Economie
Extra
FNV zoekt geld en leden
Afbrokkeling koersen zet door
Be
ursweek
ÏPtfriW tl
"Rood is
geliefd,
maarniet
op balans"
Verdien 30.000
zonder belasting
Belastingen
ÊM
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1981
Aan de muur hangt een herden
kingsbord van ..Herwonnen
Levenskracht" (1913-1953).
een stukje geschiedenis uit
het rijke roomse vakbondsle
ven. Het toeval wil dat FNV-
secretans Henk van Eekcrt.
die er onder zit, in 1953 toe
trad tot de Katholieke Arbei
ders Jeugd.Van Eekert komt
dus niet uit bestuurders
maar juist uit medewerkers
kring van de katholieke vak
beweging. Van de KAJ was
hij landelijk en later interna
tionaal secretaris (vier en een
half jaar in Brussel), keerde
als medewerker voor interna
tionale zaken en consumen
tenaangelegenheden terug
„in de moederschoot" en
volgde in 1975 - vlak voor de
totstandkoming van de fede
ratie - Piet van Hout op als al
gemeen secretaris.
„Er zijn twee voor de hand lig
gende redenen. De verwor
venheden van de werkne
mers staan in de huidige eco
nomische situatie op de
tocht. Moest je in het recente
verleden nog wat toevoegen
aan wat je al had. nu gaat het
erom te behouden wat er is.
De tweede reden is het alou
de element van solidariteit.
Dat doet nog altijd opgeld".
- Maar de tendens is juist de
andere kant op. Ledenver
lies in plaats van ledengroei.
„Misschien zit 'm dat er wel in
omdat we de minder voor de
hand liggende redenen om
lid te worden door onvol
doende bazuingeschal verge
zeld hebben doen gaan. Za
ken als rechtskundige bij
stand. scholings- en vor
mingsactiviteiten. Die zijn
wat moeilijker voort het voet
licht te brengen en toch had
den we dat moeten doen. we
ten we nu. Onze belangenbe
hartiging ligt op een veel bre
der terrein dan alleen op het
sociaal-economische. Voor
zijn vakbondsgeld krijgt een
lid veel zekerheid".
Van Eekert: „Het integratiepro
ces heeft ook een rol ge
speeld. Vroeger was de erie
helft van de leden vertrouwd
met KAB. KRO en KVP. de
andere helft met NW, VA
RA en PvdA. In alle drie vak
centrales heeft zich in het be
gin van de jaren zestig de ont
wikkeling voorgedaan, dat de
arbeidersbeweging behoefte
kreeg zich zelfstandig op te
stellen. Een groot goed. maar
er zit een element in van uit
vertrouwde banen treden. De
meesten lukt het overigens
daar overheen te stappen;
vergeet niet dat er nog altijd
meer dan een miljoen leden
over zijn"
Wat de bonden tegen hebben,
dat is de groeiende moede
loosheid onder de leden door
de sterke stijging van de
werkloosheid. Ook zijn er le
den die de FNV te radicaal
vinden en anderen die haar
juist als te gematigd beschou-
Voorzitter Wim Kok wenst
geen leiding te geven aan een
vakbeweging die kiest voor
permanente stakingen, voor -
zoals hij dat noemt - „een re
volutie van de straat". De een
vindt dat de FNV binnen het
democratisch kader een be
Juist nu het Nederlands Verbond van Vakverenigingen
(NVV) en het Nederlands Katholiek Vakverbond (NKV)
komende dinsdag op het jaarlijkse congres van de vak
beweging definitief opgaan in de zes jaar geleden ge
vormde Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV)
maakt die federatie een moeilijke tijd door. Het aantal
leden daalt, zakte in anderhalfjaar met 35.000 tot nog
maar net boven het miljoen. Zelfs na een herziene be
groting wordt over dit jaar een tekort van 2,5 miljoen
gulden verwacht. „Rood is onze geliefde kleur, maar
niet op de balans", zegt FNV-secretaris Henk van Ee
kert. Verslaggevers Bas Hoppel en Carlo Nagel praten
met hem.
Een deel van de F NV-top:
v.l.n.r. Herman Bode, Wim Kok
en secretaris Henk van Eekert.
ter beleid in ons land moet
bewerkstelligen, anderen de
den met overtuiging mee aan
de 24-uursstakingen, zoals
die in maart 1980 tegen de
loonmaatregel van de rege
ring werden gevoerd.
Van Eekert: „We steven bewust
pluriformiteit na. dan krijg je
dit soort dilemma's. Per defi
nitie bak je ontevredenheid
Is de afstand tussen leden en
bestuur ook niet wat groot?
Werkhoven van de Unie van
Beambten. Leidinggevend
en Hoger Personeel (die in
1974 niets van een federatie-
vorming wilde weten en
daarom het NKV de rug toe
keerde) heeft eens gezegd:
„Het bestuur houdt zich al
leen bezig met de SER en de
Stichting van de Arbeid. Al-1
lemaal „ver-van-m'n-bed-
opvoeringen".
„Ja. je manifesteert je het dui
delijkste bij een conflict, als
er ontslagen dreigen bij Ford
of Enka. dan hebben ze ter
plaatse behoefte aan onder
steuning door de vakbewe
ging. Maar dat wil niet zeg
gen dat de onderhandelingen
van de SER-delegatie op
zichzelf minder belangrijk
zouden zijn. Wat zou er niet
allemaal kunnen worden uit
gevogeld in zo'n Sociale Ver
zekeringsraad als we er niet
bij zaten? Intussen staat het
gebouw van de sociale zeker
heid nog steeds overeind.
Zonder ons zouden er wel
eens heel andere dingen kun
nen zijn gebeurd in de bezui
nigingswoede"
Dan zijn er de collectieve op
zeggingen. Over de Unie van
Beambten. Hoger en Lei
dinggevend Personeel had
den we het al. Naar ver
wachting treedt de Katho
lieke Onderwijs Vakorgani
satie per 1 januari 1982 offi
cieel toe tot het CNV, dat
daarmee op zo'n 350.000 le
den komt.
„Daar wreekt zich het status-
denken - sinds jaar en dag -
binnen de katholieke ge
meenschap. Spit was er rou
wig om, maar ik ook. We voe
len ons in de steek gelaten
door mensen die een bepaal
de status hebben verworven
en op grond daarvan menen
dat ze bij ons niet meer thuis
horen. De eigen witte-boor-
dencentrale van de beamb
ten. En de katholieke onder
wijzers zien het bij het CNV
meer zitten dan bij ons, wil-
Door Carlo Nagel
en Bas Hoppel
len toch gebruik kunnen ma
ken van het instrumentarium
van een bond. Ik heb tegen ze
gezegd: beter dat jullie bij het
CNV gaan dan helemaal niet
bij een vakcentrale. Maar lie
ver had ik een zo sterk moge
lijke bundeling gehad. Aan
die categorale clubs hebben
we niets. Ik had het CNV
graag bij de FNV willen heb
ben en dat is nog zo"
Intussen zit de FNV stevig in
de financiële problemen met
een verwacht begrotingste
kort van 2.5 miljoen gulden -
toevalligerwijs een zelfde be
drag als de bonden maande
lijks van hun contributies af
dragen aan de FNV met haar
vijfhonderd werknemers.
Penningmeester Aad de
Vries schreef onlangs: „En
kele bonden hebben inmid
dels zelf dusdanige financiële
problemen dat zij nauwelijks
meer kunnen voldoen aan
hun verplichting tot afdracht
aan de vakcentrale".
Van Eekert, zorgelijk nu: „Te
genover een inkomstender
ving - bij dat ledenverlies -
staat een kostenstijging.
Vooral in het personele vlak.
Van ons budget gaat meer
dan 70 procent op aan ar
beidskosten. Maar ook de or
ganisatiekosten zijn gevoelig
door de prijsstijgingen aan
getast. Neem de papierprij-
zen die met 10, 12 procent
omhoog zijn gegaan"
- Een papierwinkel, dat wordt
ook wel als kritiek op de FNV
geuit.
Van Eekert „Van origine heb
ben de NW- en NKV-centra-
les een brede opstelling ge
had. Men verwacht dat we
ons bezighouden met zaken
als vrede en veiligheid, ener-
gieproduktie, discussie over
het totstandbrengen van de
Markerwaard, tot in Utrecht
de aanleg van rijksweg 27
toe... Is dat een papieren oor
log? We houden ons bezig
met zaken waarmee je dat
vroeger niet deed. Welzijn,
sociaal-cultureel werk, me
diabeleid. commercialisering
van het omroepbestel - dat
heeft allemaal niets met per
soonlijke hobby's te maken.
Vaak wordt op ons een be
roep gedaan uit de kring van
leden Dus komen er verant
woorde beleidsnotities. Daar
wordt om gevraagd, en dan
spreken anderen over een pa
pierwinkel? Het is het één of
het ander"
Het personeel van de FNV is
bereid „in te leveren" om te
voorkomen dat er arbeids
plaatsen sneuvelen. De voor
zitster van de ondernemings
raad, mevrouw M. Jansen,
heeft gezegd dat de werkne
mers dan wel moeten mogen
meebeslissen over de aanpak
van de reorganisatie.
- Zal de FNV zich anders ge
dragen dan een onderne
mer?
Van Eekert: „Ja. ook al hebben
we iets gemeenschappelijks,
we kunnen een dubbeltje
maar één keer uitgeven. Maar
wat er nu is geschreven over
gedwongen ontslagen, er zul
len in de toekomst arbeids
plaatsen verloren gaan. Maar
dat kan ook via een natuur
lijk verloop, dat betekent niet
dat je mensen op straat
schopt".
Van Eekert citeert - als de sta
kingskas ter sprake komt -
met instemming penning
meester Aad de Vries, die
heeft gezegd: „Als een vakbe
weging haar stakingsreserves
zou opsouperen, zou zij haar
laatste en sterkste verdedi
gingswapen uit handen ge
ven". Dat gebeurt dus niet.
Drie dagen voor de fusie „tus
sen het zuiden en het noor
den" een feit wordt, heerst
binnen de Federatie Neder
landse Vakbeweging ook nog
wel wat optimisme. Bert
Breij van de industriebond
zegt: „Als je het ledenverlies
van 35.000 man uitzet op
meer dan een miljoen leden
valt het nogal mee. Er zit een
soort golfbeweging in. Er zijn
nu mensen die zeggen: het
gaat slecht in Nederland,
daarom bedank ik voor de
bond. Maar het kan best dat
ze morgen zeggen het gaat
slecht in Nederland, ik word
lid van de bond. Belangrijk is
vooral of de werkloosheid
wordt teruggedraaid"
Een taak voor Den Uyl.
Dertig mille verdienen en niets aan de fiscus afdragen, kan dat?
En zo ja. is Nederland dan tóch een belastingparadijs'' Hoe dan
met al dat geweeklaag over hoge taneven en een slecht fiscaal
klimaat?
Met een zekere schroom en terughoudendheid gezegd ja. het kan.
Zelfs de staatssecretaris van financiën, die als belastinggaarder
optreedt, zegt. dat het kan.
Onlangs hadden drs M.J.J. van Amelsvoorten J C "Hans") Kom
brink via schriftelijke vragen een aardige discussie met elkaar
De eerste was staatssecretaris en de tweede kamerlid, na de
kabinetswisseling is het precies andersom De heer Kombnnk
studeerde politieke en sociale wetenschappen, hetgeen van-
daag-de-dag voldoende basis zal zijn om in het kabinet de rol
van fiscaal specialist te spelen
De toenmalige excellentie van Amelsvoort had in een toespraak te
Maasdijk gezegd, dat ondernemers door een serie faciliteiten pas
vanaf ongeveer f 30.000,- winst belasting gaan betalen. "Hoe
nu?", vroeg Kombrink zich af. "klopt dat wel met de algemeen
aanvaarde stelling, dat de fiscus om inkomens politieke redenen
geen onderscheid kan maken tussen bepaalde groepen belas
tingplichtigen''" En hij stelde die vraag aan de persoon, die later
zijn voorganger zou blijken.
De staatssecretaris legde uit: bij een winst van 30 000,- is dat
bedrag bij een ondernemer niet de enige factor, die bepalend is
voor het inkomen alè maatstaf van draagkracht
Er zijn vele uiteenlopende "herleidingsposten". die voor verschil
lende inkomenscategoneen naar het "belastbaar inkomen voe
ren. maar dat heeft nog niets van doen met een onderscheid
tussen groepen belastingplichtigen om inkomenspolitieke rede
nen. Nu de rekensommen, al interessant vanwege de uitkomst,
maar ook om eens na te gaan op welke wijze dat winst-bedrag
wordt gereduceerd, alvorens de belastingtabel te voorschijn
moet worden gehaald.
Er zijn natuurlijk "aannames" Zo gaan de cijfervoorbeelden uit
van een winst in 1981 van 30.000,- voor een gehuwde zelfstan
dige zonder kinderen. Kijkt u met
IK m.
door J. Booij
belastingadviseur
Winst
Af: voorraadafrek en
vermogensaftrek, stel:
Af: aandeel meewerkende
gehuwde vrouw
Onzuiver inkomen
Af: dotatie fiscale
oudedagsreserve 3.335
zelfstandigen
aftrek 2.400
Af premie arbeidsongeschikt
heidsverzekering
premies volksverzekeringen
buitengewone lasten
(premie ziektekosten
verzekering,
stel: 2.700; factor
1.75)
Belastbaar inkomen man
Af: belastingvrije som
Belastbare som
Te betalen inkomstenbelasting
(schijf 17%)
Belastbaar inkomen vrouw
Af: belastingvrije som
Belastbare som
Te betalen inkomstenbelasting
(schijf 17%)
Totaal te betalen inkomsten
belasting door man en vrouw
Op deze belasting wordt de WIR-premie nog in mindering ge
bracht. Reeds bij een bescheiden bedrag aan investeringen (van
af 2.300). bestaat recht op deze subsidie, welke overigens van
wege het ongericht karakter weer in de politiek ter discussie
staat. Op de (toevoeging aan) de fiscale oudedagsreserve be
houdt de fiscus een claim. Op de stakings- en liquidatiewinst
zijn een aantal faciliteiten van toepassing De loontrekkende
met 30.000 bruto, die deze practische belastingvrijdom ziet als
een curieus staaltje van discriminatie, moet bedenken, dat on
dernemers niet volledig over het inkomen kunnen beschikken
De centen zitten "in de zaak"
Een werknemer kan in het algemeen met het gehele netto salaris
doen wat hem of haar goeddunkt. Ruilen met een ondernemer,
die dertig mille verdient?
Vrou»
ƒ30.000
30.000
30.000
1.000
1.000
1.000
29.000
29.000
ƒ29 000
2 250
5 800
29.000
26.750
23.200
5.735
5 735
5.735
23.265
21.015
17.465
1.800
4 .150
f 1800
4 143
1 800
4.022
17.315
11.371
44
15 028
11.371
655
f 10 988
11371
5 944
3 657
nihil
1 010
621
nihil
2.250
2 278
I 5.8U0
2 278
nihil
3 522
598
1010
621
598
door
C. Wagenaar
i
Na een kleine opleving die
achteraf een technisch her
stel bleek te zijn, hernam het
beurswezen zijn ongeinteres-
seerde houding en hervatte
de afbrokkeling. Amsterdam
zette deze week zeer flauw in,
herstelde zich daarna krach
tig toen Wall Street de week
met een flink herstel begon,
maar liet de behaalde win
sten weer vallen toen het her
stel van Wall Street slechts
een ééndagsvlieg bleek te
zijn.
Het niet overeind willen blijven
van de grote beurs van New
York liet r.og eens zien hoe
diep daarginds het vertrou
wen in 's lands financiële lei
ding is gezakt. Want de ople
ving kwam tot stand nadat de
grote Amerikaanse banken
hun rente met een half pro
cent verlaagden tot 19.5 pro
cent. Hoewel aanvankelijk
enige vreugde, riep deze ver
laging al spoedig de nodige
teleurstelling op daar het bij
een half procent bleef.
Ook de verlaging van de toe
slag tot 3 procent op het offi-
cile disconto dat de centrale
banken de gewone banken
berekenen als ze geld moeten
opnemen, werd als onvol
doende uitgelegd. Kortom:
deze geste was niet voldoen
de om te bewijzen dat het
werkelijk met de rente om
laag gaat. Daarbij staat mo
menteel bij de publieke opi
nie in de Verenigde Staten
het begrotingstekort nog veel
centraler dan in ons land.
waar ook al het nodige daar
over te doen is.
In Amerika en vooral in Wall
Street is dit tekort het ge
sprek van de dag. Later in de
week kondigde de Ameri
kaanse president nieuwe be
zuinigingen aan en verklaar
de overtuigd te zijn dat de be
groting in '84 in evenwicht
zal komen Pas volgende
week zal blijken hoe het Con
gres en Wall Street daarop
zullen reageren.
Deze week volhardde de beurs
in het vertonen van scherpe
dagelijkse fluctuaties. Daar
bij neemt de overtuiging toe
dat Amerika zich wel dege
lijk in een nieuwe, zij het mil
de recessie bevindt, hoewel
regeringsleiders dat perti
nent ontkennen. In economi
sche zin is er sprake van een
recessie als in twee achter
eenvolgende kwartalen de
bedrijvigheid terugloopt. Het
tweede kwartaal toonde een
daling in het nationale inko
men van een paar procenten
en volgens schatting zou er in
het nu bijna gcindigde derde
kwartaal ook nog een lichte
daling zijn opgetreden Kort
om: de mogelijkheid dat de
VS zich op grond van deze
gegevens wel degelijk in een
recessie bevinden, lijkt heel
wel aanwezig.
Van ernstige omvang is die
niet, hoewel de Amerikaanse
automobielindustrie voor de
rest van dit jaar niet veel
meer verwacht Ook de wo
ningbouw blijft nog altijd op
een uiterst laag pitje, maar de
hypotheekrente ligt in Ame
rika dan ook boven de 15 pro
cent.
Weet Wall Street dus niet welke
kant het uitgaat en waar men
naar toe wil, ook Amsterdam
bleef deze week rondlopen in
een klein kringetje. Enige lijn
viel er niet in de ontwikke
ling te onderkennen. Welis
waar kwam de staat met een
nieuwe lening, waarvan de
couponrente 12,25 procent
luidt, maar van een verdere
overtuigende koersstijging
op de obligatiemarkt was
geen sprake Wel betekent de
aangeboden rente van 12,25
procent een kleine daling van
een kwart procent in vergelij
king tot de laatste staatsle
ning van een maand geleden,
terwijl de 13 procent waarop
kort geleden nog een paar
bankleningen werden ge
plaatst nu een duidelijke top
blijkt te zijn geweest. Ook
hier speelt de onzekerheid
over het komende begro
tingsjaar een rol en is het
wachten op nadere gegevens
van regeringskant
Tegenover een hoopgevend te
ken van de verdere daling
van de opslagrente tot 2 pro
cent. waardoor rood staan by
banken opnieuw goedkoper
werd, was er de teleurstelling
over de hervatte koersdaling
op de obligatiemarkt waar
van het tempo zelfs versnelde
naarmate de week verder ver-
Btretk Om die reden liep de
opleving op de aandelen
markt al spoedig stuk. Maan
dag kwam het algemeen
beursgemiddelde op een
nieuw laagtepunt van het
jaar. doordat de tot dusver
geldende laagst»- kMN dkop
2 januari werd aangeslagen in
lagere richting werd overtrof
fen
De vijf internationals waren als
index al eerder door hun
laagterecord gebroken door
dat de dollar deze maand te
rugviel tot f2.46 Helaas
duurde de opleving en het
herstel maar kort. want don
derdag kwamen zowel de in
ternationals als de gehele
beurs op nieuwe dieptepun
ten.
Ditmaal was het vooral Unile
ver die door de flauwe stem
ming van het pond sterling
per saldo bijna f 10 verloor en
daardoor de index in ongun
stige zin beïnvloedde Het
herstel van de dollar met
ruim 10 cent kon niet vol
doende tegenwicht bieden
Koninklijke Petroleum moest
per saldo ook nog zo'n f 5 te
rug en vele topfondscn van
actieve en lokale marktsecto
ren van de beurs waren on
danks enig tydelyk herstel
per saldo toch weer flink la
ger
Een harde tik liep Wcstland-
Utrecht-Hypothcekbank op
met een daling van f 6. maar
verliezen tot f 5 voor Bog,
Bos Kalis, Océ van der Grin
ten. ABN en Gist Brocades
mochten er ook zijn Tien
gulden ging er af bij de Nedl-
loyd en Borsumy Alleen
voor de vorige week sterk in
gezakte Ahold kwam enig
herstel opdagen
