
het bol van discriminatoire uitla
tingen".
dijk onaanvaardbaar acht en dat
binnenkort maatregelen geno
men zullen worden. Deze maat
regelen zullen volgens Polak in
de allereerste plaats gericht zijn
op herstel van de veiligheid van
de burgers en de normale ver
houdingen op de Zeedijk.
Harder optreden
De Rotterdamse spoorwegpolitie
heeft intussen aangekondigd
harder te zullen gaan optreden
tegen de heroineverslaafden die
zich dagelijks op het eerste per
ron van het centraal station in
Rotterdam ophouden. De spoor
wegagenten gaan vaker surveil
leren en overleggen met onder
meer de narcoticabrigade van de
Rotterdamse gemeentepolitie
over verdere maatregelen.
J. Witteman, districtschef voor de
regio Rotterdam van de NS-poli-
tie, wil zo snel mogelijk af van de
huidige "onoverzichtelijke situa
tie" in de restauratie op het eer
ste perron. Volgens cijfers van de
Rotterdamse Junkiebond (RJB)
zitten daar elke dag ongeveer
honderd tot tweehonderd ver
slaafden. Witteman wil met het
optreden bereiken dat het voor
de junkies "onaantrekkelijk"
wordt om de restauratie te ge
bruiken. "De situatie ontaardt
bijna elke dag, er komen agres
sieve lieden op af en wij willen
dat niet op NS-terrein", aldus de
districtschef.
Het optreden van de spoorwegpoli
tie heeft plaats op grond van on
der meer een artikel in de Spoor
wegwet die ordeverstoringen op
NS-territorium verbiedt.
Straks meer
spelsoorten
in casino's
DEN HAAG (ANP) - De Nationale
Stichting Casinospelen (NSC),
die vandaag vijfjaar bestaat, gaat
begin volgend jaar het aantal
spelsoorten in de casino's in
Scheveningen, Zandvoort en
Valkenburg uitbreiden met
Amerikaanse roulette (zeven
spelers per tafel) en Baccara.
De raad voor de casinospelen heeft
toestemming voor het invoeren
van de nieuwe spelen verleend.
Dit staat in het lustrum-nummer
van de Nationale Stichting Casi
nospelen. In de casino's kan men
nu nog slechts Franse roulette en
het kaartspel "Black Jack" spe
len.
Vorig jaar bezochten ruim één mil
joen bezoekers de drie Neder
landse casino's.
De heer Krook (rechts), lid van de raad van bestuur van Fokker, overhandigt de sleutel van de eerste F-27 aan
staatssecretaris van defensie Stemerdink. Luitenant-generaal C. Baas (luchtmacht) ziel erop toe dat dat goed
gaat.
WEERRAPPORTEN
licht bew. 18
De Bilt licht bew. 17
Deelen onbewolkt 19
Eelde licht bew. 20
Eindhoven onbewolkt 19
Den Helder half bew. 18
Rotterdam licht bew. 19
Twente onbewolkt 18
Vlissingen licht bew. 18
Zuid Limburg mist 18
Aberdeen geheel bew. 17
Athene zwaar bew. 27
Berlijn geheel bew. 18
Bordeaux zwaar bew. 24
Brussel onbewolkt 17
Frankfort onbewolkt 17
Genève zwaar bew. 15
Innsbruck zwaar bew. 14
Klagenfurt geheel bew. 11
Kopenhagen onbewolkt 16
Lissabon licht bew. 26
Locarno onbewolkt 20
Londen regen 20
Luxemburg onbewolkt 16
Madrid half bew. 27
Malaga half bew. 25
Mallorca half bew. 25
München zwaar bew. 11
Nice licht bew. 23
Oslo zwaar bew. 15
Rome onbewolkt 24
Split zwaar bew. 20
Stockholm zwaar bew. 16
Wenen geheel bew. 12
Zurich geheel bew. 16
Istanbul mist 24
Las Palmas onbewolkt 26
Tcl-Aviv licht bew. 28
Tunis onbewolkt 27
Zeehond van
Breda zwemt
in de fuik
BREDA (ANP) - Na een actie
van ruim vier uur is de Bre
dase brandweer erin ge
slaagd de zeehond te vangen
die sinds tien dagen in de
Bredase singels huisde. Het
dier kon gevangen worden
dank zij zijn eigen nieuwsgie
righeid.
Aanvankelijk was het namelijk
onder één van de netten door
gezwommen die de brand
weer dwars in het water had
aangebracht en zo verdwe
nen. Later kwam het echter
achter een motorbootje van
de brandweer aan. Die leidde
het dier zo over een grondnet
heen en het kon toen gemak
kelijk worden opgehesen.
De twee jaar oude zeehond is
vervolgens in een speciale
kist per auto naar het zeehon
denopvangcentrum in Pieter-
buren gebracht. Aan de red
dingsactie in Breda is meege
werkt door acht man van de
brandweer, onder wie enkele
duikers, twee deskundigen
uit Pieterburen, drie mede
werkers van het Rijksinsti
tuut voor Natuurbeheer en
één van Faunabeheer in de
provincie Noord-Brabant.
LEIDEN - Luchtmacht en Marine
moeten sinds gisteren voor het
eerst in de geschiedenis samen
één vliegtuig delen. Het gaat om
de Fokker F-27 "Maritime", die
gisteren in een van de hangars
van de vliegtuigfabriek Fokker
via staatssecretaris Stemerdink
(defensie) aan beide krijgsmach
tonderdelen is overgedragen. In
totaal zijn er twee toestellen van
dit type besteld.
De F-27 toestellen moeten drie,
sterk verouderde Lockheed SP-
2H Neptune vliegtuigen van de
Marine op Curacao gaan vervan
gen. Zij zullen, net als de Neptu
nes, patrouillevluchten gaan uit
voeren boven het Caraibisch ge
bied. Dat is ook de reden waar
om de kosten van de toestellen,
zo'n veertig tot vijftig miljoen
gulden, voor rekening komen
van de begroting voor Antilliaan
se zaken. Alleen de exploitatie -
zeven miljoen gulden per jaar
voor bemanning, brandstof en
onderhoud - wordt betaald door
defensie.
wordt ingezet. Dat betreft de
controle op olielozingen en -ver
vuiling, zeeverkeersleiding in
het druk bevaren Caraibisch ge
bied, opsporing van verdwaalde
schepen en verder vluchten ten
behoeve van de kustwacht.
3e bemanning van de F-27 bestaat
uit twee vliegers en een boord
werktuigkundige van de Lucht
macht. en een radar-operator en
een navigator van de Marine. Het
toestel, dat op één vlucht maxi
maal 5000 kilometer kan afleg
gen, beschikt over zeer geavan
ceerde navigatie-apparatuur, die
van buitenaf niet is te storen.
Voor het opsporen van schepen
heeft de F-27 onderaan de romp
rondzoekradar hangen met een
bereik van ongeveer 200 kilome
ter. Met deze apparatuur kan
zelfs een roeiboot op een afstand
van 80 kilometer worden waarge
in november gaat de eerste "Mari
time" naar Curacao, de tweede
volgt begin volgend jaar. Al eer
der is het toestel geleverd aan
Peru, Spanje, de Filippijnen en
Angola.
DEN HAAG (GPD) - Het
bureau van de nationale
ombudsman begint al
vandaag met haar werk.
De mensen die met klach
ten bij het kantoor aan
kloppen, zullen worden
geholpen door een aantal
medewerkers. De dinsdag
benoemde prof. Rang be
gint pas op 1 januari 1982
met zijn taak.
Met deze aanloopperiode hoopt
ROTTERDAM (ANP) - Het Landelijk Actiecomité Zuid-Moluk-
ken (LAC) zal bij de onlangs benoemde nationale ombudsman
prof. Rang een klacht indienen over het optreden van staatsse
cretaris Van Leijenhorst (minderheden) bij de op handen zijnde
ontruiming van Molukse barakken in Vaassen (Gld). De staats
secretaris heeft niet gereageerd op een verzoek van het LAC om
te bemiddelen.
Dit heeft een woordvoerder van het LAC gisteravond meegedeeld.
De klacht zou vandaag bij de ombudsman worden ingediend.
Volgens de woordvoerder neemt de staatssecretaris de problemen
bij het Molukse woonoord - dat volgens een gerechtelijk bevel
ontruimd moet worden - niet serieus. De staatssecretaris heeft
het LAC gevraagd om medewerking bij de ontruiming.
prof. Rang dat de kinderziekten
van de nieuwe instelling nog dit
jaar worden opgelost, zodat hij
zelf meteen goed aan de slag kan
gaan. Bovendien kan in deze eer
ste periode een beeld worden
verkregen van de zaken die bij
de ombudsman terecht komen
De hoogleraar zei dit gisteren tij
dens een eerste ontmoeting met
de pers. Daarvoor had hy uit
handen van Tweede-Kamervoor
zitter Dolman zijn aanstellings-
brief ontvangen.
Prof. Rang heeft voordat hij door
de Tweede Kamer werd be
noemd, slechts één interview af
gegeven en wel aan onze krant
en een aantal andere GPD-bla-
den. Dit gesprek heeft hem bijna
zijn benoeming gekost. De vaste
kamercommissie was gepikeerd
omdat de hoogleraar nog voordat
zijn benoeming zeker was al de
pers te woord heeft gestaan. Uit
eindelijk is de commissie toch
over dit bezwaar heen gestapt.
De nationale ombudsman heeft
geen bevoegdheden oir. als een
rechter maatregelen af te dwin
gen. Volgens prof Rang zal hij
gezag moeten opbouwen door
overredingskracht en de hard
heid van zijn argumenten. Ver
der zal hij over elke zaak rapport
uitbrengen aan het parlement,
die altijd de regering ter verant
woording kan roepen. Boven
dien kan een rol spelen dat de na
tionale ombudsman zoveel mo
gelijk in de openbaarheid zal
werken.
Het is volgens Rang belangrijk dat
er geen barrières worden opge
worpen voor mensen met klach
ten. Iedereen moet zich vrij voe
len bij de nationale ombudsman
aan te kloppen. Medewerkers
van de ombudsman zullen daar
om mogelijk huisbezoeken gaan
afleggen bij mensen die een
klacht hebben ingediend.
Hij verwacht overigens per jaar
zo'n vijfduizend klachten in be
handeling te krijgen. Hy baseert
zich daarby op ervaringen van
buitenlandse ombudslieden.
Het kantoor van de nationale om
budsman is gevestigd aan de
Pnnsegracht 63-65 te Den Haag.
Het postbusnummer is 30200.
2500 GE Den Haag.
Staatssecretaris Lambers-Hac-
quebard (milieuhygiëne)
voelt er weinig voor bestuur
ders persoonlijk verantwoor
delijk te stellen voor milieu
verontreinigingen. Het is vol
gens haar te simpel „ambte
naren als bliksemafleiders"
te gebruiken als een vergifti
gingszaak wordt ontdekt.
Directe veroorzakers van
verontreinigingen, zoals on
dernemers. kunnen volgens
haar ook niet zomaar straf
rechtelijk worden aangepakt.
„Daarvoor is wel verande
rend normbesef nodig", al
dus de staatssecretaris. Me
vrouw Lambers reageerde
daarmee kort op het boek
„Witte-boordencnminaliteit
dat haar gisteren door de
schrijver, prof. G. P Hoefna
gels werd overhandigd.
In dat boek stelt Hoefnagels
voor niet voor de eerste keer
overigens, bestuurders per
soonlijk te vervolgen als zij
meewerken aan milieuvergif-
tigende activiteiten. Als ma
ximale straf zou een gevange
nisstraf van tien jaar of een
geldboete van tien miljoen
gulden nodig zijn. Meer in
het algemeen wil de hoogle
raar aan de Rotterdamse Er
asmus Universiteit dat mi
lieuverontreiniging vaker als
crimineel gedrag wordt er
kend en vervolgd, net zo als
dat gebeurd bij 'klassieke'
misdaden als diefstal en mis
handeling
Hij wil uitdrukkelijk dat de
nieuwe criminelen net zo be
handeld worden als de klas
sieke criminelen. Niet de mi-
lieuverontrciniger net zo
goed als de inbreker de cel in.
maar de inbreker net als de
milieuverontreiniger de scha
de van zijn onwettige acties
laten betalen
De maatschappij is volgens de
hoogleraar niet voldoende
doordrongen van het besef
Prof. Hoefnagels: macht en
misdaad.
dat verontreiniging crimineel
is. Hij noemt in zijn bock als
voorbeeld mishandeling dat
strafbaar wordt gesteld in art.
300 van het Wetboek van
Strafrecht. De gemiddelde
Nederlander kijkt niet ver
baasd bij een veroordeling
wegens mishandeling van
een verdachte die een ander
de keel dichtkneep en bijna
bet stikken. Men zou wel
moeite hebben met het ver
volgen van een fabnkant die
een halve wijk naar frisse
adem doet snakken omdat
giftige stoffen door de
schoorsteen zyn geloosd
Ook als dat opzettelijk ge
beurt, omdat een andere me
thode te duur is en de werk
gelegenheid anders in gevaar
komt.
Machtsmisbruik
Volgens Hoefnagels is dergely-
ke milieuverontreiniging een
van de ernstige vormen van
'witteboordencriminaliteit'.
In zijn boek, dat hij ah een
eerste aanzet beschouwt tot
een uitgebreidere studie over
het onderwerp, definieert hy
de wittc-boordcncnminali-
teit anders dan zyn collega-
criminologen dat tot nu toe
deden. Zyn definitie: „On
wettige gedragingen, ge
pleegd door politieke en
overheidsfunctionarissen en
zakenmensen met hoge sta
tus. in de sfeer van functie of
beroep, tot politiek of finan
cieel gewin, door middel van
bestuurlyke of economische
dubbele machtsuitoefening
of administratieve manipula
ties in de ruimste zin of door
geweld"
Witte-boordencriminelen zyn
dus voor hem geen netgekle
de, ryke mensen. Het zyn
mensen die zoveel macht
hebben dat ze hun misdaden
kunnen verdoezelen of hun
misdaden zodanig presente
ren dat ze „niet als misdaad
herkend worden of vallen on
der de aanvaarde gebruiken
van de grote zakenwereld
Kenmerk is ook dat vaak
geen afzonderlyke personen
de misdaden plegen maar
rechtspersonen: een bedryf
of een staatsorgaan.
Zo wil Hoefnagels een koppel
baas, al tilt hy de belasting
dienst voor miljoenen, niet
als witte-boordcnmineel zien
omdat justitie die wel wil
aanpakken als er bewijs is.
Maar prins Bernhard valt wel
onder de definitie. Zyn status
was zo hoog dat zyn gedra
gingen in de Lockheed-affai
re werden afgedaan als „laak
bare handelingen" door de
toenmalige regering terwyl
volgens Hoefnagels best ge
sproken kan worden van
„strafbare handelingen".
Witte jassen
Zo bezien is het niet verwon
derlijk dat Hoefnagels mi
lieuverontreiniging als hèt
voorbeeld van witte boorden
criminaliteit presenteert.
Rond zyn woonplaats Rotter
dam zyn de laatste jaren
staaltjes van giflozingen ver
toont die alle kenmerken van
machtsmisbruik en met me
dewerking van de overheid
verdoezeling van strafbare
feiten vertonen. Maar witte-
jassencnnunalteit (mishan
deling en diefstal van psy-'
chiatrische of andere patiën
ten) valt er net zo goed onder
evenals misdaden van bou
wers of de internationale
door overheid gestimuleerde
wapenhandel. „Handel die
tienduizenden of miljoenen
doden, dat hangt van het jaar
af. kost'
Ondanks het feit dat Hoefna
gels bestuurders en andere
individuen direct pcrsoonlyk
verantwoordelijk wil stellen,
erk. nt hij dat bij echte witte
boordencriminaliteit die per
sonen onderdeel zyn van een
machtssysteem. De crimino
logie als wetenschap moet
zich, vindt Hoefnagels, niet
richten op de dryfveren van
een individueel persoon,
maar meer op de machtssys
temen Een bedrijf dat met
vermogen manipuleert, is net
zo schuldig, zo niet meer. als
een boekhouder die frau
deert Datzelfde geldt voor
het staatsorgaan of syndicaat
achter de heroinedealer of de
internationale wapenhande
laar die niet minder schuldig
is dan de gewelddadige
agent.
JOSÉ SMITS
UTRECHT (ANP) - Er moet meer jodium worden toegevoegd aan het
zout dat wordt gebruikt in de broodbereiding Het is bovendien wense
lyk het in 1974 afgeschafte jodiumhoudende keukenzout opnieuw op
de markt te brengen. In verband met de dalende broodconsumptie
bestaat er terecht ongerustheid dat de voor een goede stofwisseling
onmisbare jodiumvoorziemng niet op het gewenste peil blyft
Dat adviseert een commissie van de Gezondheidsraad aan de minster van
volksgezondheid naar aanleiding van haar onderzoek naar de dalende
broodconsumptie, waardoor de mensen minder jodium binnenkrygen
dan ze nodig hebben.
Het onderzoek toonde aan dat er minder jodium voorkomt in de unne
van verschillende bevolkingsgroepen terwyl in een gebied, waar vroe
ger veel door jodium-tekort veroorzaakt struma (schildklierafwyking)
voorkwam, onder groepen jongeren opnieuw struma voorkomt.
