Chemie kritiseert wet
Olie-industrie
enthousiast
over „kolie"
Kritiek op zuinige cv-ketel
Beurs Amsterdam
kort zakelijk
marktberichten
Beurs open voor kleine fondsen
WOENSDAG 23 SEPTEMBER 1981
ECONOMIE
PAGINA 23
Fruitveilingen
De Nederlandse fruitveilingen
hebben voor in totaal 120 men
sen arbeidstijdverkorting aange
vraagd en de kans bestaat, dat er
in de komende maanden aanvra
gen voor nog eens honderd per
sonen bijkomen. Reden: de ster
ke vermindering van de fruit
oogst als gevolg van de nacht
vorst in de nacht van april. De
werkgeversvereniging van de
Nederlandse tuinbouwveilingen
heeft dit meegedeeld.
Strippenkaart
Bezitters van oude, ongebruikte
strippenkaarten op het oude ta
rief van vóór 1 juni, kunnen die
bij wijze van hoge uitzondering
nog tot 30 september vergoed
krijgen. Zij moeten zich dan mel
den bij postbus 55. Dit heeft mi
nister Zeevalking van verkeer en
waterstaat geantwoord op schrif
telijke vragen van de Tweede-
Kamerleden Zijlstra (PvdA) en
Schutte (GPV). De oude strip
penkaart voor het openbaar ver
voer verloor zijn bruikbaarheid
in feite op 1 september, drie
maanden na de invoering van de
nieuwe tarieven. Volgens minis
ter Zeevalking kan slechts een
zeer incidentele reiziger gedu
peerd zijn doordat hij of zij met
een blanco, geheel niet gebruikte
kaart is blijven zitten.
Ford
De groep van 216 werknemers van
de met sluiting bedreigde Ford
fabriek in Amsterdam, die het
niet eens is met het beleid van de
ondernemingsraad, is boos over
de weigering van de or een ge
sprek aan te gaan. De ongeruste
personeelsleden zien de weige
ring echter niet als een geldige
reden om de belangenbeharti
ging van een aanzienlijk deel van
het Ford-personeel te bevriezen.
,,Wij beschouwen de weigering
als een bewijs te meer dat de or
alleen haar eigen strategie -
meer of minder beïnvloed door
de vakbonden - wenst te volgen
zonder de belangen van het ge
hele personeel te behartigen", zo
zeggen zij. De ongeruste perso
neelsleden zijn van mening dat
de strategie van de or zal leiden
tot de totale ondergang van het
bedrijf. Inclusief de 325 arbeids
plaatsen die over zouden blijven
in het plan van de directie.
Metaal cao
Ruim 70 procent van de leden van
de Industriebond FNV is ak
koord met invoering van een
nieuw functieclassificatiesys
teem in de metaalindustrie. Dat
systeem, waarover de vakbon
den en de metaalwergevers on
langs een principe-akkoord af
sloten, beoogt een betere belo
ning van vakmanschap en be
zwarende werkomstandigheden.
Op ledenvergaderingen die de
Industriebond de afgelopen we
ken in het land belegde stond
een fors deel van de achterban
huiverig tegenover het nieuwe
systeem.
Cao uitzendbureau's
DEN HAAG (GPD) - De Unie
BLHP en de Dienstenbond CNV
hebben met de Algemene Bond
Uitzendbureau's een principe-
akkoord bereikt over de eerste
cao voor werknemers in vaste
dienst bij uitzendbureau's. De
bonden zijn van mening, dat de
ze cao een aanzienlijke zekerheid
biedt voor de ruim 2.500 werkne
mers.
GROENTEVEILING KATWIJK AAN
DEN RIJN van 22 september
Andijvie per kg 0,20-0,54, snijbonen 80-
1,70, rode kool 0,38, groene kool 0,28,
spitskool 12-15, bospeen II 57-85. was-
peen AI - per kist 3.20-4.30, All 3,20-5, BI
4,20-7,30, BII 4,10, spinazie 0,57, uien per
kg 0,41, peterselie (krul) 23-34, selderij
11-26, bloemkool 6 per bak I 96-1,36, 81
80-92. 121 0,82.
Nationale Woningraad: nadelen worden verzwegen
DEN HAAG (GPD) - De Nationale Woning
raad betreurt het, dat de regering sinds kort
subsidie verleent op het aanschaffen van
energiebesparende verwarmingsketels en
tegelijkertijd in totaal minder subsidie ver
leent op het isoleren van woningen.
Volgens directeur N. van Velzen an de Natio
nale Woningraad worden van de nieuwe ke
tels alleen de voordelen geschetst, terwijl de
nadelen voor de kopers onbekend zijn. Als
nadelen noemt hij de kortere levensduur
van de nieuwe ketels en de hogere onder
houdskosten.
Oorzaak daarvan is. dat het nieuwe type ketel
(èn de ook gesubsidieerde 'economiser' op
oude ketels) giftige, agressieve zuren produ
ceert in condenswater. Dat zou de ketel aan
kunnen tasten, evenals de riolering en mo
gelijk wat giftige dampen in huis brengen.
Van Velzen vindt het belangrijk voor de
eventuele gebruikers van de nieuwe ketels,
dat eerst die bijverschijnselen beter worden
onderzocht en berekend.
Volgens de Nationale Woningraad wordt in
het algemeen bij het toepassen van energie
besparende maatregelen in woningen veel
te weinig rekening gehouden met belangen
van individuele bewoners. Zowel de over
heid (die in het algemeen het aardgasver
bruik wil terugdringen) als de energie-in
dustrie zouden dat doen. „In ons land wordt
voortdurend op korte termijn gewerkt, ter
wijl neveneffecten opzij geschoven worden.
Er is sprake van een gigantische energie-
lobby", aldus Van Velzen.
Ook bij de discussie over het al dan niet plaat
selijk invoeren van stadsverwarming wor
den volgens de Nationale Woningraad be
langen van huurders of woningbouwvereni
gingen vergeten. Als in een gemeente.
meestal op initiatief van het gemeentebe
stuur of nutsbedrijf, gesproken wordt over
invoeren van stadsverwarming, worden wo
ningbouwverenigingen „niet of te laat", al
dus Van Velzen, bij de discussie betrokken.
In die discussies speelt volgens de Nationale
Woningraad alleen een rol of al dan niet
aardgas bespaard wordt. De gevolgen voor
de volkshuisvesting, woningbouwvereni
gingen en huurders komen vaak achteraf.
Gevolgen voor bewoners zijn de taneven in
een stadsverwarmingssysteem en de vaak
bijkomende verplichting (duur) elektrisch
te koken. Stadsverwarming vergt vaak hoge
investeringen die zich pas jaren later terug
betalen in besparing van aardgas. In Rotter
dam moeten bewoners in wijken met stads
verwarming meer voor de hun geleverde
warmte betalen dan anders het geval zou
zijn geweest met levering van aardgas.
"Regels milieugevaarlijke stoffen gaan te ver"
DEN HAAG (GPD) - De chemische industrie wil beper
king van de te treffen maatregelen voor de aanmelding
van nieuwe chemische stoffen.
Via haar belangenvereniging, de
VNCI, heeft zij de Tweede Ka
mer gevraagd alleen dat deel van
het in mei jl. ingediende wetsont
werp milieugevaarlijke stoffen
tot wet te verheffen dat overeen
komt met de Europese richtlijn.
Die schrijft voor dat stoffen eerst
moeten worden aangemeld.
De VNCI schrijft de Tweede Ka
mer dat zij achter de EG-richtlijn
staat, omdat uitvoering mens en
milieu goede bescherming biedt
en de concurrentievoorwaarden
in de Europese Gemeenschap
niet aantast. Op basis van die
richtlijn hebben de Nederlandse
chemische industrie en de han
del al een jaar lang vrijwillig
nieuwe stoffen bij de overheid
gemeld voordat zij in de handel
werden gebracht.
Volgens de vereniging wijken de
wetsvoorstellen op enkele pun
ten af van de Europese richtlijn:
er wordt een openbare behande
ling voorzien die zeer lang kan
duren en in feite een „verkapte
toelating" betekent. Aanmelding
van nieuwe stoffen zou moeten
geschieden voordat de produktie
begint in plaats voordat ze in de
handel komen. Vergaande regels
worden voorgeschreven voor de
aanpak van de 70.000 reeds be
staande stoffen en van de hon
derdduizenden bestaande meng
sels (preparaten).
Al stelt de nationale wet hogere ei
sen dan de EG-richtlijn, toch zal
Nederland volgens het Verdrag'
van Rome in beginsel de invoer
van elke chemische stof moeten
toestaan, die aan de Europese
normen voldoet, aldus de VNCI.
Op de Nederlandse markt wordt
daardoor de eigen chemische in
dustrie gediscrimineerd, maar
ook exporteren zal moeilijker
worden.
De chemische industrie in ons land
is voor bijna 90 procent van haar
produktie (f30 miljard) afhanke
lijk van export. Daarom vindt zij
dat de Nederlandse regering ver
dergaande eisen moet overleg
gen met de andere EG-landen.
Als die van mening zouden zijn
dat mens en milieu beter ge
diend zijn met een verdere ver
scherping. kunnen nieuwe eisen
in alle EG-landen op gelijke voet
worden ingevoerd.
„In feite wil het Nederlandse wets
ontwerp zoveel tegelijk over
hoop halen dat er van een goede
regeling in de praktijk weinig te
recht zal komen", vreest de ver
eniging. Ook om die reden pleit
zij voor een stapsgewijze invoe
ring door alleen eerst de bepalin
gen van de Europese richtlijn
over te nemen. Bovendien zet
het uitgebreide wetsontwerp de
deur open voor overlappingen
met bestaande wetten. Van een
afweging van alle in het geding
zijnde belangen en coördinatie
met andere departementen is
weinig sprake, aldus de VNCI.
"Landelijke
taxi-cao
is noodzaak'
DEN HAAG (ANP) - Het goe
derenvervoer en het trans
port- en overslagvervoer zou
den de cao in het algemeen
beter moeten naleven, terwijl
een landelijke cao voor de Ta
xibedrijven voor meer socia
le zekerheid en rust in deze
bedrijfstak zou kunnen zor
gen.
Dit verklaarde de voorzitter
van de Koninklijke Neder
landse Vereniging van Trans
portondernemingen
(KNVTO), mr. D. van Sctten,
vandaag bij de opening van
een tweedaags congres ter
gelegenheid van het hon
derdjarig bestaan van de ver
eniging. Officieel was de bij
eenkomst geopend door
prins Claus. Thema van het
congres: mens
AMSTERDAM (ANP) - Uit protest tegen de dood van een kraker in
West-Berlijn zijn gisteren de ruiten van het kantoor van de Westduilse
luchtvaartmaatschappij Lufthansa ingegooid. Niet alleen dit gebouw
aan de Amsterdamse Vijzelstraat was mikpunt van acties: het Duitse
verkeersbureau en het consulaat moesten het ook ontgelden.
AMSTERDAM (ANP) - In het laatste kwartaal van dit
jaar, uiterlijk op 1 januari 1982, gaat op de Amster
damse beurs de zgn. parallelmarkt van start. Dit be
tekent in feite een zekere reglementering van de
huidige incourante markt, waaruit de fondsen voor
de nieuwe markt in eerste instantie zullen komen.
De nieuwe voorzitter van de Vereniging voor de Effec
tenhandel. drs. B.F. Baron van Ittersum, zei tijdens
een bijeenkomst extra kansen voor de parellelmarkt
te zien in de activiteiten van de nieuwe participatie
maatschappijen van de banken. Deze helpen nieu
we vennootschappen aan risicodragend kapitaal.
Wanneer deze maatschappijen na enkele jaren suc
cesvol blijken te zijn, zouden zij als tussenstap naar
een volledig opengaan naar de parallelmarkt kun
nen. Zo zou deze markt nog eens extra benadrukt
een "broedkamer" voor officieel genoteerde fond
sen kunnen zijn.
Onder meer de hoge rente en de onrust op de valuta
markten belemmeren op het moment de beurshan
del. Toch ziet de heer van Ittersum een toekomst
voor de beurs. Zij kan een rol spelen bij de herstruc
turering van onze economie. Het wachten is echter
allereerst op een verbetering van het beleggingskli-
maat. Het is hierbij gelukkig dat er in Den Haag
meer begrip begint te komen voor de mogelijkhe
den van aandelenbelegging alhoewel een EEG-
richtlijn voor het elimineren van de dubbele belas
ting op vennootschapswinsten (na de vennoot
schapsbelasting bestaat er nog belastingplicht over
het dividend) nog steeds op Nederlandse tegen
stand stuit.
EEG-richtlijnen spelen ook een rol bij de herziening
van het fondsenreglement, die op 1 maart voltooid
moet zijn. "We zijn er nog niet, al is er veel gedaan in
de afgelopen jaren", aldus de heer van Ittersum. De
positie van de marktpartijen is duidelijk versterkt,
de handel kent nu strakkere regels, er is sprake van
een sterke professionalisering binnen de vereniging
en de beurs erkent steeds meer haar maatschappe
lijke functie. Voor een renaissance van het aandeel
blijft het wachten echter sterk op de verbetering van
het beleggingsklimaat.
Oliemaatschappijen die de afgelo
pen jaren druk bezig zijn ge
weest met het opkopen van ko-
lenreserves zien goede kostenbe
sparende mogelijkheden in een
nieuwe brandstof die voor maxi
maal vijftig procent uit kolen
gruis bestaat en voor de rest uit
stookolie. Deze "kolie" verkeert
in een toestand van suspensie,
wat betekent dat er sprake is van
zeer kleine deeltjes, in dit geval
kolengruis, die rondzweven in
een vloeistof waarin ze niet kun
nen oplossen.
Er zijn in de vorige eeuw al proef
nemingen gedaan met dergelijke
mengsels maar doordat olie toen
nog buitengewoon goedkoop nieuwe brandstof voor commer-
was kon er van kostenbesparing cjêle toepassing geschikt werd
nauwelijks sprake zijn. De sterke geacht was de vraag hoe "kolie"
stijging van de prijzen
lange tijd stabiel kan worden ge-
olie van de afgelopen acht jaar houden by de temperatuur waar
heeft daarin verandering ge- Gp het mengsel moet worden op
bracht, reden waarom er de laat- geslagen en verwerkt. Daarvoor
^talen' hebben de wetenschapsmensen
t van Bp nu een opiossing gevon
den, maar over de aard daarvan
is men niet mededeelzaam. Vol
gens het Amerikaanse blad Pe
troleum Intelligence Weeklev is
men er ook in dc Verenigde Sta
ten in geslaagd voor dit en ande
re problemen een oplossing te
vinden.
Stookolie voor de verwarming
van ketels is nu aanzienlijk duur
der dan ketelkolen.
In de jaren zestig en zeventig, toen
de Organisatie van Olie Exporte
rende Landen nog nauwelijks
Hrt blad h«-R berekend da. ten-
minste twintig procent van de
fabrieken en elektriciteitsmaat
schappijen grote bedragen geïn
vesteerd in de vervanging van
verouderde, met kolen gestookte
ketels door nieuwe, die uitslui
tend geschikt waren voor het sto
ken van olie. Dat bood de voor
delen van een gemakkelijke be
diening, vermindering van de
luchtverontreiniging en bespa
ring van kosten doordat olie des
tijds bijzonder goedkoop was en
overvloedig werd aangeboden.
In veel gevallen zal het omkeren
van het proces - van met kolen
gestookte centrales en de slui
ting van centrales met oliestook
- zeer grote bedragen gaan ver
gen, waarbij zal worden opge
merkt dat veel olie-centrales nog
lang niet verouderd zijn en nog
vele jaren mee kunnen. Dit di
lemma kan misschien worden
opgelost door de ketels van de
olie-centrales te gaan stoken met
het nieuwe brandstofmengsel.
Deskundigen zijn van mening
dat er aan de ketels maar weinig
gesleuteld behoeft te worden om
ze voor "kolie" geschikt te ma
ken. Ze behoeven niet te worden
gesloopt en er kan toch een aan
zienlijke kostenbesparing wor
den verkregen.
British petroleum heeft onlangs
proefnemingen met een brand- het
Amerikaanse elektrische centra
les met oliestook voor "kolie" ge
schikt kan worden gemaakt In
Japan zal men echter vermoede
lijk de meeste haast maken met
de toepassing van het mengsel
op grote schaal omdat dat land
voor zijn olievoorzienmg voor
bijna honderd procent op andere
landen is aangewezen, voorna
melijk op de landen van de
OPEC. De Japanse regering
heeft al laten weten dat zy een zo
groot mogelijk deel van de olie
die het land invoert door kolen
vervangen wil zien.
In Europa en de Verenigde Staten
ligt de situatie enigszins anders,
vooral nu er de laatste tijd sprake
is van een groot overschot op de
wereldmarkt voor ruwe olie alge
meen de indruk bestaat dat dat
nog wel enige jaren zo zal blij
ven, aldus PIW. Toepassing van
"kolie" op grote schaal zal ver
moedelijk pas interessant wor
den als het aanbod van olie weer
afneemt en de prijzen verdef
gaan stijgen. Dat zou wel eens zo
lang kunnen gaan duren dat het
misschien eerder economisch
verantwoord zal zijn om van olie
rechtstreeks terug te schakelen
op kolen en de tussenoplossing
van "kolie" over te slaan.
stofmengsel van kolengruis
olie gedaan die zo succesvol zijn
verlopen dat de maatschappij nu
heeft besloten vijf miljoen pond
sterling (bijna 25 miljoen gulden)
te investeren in een proeffabriek
met een capaciteit van 100 000
ton "kolie" per jaar. Als alles
goed gaat wordt het bedrijf vol
gendjaar al in gebruik genomen.
De produktiecapaciteit is vol
doende om potentiële afnemers
van "kolie" de gelegenheid te ge
ven op grote schaal proefnemin
gen met de nieuwe brandstof te
doen. Daarna kan worden beslist
of het verantwoord is de produk
tie op commereiele schaal ter
hand te i
brandstofmengsel
Een van de grootste moeilijkheden
waarvoor een oplossing moest
worden gevonden alvorens de
werkelijk aanslaat zal dat tot
verdere vermindering van hel
verbruik van stookolie leiden
Van dit zwaardere produkt van
de olieraffinaderijen is het ver
bruik al afgenomen van 13,5 va
ten per dag in 1973 tot 11,5 mil
joen vaten per dag nu. Eigenlijk
ligt het aan de OPEC of "kolie"
in Europa en de Verenigde Sta
ten een succes wordt Er is lUten
maar een forse verdere prijsver
hoging van ruwe olie voor nodig
De Saoedische minister van olie,
sjeik Achmed Zaki Jamani, heeft
herhaaldelijk opgemerkt dat het
noodzakelijk is de exportprijzen
van ruwe olie redelijk te houden
om te voorkomen dat de verbrui
kers in de industrielanden op
grote schaal op andere brand
stoffen overschakelen.
REUTER
WOENSDAG 23 SEPTEMBER 1981
ACTIEVE
AANDELEN
Glat Brocades
Helneken
Hetnckeo Holding
Holl. Beton Groep
Ofetn Holdtaj
Van Ommeren
Pakhoed Holding
Horen to
Unilever
Ver. BexJt VNU
Volker SUvln
WUH
BINNENLANDSE
AANDELEN
215,00b 215.00b
200.00b 200.00b
Leldacbe Wol
Ned Se beeps hyp
1015.00 1015.00
Till». Hyp Bk
BELEGGINGS
INSTITUTEN
Ho the 4 Jltk
Alg. Pondaenb
IKA Belegg
Interbond»
Leveraged
1150 00 1135.00
GOUD EN ZILVER
onbew 37050 37750 vorige 36200 36900
onbew 762 865 vonge 747 - 850
BUITENLANDS
GELD
20,00
3J0
2.05
45 .25
Belglacbe fr (II
Dtillae Mark <11
Portugese eac
•tear ackilllng ilMi
aanae prm. UMi
lekae drachme IIM)
i»e mark iIMi
-goal dinar HM)
Beursovef zicht
amstc-rdam )anp) - Do beurs
kwam na een paar woelige dagen
vandaag in kalmer vaarwater te
recht. waarbij een verdeelde
stemming viel te constateren
met in het algemeen geen grote
afwykingcn. Bos Kalis lag fors
aangeboden, terwijl Ncdlloyd en
Ahold enig herstel lieten zien.
Van de internationale aandelen lag
Hoogovens vyftig cent lager aan
geboden op 15,70. De andere
waarden in deze sector schom
melden rondom de oude prijzen.
Van de bankaandelen moest
ABN 2.50 achteruit tot
291.80, tcrwyl de Amro bank
twee kwartjes verloor op 53.30
Van de verzekenngsfondsen moest
Nationale Nederlanden byna 1
terug tot 110.60, Ennia ging
vyftig cent achteruit tot 122,50
en Amev veertig cent tot 91.30.
Bij de aannemers lag Bos Kalis
zonder enige duidelijke aanwij
zing in de verdrukking Bij de te
ruglopende prijzen was om
twaalf uur 2,70 verloren op
61,50 Volker Stevin ruimde
eveneens het veld met vijftig
cent verlies op 29. Tot dc win
naars behoorde Ncdlloyd. waar
het aanbod bleek te zyn opge
droogd.
