Socialisten ramp EG
YS: omkopen mag
Libanese hoop
op verzoening
met christenen
Wapenembargo Libanon
Kania dreigt met noodtoestand
Felle uithaal Europese liberalen
11
n
Zind-Afrika mond
gesnoerd door VN
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
WASHINGTON (GPD) - Het
Amerikaanse ministerie van han
del ontwerpt een wet die omko
perij in het buitenland verge
makkelijkt. Als de nieuwe wet
wordt aangenomen, hoeven de
Lockheed-fabrieken zich geen
zorgen meer te maken over
smeergeldpraktijken in Neder
land. De verantwoordelijke
Amerikaanse directeur moet al
leen kunnen aantonen, dat de
omkoperij in het betreffende
land een lokale gewoonte is. In
Nederland kan hij dan op een
precedent wijzen. Na het Lock-
heed-schandaal had het Congres
in 1978 unaniem strenge anti-om-
koopwetten aangenomen. Ver
zachting van die bepalingen zal
dan ook veel stof doen opwaaien
in het Congres.
Volgens senator Proxmire is de
Nieuwe wet betekent versoepeling
verzachting van de bepalingen
een „bedreiging van de interna
tionale veiligheid". „In Neder
land hadden steekpenningen be
taald door Amerikaanse bedrij
ven zo n verschrikkelijk effect
op de monarchie, dat deze bijna
viel", aldus senator Proxmire in
een interview met National Pu
blic Radio.
Maar het politieke getij is veran
derd in Washington. De bedrijfs-
lobby staat sterk. Volgens de di
recteur van de internationale af
deling van het ministerie van
handel kost de oude wet miljar
den dollars in exporten voor
Amerikaanse bedrijven. De
Amerikaanse rekenkamer zegt
dat een dergelijk verlies niet is
aan te tonen.
Als een Amerikaanse directeur
niet direct tot de omkoop op
dracht heeft gegeven, loopt hii
geen gevaar volgens de nieuwe
wetgeving. Die bepaling is ge
makkelijk te omzeilen, omdat de
meeste directeuren aan hun bui
tenlandse handelsagent miljoe
nen dollars toestoppen om de or
der te verkrijgen. Wat de buiten
landse agent met al dat geld doet.
hoeft de Amerikaanse directeur
officieel niet te weten.
De regering-Reagan heeft deze
week een zaak tegen vier direc
teuren van de vliegtuigfabriek
McDonnel-Douglas laten vallen.
Deze heren hadden de verkoop
van DC-10's aan Pakistan met
flinke porties steekpenningen
proberen te smeren. De nieuwe
bewindslieden in Washington
vinden dat niet meer zo erg Be
drijven uit andere landen gaan
zich immers ook aan omkoop
praktijken te buiten. En die heb
ben dan een „voordeel in de me
dedinging".
Minister van justitie William
French Smith zei tegen een ge
zelschap internationale juristen
dat omkoperij internationaal ge
regeld moet worden. Maar een
initiatief tegen omkooppraktij
ken ligt al vijfjaar stil in de Ver
enigde Naties. De nieuwe Ameri
kaanse wet. die nog in de steigers
staat, is in ieder geval goed
nieuws voor Victor Baarn en zijn
collega's in bananenrepublieken.
AIX-EN-PROVENCE (ANP) - De federatie van Europese
liberale partijen heeft gisteren in het Zuidfranse Aix-
en-provence een felle aanval gedaan op de socialisti
sche partijen. In het bijzonder de Franse Giscardist -
ere-voorzitter van diens partij Michel Poniatofski
stelde de socialisten verantwoordelijk voor de econo
mische moeilijkheden waaronder Europa gebukt gaat.
Een mening die werd bevestigd
door de voorzitter van de Euro
pese liberalen, de Belg Willy de
Clerq. Het uitvoerende comité
van de federatie is in Aix bijeen
aan de vooravond van een collo
quium van de leden van de libe
rale fractie in het Europees Par
lement. Deze zullen dan de rol
van de EG in de buitenlandse
politiek bespreken, evenals de
Europese economie en finan
ciën, de instituties en de begro-
tingspolitiek van de gemeen
schap en de taak van het libera
lisme in de uitdagingen door de
toekomst gesteld.
Poniatofski en De Clerq stelden
de socialisten verantwoordelijk
voor zo ongeveer alles wat Eu
ropa bedreigd: gaten in het mo
netair beleid, het sociale beleid
en de handelsbalans. Zij wezen
erop dat de situatie het ern
stigst was in die landen, waar
sinds jaren socialisten aan de
regering deelnemen en waar de
liberalen van regeringsverant
woordelijkheid waren uitgeslo
ten. De Clerq noemde ais af
schrikwekkend voorbeeld zijn
eigen land, terwijl Poniatofski
Frankrijk onder Mitterrand ten
gronde zag gaan.
Nederland werd onder meer ver
tegenwoordigd door de nieuwe
voorzitter van de WD, Kam-
minga. De Nederlandse delega
tie was overigens opvallend stil
tijdens de besloten bijeen
komst, zo verklaarden deelne
mers. Ook toen de liberale de
fensiespecialist, Niels Jorgen
Haagerup, de moeilijkheden
schetste waarvoor een nieuw
Nederlands kabinet zal worden
geplaatst als men in november
een beslissing moet nemen over
de plaatsing van middellange-
afstandsraketten in Nederland.
De Deen citeerde met instem
ming een artikel in de NRC van
donderdagavond waarin deze
moeilijkbeden worden ge
schetst. De bijdrage van de Ne
derlandse delegatie bestond uit
instemmend geknik.
In een verklaring bevestigde het
uitvoerend comité van de libe
rale federatie het Navo-dubbel-
besluit van 1979, waarin plaat
sing van middellange-afstands-
raketten wordt bepleit en waar
in tevens gevraagd wordt om
onderhandelingen met de Sow-
jet-Unie over deze wapens. De
EG zal volgens de liberalen nau
wer moeten worden betrokken
bij de openbare discussie over
defensievraagstukken zodat Eu
ropa een groter stem zal hebben
bij het bepalen van de gemeen
schappelijke politiek van het
Atlantisch bondgenootschap.
Ook Britse en Duitse liberalen,
binnen welke partijen verschil
lend wordt gedacht over de ra
ketten, drongen volgens waar
nemers aan op een harde formu
lering.
HONOLULU ANP UPI
voltreffer met een wapen m
legioen en bracht tevens eei
Casper Weinberger. Amerikaans minister van defensie, maakt m Honolulu ei
t lazervizier. Weinberger bezocht op Hawaii de vergadering van het Amerikaan
bezoek aan de 25-ste infanterie-divisie.
Enige en algemene kennisgeving
Rust nu maar uit
Je hebt je strijd gestreden.
Je hebt je als een moedig man gedragen
Wie kan begrijpen wat je hebt geleden?
Wie kan voelen wat je hebt doorstaan?
Rust nu maar uit, ye taak is afgelopen.
Vandaag heeft God Zijn werk voor jou gedaan.
Toch nog vrij onverwacht heeft de Heer op donderdag 3
september tot Zich genomen onze dierbare zorgzame
vader, schoonvader en-opa
MELCHIOR COENRAAD
WILHELMUS VAN GENT
weduwnaar van MARIA PETRONELLA VAN BEEK
hij was bijna 90 jaar.
Kinderen en kleinkinderen
5 september 1981
Huize "Roomburgh Zaanstraat 151, Leiden
Corr.adres: Geversstraat 7
2341 GA
Overeenkomstig zijn wens heeft heden de begrafenis ii
familiekring plaatsgevonden.
Na een langdurig, moedig gedragen lijden is heden,
voorzien van het Sacrament van de Zieken van ons
heengegaan mijn lieve man, onze zorgzame vader,
schoonvader en opa, broer, zwager en oom,
NICOLAAS HENDRIKUS BREEDEVELD
Hij was 72 jaar.
B BREEDEVELD- VAN SOEST
N.H. BREEDEVELD
L.P.J. BREEDEVELD - PELGRIM
RUUD en INGE, JACQUELINE
A.N H BREEDEVELD
C.G M.BREEDEVELD- JUFFERMANS
MARCEL EDWIN
4 September 1981
Amstelstraat 3
2314 VZ Leiden.
De overledene is opgebaard in de aula van "Ad Sanc-
tos", Lange Mare 69 te Leiden.
Gebedsdienst aldaar: zondag 6 september om 15.00
uur, waarna gelegenheid tot condoleren tot 15.30 uur.
Wij herdenken hem tijdens een Avondmis in de paro
chiekerk St. Lodewijk, Steenschuur op maandag 7 sep
tember om 19.00 uur, waarna gelegenheio tot condole-
De H. Uitvaartmis wordt voor hem opgedragen in ge
noemde kerk op dinsdag 8 september om 10.30 uur,
waarna de begrafenis plaatsvindt te ca 12.00 uur op de
begraafplaats Rhijnhof.
BEIROET (UPI) - Arabische bemiddelaars hebben
gisteren, na besprekingen van twee dagen, overeen
stemming bereikt over een algeheel verbod op de
levering van wapens aan de verscheidene elkaar be
strijdende partijen in Libanon. Het verbod geldt
niet voor de wettige strijdkrachten in Libanon.
Het bemiddelingsteam, bestaande uit de ministers
van buitenlandse zaken van Syrië, Saoedi-Arabië en
Koeweit, alsmede de secretaris-generaal van de Ara
bische liga. kwam ook overeen de "nodige maatre
gelen" te treffen om alle wegen tussen het christelij
ke en het islamitische deel van Beiroet weer te ope
nen. Op 7 november komen de bemiddelaars weer
bijeen om hun pogingen voort te zetten een dialoog
in Libanon op gang te brengen en een nationale ver
zoening die een eind moet maken aan de crisissitua
tie te bewerkstelligen.
De bemiddelaars verklaarden na afloop van hun ver
gadering dat ze toezicht zullen houden op de nale
ving van het verbod. Hoe ze dit dachten te doen.
zeiden ze echter niet. De wettige strijdkrachten val
len niet onder het verbod. Met die "wettige strijd
krachten" worden het Libanese leger en de in Liba
non gelegerde Syrische vredesmacht bedoeld
Libanese regeringsbronnen lieten zich optimistisch
uit over de mogelijkheid toezicht op naleving van
het verbod te houden. Een westerse diplomaal deel
de dit optimisme niet. "Te besluiten een verbod in te
stellen is makkelijk, maar er is een heleboel goede
wil en strikte controle nodig om het ook ir. praktijk
te brengenaldus de diplomaat. Hij achtte het on
mogelijk alle wapenstromen te controleren.
NAGEKOMEN FAMILIEBERICHTEN
JEANNETTE MARIE DE WOLF-VAN EES
op de leeftijd van 70 jaar
Leiden: A.J. VAN EES
M.C. VAN DALEN-VAN EES
J VAN DALEN
's Gravenhage: J.J. TOONEN-VAN EES
Leiden: J. VAN EES-KORENHOF.
Voorzien van het Sacrament van de Zieken is vandaag
zacht en kalm, geheel voorbereid, van ons heengegaan
mijn lieve man, onze liefdevolle zorgzame vader
schoonvader en opa,
CHRISTIANUS HUBERTUS VAN MIL
hij was 73 jaar
J. VAN MIL-VAN DER ZON
AAD EN TINY
ADA EN PIET
BERT EN BETS
RIA EN DRIES
JAN EN JANNY
NEL EN ANDRE
CHRIS EN MARTY
WIM EN CILIA
FRANS EN GEORGINE
en kleinkinderen
3 september 1981
5 Meilaan 3
2382 XH Zoeterwoude
- Thuis liever geen bezoek -
Wij herdenken hem ti|dens een avondwake m de paro
chiekerk van "De Meerburg" te Zoeterwoude (HR) op
zondag 6'september om 19 00 uur. Na de avondwake
gelegenheid tot condoleren in de kerk.
De gezongen Uitvaartmis wordt voor hem opgedragen in
genoemde kerk op maandag 7 september om 10.30 uur.
waarna de begrafenis plaatsvindt op het parochiekerk-
NEW YORK (Reuter/UPI) - De algemene vergadering van de Verenigde
Naties heeft gisteren verhinderd dat de Zuidafnkaanse ambassadeur
Adriaan Eksteen het woord voerde in de speciale vergadering over
Namibië. Donderdag had de commissie voor de geloofsbrieven al met
zes stemmen tegen een (de Verenigde Staten) geadviseerd Zuid-Afnka
bij dit debat te weren. De voorzitter van de algemene vergadering, de
Westduitser Rüdiger von Wechmai, wilde gisteren wel toestaan dat
Zuid-Afrika het woord voerde over een punt van orde. Maar de Alge
rijnse vertegenwoordiger Mohammed Bedjaoui, sprekend namens de
Afrikaanse groep, maakte bezwaar tegen het besluit van de voorzitter.
Met 113 stemmen voor, 24 tegen en zes onthoudingen besloot de alge
mene vergadering Zuid-Afnka niet het woord te laten voeren. Daarop
verliet de Zuidafrikaanse delegatie de zaal. Met name de vertegenwoor
digers van de Verenigde Staten, Engeland en Canada maakten ernstig
bezwaar tegen het weigeren van de Zuidafnkaanse spreker. Sinds 1974
wordt Zuid-Afnka door de algemene vergadenng geweerd vanwege de
apartheidspolitiek.
EG wil einde Britse boycot
BRUSSEL (ANP) De voorzitter
van de Europese Commissie, de
Luxemburger Gaston Thorn,
heeft de Britse minister van
landbouw, Peter Walker, ge
vraagd de boycot van de invoer
van pluimvee met onmiddellijke
ingang op te heffen. In een tele
gram zegt Thorn, dat deze maat
regel volstrekt in strijd is met de
vrijhandelsbepalingen in de ge
meenschap, en dat op deze wijze
de Europese markt danig wordt
verstoord.
De woordvoerder van
sie (het dagelijks bestuur van de
EG) die dit in Brussel bekend
maakte, dacht niet dat dit tele
gram op korte termijn reeds suc
ces zal hebben. "Deze week zijn
de deskundigen van de veterinai
re commissie hier in Brussel bij
een geweest. Men moet dit tele
gram als een extra-pressiemiddel
zien", aldus de woordvoerder.
In Libanon is sprake van een
plotseling optimisme over
een mogelijke doorbraak in
de zes jaar oude politieke cri
sis, nu de christen-rechtse
partijen opnieuw hebben ver
klaard alle banden met Israel
te zullen verbreken. Mocht
dit inderdaad gebeuren - en
dat moet in de praktijk nog
blijken - dan ligt de weg in
principe open voor nationale
verzoening in Libanon: stop
zetting van ieder contact tus
sen Israël en Libanons chris
ten-rechtse partijen is im
mers altijd de zwaarst wegen
de voorwaarde geweest van
alle andere groeperingen in
Libanon (gematigd christen,
moslim en progressief) om
zich met „de christenen" te
verzoenen.
„De christenen" is in feite een
onjuiste aanduiding. Israël
heeft altijd het argument ge
bruikt op te komen voor de
„verdrukte christenen" in Li
banon. Interessant is dat de
overgrote meerderheid der
Libanese christenen nooit ge
diend geweest is van de Is
raëlische protectie. Israel
heeft jarenlang alleen bepaal
de christen-rechtse milities,
met name de falangisten, van
zware wapens voorzien en er
is ook sprake van een duide
lijke politieke coördinatie
tussen de falangisten en Tel
Aviv.
De Israëlische motieven hier
voor heeft men in Libanon al
tijd gewantrouwd. Israël im
mers speelt in op Antisyn-
sche en Antipalestijnse ge
voelens bij de falangisten, en
gebruikt hen als een soort
„vijfde colonne" in Libanon,
niet „ter zelfverdediging van
de joodse staat", ook niet om
„de christenen te redden van
de ondergang" - argumenten
die Israel immer aanvoerde
om zijn militaire inmenging
in Libanon te rechtvaardigen
- maar om de Syrische positie
in Libanon te ondergraven,
om de Palestijnen in dat land
militair te binden (opdat de
PLO geen tijd zou krijgen
zich geheel te concentreren
op de „diplomatieke door
braak in het Westen") en om
een nationale verzoening in
Libanon onmogelijk te ma
ken
Er zijn talloze voorbeelden te
noemen waarbij Israël de fa
langisten heeft opgezet tegen
de Palestijnen of tegen de Sy-
ners die 95 procent uitmaken
van de „Arabische vredes
macht" in Libanon. En elke
keer als de falangisten, door
dat zij de Syriërs niet konden
verslaan, aanstalten maakten
om het met de Syriërs op een
akkoordje te gooien, grepen
de Israëli's zelf militair in om
te voorkomen dat de falangis
ten uit dë Israëlische in
vloedssfeer zouden worden
losgeweekt. De Syriërs zijn
altijd het felst geweest tegen
de politieke en militaire sa
menwerking tussen Israël en
de falangisten. In deze sa
menwerking zien zij niet al
leen een bedreiging voor Li
banons souvereiniteit, maar
ook voor de veiligheid van
Syrië zelf.
Het zijn vooral de gematigde
Arabische landen Koeweit en
Saoedi-Arabië geweest die de
falangisten nu kennelijk zo
veel politieke en financiële
toezeggingen hebben ge
daan, dat zij bereid blyken de
banden met Israël te willen
verbreken. Koeweit en Saoe-
di Arabic zijn ook in een po
sitie om druk uit te oefenen
op de Syriërs en de Palestij
nen. Een duidelyke Syrische
concessie is nu het plan om
de Syrische aanwezigheid
binnen de Arabische vredes
macht aanzienlijk te vermin
deren en daar contingenten
van andere Arabische landen
voor in de plaats te stellen.
De formule wordt dus: min
der Syners maar de vredes
macht blijft
Dit wordt dan gelijk de proef
op de som voor de falangis
ten: voeren zij weer obstruc
tie tegen het Arabische vre-
desleger, zoals zij tegen de
Syriërs gedaan hebben, dan
is dat voor de andere Libane
se (met name moslim-linkse)
partijen het bewijs dat de fa
langisten helemaal geen
„Arabische" bemoeienis
wensen, en alleen maar uit
zijn op het veiligstellen van
de bevoorrechte positie van
de christenen om zodoende
zoals vroeger - voor 1975 - het
sociale, economische en poli
tieke leven in Libanon, ten
koste van de belangen van de
moslims, te kunnen domme-
Ondanks al dit wantrouwen
heeft het politiek optimisme
de overhand in Libanon.
Sinds donderdag is de Arabi
sche verzoeningscommissie,
bestaande uit vertegenwoor
digers van Koeweit. Saoedi-
Arabië, Syrië en de Arabi
sche Liga onder leiding van
president Sarkis in Beiroet
byeen. Deze verzoenings
commissie, die met „instem
ming" kennis genomen heeft
van de plannen van de falan
gisten om met Israël te bre
ken. moet een rondetafelcon
ferentie voorbereiden waar
aan alle Libanese opponen
ten zullen moeten deelne
men.
De grote vraag die iedereen in
Libanon bezighoudt, is: han
delen de falangisten te goe
der trouw, en zo ja, zal 1 nfll
toestaan dat zijn „vijfde co
lonne" in Libanon wegvalt?
Het antwoord ligt waar
schijnlijk in het bezoek dat
falangistenleider Beshir Ge-
mayel onlangs aan Washing
ton bracht: in Beiroet neemt
men aan dat de Amerikanen,
teneinde een nationale ver
zoening in Libanon te verge
makkelijken, de falangisten
hebben aangeraden zich van
Israël los te maken in ruil
voor diplomatieke steun van
Washington aan de „verdruk
te christenen" in Libanon.
In Israël is niet verrast gerea
geerd op het falangistische
besluit. Officieel wordt er
nog gezwegen, maar oud-op
perbevelhebber Goer - een
van de architecten van de sa
menwerking met-de falangis
ten toen hy het Israëlische le
ger in 1976 commandeerde -
heeft gezegd het de falangis
ten zeer kwalyk te nemen,
zonder dat hy een dramati
sche Israëlische reactie voor
staat
Volgens Goer moet Israel het
aantal verkenningsvluchten
boven Libanon vergroten. De
falangisten staan onder grote
druk, hetgeen hun stap ver
klaart, maar Goer verwacht
niet dat zy zich nu ook tegen
Israël zullen richten, door bij
voorbeeld de Palestijnen in
Libanon te steunen. Veel eer
der verwacht Goer een soort
van chnstelyke neutraliteit
in Libanon voor zover het Is
rael betreft. De status van de
chnstelyke militie v.m H.i
dad in Zuid-Libanon wordt
door de plannen ook met aan
getast Hadad opereert onaf
hankelijk van zyn broeders
in het noorden en staat met
onder Synsche druk.
JAAP VAN WESEL
WARSCHAU (UPI) - De regering
zal zonodig ook de noodtoe
stand afkondigen om een sta
king bij de media te voorkomen,
zo heeft de Poolse partijleider
Kania donderdag in zijn slotre
de van een tweedaagse bijeen
komst van het centrale comité
der partij verklaard. De tekst
van de rede werd pas vrijdag
ochtend gepubliceerd. Solidari
teit dreigt met zo een actie om
toegang tot de media te krijgen
en eist thans vooral twee uur ei-
fco tndtljd pas dag op dc i\ om
—lig t<- dO— 01 Of /i in "ii-
gres, dat vandaag begint. Wordt
dit niet toegestaan dan bestaat
de kans dat de verslaggevers
van de staat niet zullen worden
toegelaten, aldus een woord
voerder van de bond.
Kania zei niet te dreigen met een
noodtoestand en er geen te wil
len. "M—f i" I ia la— i
de media zoals radio en tv waar
mee onze tegenstanders dreigen
mag niet slagen". "Onze vijan
den zeggen, dat wij zeker niet
zullen overgaan tot het afkondi
gen van de noodtoestand, maar
ik wil met alle nodige kracht en
kalmte verklaren, dat wij zono
dig alle middelen zullen gebrui
ken om het socialisme te verde
digen".
Solidariteit waarschuwde niet al
leen verslaggevers van de staal,
maar ook ploegen van staatsra
dio en -televisie toegang tot het
congres te zullen ontzeggen.
