Zwoegen op grens van
kerk en samenleving
Waardig afscheid
van Bram Brandt
Studentenpastoraat nog altijd 'vreemde eend in de bijt'
Regionale cracks houden RCL op 2—2
ti
Informatie aan
clubs over
inspraakorgaan
Vijf steden dingen
naar organisatie
Olympische Spelen
Scorebord
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1981
(Van onze redactie? geestelijk leven)
Het studentenpastoraat in ons land staat voor grote pro
blemen: te weinig geld, mankracht en steun van kerk
en universiteit en te weinig deelnemers.
Dat mag nog geen reden zijn om de hele zaak maar op te
doeken, hoewel de makers van het deze week versprei
de rapport over het functioneren van het Nederlandse
studentenpastoraat zich heel goed kunnen voorstellen,
dat sommigen die neiging hebben. Het studentenpasto
raat, concluderen zij, is te waardevol om het, ter oplos
sing van alle problemen, zomaar op te heffen. "Het is
een volwaardige bijdrage aan het universitaire wel
zijnswerk".
Maar er moet wel wat gebeuren.
Het rapport is een initiatief van de 75-jarige Radboud-
stichting (wetenschappelijk onderwijsfonds) in Den
Bosch, een instelling waaraan de katholieke universi
teit in Nijmegen haar ontstaan heeft te danken. De ma
kers waren de psycholoog drs. P. Derks en de theoloog
drs. M. Kapteijns. Professor dr. W. J. Berger was een
van hun medewerkers.
De schrijvers beschouwen het studentenpastoraat als
een 'oefenplaats voor oecumene'. In Utrecht en Leiden
is deze broederlijk-herderlijke samenwerking tussen
katholieke en protestantse pastores al een 'vanzelfspre
kend uitgangspunt'.
Men wil echter geen c
de oecumene. Oecumene is niet
uitsluitend doel, maar ook mid
del. Een middel tot verrijking
van de eigen geloofsbeleving.
Voor deze geloofsbeleving
blijft, hoe dan ook, de eigen ker
kelijke traditie punt 1. Zij
vormt de basis. En die kan door
oecumenische samenwerking
worden verbreed.
Het studentenpastoraat is zich er-
van bewust, dat oecumene tot re
ligieuze vervlakking kan leiden.
De 'achtergrondkerken' zijn
daai*, volgens het rapport, zelfs
uitdrukkelijk bang voor. En niet
alleen de katholieke kerk, hoe
wel het probleem van de oecu
mene - met al die gemeenschap
pelijke diensten - daar wel
het grootst is.
Onrecht
Kenmerkend voor het studenten
pastoraat is de nadruk op de
maatschappelijke betekenis van
het evangelie en de joods-
christelijke traditie en op de mo
gelijkheden daarvan voor per
soonlijke groei en steun in crisis
situaties.
De samenstellers hebben een 'ver
bluffende overeenstemming'
waargenomen tussen de ver
schillende studentenpastoraten
waar het ging over de maat
schappelijke problemen waar
voor men zich wil inzetten. "Dit
pastoraat poogt zeer nadrukke
lijk een functie te vervullen bij
het bundelen van krachten in de
strijd tegen sociaal onrecht".
In het groepenwerk komt de 'geeste
lijke begeleiding van studenten'
het duidelijkst tot uitdrukking,
evenals in het persoonlijke pasto
raat. Bezoekt ook een - naar ver
houding groot aantal niet-stu-
derenden de zondagse diensten,
aan het groepenwerk nemen
voornamelijk studenten deel. De
Leidse ekklesia is de enige stu
dentengemeente die met dit groe
penwerk ook wetenschappelijk
personeel van de universiteit be
reikt.
Een van de problemen waarmee
het studentenpastoraat tobt is
het personeelsgebrek. Het me
rendeel heeft vacatures. Die blij
ven in de regel lang onvervuld,
óls ze nog vervuld worden. Er is
onder pastoraal- en theologisch-
geschoolden weinig animo om
op dit terrein te gaan werken
Dat probleem is niet gemakkelijk
op te lossen. Men zal het moeten
zoeken in meer gesclükte vrijwil
ligers, enige specialisatie binnen
het pastorale team (de 'manus
jes-van-alles' worden in de maat
schappij steeds schaarser en
daar zal ook het studentenpasto
raat rekening mee moeten hou
den) en het werken met stagiai
res, zoals studenten van de theo
logische faculteiten en hoge
scholen en van sociale acade-
Ook de 'bijzonder onheldere' orga
nisatie van het studentenpasto
raat zien de rapporteurs als een
probleem. Het is lang niet altijd
duidelijk, hoe beleidsbeslissin
gen tot stand komen en wie de
feitelijke eindverantwoordelijk
heid daarvoor dragen. De be
voegdheden, ook in financiële
zaken, zijn vaak niet voldoende
afgebakend.
Studentenkerken hebben het ook
in dat opzicht niet gemakkelijk.
Ze hebben hun kerkelijke ach
tergronden en bindingen, maar
anderzijds willen ze een nieuwe
vorm van organisatie. "Er zal een
werkbare samenvoeging moeten
komen van oude en nieuwe vor-
Kloof
Wat betreft de relatie met de 'ach
tergrondkerken' zegt het rapport
van de Radboudstichting, dat
het studentenpastoraat nog te
veel wordt gezien als een 'vreem
de eend in de bijt'. Het pleit voor
actievere contacten met de plaat
selijke kerken. Met name het ka
tholieke studentenpastoraat
kampt met moeilijkheden in de
relatie met de kerkelijke over
heid. Daar komen de problemen
rond gehuwde priesters en pas
torale medewerkers nog eens bij.
In Leiden zijn beide katholieke
medewerkers binnen het pasto
rale team gehuwd priester.
De financiering van het studenten
pastoraat wordt steeds moeilij
ker. Ook dit pastoraat zal de ge
volgen van de bezuinigingen on
dervinden. Financieel zal het
nooit helemaal zichzelf kunnen
bedruipen.
De makers van het rapport willen
geen positie kiezen, maar con
stateren wel, dat de kloof tussen
de rooms-katholieke hiërarchie
en het studentenpastoraat ertoe
heeft geleid dat dit pastoraat
niet altijd en overal naar beho
ren kan functioneren.
"De voorwaarden die de bisschop
pen verbinden aan hun financië
le steun zijn voor de pastoraten
soms onaanvaardbaar. De oecu
mene en de tewerkstelling van
gehuwde priesters en van pasto
rale werkers zonder theologische
opleiding zijn de voornaamste
knelpunten".
Die kloof moét gedient worden,
schrijven Derks. Kapteijns en
Berger met nadruk. "De kerkelij
ke overheden moeten beseffen,
dat studenten hun eigen ver
wachtingen hebben van het pas
toraat. En de pastores moeten
weten, dat zij niet goed kunnen
werken los van hun achtergrond-
kerk".
De onderzoekers beschouwen het
studentenpastoraat als een vol
waardige bijdrage aan het uni
versitaire welzijnswerk. "Pasto
res zijn, evenals studentendeka-
nen, psychologen en artsen,
'werknemers' van de universitei
ten. Zij behoren op de loonlijsten
van de onderwijsinstellingen te
worden geplaatst". De kerken
zouden dan de helft van de sala
riskosten aan de universiteiten
kunnen vergoeden.
Bereik
In Leiden bezoeken gemiddeld 600
mensen de diensten van de ekkle
sia in de Hooglandse kerk. Dat is
De informatiemarkt voor eerstejaarsstudenten op de Hooglandse Kerk-
gracht in Leiden. Ook de oecumenische studentengemeente was daar pre
sent.
meer dan in alle andere universi
teitssteden. De helft daarvan is
student. Het aantal pastorale be
zoeken bedraagt hier zo'n 1500
per jaar.
In het algemeen is het bereik van
het studentenpastoraat gering.
Maar, zo vragen de makers van
het rapport, is dat tegenwoordig
in parochies en gemeenten zo
veel anders?
De grote doorstroming in de stu
dentenwereld is voor het pasto
raat een probleem. Een andere
moeilijkheid is de eenzijdige sa
menstelling van de 'studentenge
meente'. De gemiddelde leeftijd
is vrij laag. De meeste studenten
hebben de ontwikkelingen bin
nen de kerken in de jaren 50 en
60 niet bewust meegemaakt. "Zij
missen onze frustraties", zei een
pastor. Dat betekent overigens
wel, dat men veel vrijer staat te
genover het verleden en meer ex
perimenteel bezig kan zgn.
Verbaasd zijn de rapporteurs over
het weinige contact tussen het
studentenpastoraat en de theo
logische faculteiten en hoge
scholen. Ook de Leidse ekklesia
heeft geen contacten met deze
faculteit. Toch zou het studen
tenpastoraat erbij gebaat zijn.
Prof. Berger, die de onderzoekers
begeleidde, heeft de indruk dat
pastores en vrijwilligers in de
studentengemeenten bij al hun
zwoegen op de grens van kerk en
samenleving iets pijnlijk missen.
En dat is: een houding die be
langstelling uitdrukt.
"Elk initiatief dat bijdraagt tot een
gezond religieus en ethisch besef
in onze universitaire wereld ts zo
moedig en zo schaars, dat men
het met veel aanmoediging zou
moeten ontvangen".
De beiaard boven de kerk in het
Engelse St. Helen zwijgt sinds de
nieuwe pastor. Vincent Hughes,
en de 69-jarige beiaardier. Eva
Gardner, onenigheid hebben over
de keuze ran de muziek. Me-
vrouw Gardner, die de beiaard
al sinds 1929 bespeelt, geeft de
voorkeur aan Bach. Beethoven.
Mendelssohn en populaire wijs
jes zoals bij huwelijken 'The
sunshine of your smile'), terwijl
de predikant vooral bekende
geestelijke muziek wil horen.
Na overleg met twee collega's droeg
hij de beiaardier op, haar pro
gramma in die geest te wijzigen,
maar mevrouw Gardner paste
daarvoor. Ze bleef gewoon weg.
De moeilijkheid is echter dat de
techniek van de beiaard nogal
ingewikkeld is en dat alleen me
vrouw Gardner het systeem kent.
Met als gevolg dat de 47 klokken
zwijgen.
Een drogist in de buurt van de kerk
is nu een handtekeningenactie
begonnen om mei*rouw Gardner
weer achter het klavier te krij
gen. Dat leverde meteen al 130
adhesiebetuigingen op. Tenslotte
ic iedereen in St. Helen onder de
vrolijke klanken van Eva Gard
ner getrouwd.
De 63-jarige dr. Werner Krusche
(Maagdenburg) is gekozen tot
voorzitter van de Bond van
Evangelische Kerken in Oost-
Du its land, als opvolger van dr.
Albrecht Schónherr, bisschop
van Berlyn-Brandenburg. die
eind deze maand met pensioen
gaat.
Kardinaal Lekai van Boedapest
(Hongarije) heeft een priester
van zijn functies ontheven we
gens diens werk in de basisbewe
ging en onder jongeren. Dat ge
beurde op aandrang van het
staatsbureau voor kerkelijke za
ken..
Tussen het Hongaarse episcopaat
en de basisbeweging - die zon
der goedkeuring van de bis
schoppen is ontstaan en veel jon
geren aantrekt - hangt al lang
een conflictsfeer. Binnen de ba
sisgroepen heeft zich ook een
krachtige vredesbeweging ont
wikkeld. Die maakt zich. tot on
genoegen van de regering, sterk
voor dienstweigering. De bis
schoppen hebben wel waarde
ring voor de basisgroepen, maar
ggn ook bang dat hun radicaliteit
leidt tot een houding die conflic-,
ten met de regering zou kunnen
uitlokken.
SPORT
LEIDERDORP RCL heeft op passende wijze afscheid genomen van doelman Bram
Brandt. Op het moment dat de geroutineerde sluitpost door oefenmeester Theo de
Waard uit de wedstrijd werd gehaald, volgens het draaiboek tien minuten voor het
einde van het duel RCL-'Regionale Sterren' (2-2), verliep het eerbetoon uiterst tam.
Maar na afloop in het verenigingsgebouw bleek van vele kanten de sympathie die men
wel degelijk voor Bram Brandt koestert.
Van der Kuylen
wil
graag
Geen feestgewoel dus op het veld,
ook geen ereronde van de ver
trekkende sluitpost. Het mag
kenmerkend genoemd worden
voor de persoon Bram Brandt.
Negen jaar lang straalde van hem
in het Racingteam echter wèl de
wilskracht uit die van derdeklas
ser RCL de huidige amateurtop
per maakte. En naast burge
meester Have van Leider
dorp maakte de vereniging RCL
LEIDEN - De sportverenigingen
in Leiden kunnen zich morgen
avond laten voorlichten over een
inspraakorgaan voor de sport
binnen het gemeentelijk appa
raat. In het restaurant van zwem
bad De Zijl, zal een vertegen
woordiger van de provinciale
sportraad Zuid-Holland een toe
lichting geven op het standpunt
van de georganiseerde sport in
zake sportraden. Daarnaast geeft
hij de visie van de provinciale
sportraad op de vijf mogelijkhe
den (de zgn. modellen) waaruit
de Leidse sporters moet kiezen
om tot de oprichting van een
sportraad te komen. Ook zal aan
dacht worden besteed aan de
mening van de Nederlandse
Sportfederatie (NSF) over dit on
derwerp.
Er moet een sportraad komen om
dat de gemeenteraad enige tijd
geleden besloot de Leidse sport
stichting, die de belangen van de
verenigingen behartigde, op te
heffen.
De voorlichtingsavond begint om
20.00 uur
hem gisteravond duidelijk hoe
dankbaar de roodwitten hem
daarvoor zijn.
Voorzitter Van Gameren overhan
digde Bram Brandt in ruil voor al
die seizoenen trouwe dienst een
cadeaubon. Burgemeester Ten
Have verrijkte de toekomstige
spits van het derde elftal met een
stropdas met gemeentelijke wa
pen: "Ik ken je alleen maar in je
keeperstrui. Omdat je jejiu gaat
verkleden biedt de gemeente jou
het enige kledingstuk dat zij te
bieden heeft". Dick van der Bijl
reikte Brandt namens de spelers
groep en begeleiders een horloge
met inscriptie aan. De suppor
tersvereniging volgde met een
wanddecoratie, terwijl leider Jan
Vieveen van de regionale sterren
ook nog een 'kunstwerk' over
handigde.
Ook deze Vieveen mocht gister
avond tevreden zijn. nadat zijn
gelegenheidsformatie (aange
kondigd als sparringpartner)
Brandt's RCL een verdienstelij
ke 2-2 deling had afgedwongen.
Voor zo'n vijfhonderd kijklusti-
gen maakte het in de competitie
uitstekend gestarte RCL niet de
indruk erg gemotiveerd te zijn.
Opbouwend bakte de Racing er
niets van, onder wie de 'regiona
le sterren', waaronder naast het
Noordwijk-trio Bogers, Bröring,
Westgeest toch ook verscheidene
cracks meevoetbalden die hun
sterrentijd reeds enige jaren te
rug hebben af moeten sluiten.
Maar die 'oudjes' konden het te
gen dit RCL nog eenvoudig bij-
sloffen. Niemand die er raar van
opkeek toen Leo Holl (net als
Brandt oud-UVS-er) op aange
ven van Bogers in de 27ste mi
nuut 1-0 langs feestvarken
Brandt kon schuiven. Vijf minu
ten later volgde zowaar nog de
gelijkmaker van Eric van Doese
laar.
Bob van Bohemen en René Kam-
minga bleven na de thee achter
in de kleedkamer. Ab Braat en
David Brandt maakten hun op
wachting. Tot beter voetbal leid
de die wissels niet. De 'sterren'
legden een gedegen combinatie-
spelletje op de mat. wat na een
kwartier resulteerde in de 2-1
van Ruud Bröring. De beschuldi
gende vinger ging uit naar Hans
Braat, die 'Bro' de bal in de voe
ten kopte na een voorzet van
RCL-doelman Bram Brandt kreeg gisteravond een waardig afscheid. Hier wordt hij door zijn trainer Theo de
Waard (links) in de bloemetjes gezet.
Ruud de Groot. Toen pas voerde
RCL het tempo op. Peter van der
Heijden, die de afwezige Wij
nand Sloos in het sterrenteam
verving, kreeg het echter niet
BADEN BADEN (ANP) - Het oude station van Baden Baden, sinds
jaren niet meer in gebruik voor zijn eigenlijke functie, was gisteren het
vertrekpunt voor vijf steden die over zeven jaar 'Olympisch' hopen te
zijn. In 'der alte Bahnhof en in de aanpalende expositiehal tonen de
steden die zich kandidaat hebben gesteld voor de organisatie van de
Olympische Spelen van 1988 hun mogelijkheden en faciliteiten.
Calgary. Cortina d'Ampezzo en Falun willen de winterspelen huisvesten.
Nagoya en Seoel werpen zich op als organisator van de zomerspelen. In
deze volgorde, gisteren vastgesteld bij loting, zullen zij zich ook presen
teren op 29 september. Op de eerste zitting van het Internationaal
Olympisch Comitë, na het congres, zullen zij in woord en beeld hun
kandidatuur toelichten. Elke stad heeft een half uur toegemeten gekre
gen voor zijn laatste poging. Volgende week woensdag zal de beslissing
vallen bij stemming.
Cortina d'Ampezzo en Seoel pakten het meest spectaculair uit op de
expositie, die gistermorgen werd geopend en onmiddellijk werd be
zocht door Juan Antonio Samaranch, de voorzitter van het IOC. De weg
door de stand van Cortina voert door een hoog opgebouwd "be
sneeuwd' berglandschap. Daarop zijn de pistes voor de skinummers
uitgezet en de schansen aangebracht. In 'kleinbeeld' zijn de schaats
baan. het stadion en de banen voor rodelen en bobsleeën te zien.
moeilijk. De adempauze die de
wissel Bram Brandt/Jaap Visser
de ouderen in het verzamelteam
van Vieveen bood, stelde duide
lijke winstkansen voor het regio
nale team in het vooruitzicht.
Pierre van Gemerden kon echter
niet missen nadat Thijs Bruna
met een kopbal op de paal Van
der Heijden had uitgeschakeld
en het doel leeg was: 2-2.
ALBANY (AP) - Het Zuidafri-
kaanse rugbyteam Springboks
heeft gisteravond zgn Ameri
kaanse tegenstanders van de
oostelijke rugby-bond, the Colo
nials. in een omstreden wedstrijd
een nederlaag van 41-0 bezorgd.
De politie arresteerde vijf van naar
schatting 2.500 tot 3.000 betogers
die bij het Bleeker-stadion de
monstreerden.
bij MW spelen
MAASTRICHT (GPD) - De bg
PSV uit de gratie geraakte Willy
van der Kuylen heeft gisteren tg-
dens een oriënterend gesprek met
MW-manager Nico Jongen te
kennen gegeven graag bij de Maas
trichtse club te komen voetballen.
MW zal vandaag een tweede ge
sprek met de 34-jange middenvel
der hebben over de financiële as
pecten van een eventuele overgang
van de Helmonder naar Maas
tricht.
Nico Jongen: "Het belangrgkste
punt voor ons is nu in hoeverre wg
de komst van Van der Kuylen in
onze begroting kunnen passen, of
het überhaupt voor ons een finan
cieel haalbare kaart is".
Voetbal - Spurs, woensdag met
3-1 winnaar in het eerste duel in
het toernooi om de Europese be
ker voor bekerwinnaars tegen
Ajax heeft gisteren in de Engelse
leaque verloren. Swansea ver
sloeg Tottenham Hotspur met
2-1
Overige uitslagen Arsenal-Bir-
mingham 1-0; Coventry-Liver
pool 1-2; Everton-Notts County
3-1; Ipswich WBA 1-0; Midd-
lesbrough-Manchester U. 0-2;
West Ham-Southampton 4-2;
Wolves-Brighton 0-1.
Sleutels 2 1-2, Randst Sp. 2 - FC Lisse 3
2-1. RCL 3 - Valken '68 2 4-2. Rynsb. B 3
- Kagia 2 5-1.
2 A Katwijk 5 - KRV 2 0 4. MVKV 2
ARC 4 3-0, Woubrugge 2 - Haz. Boys 3
4-1. SVOW 2 - Randst. Sp. 3 0-3, Oegstg.
3 - FC Lissu 4 2-2
2B Koudek. 3 GWS 2 M, KRV 3 - RCL
4 0-3. Leiden 2 - FC Lisse 5 2-1, Sleutels 3
- Rynsb. B 4 3-3. TAW 2 - Ter Leede 3
0-3.
3A ARC 5 - Koudek. 4 1-0. Ter Leede 4
Quick B 7 2 8. Valken '68 3 Rynsb B 5
3-1, GWS 3 - Sleutels 4 6-0
3B Woubrugge 3 ARC 6 2-0. JAG 1 -
Noordwyk 4 afg. scheidsr n o Quick B
8 FC Lisse 6 1-2. RCL 5 - Ter U-ede 5
5-0
3C Noordwyk 5 Quick Boys 9 4-3. Kat
wyk 7 - Rynsb B 6 0-4, WSB 3 - ARC 7
0-4, Meerburg 2 - Leiden 4 3-2.
3D Haz Boys 4 ARC 8 1 1. Quick B 10-
FC Lisse 7 1-4. Kagia 3 KRV 4 2-2, Ter
Leede 6 SVOW 3 2-0. Valken '68 5 -
Noordwyk 6 2-0.
4A Leiden 5 - FC Lisse 8 4-4. LSW '70 2
- Noordwyk 7 1-2. Alphia 2 ARC 9 2-2.
Koudek. 5 - Quick B 11 2-6. KRV 5 - RCL
6 2-0
4B FC Lisse 9 GWS 4 4-2. ARC 10
Rynsb B 7 5-0. Oegstg 5 - SVW 2 3-1.
Afd. Leiden
RCL 7 - MVKV 3 3-3. Stompw B 1
KRV 6 0-0
4C Noordwyk 8 ARC 11 3-1. Hax Boys
5 Leiden 6 3-2. Oegstg 6 - RCL 8 4-1.
Unitas L 2 - Abbcnes 2 4-2
4D ARC 12 - FC Lisse 11 8 1. Rynsb B8
- Sleutels 5 3-3. Randst Sp 4 - Quick B
12 2 3. Katwyk 8 Ter Leede 7 0-5.
SVOW 4 Noordwyk 9 0-2
4E Quick Boys 13 Haz Boys 6 2-2. RCL
9 Randst Sp. 5 2-0. Sleutels 6 Wou
brugge 5 0-1. Leiden 7 - LSW *70 3 1 6.
4F FC Lisse 13 Koudek 6 1-5. HVZ 2
Katwyk 9 3-2, KRV 7 Oegstg 7 9-1. Ter
Leede 8 Unitas L 3 6-2
4G ARC 14 FC Lisse 14 1-2, Bernardus
1 - Alphia 3 4-2. Koudek 7 - Kickers '69 2
3-1. Katwyk 10 - SVOW 5 2 1
4H Noordwyk 11 - FC Lisse 15 3-2, Lei-
den 8 ARC 15 1-3. SVW 3 - Unitas L 3
0-6. Rynsb B 10 Meerburg 3 34). TAW
4 Ter Leede 9 4 3
5A FC Lisse 16 Katwyk 11 3-2, ZLC 2 -
Leiden 9 4 1. Valken 68 6 TAW 5 4-0.
Ter Leede 10 GWS 6 0-0. Noordwyk 12
5B Haz. Boys 7 JAG 2 1-8. Alphia 4
Koudek 8 3 2. SVOW 6 Valken 68 7
2-1 Oegi
Kagia 4
5C FC Lisse 17 Noordwyk 13 1-10.
Woubrugge 6 - ARC 16 84). RCL 11 Ter
Leede 11 84)
5D GWS 7 Leiden 11 4-0. Koudekerk -
Randst Sp 7 4-2. Ter Leede 12 - FC Ua-
se 18 S-l. Kickers 69 3 Oegstg 10 4-1.
KRV 9 Bernardus 2 54).
5E ARC 17 HVZ 3 2 2. Valken '68 8 -
Quick B 15 3-3. Koudek. 10 - Leiden 12
0-5
5E Leiden 13 Stompw B 2 1-3. FC LtS-
Alphi ■VHHi
Abbenes 3 3-5. Woubrugge 7 Ter Lm da
15 6-1. Randst Sp 8 Kagia 5 8-1, Val
Oegstg 11
5G GWS 8 Alphia 5 3 2. Sleutels 7 -
Woubrugi
Sp 8 K
ken '68 9 SVOW 7 1-5.
5H FC Lisse 21 Noordwyk 15 5-5. Ter
Leede 16 Wuick B 16 2-4, Katwyk 12
Leiden 14 6-2. Oegstg 12 Koudek 11
114). RCL 13 -ARC 18 5-3
