Bedrijven slecht van betalen
de weekbladen
Interview
KISEVIERSl
Kredietmanager noodzaak
voor elk bedrijf
DONDERDAG 1 OKTOBER 1981
VARIA
PAGINA 11
Door
Ton van Brussel
Het Nederlandse bedrijfsleven schrijft per jaar miljarden af op dubieuze debiteu
ren. Rekeningen staan gemiddeld een kleine vijftig dagen langer open dan over
eengekomen.
In het Haagse Congresgebouw komen morgen deskundigen uit binnen- en buiten
land bijeen om hun licht te laten schijnen over de betalingmoraal van het be
drijfsleven. Het Nederlands Instituut voor Credietmanagement, een organisatie
die eind vorig jaar werd opgericht organiseert het congres onder het motto:
"Naar een verantwoord kredietbeleid". Initiatiefnemer tot de oprichting van
het NIC is de Hagenaar N.J. Dongelmans, general manager van het gelijknamige
bureau dat zich bezighoudt met incasso en advisering op het gebied van krediet-
verleneing. Zijn bureau doet al jarenlang permanent onderzoek naar de krediet
waardigheid en betalingsdsicispline van het bedrijfsleven.
Sinds vorig jaar valt Nederland
het twijfelachtige genoegen
ten deel om samen met Italië
aan kop te gaan op de Euro
pese ranglijst van trage beta
lers. In 1980 bleek de West-
duitse ondernemer in dit op
zicht de meest gediscipli
neerde. In de Bondsrepu
bliek werden de betalingster
mijnen gemiddeld met 32,5
dagen overschreden, in Scan
dinavië met 36,5, in Engeland
met 39,2 in Frankrijk met
45,5, in Belgie 46,7, in Neder
land 47,3 en in Italië tenslotte
met 47,8 dagen.
Wat Nederland betreft is de
groei weliswaar nu minder
explosief (in 1977 ging het
nog om 33,6 dagen), maar
werd ook in de eerste helft
van dit jaar nog een verho
ging geconstateerd tot 47,5
dagen. Als toegestane beta
lingstermijn geldt veelal een
grens van dertig dagen. Ne
derlandse bedrijven wachten
kortom 77,5 dagen op hun
geld. Gevolgen: renteverlies,
verhoogde kans op totale on
inbaarheid van de vordering,
faillissement.
Het onderzoek wijst uit dat alle
ondernemingen zich aan
"wanbetaling" schuldig ma
ken, grote net zo hard als
kleine en ook de overheid on
derscheidt zich niet in posi
tieve zin. Als iedereen er aan
meedoet, is de verminderde
betalingsmoraal dan nog wel
schadelijk?
Nieuwe code
Dongelmans: "Het algemene
beeld van traag betalen, kan
inderdaad snel tot de conclu
sie leiden dat het geen pro
bleem is, omdat er bijna een
code. een nieuw soort af
spraak is gekomen in de sfeer
van: iedereen betaalt later.
Dat lijkt het geval, maar het
betekent niet dat de ontwik
keling op zich zelf niet scha
delijk is. Als twee bedrijven
zaken doen en financiële ver
plichtingen aangaan, dan is
de betalingstermijn een we
zenlijk onderdeel van de
overeenkomst. Als onderne
mer stem je daar je financiële
beleid op af. Komt geld niet
op tijd binnen, dan heeft dat
gevolgen voor de speelruimte
van de onderneming, die dat
geld nodig heeft om te draai
en. Zo n onderneming die op
zijn geld wacht, kan dan wel
zeggen: goed, dan betaal ik
mijn schulden aan anderen
ook niet. maar dat levert geen
oplossing".
"Op die basis sluipen tal van
onzekerheden binnen en dat
blijkt de stabiliteit van een
bedrijf op den duur niet ten
goede te komen. Bovendien:
de overschrijding van de be-
Het gaf adviezen op het ge
bied van krediettransacties.
Met name de laatste jaren is
zijn onderneming sterk ge
groeid. Er zijn 110 medewer
kers in dienst die zich bewe
gen op de terreinen incasso,
marktonderzoek en krediet-
advisering. Opdrachten ko
men zowel uit het bedrijfsle
ven als van de overheid.
Twee jaar geleden organi
seerde Dongelmans voor het
eerst een "seminar" over kre
dietbewaking.
"Daar hebben we veel positieve
talingstermijn met 47.5 dagen
is een gemiddelde. Het ene
bedrijf maakt het zo gezegd
bonter dan het andere. De ge
lijkwaardigheid die bij een
vastgestelde termijn van 30
dagen wel aan de orde is, ver
valt op die r
"Daar komt bij dat het ene be
drijf kapitaalkrachtiger is
dan het andere en bij de een
veel eerder problemen ont
staan dan bij die ander. Het
uitgangspunt van een kre
dietbeleid is toch wat in zijn
algemeenheid voor onderne
men geldt; risico's zijn niet te
vermijden, maar hoe beperk
je die risico's door sluitende
afspraken in een contract".
Groei
Het bureau van Dongelmans
werd in 1922 opgericht als
handelsinformatiekantoor
reacties op gehad en ook veel
vragen om een vervolg. Het
overschrijden van betalings
termijnen begon uit de hand
te lopen. Het werd als belang
rijk probleem ervaren. Dat
heeft geleid tot de oprichting
van het Nederlands Instituut
voor Credietmanagement,
een stichting van mensen die
allemaal het belang inzien
van kredietmanagement"
Dongelmans vindt dat iedere
onderneming van enige om
vang een kredietmanager in
dienst zou moeten hebben.
Maar de groei van zijn bedrijf
kan niet los worden gezien
van de grote vraag naar ad
vies en het beperkte aanbod
van deskundigheid. "Het is
een braakliggend terrein.
Universiteiten leveren be
drijfseconomen af die er nau
welijks mee in aanraking zijn
gekomen. Dat geldt ook voor
het beroepsonderwijs, de
HEAO's. Er is bij mijn weten
ooit in Nederland één boek
over gepubliceerd. Ik heb het
nooit te pakken kunnen krij
gen. Het NIC wil de discussie
op gang brengen, cijfers ver
zamelen en er toe bijdragen
dat er over dit onderwerp
wordt gepubliceerd en dat
bedrijven gaan inzien dat
kredietmanagement zeker in
deze tijd van levensbelang
Antwoord nodig
"De betalingstermijnen heb ik
genoemd. Bekijken we de cij
fers over de eerste helft van
dit jaar dan levert dat het be
drijfsleven op jaarbasis al
leen al aan renteverlies 2,95
miljard gulden verlies op.
Het eerste half jaar is het aan
tal faillissementen met 41,5%
toegenomen. Dat zijn gege
vens die je niet los van elkaar
kunt zien en waar een ant
woord op moet komen".
Dongelmans ziet een groot aan
tal taken voor een kredietma
nager. zowel op het financiële
en juridische vlak, als op het
gebied van onderzoek.
"Zo'n manager moet om te be
ginnen een goed inzicht heb
ben in de financiële positie
van zyn eigen bedrijf. Hij
moet zicht hebben op de
werkwijze die in zijn branche
gebruikelijk is. Bij elk nieuw
contract dient een nieuwe af
weging te worden gemaakt.
Er moet inzicht komen in de
die
i de
komst zijn verbonden. De
kredietwaardigheid van de
partner moet onderzocht
worden. Wij doen dat in op
dracht van klanten. Wij raad
plegen ons eigen archief, dat
is gebaseerd op jaarversla
gen, publikaties en gegege-
vens die wij in de loop van de
Privacy
"Daar zit inderdaad een ele
ment van privacy in. Maar
willen wij gegegevens over
een bepaald bedrijf hebben,
dan gaan wij naar zo'n bedrijf
toe en vragen we die informa
tie. A's het gaat om het afslui
ten van orders, dan is het ook
in het belang van de tegen
partij om goed uit de verf te
komen. Daarvoor moeten de
boeken open. In de praktijk
blijkt men daar wel toe be
reid. Je komt terecht bij de
Kamer van Koophandel, bij
banken. Het kan bijvoor
beeld belangrijk zijn om te
weten of een bedrijf al jaren
bestaat of^ min of meer een
eendagsvlieg is. Zijn al die
gegevens verzameld dan ga je
kijken hoe zo'n nieuw con
tract het beste kan aansluiten
op het kredietbeleid dat je
zelf hebt ontwikkeld Dat is
geen zaak van incidenten,
maar juist een heel planmati
ge.
"Die juridische kant wordt
nogal eens onderschat. Za
ken als leveringswoorwaar-
den en beschermende clau
sules. Niet alles is vooraf te
regelen, maar wel veel meer
dan nu gebeurt. Een handi
cap is dat de procedures in
Nederland lang lopen We
hebben nu en herziening
van de wetgeving rond bv's
achter de rug Een duidelijke
verbetering Maar als ik kijk
naar Amenka. Daar ligt de
overschrijding op 36.2 dagen
Het niveau waarop we in Ne
derland drie jaar geleden za
ten. Daar is men harder in de
aanpak van wanbetaling, er
wordt sneller tot juridische
acties over gegaan en de af
wikkeling van die procedu
res neemt daar veel minder
tijd in beslag. Wy kunnen van
de Amerikanen wat dat be
treft veel leren".
Schaarste
Een kredietmanager kan in de
visie van Dongelmans veel
regelen en risico's afscher
men. Daar staat tegenover
dat de strijd om orders bin
nen te halen in deze tijd hevi
ger dan ooit wordt gevoerd.
De schaarste aan werk kan
tot gevolg hebben dat bedrij
ven geneigd zijn juist meer ri
sico's te nemen by het sluiten
van contracten. Dongelmans
erkent dat probleem, maar
wijst er op dat ook in dat ge
val kredietmanagement van
belang is.
"Zo'n manager heeft als hy zyn
werk goed doet, als geen an
der inzicht in de consequen
ties van een bepaald contract.
Hij kent ae risico's en moet
ook kunnen beoordelen wat
nog net haalbaar is en wat on
vermijdelijk tot narigheid
leidt. Het is subtiel werken.
Als wij een incasso-opdracht
krijgen, dan vermyden we
een optreden met de botte
bijl. De emoties lopen vaak
hoog op. De realiteit wordt
nog al eens uit het oog verlo
ren. Diplomatiek optreden is
gewenst. Maar ik heb het
meegemaakt dat bedrijven
waar wij over de vloer kwa
men om een vordering te in
casseren. later als ze zelf met
dat bijltje hakten, onze men
sen in de arm namen
"Het probleem is daarmee dui-
dclyk. icderecen heeft er mee
te maken. In binnen- en bui
tenland Waar het ons omgaat
is: hoe brengen we de zaak
tot aanvaardbare omvang te
rug. Want je kunt moeilijk
om de stelling heen dat er een
stukje verloedering is opge
treden. Dat vraagt inzet van
met alleen bedrijven, maar
ook van de overheid en van
het onderwijs. Welnu, in het
NIC proberen we die dialoog
op gang te houden".
Vrij Nederland gaat deze week
door met het ontzenuwen van de
uitspraken van Alting von Geu-
sau, De Telegraaf en Luns aan
het adres van de vredesbewe
ging. Ditmaal figureren de BVD
en ene mijnheer N. van Nieu-
wenhuysen als de bondgenoten
in het kwaad. Van Nieuwenhuy-
sen, die voor diverse bladen,
waaronder Elseviers Magazine,
schrijft, zou de praatjes de we
reld in hebben gestuurd. Maar
ook Van Nieuwenhuysen heeft
geen spijkerharde bewijzen.
Ed van Thijn wordt aan de tand ge-
voeld over Dodewaard: "Je moet
geweld voorkomen door een dui
delijk beleid".
Rolling Stone had, negen maanden
na de dood van John Lennon,
een interview met diens weduwe
Yoko Ono. Vrij Nederland nam
dit over.
Yoko maakte onlangs een elpee
'Season of Glass', een soort dag
boek van de periode na de
moordaanslag op Lennon. Het
gevaar bestaat dat het publiek
niet zozeer is geïnteresseerd in
haar muziek als wel in het feit
dat zij de echtgenote was van
Lennon. 'Daar maak ik me geen
illusies over. Ik denk dat de men
sen me vooral als zijn weduwe
Yoko schenkt trouwens ook meer
aandacht aan Lennons prestaties
dan aan haar eigen. "Gek hè. zegt
ze met een scheve grijns, al die
jaren heb ik voor erkenning ge
vochten, voor een eigen image,
en nu hij er niet meer is, ben ik er
echt kapot van dat Record World
ons tot het beste duo heeft uitge
roepen - voor mijn gevoel zit ik
nog steeds in een duo".
Over het verwerken van het ver
driet: "Ik ga niet de sterke moe
der uithangen. Door mezelf te
zijn probeer ik tegen hem (Sean -
hun zoontje) te zeggen: laat je
toch gaan. Houd je niet in".
Fred van Doorn rekent af met de
Amerikaanse regisseur Brian de
Palma: "Een film als Dressed to
kill is uitsluitend gebaseerd op
een aantal scènes van Alfred
Hitchcock, voornamelijk uit Psy
cho en Vertigo, en zonder die
scènes zou er geen verhaal en
geen film zijn. Het kost De Pal-
ma zelfs de grootste moeite die
nagefilmde scènes zo aan elkaar
te breien dat er zoiets als een co
herent verhaal ontstaat". Zijn
nieuwste film Blow out, die mor
gen ook in Leiden in première
gaat, wordt door Van Doorn
eveneens als plagiaat bestem
peld. "Brian de Palma wordt te
genwoordig in de advertenties
'the new master of suspense' ge
noemd. Alsof men de 'nieuwe
kleren van de keizer' aanprijst",
smaalt Van Doorn.
HP doet overigens de laatste tijd
weer erg veel cultuur in de ko
lommen.
Zo was Ischa Meijer te vinden ach
ter de schermen van 'De dame
uit de provincie' van Edward Al-
bee. Op die manier kwam hij
achter de twijfels en probeersels
die voorafgaan aan een voorstel
ling: "Eric Schneider: 'Ik wor
stel, ja ik worstel'".
Daarnaast vraagt HP zich af of Sa-
dat de nieuwe sjah van het Mid
den-Oosten is of dat hij sterker
staat dan ooit. Ook wordt voor
uitgelopen op het kernenergie-
debat. dat Frankrijk in oktober
te wachten staat. Dat zal de eer
ste grote vuurproef voor presi
dent Mitterrand worden
hervormd
nederland
Het is verderfelyk alleen pro-Is-
raël of pro-PLO te zijn". Dat zegt
Marius Groeneveld, kenner van
het Midden-Oosten, in Her
vormd Nederland. Van zijn laat-
ste reis naar deze brandhaard
keerde hij somber terug: "De Is
raëlische bezettingspolitiek is
onderdrukkender en meedogen
lozer geworden, de reactie van de
Palestijnse bevolking onver
zoenlijker en militanter dan ooit
tevoren". Toch ziet Groeneveld
wel een oplossing: "Ik weet dat
groepen Israëliërs en Palestijnen
bereid zyn toj een vergelijk te
komen, als ze maar verlost zijn
van de noodzaak terug te komen
op wat ze eerder onaanvaardbaar
hebben genoemd".
De lastercampagne onder aanvoe
ring van prof. Alting von Geusau
tegen het IKV, krijgt ook in HN
van deze week weer aandacht.
Mient-Jan Faber van het IKV
spreekt van een 'internationale
samenhang' in de campagne. "In
de Bondsrepubliek zie je hetzelf
de. Alleen zyn daar de methoden
nog grover. Ik denk dat we nog
heel wat kunnen verwachten".
Faber is overigens optimistisch
over de afloop van de kwestie.
"Ik denk dat de vredesbeweging
er wel doorheen komt hoor. Ze
ker het IKV. Ik hoop wel dat ie
dereen z'n zinnen bij elkaar
houdt. Niet razend wordt en zich
laat verleiden tot harde uitspra
ken, dus aan dit soort negatieve
polisarisatie zelf een bijdrage
gaat leveren".
Een sfeerverhaal over de huidige
situatie in Iran geeft een beeld
van het land van Chomeini, waar
executies en aanslagen aan de or
de van de dag zijn. Conclusie:
"Slachtoffer van dit alles is het
Perzische volk. Eerst is het door
een bevlogen sjah met een stok
het materiele paradys ingejaagd;
nu wordt het pad naar de hemel
met het zwaard geeffend".
Wie enige jaren geleden het onge
luk had geen tandarts te hebben,
kon zich rot lopen en bidden en
smeken om bij een dergelijke
godheid te worden toegelaten.
Het ziet er nadr uit dat dit bin
nenkort andersom zal zijn. Door
de goede mondverzorging en het
groeiend aantal tandartsen,
wordt de concurrentiestrijd tus
sen de tandendoktoren steeds
heviger.
Onder de toepasselijke kop
'Tandarts zoekt gat in de markt"
wijdt De Tijd het omslagartikel
aan dit fenomeen. Het lykt nu
wel leuk zoeken naar een tand
arts die je aardig vindt, maar het
heeft ook zijn vervelende kanten,
volgens het weekblad. "Zal bij
een teveel aan tandartsen, ge
paard gaande met een grotere
stryd om het bestaan, de tand
arts geneigd zyn meer, mis
schien wel te veel aan het gebit te
gaan doen' Dreigt er een verdok
tering die tot waakzaamheid
noopt"?
Niet alleen een buitenstaander zal
zich dit kunnen afvragen, ook
hoogleraren waarschuwen voor
dit gevaar. Prof. dr. B. Houwink,
hoogleraar preventieve en socia
le tandheelkunde aan de VU in
Amsterdam: "Het wordt hoog
tijd de stroom van studenten in
de tandheelkunde te gaan in
dammen. Wanneer die jongens
zijn afgestudeerd gaan ze boren,
want ze moeten eten".
De samenwerking van Fokker met
de Amerikaanse reus McDonnel
Douglas was hier in Nederland
aanleiding tot gejuich. Nu het
eerste enthousiasme is geluwd,
blyken de problemen niet van de
lucht te zijn. Fokker topman
Frans Swarttouw, eens binnen
gehaald by Fokker als de grote
man. zou nu wel eens als bluffer
aan de dijk kunnen worden ge
zet. Want zo rooskleurig als men
aanvankelijk dacht, is de samen
werking niet.
Jacobo Timerman is Argentijn,
jood en journalist. Hij werd gear
resteerd en gemarteld Over die
gruwelyke ervaringen schreef hy
een boek: 'Gevangene zonder
naam. zonder nummer' dat veel
opzien baarde De Tyd geeft een
voorpublikatie by het verschy-
nen van de Nederlandse verta
ling van dit boek.
NAGUM
Wie de wereld rondreist en tydens
die reis behoefte krygt een spy-
kerbroek. kleurentelevisie dan
wel koelkast te kopen, moet
eerst EM lezen. Daarin staat een
'vergelykend onderzoek' naar de
pryzen van deze artikelen in gro
te steden Zo is men in Hong
kong het goedkoopst uit voor
een spykerbroek en in Buenos
Aires het duurst. Een kleurente
levisie is in Tokio, zoals te ver
wachten as, hal makhritykst
betaalbaar, maar in Nairobi juist
niet. En een koelkast is in Nairo
bi vreselyk duur, tcrwyl in Dus-
seldorf daar erg weinig voor
hoeft te worden neergeteld.
Elsevier pretendeert dat deze cy-
fers wellicht een realistischer
beeld van welvaartsverschillen
geven dan de vergelijking van
geldinkomens per hoofd van de
bevolking. Een zekere naïviteit
kan het weekblad in deze niet
worden ontzegd
Een toeristisch verhaaltje over Sri-
Lanka is al van een zelfde treu
righeid De schryver heeft wat
reisfoldertjes overgeschreven,
maar daarbij de fout gemaakt de
'Tempel van de Tand" in Kandy
de 'Tempel van de Teen" te noe
men Vcrmoedelyk haalt de
schryver het Engelse 'tooth'
(tand) en 'toe' (teen) door elkaar.
Voortaan toch maar Nederlandse
folders aanvragen
Minister van economische zaken
Jan Terlouw wordt deze week m
het liberale weekblad doorge
licht. Verder aandacht voor het
probleem van de schoolverlaters
En een verslag van de Iraanse
journalist Bachin, die onder het
bewind van Chomeini drie keer
voor het vuurpeloton kwam te
staan Dat hy dit overleefde was
voor EM aanleiding om de wei
nig smakelijke kop 'Net niet af
geslacht" boven zyn verhaal te
zetten.
ANNEM1EK RUYr.ROV
