Onduidelijkheid
Kunstenaar een
Beleid Leidse Schouwburg
LAK-theater
VRIJDAG 11 SEPTEMBER 1981
LEIDEN - De Leidse Schouwburg slaat met tal van andere thea
ters in het land aan de vooravond van een nieuw seizoen. De lijst
van voorstellingen is klaar, het pluche van de klapstoelen afge
stoft. Nog even en het doek gaat weer op. Wie de lijst van voorstel
lingen in de Leidse Schouwburg nauwkeurig bestudeert ontkomt
echter niet aan een gevoel van teleurstelling. Er rijzen in elk
geval een aantal vragen.
minder voorstellingen hoeit
te brengen, waardoor niet al
leen het totale bedrag aan uit
koopsommen lager wordt,
maar ook de energie- en per
soneelskosten van de
Schouwburg belangrijk da
len. Zo komen we op de ge
noemde 84 voorstellingen,
waaraan mogelijk nog enkele
worden toegevoegd in de
loop van het seizoen.
Geld lijkt in (te) grote mate het
beleid van Van Dam te bepa
len. Eén van zijn doelstellin
gen is een kunstenaar in wie
hij mogelijkheden ziet. maar
die weinig publiek trekt of
weinig podiumervaring
heeft, toch in de Schouwburg
te laten optreden. Toneel
groep Centrum echter, die al
enige tijd niet meer in Leiden
te zien is geweest, wordt niet
gecontracteerd 'omdat er te
weinig mensen op af komen'.
De Leidse Schouwburg heeft
de handicap dat Den Haag.
Rotterdam en Amsterdam
nagenoeg om de hoek liggen
waar een kaartje, vooral met
CJP-korting. nog wel eens
goedkoper uit wil vallen. Ook
is het podium van de
Schouwburg naar verhou
ding klein, zodat menige
voorstelling er niet in past, of
er beter uitziet in een theater
in één van de grote steden.
Van Dam is dit jaar daarom
begonnen met een 'speciali
teitenprogramma' van voor
stellingen die wat omvang
betreft bij uitstek passen in
de Leidse Schouwburg, die
niet in de grote steden te zien
zijn en die daarnaast nog 'iets
bijzonders' hebben.
Het mimegezelschap van To-
maszewski hoort daartoe en
de dansgroepen van Dennis
Wayne en van Bowyer and
Waarom bijvoorbeeld, is in ver
gelijking met voorgaande ja
ren. het aantal voorstellingen
zo drastisch verlaagd van 140
naar 84? Waarom is het ge
subsidieerde toneel zo sterk
ondervertegenwoordigd in
de nieuwe programmering:
24 voorstellingen uit deze
sector tegen 36 vrije produk-
ties. 12 cabaretvoorstellingen
en 12 andersoort.je opvoe
ringen? Welke criteria wor
den aangelegd bij de keuze
van de voorstellingen en
waar vindt Schouwburgdi
recteur Hans van Dam zelf
dat zijn grootste verantwoor
delijkheid ligt?
Hans van Dam, er naar ge
vraagd. vindt dat hij in de
eerste plaats verantwoorde
lijkheid verschuldigd is aan
het publiek: wat willen 'de
mensen' en hoe kan hij 'de
mensen' het beste dienen.
'Het publiek' is voor Van
Dam echter een grote massa,
waarin hij geen geledingen
onderscheidt en dus ook
geen aparte wensen onder
kent.
Van Dam wil wat 'de mensen
willen, waarmee eigenlijk
nog niets duidelijk is gewor
den. Via deze verantwoorde
lijkheid en die naar de kun
stenaar. maakt Van Dam zijn
verantwoordelijkheid naar
de overheid waar. De over
heid. als subsidiegever, en de
belastingbetaler blijken
eveneens belangrijke ele
menten wanneer afgewogen
wordt of een bepaalde pro-
duktie wel of niet zal komen.
En ook vindt Van Dam dat hij
mee moet werken aan het be
zuinigingsbeleid van de ge
meente. door aan te bieden
geld in te leveren. Daar moet
dan tegenover staan dat hij
Schouwburgdirecteur Hans van Dam
Bruggeman. Bij deze drie na
men blijft het echter voorlo
pig. Van Dam voorziet dat
het met die 'specialiteiten'
nog niet soepel zal lopen, in
verband met de beperkte pu-
bliciteitsmogelijkheden. Van
oudsher verzorgt K O de
publiciteit van de Schouw
burg waardoor bepaalde be
langen blijken te botsen.
De volksuniversiteit organi
seert bijvoorbeeld ook bus
reizen naar voorstellingen in
Den Haag en elders. Ook
blijft de publiciteit volgen
Van Dam in beperkte kring,
namelijk de K O leden, ter
wijl die zo breed mogelijk
zou moeten zijn. Van Dam
probeert nu via een wijziging
in de begroting de publiciteit
in eigen beheer te krijgen.
Vindt Van Dam dat alles wat
hij in de Schouwburg brengt
kunst is? Deze vraag wordt
zonder a
beantwoo
van de La
tionaal Fc
theater zi,
De inhout
ling doet
niet toe:
vak verst;
men. Ipi
'Scheve s<
ook niet o.
te worden
en de inh
stelling
Schouwbt
los
vlak
vinden: o
kan men
twijfels I
voorstellir
wel speet
mische n
LEIDEN - RolandHelmer. co
ordinator van het LAK-thea
ter. vindt dat zijn persoonlij
ke mening voor een interview
niet van belang is. Het ge
sprek moet gaan over feiten
puur en simpel betreffende
het LAK zoals die spreken uit
de programmering, de voor
stellingen en de uitgangspun
ten van de theater-commissie
Maar nog Icing niet alle LAK-
bezoekers hebben uit de pro
grammering kunnen destille
ren op welke manier het LAK
zijn voorstellingen selecteert,
en hoezeer cle wijze van pro
grammeren beïnvloed is door
liet vorig jaar genomen be
leidsbesluit.
In dit besluit is een reeds lang
aanwezige ontwikkeling in
het LAK officieel vastgelegd
en tot beleidslijn gemaakt:
gekozen is om in cle eerste
plaats uit te gaan van de kun
slenaar. om diens ontwikke
ling te volgen en te stimule
ren door zijn voorstellingen
te kopen en publiek voor
hem te zoeken. Een bijzon
derheid daarbij is dat van een
aantal personen en gezel
schappen de artistieke ont
wikkeling zo belangrijk
wordt geacht, dat bij voor
baat alle voorstellingen (on
gezien) worden gekocht. Dat
geeft natuurlijk het risico van
een misgreep zo nu en dan.
maar dat wordt graag op de
koop toe genomen. Tenslotte
is het ook in het belang van
het theaterleven in Leiden
om niet alleen maar veilige
produkties te vertonen opdat
de zaal vol zit; indien het pu
bliek niet gcregeid met vel
schillende stromingen in het
theater geconfronteerd
wordt, raakt het contact zoek
en loopt het theaterleven
dood.
Wat als een gemis beschouwd
kan worden is< do versland -
houding tussen het LAK en
het publiek, /nals die <-i Wel
is in het geval van bij voor-
tak van I
staan. Ui
neelnota
blijkt dat
van plan
ken voor
ven. De
heeft voo
640 000 gi
cultuurbu
sidie-aanc
toch al rr
dagen ni
spraak tij
leum 1
Schoute r
op dat w;
treft, het
hèid is. o
terbeoefc
hoek teru
en verantwoordelijk gesteld
voor de mislukte avond Gro
tere duidelijkheid bij de be
zoeker over het programme-
ringsbeleid zou de betrok
kenheid bi| het theater en de
voorstellingen kunnen ver
groten Volgens Ronald Hel
mer is hel Shall v theater ech-
beeld het Shallv-theater Het
Shaffv-publiek weet dat hel
voorstellingen van heel wis
selende kwaliteit zal zien;
maar wanneer in het LAK
een slechte voorstelling >taat.
wordt het theater ai -nel
schuldig bevonden aan slech
te consumentcnbehurtiging.
