Wintersport fors duurder
Liechtenstein rukt op
als wintersportgebied
(over)
Winteren
Belgische "kuikens"
in Zwitserse sneeuw
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1981
PAGINA 2t
"Een wintersporter zal nu een
maal altijd een wintersporter
blijven", zo is de overtuiging
van de touroperators. Een
van hen gaat zelfs zover de
wintersporter een 'terriër
achtige mentaliteit' toe te
dichten. "De Nederlanders
zijn gewend langs platgetre
den paden elk jaar opnieuw
naar stekkie-x te gaan, omdat
de hoteleigenaar zo aardig
was die eerste keer, of omdat
ze het zo goed kunnen vinden
met de vrouw van de waard".
Ook de Nederlandse Ski-Ver
eniging deelt de overtuiging,
dat wie eenmaal op winter
sport is geweest voorgoed
verloren is. In een beschou
wing over de te verwachten
resultaten schrijft de NSV:
"Wintersport is winterhard'.
De NSV constateert dat er
niet minder mensen gaan
skiën dan voorafgaande ja
ren. Wel zijn er tendensen te
bespeuren dat men op de
kleintjes gaat letten. De be
middeling van een reisbu
reau wordt bijvoorbeeld
steeds meer achterwege gela
ten. De sneeuwaanbidder re
gelt zelf zijn reis. Hij gaat lie
ver in een (goedkoper) pen
sion dan in een hotel. Het
laagseizoen krijgt de voor
keur boven het dure hoogsei
zoen. Skilessen worden wat
minder bezocht. Men neemt
een halve dag les of helemaal
niet meer. En de aanschaf
van nieuwe spulletjes wordt
op de lange baan geschoven.
Om te beknibbelen zou men ge
neigd kunnen zijn wat non
chalanter met het afsluiten
van verzekeringen te worden.
Afgelopen zomerseizoen
heeft de ANWB hiertegen ge
waarschuwd, omdat veel au
tomobilisten daardoor in het
Het is er allemaal niet leuker op
geworden. Vroeger kon je
nog wel eens voor betrekke
lijk weinig geld een goeie
winterportvakantie beleven,
maar vandaag de dag moet de
portemonnaie toch wel tot de
rand toe zijn gevuld.
Het tikt allemaal behoorlijk
aan. Niet alleen dat de reis-
en verblijfskosten duurder
worden. Ook de liftabonne-
menten, lessen en skihuur
stijgen met het jaar fors in
prijs.
De reisbureaus, die hun omzet
schrikbarend zien dalen, zijn
niettemin tamelijk optimis
tisch. Een terugloop in het
aantal wintersportreizen
wordt niet verwacht. Wèl sta
biliseert het aantal sneeuw-
gangers. Maar algemeen is de
tendens dat men voor de zo
mervakantie dan maar met
wat minder of helemaal niet
genoegen neemt, om toch
vooral die wintersport niet te
hoeven missen.
buitenland in grote moeilijk
heden zijn gekomen. Bij de
wintersporters is dat echter
niet aan de orde. De ervaren
skiër weet welke risico's hij
loopt, wanneer hij zich niet
goed verzekert tegen bot
breuken of 'aanvaringen' met
collega-skiërs.
Wèl worden de reizen korter.
Ging men in de 'goede tijd'
nog veertien of zeventien da
gen de bergen in, tegenwoor
dig houdt men het vaker op
tien dagen. Reisbureaus spe
len hierop in door in hun pak
ket veel van die tiendaagse
reizen te stoppen.
Om het betaalbaar te houden
pakt men vaker de auto.
Want ondanks de uit de pan
rijzende benzineprijzen is het
altijd goedkoper met z'n vie
ren in een auto te stappen,
dan met trein of vliegtuig te
gaan. Busreizen naar de Al
penlanden komen er echter
wel meer in. In dit kader or
ganiseert een enkele tourope
rator zelfs een zogenaamde
'pendelbus': die rijdt naar
een plek waar het goed skiën
is en wanneer de sneeuwcon-
dities minder worden pen
delt hij naar een andere
sneeuw- en liefst ook zonze-
kere stek. Een tegemoetko
ming dus aan degenen die
niet met de eigen auto gaan.
Aantrekkelijk proberen de reis
bureaus het ook te maken
door grote reductiepakketten
aan te bieden. Korting op les
sen, op liften en op excursies
naar andere skigebieden.
Gesteld kan worden dat de reis
bureaus er alles aan doen om
een malaise in de winterspor
treizen te voorkomen. Want
ook al blijft een winterspor
ter een wintersporter, nieuwe
komen er nauwelijks by.
Overwinteren in een zon- en sneeuwrijk land. Honderdduizenden Neder
landers doen dat jaarlijks. Zo'n paar weekjes weg uit het miezerige,
kwakkelende Nederland trekt velen aan. Wintersport blijft nummer
één op het lijstje. Ondanks de prijsstijgingen En ondanks de mogelijk
heden in andere, warme gebieden rond de Middellandse Zee. Daarover
gaat het in deze (over)wintenngsbijlage. Maar ook wordt een alternatief
geboden: Ierland, dat tot nu toe 's winters nog niet zo in trek is geweest.
Maar dat wel degelijk aanlokkelijke mogelijkheden biedt.
Liechtenstein komt steeds meer in trek als wintersportland. En Italië
vecht tegen het teruglopende aantal toeristen.
Verder in deze bijlage de nadruk op veiligheid en een goede voorberei
ding. Want dat kan veel ellende voorkomen.
- 4
LES MARECOTTES - Een fleurige en opvallende verschijning in
het Zwitserse skigebied van Les Marecottes (Wallis) vormen al
jarenlang de „Belgische kuikentjes". Zo genoemd naar hun gele
mutsen (met zwarte pluim) en gele ski-jacks. Het zijn de troetel
kinderen van het dorp en ze komen uit het Belgische Woluwe
Saint Lambert.
In deze bij Brussel gelegen gemeente besliste de gemeenteraad op
voorstel van schepen (wethouder) Pierre Jonart in 1960 al. dat de
gemeente medewerking zou verlenen aan een skireis naar Les
Marecottes voor alle vijfdeklassertjes van zowel de openbare
als de bijzondere lagere scholen.
Op de achtergrond leefde de gedachte drie weken zuivere berg
lucht zal de kinderen goed doen. evenals de kennismaking met
een ander land. In hotel Jolimont, geleid door het echtpaar Ma-
ne-Lucie en Bernard Dlez, vonden de kinderen een goed onder
dak, maar bovendien leslokalen want de school moest gewoon
doorgaan.
Het is geen vakantie voor de kinderen in die zin. dat ze de hele dag
in de sneeuw kunnen banjeren. De onderwijzers gaan mee. En
er is een strak leerschema opgesteld, dat overigens is goedge
keurd door de Belgische inspectie van het onderwijs.
In de middaguren is er echte skiles, waarvoor wat sport- en spelu-
ren zijn opgespaard. In de drie weken dat de kinderen in Les
Marecottes zijn, wordt het sportrooster wat uitgebreid, maar dat
is in België al verwerkt in de daaraan voorafgaande weken en de
weken die na Zwitserland voigen.
Per jaar reizen een 500 kinderen van tien en elf jaar af naar het
Zwitserse bergdorp. De reis gaat per trein, het vervoermiddel
dat ze als het ware voor de deur van het hotel afzet. De interna
tionale trein maakt een stop in Martigny. waar de groepen over
stappen in het gemoedelijke bergtreintje dat hen in het 1100
meter hoog gelegen Les Marecottes brengt.
Groepsleider G. Beaufays: „We merken aan de mensen hier, dat ze
aan de kinderen zijn gehecht. Ze doen alles voor onze 'kuiken
tjes' en door ons langdung verblyf hier - al meer dan 20 jaar
weten we nu ook alles van het dorp af'.
De kosten van deze skireis zijn voor een groot deel voor de ouders
van de kinderen, maar zy hoeven voor dne weken volledige
verzorging, het skimatenaal, de kleding en de treinreis niet al
teveel te betalen.
Alle skimateriaal, de ski-jacks, schoenen en de mutsen zijn eigen
dom van de gemeente Woluwe, die ook elk jaar een subsidie
voor deze reis op de begroting zet. Politieke meningsverschillen
zijn er nog nooit over geweest. Ingevoerd onder het CVP-be-
wind van schepen Jonart, heeft de socialistische schepen voor
onderwijs. Marcel Decoster, vyf jaar geleden volledige mede
werking toegezegd.
De 'sneeuwschool' is een begnp in Woluwe geworden, waar al
ouders zijn die nu hun kinderen zien meegaan en ook ouders
zijn, die hun eigen wintervakantie al in Les Marecottes doorbren
gen en er zelfs een tweede huisje hebben gekocht
Toch is Woluwe geen 'rijke gemeente'. Het is een plaats met 50.000
inwoners, die alle lagen van de bevolking omvat. Alle zeven
basisscholen doen aan dit winterprogramma voor de vijfdeklas
sertjes mee of net nu privéscholen (bijzonder onderwys) of
openbare scholen zyn.
Belgische scholiertjes in Zwitserland fleurige verschijning
Het zelfstandig vorstendom Liechtenstein telt 26.000 inwoners. Het staatje grenst in het noorden en
oosten aan het Oostenrijkse Vorarlberg, in het zuiden aan het Zwitserse kanton Graubunden en in
het westen vormt de Rijn de grens met het Zwitserse kanton Sankt Gallen. Behalve de hoofstad
Vaduz telt Liechtenstein nog tien gemeenten. Malbun is het wintersportcentrum.
De afstand Utrecht-Malbun is ongeveer 1000 kilometer. De snelste route per auto vanuit Nederland
voert via Arnhem-Keulen-Frankfurt-Bazel-Zurich-Sargans-Vaduz. De weg van Vaduz naar Malbun
wordt de hele winter sneeuwvrij gehouden. De laatste vier kilometer, vanaf Steg, zijn sneeuwkettin
gen verplicht.
De prijzen zijn dit jaar ongewijzigd gebleven. Zeven dagen Malbun (inclusief hotel op basis van vol
pension en een ski-abonnement) kost nog steeds 450 gulden. Het weekarrangement wordt 90 gulden
duurder wanneer men er twaalf skilessen bijneemt.
De skilessen en het abonnement voor de liften zijn redelijk goedkoop in verhouding tot de prijzen die
elders in de Alpen worden berekend. Voor zes halve dagen skiles betaalt men 70 gulden (kinderen
onder de twaalf 58 gulden). Voor het gebruik van alle liften kan men een weekkaart kopen voor iets
meer dan 80 gulden (in voor- en naseizoen 70 gulden). Malbun beschikt over een schaatsbaan (13
gulden voor een weekkaart) en twee hotels met openbare zwembaden en sauna's.
MALBUN - De internationale skisuccessen van de
familie Wenzel hebben er in ruime mate voor ge
zorgd dat Liechtenstein behalve zijn overbekende
postzegel- en postbussenreputatie er een nieuw
handelsmerk heeft bijgekregen: de wintersport.
Lange tijd is de sneeuw van het
mini-staatje tamelijk onbe
kend gebleven. De Wenzels
maakten daar een eind aan;
op de pistes van Malbun, het
enige skistation in Liechten
stein, legden Hanni Wenzel
en haar broer Andy de basis
voor hun overwinningen in
wedstrijden om de wereldbe
ker. Het directe gevolg was
dat Liechtenstein behalve be
lastingparadijs tevens
sneeuwparadys werd.
Een aantal jaren geleden maak
te de wintersport nog geen 20
procent uit van de toeristen
industrie van het vorsten
dom. In korte tijd is dat beeld
veranderd. Vorig jaar werden
van de bijna 200.000 over
nachtingen er alleen al 80.000
in de winter genoteerd.
Dat Malbun, ondanks de spor
tieve reclameactiviteiten van
de familie Wenzel, nog steeds
geen topper in de winter
sport-hitparade is. heeft meer
dan één oorzaak. Allereerst
torst Liechtenstein het duur-
te-imago met zich mee van
grote broer Zwitserland.
Voorts moet Malbun opbok
sen tegen befaamde naburige
oorden in Oostenrijk en Zwit
serland. Maar de belangrijk
ste oorzaak voor het achter
wege blyven van massatoe
risme in Malbun is het ge
brek aan voldoende accom
modatie. De nederzetting iri
heeft maar 700
bedden en daar houdt het
mee op. De liften kunnen per
uur 5000 mensen aan. maar
dit aantal wordt zelden ge
haald. Voor veel bezoekers
vormt de „accommodatie
handicap" nu juist het aan
trekkelijke van Malbun.
Prijs
Het is duidelijk dat -
sche omstandigheden de
laatste jaren steeds meer een
stempel drukken op het win-
tersportgebeuren. De keuze
op een dorp zal meer dan ooit
worden bepaald door de prijs
die voor het sneeuwgenot be
taald dient te worden. On
danks de dure Zwitserse
franc (de munteenheid van
Liechtenstein) is Malbun be
taalbaar. De prijzen liggen
over het algemeen onder het
gebruikelijke (hoge) niveau
in de wintersportlanden. Een
eenvoudige maaltijd krijgt
men er al voor rond de 15 gul
den.
Opmerkelijk is de vriendelijk
heid van de mensen in het
dorp. De gast wordt er nog"
ouderwets goed behandeld.
Geen ongeïnteresseerde, uit
sluitend op winstbejag uit
zijnde horecalieden die men
maar al te vaak in gerenom
meerde wintersportplaatsen
ontmoet. Maar misschien
komt dat wel doordat Mal
bun zich pas sinds 1960 met
wintersport bezighoudt.
Toen ging de poort naar de
sneeuw open. De weg Vaduz-
Malbun werd voortaan in de
winter voor auto's begaan
baar gehouden
De aantrekkelijkheid van het
skiplateau op 1600 meter met
pistes tot 2000 meter hoogte
wordt niet alleen bepaald
door het redelijk prijspeil
maar meer nog door de ge
moedelijkheid en gezellig
heid die het dorp uitstraalt.
„Skieën in de poppenkast",
zo werd het het skigebeuren
in Malbun door een winter
sportvakblad schertsend om
schreven. Klein maar fijn is
zeker van toepassing op Mal
bun. „Bij ons is nog nooit een
kind verdwaald", meldt de
plaatselijk VW vol trots.
De intimiteit van het dorp
wordt extra geaccentueerd
doordat de huizen (hoog
bouw is gelukkig taboe) di
rect aan de pistes liggen. De
skiliften lopen pal naast de
deur. Men leeft als hel ware
24 uur per dag op de piste.
Omdat de afdalingen biina al
lemaal op 'n centraal punt uit
komen, bestaat de mogelijk
heid dat ouders bijvoorbeeld
een moeilijke (zwarte) afda
ling doen, terwijl de kinderen
zich vermaken op een naast
liggende makkelijke „hang".
Niet onbelangrijk voordeel van
het wonen aan de ski wegen is
ook dat men voor het mid
dagmaal niet is aangewezen
op de ongezellige, dure eet-
hutten bovenop de alp, waar
men eerst in de rij moet staan
voor een bord voer om het
vervolgens aan een smerige
tafel te kunnen verorberen.
In Malbun skiet iedereen te
gen twaalf uur naar hotel of
vakantiewoning om de lunch
te gebruiken
Pistes
Het feit dat Liechtenstein top-
skiërs voortbrengt lykt een
garantie te zijn voor pistes
van wereldklasse. Die schyn
bedriegt echter. De ware
skifanaten, sportievelingen
die kilometerslange afdalin
gen wensen, moeten Malbun
links of rechts laten liggen en
kiezen voor het naburige
Oostenrijkse Lech of het
Zwitserse Davos. Een tweede
groep wintersporters voor
wie Malbun direct afvalt, is
de après-skigarde. Het nacht
leven buiten de hotel- of pen
siondeur is beperkt. Flaneren
langs sjieke boetiekjes is er
ook niet by. Men zal tevreden
moeten zyn met een loopje
langs de sportwinkcl en de
supermarkt.
De alpineskicr staan zes liften
ter beschikking Wachttyden
zyn zeldzaam Alleen tydens
het weekeinde moet men
soms vyf minuten geduld
hebben. De meeste afdalin
gen liggen tot een uur in de
middag in de zon. Alleen de
piste rond de Sareisjoch
(2000 meter-stoeltjeshB)
profiteert van de middagzon
Over 't algemeen zyn de goed
geprepareerde skiwegen zeer
geschikt voor beginners.
Voor de kleintjes is er een
speciale babylift. Een tip:
neem de tekst op het bord by
de Hochecklifi ..Nur fur
geübte fahrer" serieus. De
roekeloze beginner, eenmaal
met de lilt boven gekomen,
zal de schrik om het hart
slaan bij de aanblik van de
besneeuwde „afgrond" Me
nig avonturier heeft die afda
ling met knikkende kruen te
voet moeten afleggen
Heeft Malbun voor alpineskiérs
ruime mogelykheden ge-
creérd. de langlaufers komen
er bekaaid af. Hoewel het
landschap er wel voor ge
schikt is. moeten de beoefe
naars van het skilopen uitwy-
ken n.iar het vier kilometer
lager gelegen Steg, waar een
7.5 kilometer lang traject in
de bossen is uitgezet 's
Avonds is een langlaufrondje
van ruim anderhalve kilome
ter verlicht. In het gebied
rond Steg vinden wandelaars
een uitgebreid net van wan
delpaden (circa 30 kilometer).
Malbun neemt geen overhaaste
stappen om een „achter
stand" op bekende skicircus-
sen in te lopen De hechte ge
meenschap van Malbun wil
voorkomen dat het met hun
dorp dezelfde kant uitgaat als
met zo vele andere winter
sportplaatsen. „Wy willen
geen accommodaties die zyn
afgestemd op vele duizenden
gasten. Veel van die bekende
oorden draaien maar vier
maanden per jaar. De overige
acht maanden zyn ze uitge
storven Malbun willen we
het hele jaar door leefbaar en
vooral bewoond houden".
