Rumoer aardgas voorbarig
TOKO PASAR
Wiegel verbolgen over
aanmoediging PvdA
TOKO PASAR Breestraat 17
Waar blijven
bewindslieden
van de WD?
Prijsstijging vanl2 cent zal vermoedelijk lager uitvallen
Boycot collegegeld
vindt geen respons
nieuw op de Breestraat 17 LEIDEN
Leiden 071-149923 (tijdelijk).
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1981
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG Demissionair minis
ter Wiegel (binnenlandse zaken.
VVD) is verbolgen over een
steunbetuiging van hel PvdA-
partijbestuur aan de acties die
van 19 tot 26 september bij de
kerncentrale Dodewaard worden
gevoerd. Hij is boos over de
PvdA-stcun. omdat de acties ook
een blokkade van de centrale be
helzen.
Eerder dit jaar heeft PvdA-leidcr
Den Uyl zich openlijk uitgespro
ken tegen een blokkade van de
centrale. Zijn argument was
toen. dat besluitvorming over de
kernenergie in het parlement
moet plaatshebben en niet met
geweld mag worden afgedwon
gen. Op die lijn. waarover de re
gering destijds verheugd was.
moet de PvdA blijven zitten, al
dus Wiegel.
In een reactie op Wiegels uitlatin
gen verklaarde PvdA-voorzitter
Max van den Berg dat zijn partij
ervan uitgaat dat de middelen
die tijdens de actieweek worden
aangewend van volstrekt vreed
zame aard zijn. Partijleden die
aan de demonstratie deelnemen
zullen er juist toe bijdragen dat
de blokkade uitsluitend een de
monstratief. symbolisch karak-
Blokkade kerncentrale Dodewaard
ter heelt en vreedzaam verloopt,
aldus Van den Berg.
De verklaring van de partijvoorzit
ter had de instemming van frac
tieleider Den Uyl. die eerder op
de dag had laten weten de PvdA-
steunbetuiging aan de blokkade-
te betreuren. Een interne twist is
daarmee bezworen. Ondubbel
zinnig schreef Van den Berg.
..De PvdA zal niet nalaten indien
van de door haar voorgestane
aanpak wordt afgeweken, zich
nadrukkelijk te distantiren van
dergelijke onderdelen".
om zich van een blokkade van
Dodewaard te distantiëren. Tij
dens overleg over de op handen
zijnde acties hebben de waarne
mend burgemeester van Dode
waard. de procureur-generaal, de
corrtmissaris van de koningin en
Wiegel zelf gisteren vastgesteld
dat ..een feitelijke blokkade niet
kan worden geduld". De energie
voorziening en de veiligheid van
burgers en personeel zouden in
gevaar komen.
De woede van Wiegel betrof een
oproep in het PvdA-huisorgaan
..Voorwaarts" aan de partijleden,
om op enigerlei wijze aan de ac
ties tegen Dodewaard deel te ne
men. Hoewel de partij niet bij de
organisatie betrokken is. deelt zij
het standpunt dat de kerncentra
le dicht moet. In het bewuste ar
tikel wordt geschreven over ..een
actie die de PvdA graag steunt".
Het PvdA-bestuur stelt geweld
loosheid bij de acties voorop,
maar erkent dat er geen garantie
is dat er geen geweld wordt ge
bruikt. Het bindt actievoerende
partijgenoten daarom op het
hart, zich voortdurend op de
hoogte te stellen van de plannen
die ter plekke worden gesmeed.
In dit verband schrijft de PvdA-
top: „Wij gaan er van uit dat de
organisatoren, waaronder veie
actieve partijgenoten, actie wil
len voeren zonder dat het beoog
de doel door gebruik van geweld
wordt versluierd waardoor de ac
tie eerder tgen dan voor de anti-
kernenergiebcweging gaat
werken. Een massale deelname
is daarvoor de beste garantie.
Vandaar deze oproep aan alle
partijgenoten om. ieder binnen
zijn gegeven mogelijkheden, aan
de actie mee te dk n
Volgens Wiegel geeft steun van de
PvdA aan een daadwerkelijke
blokkade van de kerncentrale
„mij of mijn opvolger (de
PvdA'er Ed van Thijn. red.) de
grootste ellende". Max van den
Berg schrijft in zijn reactie, na de
verzekering dat de PvdA elk ge
weid afkeurt „De PvdA hoopt
dat ook de minister van binnen
landse zaken zijn bijdrage aan
een vreedzaam verloop van deze
voor vele landgenoten zeer
verontrustende kernenergie-af
faire wil leveren".
Waarnemend burgemeester Gold
berg (VVD) van Dodewaard
heeft de PvdA gisteren verweten
tot illegale activiteiten op te roe
pen. Hij kondigde aan. Den Uyl
om opheldering te zullen vragen.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG - Het rumoer rondom de aardgasprijs voor de
kleinverbruikers lijkt wat voorbarig. Weliswaar heeft het
zittende kabinet rekening gehouden met een flinke ver
hoging per 1 januari, maar het is niet ondenkbaar dat de
prijsstijging toch minder zal uitvallen. Wordt de 12 cent
verhoging toch doorgevoerd dan is de mogelijkheid tot
compensatie voor de lagere inkomens niet uitgesloten.
Globaal gezien is aanpassing van de
energielasten voor de particulie
ren noodzakelijk. Er wordt im
mers (al jarenlang) gestreefd naar
het „gelijkbreien" van het aard
gasprijspeil met dat van huis
brandolie. Dat streven is tot dus-
er mislukt: het „gat" is ongeveer
30 cent. Gezien ook de gestegen
dollarkoers is het eerder groter
geworden dan kleiner. Helemaal
inhalen lijkt zeker onverkoop
baar.
Compensatie
Niet verhogen is ook onaanvaard
baar: in de eerste plaats wordt
ons exportgas ook duurder. De
prijs voor het buitenland wordt
per 1 januari 1982 41 cent per ku
bieke meter (af grens, daar ko
men de transportkosten nog bij).
Belgen, Duitsers, Fransen beta
len al veel meer voor hun Neder
landse gas dan wij. Het verschil
zou te groot worden - daar komen
politieke moeilijkheden van in
EG-verband.
Bovendien profiteert onze econo
mie van het duurdere exportgas,
al proberen sommigen zich er nu
aan „rijk te rekenen". In de twee
de plaats betalen de grootver
bruikers (de industrie) nu meer
dan de kleinverbruikers.
Dat feit heeft minister Van Aarden-
ne, de demissionaire bewinds
man van economische zaken, ook
al meer dan eens erkend. Ook gaf
hij in de Tweede Kamer toe dat de
voorgenomen prijsverhoging
voor de kleinverbruikers zeer
zwaar is. Daarbij speelt uiteraard
de toch al dalende koopkracht
een sterke rol. Van Aardenne liet
dan ook merken dat compensatie
in enigerlei vorm wenselijk zou
zijn.
Onbetaald
Op de compensatietoer waren de
gasdistributiebednjven in juni
ook al gegaan. Toen verwierpen
zij namelijk het beginselakoord
van 12 cent, waardoor de prijs op
59 cent zou moeten komen. De
meerderheid van de leden der Ve-
gin (de overkoepelende organisar
tie) stemde toen voor 8,25 cent.
Een deel was zelfs voor nog min
der. Deze houding is te verklaren
tegenover het feit dat veel bedrij
ven al kampen met miljoenen
guldens onbetaalde rekeninge-
Een prijsstijging als voorgenomen
komt voor een gemiddeld gezin
neer op een meerdere energielast
per jaar van tussen de 350 en 400
gulden. De distributiebedrijven
zullen daardoor alleen maar meer
Topoverleg
over Antillen
DEN HAAG (ANP) - Op korte ter
mijn zal een topoverleg georgani
seerd worden tussen de Neder
landse regering en een delegatie
van de regering van de Neder
landse Antillen. Dit heeft de mi
nisterraad vrijdag besloten naar
aanleiding van een uiteenzetting
van gevolmachtigd minister Cas-
sares over de politieke situatie
op de Antillen. Een en ander
heeft vice-premier Wiegel vrij
dagmiddag meegedeeld na af
loop van het kabinetsberaad.
inningsproblemen krijgen, zo
verwachten zij. Daarom zal de
Vegin in de onderhandelingen
ook op de verhoging van 8,25 cent
blijven staan als „het maximaal
haalbare". De Gasunie wil echter
een flinke optrekking.
Dit zegt nog niet alles over de uit
komst van de nog te houden be
sprekingen, want de uiteindelij
ke beslissing ligt bij de (toekom
stige) minister van economische
zaken c.q. het volledige kabinet.
Nieuw kabinet
Het nieuwe kabinet zal dan kijken
naar een conclusie die op dit ge
bied is getrokken in de stukken
van de informateurs De Koning,
Lubbers en Van Thijn en die nog
steeds geldt. Daar staat dat de
aardgasprijsverhogingen voor de
kleinverbruikers „meer gema
tigd" doorgevoerd zullen wor
den. En verder dat de mogelijk
heid moet worden bezien van een
zogenoemd progressief tarie-
Dat wil zeggen dat een „basishoe-
veelheid" energie tegen een ver
houdingsgewijs lagere prijs
wordt geleverd en het meerdere
„beduidend duurder". Dus: wie
meer gebruikt dan een zeker ge
middelde moet ook meer betalen.
Met deze uitspraken op de achter
grond kan het nieuwe kabinet
dus verzachtende maatregelen
nemen. Welke, dat moet worden
afgewacht.
AALSMEER - Het verwachte
mooie weer van vandaag zal
vele duizenden weer langs de
route doen staan om de
praalwagens van het Aals-
meerse bloemencorso te be
wonderen. Dit jaar is het mot
to "Spelenderwijs". Gister
middag werd in de veilinghal
van Aalsmeer de generale re
petitie gehouden. De foto
toont de praalwagen "Cleo
patra".
ADVERTENTIE
WAGENINGEN (ANP) - De stu
denten in Nederland tonen over
het algemeen weinig bereidheid
Alle Indonesische specialiteiten-gerechten welke wij in ons
restaurant te 's Gravenhage koken, kunt u vanaf DONDER
DAG 3 sept. halen, zowel koud als warm. Tevens heb
ben wij diverse belegde broodjes met Indische vleesge
rechten en broodjes vis, zoals paling, garnalen, haring enz.
WEEKAANBIEDING
DADAR TOMPUL (Indische Foeyong hai)
met rijst en atjar0,05
IKAN BALI (vis in pikante saus)
met sajoer en rijst9,95
NASI RAMES (witte rijst met groenten - -
en twee vleesgerechten),95
(meerpri]s nasi bami goreng) 2,50
AJAM RITJA (kip in pikante saus)
met rijst en groente naar keuze9.95
LOEMPIA ORIENTAL
(vulling van kip, taugé)i 5
BABI PANGGANG (gegrileerd mager
varkensvlees met rijst en atjar1 I 5U
U kunt btj uw bestelling uw voorkeur uitspreken voor meer ot minder "pedis" heetI
Geopend 7 dagen per week van 12.00 tot 21.00 uur.
om actie te voeren tegen de ver
hoging van het college- en in
schrijvingsgeld tot samen 900
gulden. Alleen in Amsterdam,
Utrecht, Maastricht en Wagenin-
gen wordt nog actie gevoerd. Dit
blijkt uit een overzicht in het Wa-
geningse Hogeschoolblad.
Het Landelijk Overleg Grondraden
(LOG), het overkoepelend or
gaan van de studentenorganisa
ties, verwacht dat de acties uit
eindelijk een stille dood zullen
sterven. Het LOG wil de finan
ciële positie van de student nu
vooral op politiek niveau aan de
orde stellen. Over een gezamen
lijke actiestrategie zijn de stu
dentenorganisaties het in LOG-
verband in elk geval niet eens ge
worden.
Sommige universiteiten hebben
mogelijke niet betalende studen
ten gedreigd van bepaalde on
derwijsactiviteiten uit te sluiten.
In andere universiteitssteden be
staat de mogelijkheid tot uitstel
van betaling.
In Amsterdam is vorige week het
bureau inschrijving van de Ge
meentelijke Universiteit twee
dagen bezet gehouden. Aan deze
universiteit hebben ongeveer 700
studenten te kennen gegeven het
collegegeld- vooralsnog te boy
cotten.
V rouwen mogen
's nachts in
fabriek werken
DEN HAAG (GPDl - Er kan nu
spoedig een eind komen a .n het
absolute verbod op nachtai bi id
door vrouwen in fabrieken Mi
nister van sociale zaken Albec'a
cn staatssecretaris van CRM
Kraaijeveld-Wouters (emancipa
tiezaken) hebben de Tweede Ka
mer voorgesteld de Arbeidswet
1919 zodanig te wijzigen dat een
werkgever s nachts ook vrouwe
lijk personeel in fabriek of werk
plaats mag laten werken Voor
andere soorten bedrijven be
stond een dergelijk verbod al
niet.
Als het beoogde kabinet-Van
Agt-II er dan nu toch van
komt, betekent dat een wis
seling van de wacht van een
rijtje WD-prominenten. Dat
is landelijk gezien het gevolg
van de verandering in de po
litieke constellatie Enkele
bewindslieden, onder wie als
belangrijkste Hans Wiegel,
moet dan wat anders. Terug
naar de banken van de Twee
de Kamer, zo lijkt het. Voor
met name Hans Wiegel is dat
een bitere ervaring, want nie
mand beter dan hij voelde
z»ch de afgelopen kleine vier
jaar als een vis m het water
op het ministerie. De rol van
oppositieleider?
Hierboven staat niet voor niets
een vraagteken. Het is name
lijk in het Haagse zo langza
merhand een publiek ge
heim: Hans Wiegel zou er
weinig voor voelen vier jaar
lang het kanon van verbaal
geweld te richten op de
chnstelijk-socialistisch-de-
mocratische monstercoalitie.
Zijn vertrek als Kamerlid
lijkt dan ook voor de hand te
liggen. Wiegel zal - als de ge
ruchten een grond van waar
heid hebben - tussen nu en
twee jaar, vermoedelijk over
twee jaar. uit de Haagse poli
tiek stappen. Hij houdt het
dan voor gezien en wil het
kalmer aan gaan doen.
Het blijkt allemaal nog niet uit
zijn strijdlustige taal die hu
bezigde bij de vorming van
het nieuwe kabinet. Maar
Wiegel heef liever een be
stuurlijke rol dan een politie
ke baan. Het ambt van com
missaris der koningin is voor
een oud-minister van binnen
landse zaken dan ook geen
gekke afsluiting. Wiegels
vooganger, Toxopeus, deed
na Den Haag tien jaar zo'n
klus in Groningen.
Wiegel is al genoemd als com
missaris in Friesland. Dat zit
er evenwel cm neer dan één
reden niet in. In de eerste
plaats is Friesland van ouds
her een CDA-provincie. De
opvolger van Hedzer Rijpstra
is ook al bekend: het is de Al
melose burgemeester
Schneiders, die als commis
saris der koningin in Fries
land Rijpstra's loopbaan let
terlek gaat imiteren. Rijpstra
was immers ook al burge
meester van Almelo. En het
kabinet heeft wat goed te ma
ken bij Schneiders. Hij maak
te namelijk onverhoeds be
kend (wat zeer ongebruike
lijk is) dat hij zijn sollicitatie
naar het burgemeesterschap
van Apeldoorn introk, toen
daar oud-minister Pieter Bee-
laerts van Blokland werd be
noemd. Schneiders schijnt
ook al in kleine kring gezegd
te hebben veel voor Friesland
te voelen. Wat zijn binding
met Friesland kan zijn? Vol
gens Schneiders is dat het
feit dat hij er regelmatig zeilt.
Dan zijn er nog tienduizenden
mensen die deze sport in
Friesland wel eens beoefe
nen. Zij worden daar geen
commissaris zoals Schnei
ders, aan wie het kabinet nog
een ereschuld heeft in te los-
Om nog een reden zal Wiegel
Friesland wel met krygen
D'66 regeert mee en zal niet
de eerste de beste CDA-pro
vincie opeisen voor een D'66-
commissaris. In de eerste
plaats omdat er nog geen
D'66-commissaris is en in de
tweede plaats omdat het
CDA genoeg commisanssen
(en burgemeesters) heeft Het
CDA is overbedeeld Van
daar dat Wiegel al veel
WD'ers benoemde tot bur
gemeester toen hij minister
van binnenlandse zaken was.
Niet ondenkbaar is dat wiegel
zijn intrek over enkele jaren
neemt op het provinciehuis
van Gelderland. Deze baan in
Arnhem wordt nu al gedaan
door de liberale mr. Geertse-
ma die over een paar jaar met
pensioen gaat. Zeker is ech
ter nog mets.
Nieuwste gerucht in Den Haag
is de mogelijkheid dat Gel
derland wel eens „overge
daan" zou kunnen worden
gedaan aan de PvdA, die
daarvoor dan de provincie
Drente zal moeten inleveren.
Als Tineke Schil thuis al of
niet vervroegd opstapt, onge
veer tegelijk met Geertsema,
dan zou Hans Wiegel Drente
wellicht kiezen. De provincie
is webswaar kleiner dan Gel
derland, maar Assen ügt
dichterbij het Friese plaatsje
Ee. waar Wiegel de leukste
dagen in zyn wielerhuis door
brengt.
Deze theorie wordt niet onder
streept door de poütieke kof
fiedikkijkers in Den Haag.
„Dat kan toch niet", zo luidt
de stelhng. „Twee WD-pro-
vincies in het noorden des
lands?"
Wel. Noord-Brabant en Lim
burg en ook nog eens Zee
land hebben CDA-commissa-
nssen. Allemaal aan elkaar
grenzend en allemaal in het
zuiden. En Noord- en Zuid-
Holland hebben allebei een
PvdA-commissaris. Daar kan
het dus ook. Wiegel naar
Drente, zal de mededehng
over een jaar of twee kunnen
zijn.
Een andere kapstok uit de
WD, waarover men be
nieuwd kan zijn, is drs Nebe
Smit-Kroes. Haar verdienste
is het dat de PTTers in Den
Haag en hun directie (u weet
wel, die naar het noorden
moet) weer met elkaar spre
ken. Haar „verdienste" was
ook dat ze de PTTers even
wel geen stap verder in de
richting van Groningen en
Leeuwarden heeft gekregen
De kans dat Nebe Smit-
Kroes de WD-fractie gaat
leiden is niet uit te sluiten en
het wordt een mooie dag als
ze dan namens de fractie ver
snelling van de PTT-opcratie
gaat bepleiten in de Kamer
Uiteindelijk zei ze in januari
1978 in een interview in deze
krant: „Ik maak me sterk
voor de spreiding van de
PTT-directie". Als staatsse-
creatns is haar dat met ge
lukt, misschien heeft ze als
oppositieleidster meer suc-
Vice-premier Wiegel verrichtte donderdag in Breda zijn vermoe
delijk laatste officiële daad. Hxj trok aan een bel, waarmee hij niet
alleen het politiebureau daar opende, maar wellicht ook symbo
lisch zijn ambtsperiode uitluidde.
