Portugal verder naar rechts
Falen Dacko
oorzaak
coup in CAR
Zuid-Afrika: Russen
vechten mee in Angola
TRuii-crisis'' in Spaans kabinet
Pinto Balsemao heeft plannen rond
"Iran krijgt wapens
uit VS via Israël"
'Ophouden met ruzie'
Smaakvolle
keukens naar keuze
ICOATH1BÜ
WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1981
KAAPSTAD (AFP/UPI/Reuter) -
Tijdens de recente Zuidafrikaan-
se interventie in het zuiden van
Angola zijn Sowjet-Russische
militairen gedood en gevangen
genomen, zo heeft de Zuidafri-
kaanse minister van defensie, ge
neraal Magnus Malan. gisteren
meegedeeld. Onder de gedoden
waren officieren, één officier is
gevangen genomen.
Malan zei dat algemeen werd aan
genomen dat de Sowjet-Unie in
direct betrokken was by wat hij
noemde terroristische bewegin
gen. De rechtstreekse betrok
kenheid van Sowjetrussisch mi
litair personeel op lager niveau
bij dergelijke bewegingen is nu
bewezen, zei hij.
De generaal zei dat de meeste troe
pen uit Ngiva zijn teruggetrok
ken. maar dat er vertragingen
zijn doordat er landmijnen op de
wegen liggen en enkele voertui
gen moeten worden gerepareerd.
Hij zei dat er tonnen wapens en
munitie van de Swapo zijn ver
overd.
Hij sprak de Angolese bewering te
gen dat in het gebied gevochten
zou worden. "Angola verminkt
de waarheid opzettelijk voor pro-
pagandadoeleindenaldus de
generaal. In de Namibische
hoofdstad Windhoek zijn vijf
SwaDo-ledpn eearresteerd.
De Kongolese ambassadeur in Lis
sabon. Adriano Sebastiao, heeft
met ingrijpen van de meer dan
15 000 in Angola gestationeerde
Cubaanse militairen tegen dc
Zuidafrikaanse troepen ge
dreigd. Hij zei gisteren dat Zuid-
Afrika in het zuiden van Angola
een pro-westelijke tegenregering
van de guerrillastrijders van de
Unita wil vormen tegen de mar
xistische regering in Loeanda.
Zuid-Afrika wil de zuidelijke
provincies Cunene. Cubango.
Mocamedes en Huila afscheiden
om een buffer te vormen voor de
Swapo-guerrillastrijders, die
voor onafhankelijkheid van Na
mibië vechten.
Angola is een van de nauwste
vrienden van de Sowjet-Unie in
Afrika en beide landen sloten in
1976 een vriendschapsverdrag
voor twintig jaren. Moskou heeft
deskundigen en hulp gestuurd
maar nooit toegegeven in Angola
een militaire rol te vervullen. De
Sowjethulp, die voornamelijk uit
wapens bestaat, gaat voorname
lijk naar Ethiopië en Angola en
ook naar Mozambique en een
aantal kleinere landen. Wanneer
de regeringen van Angola en
Ethiopië militairen nodig had
den kwamen die van Cuba.
De westelijke diplomaten in Mos
kou zeiden dat de S.U. bewezen
heeft zeer bedreven te zijn in het
voorkomen dat adviseurs in ge
varenzones raken. De gevangen
neming van de officier kan. in
dien bewezen, een aanmerkelij
ke slag betekenen voor het pres
tige van de Sowjet-Unie. vooral
omdat Moskou de Verenigde
Staten herhaaldelijk heeft be
schuldigd van inmenging in Afri
ka en daarbij beweerde dat het er
zelf niet bij betrokken was.
In Angola bevinden zich op het
ogenblik naar schatting 1000
Russische en Oostduitse militai
re adviseurs naast de 15.000 tot
19.000 Cubaanse soldaten, zo
heeft een hoge Amerikaanse
ambtenaar gisteren verklaard.
Hij zei niet verrast te zijn over de
Zuidafrikaanse bekendmaking
dat het Zuidafrikaanse leger bij
zijn gevechten in Angola Russi
sche officieren had gedood en
gevangen genomen.
"Wij wisten dat zij in het land wa
ren. We waren er tot nog toe al
leen niet zeker van of zij mee
vochten". zei de ambtenaar. Een
woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie vanbuiten
landse zaken zei dat geen onaf
hankelijke bevestiging van het
bericht van de gevangenneming
van Russische soldaten was ont
vangen. "Maar als het zo is. baart
ons dat meer zorgen", liet hij we
ten.
Achttien zwarte leden van het
Amerikaanse congres hebben
kritiek laten horen op. het veto
van de VS tegen een resolutie in
de Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties. In de resolutie,
die was ingediend door een aan
tal met-gebonden landen, werd
het Zuidafrikaanse optreden in
Angola scherp veroordeeld. Vol
gens de congresleden steunt de
Amerikaanse regering daarmee
indirect racistische en fascisti
sche regimes en zal haar veto de
Russische invloed in Afrika doen
vergroten.
LISSABON (AFP) - De Portugese kabinetsformateur
Francisco Pinto Balsemao heeft gisteren de lijst met
namen van de leden van zijn nieuwe regering aan presi
dent Antonio Ramalho Eanes voorgelegd. Het staats
hoofd zal vandaag zijn oordeel bekend maken. Als dit
positief uitvalt, wordt het nieuwe kabinet eind deze
week beëdigd.
De leider van de sociaal-democrati
sche partij (PSD), die op 25 au
gustus belast werd met de vor
ming van een centrum-rechtse
regering, zei te verwachten dat
de president met de lijst akkoord
zal gaan. Door de instelling van
drie "superministeries" is het
aantal ministers van 18 tot 15 ver
minderd. Behalve acht leden van
PSD telt het kabinet vijf minis
ters van de christen-democrati
sche partij (CDS), een monar
chist (PPM) en een onafhankelij
ke.
Pinto Balsemao leidde ook de vori
ge regering. Hij trad vorige
maand af wegens kritiek van
rechtse zijde in de regerende coa-
Albert Speer
overleden
LONDEN (ANP/AFP/Reuter) -
Albert Speer, minister van
bewapening onder Hitler, is
gisteren op 76-jarige leeftijd
in een Londens ziekenhuis
na een hersenbloeding
overleden. Dat is in het zie
kenhuis meegedeeld.
Speer werd na de Tweede We
reldoorlog veroordeeld tot
een gevangenisstraf van 20
jaar en werd in 1966 uit de ge
vangenis van Spandau ont
slagen.
Albert Speer, die op 19 maart
1905 in Mannheim werd ge
boren, was architect en ont
wierp de gebouwen voor de
rijkspartijdagen van de
NSDAP. Op zijn naam staat
de verbouwing van de Rijks
kanselarij in Berlijn: Na zijn
benoeming tot inspecteur-ge
neraal voor de bouwnijver
heid in de rijkshoofdstad
werd hij belast met Hitiers
plannen voor een groot
scheepse verbouwing van
Berlijn. In 1941 kreeg Speer
een belangrijke taak op het
gebied van het oorlogstrans
portwezen. Begin 1942 volg
de hij de overleden Todt op
als rijksminister voor bewa
pening en oorlogsproduktie
en als inspecteur-generaal
voor het wegennet en voor
water en energie.
In het laatste jaar van de oorlog
kreeg hij het aan de stok met
Hitier omdat hij diens plan
nen voor een volledige ver
woesting van de oorlogsin
dustrie niet deelde. Hij was
toen ook betrokken bij een
aanslag op Hitier.
Speer was in Londen voor een
interview met de BBC.
Iitie van PSD, CDS en PPM.
Toen er niemand kon worden ge
vonden die het van de premier
wilde overnemen, haalden de cri
tici bakzeil. Politieke kringen
verwachtten echter dat het nieu
we kabinet een rechtser beleid
zal volgen dan de eerste regering
onder Pinto Balsemao die het
slechts zeven maanden heeft uit
gehouden.
De CDS-leider Diogo Freitas do
Amaral, die had geweigerd toe te
treden tot het vorige kabinet,
wordt nu vice-premier en minis
ter van defensie met de verant
woordelijkheid voor de organisa
tie voor de bescherming van de
burgerbevolking. De drie "su
perministers" worden de sociaal
democraat Joao Salgueiro (finan
ciën en economische plannen),
zijn partijgenoot Jose Carlos Via-
na Batista (volkshuisvesting,
openbare werken en vervoer) en
de christen-democraat Adolfo de
Mendonca Basilio Horta (land
bouw, visserij en handel). Minis
ter van buitenlandse zaken blijft
de partijloze Andre Goncalves
Pereira, een persoonlijke vriend
van de premier.
Naar van officiële zijde werd ver
nomen, ziet de ministerslijst er
als volgt uit:
- Premier - Francisco Pinto Bal
semao (PSD), 44 jaar.
- Vice-premier en minister van de
fensie - Diogo Freitas Do Ama
ral (CDS), 40 jaar.
- Volksgezondheid en milieuhy
giëne - Goncalo Ribeiro Teles
(PPM), 59 jaar.
- Financiën en economische plan
nen - Joao Salgueiro (PSD), 47
jaar.
- Minister verbonden aan het ka
binet van de premier - Fernando
do Amaral (PSD), 57 jaar.
- Binnenlandse zaken - Angelo
Correia (PSD), 36 jaar.
- Buitenlandse zaken - Andre
Goncalves Pereira (onafh.), 44
jaar.
- Justitie en bestuurshervorming
- Meneres Pimentel (PSD), 52
jaar.
- Onderwijs - Vitor Crespo (PSD),
49 jaar.
- Arbeid - Antonio Queiros Mar
tins (PSD). 36 jaar.
- Sociale zaken - Luis Barbosa
(CDS), 47 jaar.
- Landbouw, handel en visserij -
Adolfo de Mendonca Basilio
Horta (CDS), 38 jaar.
- Industrie, energie en export -
Ricardo Bayao Horta (CDS), 43
STOCKHOLM (GPD/AFP/Reuter) - De IJslandse lucht
vaartmaatschappij Cargo Lux vervoert al sinds ruim een
jaar wapens en reserveonderdelen van Israël naar Iran.
Dit heeft een woordvoerder van de IJslandse regering
bevestigd.
Deze wapens en onderdelen voor
de Iraanse F-4-gevechtstoestel-
len en onder andere Scorpion-
pantserwagens, zijn afkomstig
uit de VS en worden via Frank
rijk aan Israël geleverd. De doua
nedocumenten worden volgens
de woordvoerder in Frankrijk
vervalst, waarna het transport
naar Iran verder door de IJsland
se maatschappij wordt verzorgd.
Dit bevestigt een herhaalde uit
spraak van de uitgeweken Iraan
se ex-president Bani-Sadr in Pa
rijs, die zei dat Israël wapens le
vert aan Iran.
door de regerende Islamitische
Republikeinse Partij (IRP) als
secretaris-generaal van de partij
ter opvolging in die functie van
de vermoorde premier Bahonar,
die ook als secretaris-generaal
der partij fungeerde.
De Iraanse geestelijke leider aya
tollah Chomeini nep gisteren op
tot matiging in de jacht op tegen
standers van het bewind. Na de
aanslag van zondag waren stem
men opgegaan om deze feller te
vervolgen. In Teheran werden
gisterochtend volgens het blad
Ettelaat twee leden van de revo
lutionaire garde gedood als ge
volg van een aanslag.
TRIPOLI (AFP AP) - Vrou
welijke vrijwilligers van de Ly-
bische strijdkrachten marche
ren in Tripoli langs het erepo
dium van kolonel Gaddafi. Zo
vierde Lybië gisteren de twaalf
de verjaardag van de revolutie
met het nodige militaire
toon. Gaddafi nam de gelegen
heid te baat om stevig uit te ha
len naar de Verenigde Staten.
Hij noemde de Amerikaanse
president Reagan een leuge
naar en beschuldigde hem er
van ten onrechte te hebben be
weerd dat Lybië zijn territoria
le zóne had uitgebreid tot 200
mijl buiten de kust.
In augustus schoten twee Ame
rikaanse vliegtuigen tijdens
een marine-oefening twee Libi
sche vliegtuigen neer. Volgens
de Verenigde Staten bevonden
de Amerikaanse machines zich
buiten de territoriale zóne van
Libië. Kolonel Gaddafi waar
schuwde de wereld en vooral
Europa voor een "kernramp"
die zou kunnen plaatsvinden
na een "ernstige confrontatie
tussen Amerika en Libië.
- Cultuur en wetenschappelijke
coördinatie Francisco Lucas
Pires (CDS). 37 jaar.
- Volkshuisvesting, openbare
^ndTor"dTanTemie; Walesa roept op tot eenheid
i president. Verkiezingen voor
WARSCHAU (DPA/UPI/AFP) - De leider van de Poolse vrije vakbond
Solidariteit, Lech Walesa, heeft heel Polen gisteravond via tv en radio
kunnen toespreken. Hij zei, dat het tijd is, dat de regering ophoudt met
het "domme geruzie" en gaat samenwerken met zijn bond om Polen te
redden. Wat wij nu hebben bereikt werd bereikt door confrontatie,
maar wij willen geen confrontatie meer. Er dienen "snel radicale en
constructieve maatregelen" te worden genomen, zo zei Walesa zonder
daar nader op in te gaan.
half uur zendtijd was de enige belangrijke concessie die de
president dienen
binnen uiterlijk vijftig dagen te
worden gehouden. Wel wees de
raad die het land intussen ook
volgens de grondwet bestuurt
gisteren een kandidaat aan voor
het premierschap. Het is de hui
dige minister van binnenlandse
zaken. Hodjatoleslam Moham
mad Reza Mahdavi Kani. Het
parlement zou zich vandaag bui-
gen over de voordracht.
werken en vervoer - Jos*e Viana Gisteren werd ook Hodjatoleslam
Baptista (PSD), 48 jaar. Seyyed Ali Khamenei gekozen Tweemaar
ADVERTENTIE
In de showrooms bij Ico/Athibu
staat de keuken van tiw keuze.
Toegespitst op uw wensen
presenteren wij hier vele klasse-keukens
die even funktioneel als smaakvol zijn
ingericht. Kompleet met inbouw-
apparatuur en tegels voor
vloer en wand.
Ook voor uw specifieke wensen
staan wij klaar om in ons verkoop-
entrum uw keuken-op-maat te
ontwerpen die ook qua prijs voldoet
aan uw budget.
Showrooms geopend:
dinsdag t m vrijdag 9 - 5 uur.
donderdagavond 7 - 9 uur,
zaterdag 9.30 - 1.30 uur of na
afspraak ook 's avonds.
regering tot dusverre deed in de onderhandelingen over de toegang tot
de media, die de bond eist. De onderhandelingen liepen maandag vast,
maar Walesa maakte toch gebruik van het eerste half uur zendtijd. De
bond blijft dreigen met een nationale staking van radio en tv als er geen
bevredigende regeling komt voor de verslaggeving over haar congres
zaterdag in Gdansk. Kort voordat Walesa sprak beschuldigde Solidari
teit. tegengesproken door de regering, de overheid ervan voorbereidin
gen te treffen om zo een natiionale staking van de media te kunnen
breken door nieuwe technici op te leiden en de studio's van radio en tv
te omringen door politie en soldaten.
Voor de tweede maal in zyn po
litieke carrière heeft de presi
dent van de Centraal Afri
kaanse Republiek. David
Dacko. de macht in zijn land
over moeten dragen aan het
leger In 1962 was het de late
re zelfverklaarde keizer Bo-
kassa die hem gewapender
hand uit zijn ambt zette, nu
heeft hij zijn bevoegdheden
overgedragen aan generaal
André Kolinga, chef van de
generale staf van de Centraal-
afrikaanse strijdkrachten.
Toch lijkt het erop dat de
machtsoverdracht deze keer
minder onvrijwillig is dan die
van 1962.
In een verklaring van het Fran
se ministerie van buitenland
se zaken wordt gezegd dat
Dacko om gezondheidsrede
nen tot deze stap is overge
gaan. Dat is vermoedelijk
waar. maar anderzijds slechts
een deel van de waarheid.
Want hoewel de zwaarlijvige
Dacko hartpatiënt is en lijdt
aan chronische verhoogde
bloeddruk, was ook zijn poli
tieke positie verre van ge
zond.
Sinds hij in september 1979
door Franse troepen op de
troon van de bloeddorstige
keizer Bokassa werd gezet, is
Dacko er niet in geslaagd de
rampzalige economische si
tuatie waarin de keizer zijn
land achterliet te verbeteren.
De katoenproduktie waarvan
de Centraal Afrikanen voor
hun inkomsten hoofdzakelijk
afhankelijk zijn, liep zelfs
nog verder terug tot een ni
veau lager dan de produktie
van voor de Tweede Wereld
oorlog.
Ook de diamanthandel, de
tweede pijler van de econo
mie, bleef een zorgenkind.
Het onder Bokassa ontstane
gebruik een derde tot de helft
van de diamantproduktie il
legaal het land uit te voeren,
bleef bijvoorbeeld in stand.
Dit alles veroorzaakte een
groeiende werkloosheid, een
verpauperende bevolking en
dus een nog verder inzakken-
Oppositie
Het laatste jaar groeide, als ge
volg van zijn falend beleid, de
oppositie tegen Dacko. Voor
al de leider van de Beweging
voor de Bevrijding van Cen
traal Afrika, Ange Patasse.
wierp zich op als behartiger
van de belangen van het volk
van Centraal Afrika. Hij wist
de oppositie te bundelen in
een overkoepelende organi
satie waarbinnen zijn bewe
ging verreweg de sterkste is
en behaalde by de presi
dentsverkiezingen van dit
vooijaar 38 procent van de
stemmen tegen Dacko 50
procent. Dit ondanks het feit
dat Patasse gedurende het
bewind van Bokassa met de
keizer samengewerkt heeft.
Na deze verkiezingen, die vol
gens de oppositie frauduleus
verliepen, werd de taal van
Patasse steeds agressiever.
Zo riep hij zijn volgelingen
op de katoenproduktie te
boycotten om het bewind
van Dacko in problemen te
brengen. Hoe wankel de posi
tie van Dacko geworden was
en hoe onzeker hij zich daar
bij voelde, bleek uit zijn reac
tie op de zware bomaanslag
van 14 juli. Hoewel van het
begin af aan duidelijk was
dat deze aanslag op een bio
scoop in de hoofdstad Ban
gui. waarbij drie mensen om
kwamen. het werk was van
een od Libië georiënteerde
extremistische splintergroe
pering, verbood Dacko on
middellijk alle oppositiepar
tijen en kondigde de staat
van beleg af.
Bij deze onzekerheid speelde
de machtswisseling van dit
vooijaar in Frankrijk een gro
te rol De regering-Giscard
d'Estaing, die immers verant
woordelijk was voor het op
nieuw aan de macht komen
van Dacko, was hem een be
langrijke steun in de rug Het
inmiddels aan de macht ge
komen socialistische kabinet
is veel minder geneigd zich
met de interne politiek van
haar voormalige kolonies te
bemoeien.
Dit bleek ook direct na de aan
slag van 14 juli. Hielpen de
nog steed in Bangui geleger
de Franse troepen tydens de
verkiezingen van maart nog
mee relletjes de kop in te
drukken, nu kregen zij het
consigne in de kazernes te
blijven.
Gezien deze onzekere situatie
komt de machtswisseling in
Bangui niet onverwacht. De
aftakeling van Dacko, zowel
lichameljk als politiek,
schiep een gevaarlijk machts
vacuüm in Centraal Afrika.
Door de neutrale opstelling
van de Franse regering groei
de de kans op een openlijke
gewapende strijd tussen de
leden van de oppositie en van
de regeringspartij. Vooral de
beweging van Patasse ge
droeg zich al enige tyd als
een staat in de staat De oppo
sitieleider zelf woont in een
door zyn privé-leger bewaak
te burcht even buiten Ban
gui.
Dc laatste tijd gingen boven
dien geruchten dat Patasse
steun zocht bij de Libische
kolonel GadhafTi nadat po
gingen om de nieuwe Franse
regenng voor zyn karretje te
spannen mislukt waren.
De angst dat de Libische kolo
nel via Patasse zou proberen
net gat dat Dacko langzamer
hand liet vallen op te vullen,
is vermoedelyk de achter
grond van de huidige staats
greep. Het leger - tydens het
regime van Bokassa van al
zijn topofficieren ontdaan - is
de laatste twee jaar met Fran
se hulp weer opgebouwd.
Dat betekent dat de officie
ren, die door buitenlandse
waarnemers als efficient en
gematigd worden omschre
ven. vermoedelyk dichter by
de politieke groepering van
Dacko staan dan bij de oppo
sitie. Bovendien i» de Franse
invloed binnen de stryd-
krachten uiteraard nog groot,
zodat het Elysee mogelyk
meer met de huidige machts
wisseling te maken heeft dan
blijkt uit de heftige ontken
ning van de Franse minister
van defensie Hernu.
Chris Kijne.
MADRID (AFP/DPA) - Twee nieuwe minis
ters voor het Spaanse kabinet hebben giste
ren ten overstaan van koning Juan Carlos
hun ambtseed afgelegd na het aftreden in de
nacht van maandag op dinsdag van de mi
nister van justitie, Francisco Fernandez Or
donez. Pio Cabanillas (59). tot nu toe minis
ter van algemene zaken, is benoemd als mi
nister van justitie, en Matias Rodriguez In-
ciarte (33), tot nu toe staatssecretaris van al
gemene zaken, is benoemd tot minister voor
deze sector.
De regering moet nog een vervanger benoe
men voor Inciarte als staatssecretaris en ook
nog de vacatures vervullen van de vijf
staatssecretarissen en onderstaatssecretaris
sen op het ministerie van justitie die /ijn af
getreden uit solidariteit met Ordonc/ Ko
ning Juan Carlos is in verband met dc "mi-
ni-cnsis" van vakantie teruggekeerd naar
Madrid
Het terugtreden van "Paco" Fernandez Ordo
nez, die tot de sociaal-democratische, pro
gressieve vleugel van de unie van het een
trum. UCD, behoort, zou kunnen leiden tot
verscherping van de reeds lang sluimerende
interne crisis in de regeringspartij Ordonez
stelde de belangrykc wetten tot belasting
hervorming in invoering van de echtschei
ding op. In zyn ontslagbrief roerde hij ook
"de ruk naar rechtv in dc UCD aan waarte
gen de regeringsleider niet energiek zou zyn
opgetreden.
De 50-jange advocaat en ervaren politicus die
al onder het Franco-regime geen geheim van
zijn democratische overtuiging opvattingen
maakte, uitte de laatste tyd ook bedenkin
gen tegen de voorgenomen toetreding op dit
tijdstip tot de NAVO en de invoering van
televisie door particuliere zendgemachtig
den in Sparye
