Bondsrepubliek
niet langer
modelkind VS
Socialisten
veroordelen
invoering
neutronenbom
Nieuwe postcode bezorgt Amerikanen hoofdpijn
Idylle voorbij
Giiei'illa-
strijders
El Salvador
"terroristen"
Harder standpunt
Poolse regering
Libië stuurt wapens
naar Zuid-Libanon
ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1981
BUITENLAND
(Van onze correspondent)
WASHINGTON - Nederland heeft
al enige tijd zijn postcode - de
Verenigde Staten hebben al ge
ruime tijd de 'Zipcode'. Een zoef-
nummer van vijf cijfers, dat snel
le bestelling van brieven beoogt,
maar niet altijd lijkt te helpen.
Een stroom van klachten over de
Amerikaanse Postal Service heeft
niet alleen gezorgd voor een reeks
particuliere bedrijven die rappe
aflevering garanderen, maar
noopte tevens tot verbetering.
Daar wordt nu naar gestreefc
met de f
maar liefst negen cijfers uit te
breiden postcode.
Dat heeft vergaande consequenties.
Er moet voor 887 miljoen dollar
aan nieuwe machines worden ge
kocht, die getikte en geschreven
cijfers kunnen lezen en die dan
een zelfde streepjespatroon als
waarmee supermarkten hun pro-
dukten soms aanduiden, op de en
veloppe drukken voor weer ande
re machines elders. Er komen
vanwege een fijnere verdeling
meer dan 500 maal meer num
mers dan vroeger: dat worden er
dan 21 miljoen, te vinden in een
boek van 40.000 pagina's.
Vandaar dat er een speciaal tele
foonnummer komt waar men kos
ten vrij navraag kan doen, als mn
tante een briefkaartje wil zenden.
Die dienstverlening gaat in de
eerste drie jaar zo'n 15 miljoen
dollar kosten.
De voorbereidingen voor alle wijzi
gingen zijn al in 1975 begonnen
en voordat alles goed werkt wordt
het wel 1983. Politieke partijen,
lobby-organisaties, handelson
dernemingen en anderen die ge
bruik maken van adreslijsten
voor bulkpost, zijn inmiddels wel
begonnen met het bijwerken
daarvan. Daar staat een kor-
tingsprem ie op. maar het kost per
adres toch wel een cent of twee
schatten de posterijen. Gegeven
de verpletterende hoeveelheden
reclamebrieven die de gemiddel
de burger in de Verenigde Staten
ontvangt, loopt dat tot enorme
sommen op.
De voordelenDe machines die nu
worden gebruikt, verwerken 1850
poststukken per arbeidsuur - de
nieuwe kunnen aantallen van
4000 tot 10.000 aan. De 106.5 mil
jard poststukken die in 1980 wer
den verstuurd, zouden de poste
rijen hebben kunnen afleveren
met 15.000 man minder personeel.
De kosten overtreffen dan ook. zeg
gen de posterijen althans, geens
zins de baten; integendeel. Boven
dien gaat het vooral om de zaken-
post. die 84 procent uitmaakt van
het aanbod, een aanbod dat m de
toekomst nog zal stijgen. Particu
liere brieven zonder 'zoefnum
mer' worden niet vertraagd, heet
het. doch er zijn desondanks veel
twijfelaars die onder meer niet
geloven in een sterk stijgend
postaanbod. Elektronische post
en concurrentie uit de praticulie-
re sector zouden in betekenis wel
gaan toenemen.
Dit voorjaar publiceerde
het Duitse bureau voor
opinie-onderzoek In-
fratest een rapport,
waaruit bleek dat 69
procent van de West-
duitse bevolking wenst
dat de Bondsrepubliek
samen met andere Eu
ropese staten in con-
flictgevallen "bemid
delt", ook als de Ameri
kanen daarover ont
stemd zouden zijn.
Slechts 26 procent van de
bondsburgers is voor een
"onvoorwaardelijke" navol
ging van de buitenlandse po
litiek van de Verenigde Sta
ten. 52 procent keurt zoveel
vazallentrouw af
Dat te accepteren valt de Ame
rikanen vooral moeilijk, zegt
de journalist en Amenka-dcs-
kundige Richard Kiessler.
omdat de Duitsers jarenlang
als "model-kinderen" van het
westelijk bondgenootschap
golden. "Anders als bij ande
re bondgenoten waren de
Verenigde Staten bij de Duit
sers aan totale overeenstem
ming gewend. Voor de na
oorlogse Westduitsers was
Amerika immers een toon
beeld van sterkte en goed
heid. De Verenigde Staten
werden, wat de schrnv r
Gunter Grass achteraf een
"blindelings-verhouding"
noemt, tot een vervangend
vaderland van een hele gene
ratie".
Nu. ruim 35 jaar na het einde
van de Tweede Wereldoorlog,
lijkt er een einde aan deze
welhaast te idyllische relatie
te zijn gekomen. In de
Bondsrepubliek worden de
protesten tegen Amerikaanse
middellange-afstandsraket
ten en tegen de bouw van de
neutronenbom sterker, er
wordt gesproken over 'Yan-
kee-imperialisme". er heerst
twijfel aan de vredeswil van
de regering-Reagan
Het Amerikaanse weekblad Ti
me wijdde onlangs een titel
verhaal ("West-Duitsland.
Moment van angst") aan de
Bondsrepubliek en Melde
verbitterd vast dat het onder
de Duitsers niet langer onom
streden is dat de Verenigde
Staten in laatste instantie de
garantie voor hun nationale
veiligheid vormen. Ameri
kaanse correspondenten in
Bonn klagen erover dat "anti-
Amehkanisme in de Bonds
republiek de norm is gewor
den en niet meer de uitzonde
ring".
Kritiek
Dat is moer dan overdreven. In
werkelijkheid is er bij het
overgrote deel van de bevol
king en de politici geen spra
ke van Mn pure anti-sti m
ming tegen Amerika. Er is
wel kritiek op de Verenigde
Staten, maar dat is iets an
ders. Zoals de geprofileerde
tegenstander van het NAVO-
besluit over de middellange
afstandsraketten, het SPD-
partijbestuurslid Erhard Ep-
pler. het uitdrukt "Als ik te
gen de politiek van Begin
ben. ben ik toch nog geen an
tisemiet".
Het is waar. in de Bondsrepu
bliek wordt meer en meer
kritiek op de politiek van de
Verenigde Staten onder Ro
nald Reagan geuit Maar
daarbij moet niet worden ver
geten dat het al eerder tot
botsingen tussen Bonn en
Washington is gekomen De
"Oostpohtiek van de toen
malige bondskanselier Willy
Brandt en diens minister van
buitenlandse zaken Walter
Scheel, zorgde voor argwaan
in Amerika En onder Kea-
gans voorganger Jimmy Car
ter braken regelrechte ruzies
uit tussen de Verenigde Sta
ten en de Bondsrepubliek,
onder meer over het Duits
Braziliaanse verdrag met be
trekking tot de bouw van
atoomreactors in dat Zuida
menkaanse land. Kanselier
Helmut Schmidt wond zich
destijds voortdurend op over
de zigzaggende buitenlandse
politiek van Carter en diens
rvfn n|
Maar sinds de conservatief
Reagan in het Witte Huis
woont, is er by veel Duitsers
een gevoel ontstaan dat diens
herbezinning op een "sterk
Amerika" mogelijk ernstige
gevolgen voor Europa en in
het bijzonder de Bondsrepu
bliek kan hebben. Het gevoel
namelijk wellicht in riskante
avonturen te worden gestort
zonder daar iets tegen te kun
nen doen Zelfs kanselier
Schmidt, die de verontruste
Westduitse reacties op het
Amerikaanse besluit de neu
tronen bom te produceren
"overdreven noemde, en
voor de televisie verklaarde
dat "men niet moet doen als
of alleen de Amerikanen de
wapenwedloop bevorderen",
heft een waarschuwende vin
ger richting Washington
"Veiligheid"
Schmidt in zijn vakantiever
blijf aan de Noordduitse
Brahmsee: Ik vind dat wij
onze Amerikaanse vrienden
de raad moeten geven, voort
durend na te gaan wat de uit
werking van daar verkondig
de politieke uitspraken op de
volkeren van Europa is. Het
mag er niet op uitlopen dat
op een dag de Italianen en de
Hollanders, de Scandinaviers
en de Duitsers, geloven dat
de Sowjet-Unie eerder bereid
is tot onderhandelingen en
eerder bereid is haar bewape
ning te reduceren dan de ei
gen bondgenoten. Het is dus
noodzakelijk dat de Ameri
kaanse politiek, de Ameri
kaanse publiciteit, maar ook
hun medespelers in Europa
- daartoe behoren belangrij
ke delen van de CDU-CSU-
oppositie in Bonn - leren dat
het er niet op aankomt de
mensen in Europa banger te
maken, maar dat hen veilig
heid geboden moet worden
voor toevalligheden die in de
toekomst kunnen optreden".
Angst van steeds meer Duitsers
voor een atoomoorlog, waar
door in eerste instantie Duits
land (Europa) wordt getrof
fen. is de voornaamste bron
van kritiek op de "machtspo
litiek" van de Amerikaanse
superpartner. De zeker niet
uitgesproken linkse burge
meester van Bremen, de so
ciaal-democraat Hans Kosch-
nick "Met veel mensen maak
ik mu er zorgen over dat door
de bouw van het neutronen
wapen een nieuwe bewape-
ningsgolf op gang kan wor
den gebracht
Koschnick. die tevens voorzit
ter van de veilighcidscom-
missie bij het SFD-bestuur
is, heeft zijn handtekening
gezet onder een oproep van
de Bremer SPD tegen de sta
tionering van neutronenwa
pens op Duitse bodem en
voor ontwapening in Oost en
West.'H(j zegt: "Ik weet dat
bepaalde lieden mij nu anti-
Amerikanisme zullen verwij
ten. maar dat noem ik een
schandaal. Ik denk niet in
Russische patronen, maar ik
veroorloof mij in Europese-
en Westduitse patronen te
denken".
Somber
De Westduitse minister van
buitenlandse zaken en voor
zitter van de liberale party
FDP. Genseher. heeft vorige
week een zogenaamd Euro-
pa-initiatief ontplooid dat.
met het oog op de verhou
ding tussen Europa (en dus
de Bondsrepubliek) en Ame
rika opmerkelijk was en gek
genoog nauwelijks aandacht
in de media heeft gekregen.
Genseher. die door zyn me
debestuurslid Borm wordt
beschuldigd van 'onvoor
waardelijk trouw" aan Was
hington. stelt voor. een Euro
pese raad voor veiligheids
vraagstukken op te richten.
Waarom? Omdat Duitse en
Europese burgers volgens
Genseher verwachten dat in
een steeds dreigender we
reldsituatie hun veiligheids
belangen concreter worden
behandeld Dat komt er dus
op neer dat Hans-Dietrich
Genseher vindt dat er wel de
gelijk verschil bestaat tussen
de belangen van Europa «en
uiteraard West-Duitsland) cn
die van Amerika.
FDP-secretans-generaal Ver
heugen zei op een persconfe
rentie dat het natuurlyk niet
de bedoeling van Genseher
is. het NAVO-bondgenoot-
schap als het ware op te split
sen in twee gelykwaardige
blokken: Europa en Ameri
ka Maar Genschcrs initiatief
toont niettemin aan, dat een
toekomstvoorspelling over
de Amerikaans-Europese
Duitse) betrekkingen som
berder uitvalt dan officiële
kringen willen doen geloven
HANS AMESZ
Haig: veel
te bespreken
niet Rusland
WASHINGTON (Reuter) -
Alexander Haig heeft met
zijn Sowjet-collega Andrei
Gromyko heel wat te bespre
ken als beide ministers van
buitenlandse zaken elkaar
eind september voor het
eerst treffen. De Sowjet-Unie
lijkt tot het inzicht te zijn ge
komen, dat een interventie in
Polen haar belang niet dient.
Dit heeft de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse za
ken gisteren verklaard.
Als onderwerpen van gesprek
met Gromyko zei Hai te den
ken aan de omstandigheiden
waaronder de Verenigde Sta
ten en de Sowjet-Unie tussen
half november en half de
cember over de middellange-
afstandsraketten gaan onder
handelen. Voorts de proble
men die Washington veront
rusten: Afghanistan. Cam
bodja. de neiging tot inter
ventie in de derde wereld het
zij rechtstreeks hetzij via tus
senpersonen, handel en een
groot aantal bilaterale proble-
KOPENHAGEN (ANP) Leidende vertegenwoordigers
van de sociaaldemocratische partijen van Noord- en
West-Europa hebben zich tijdens een tweedaags beraad
in de Deense hoofdstad Kopenhagen eensgezind uitge
sproken tegen de invoering van het neutronenwapen.
Uit het tijdstip waarop de Verenig-
de Staten de produktie van het
neutronenwapen bekendmaak
ten, zonder consultatie met de
NAVO-bondgenoten, blijkt dat
er iets schort aan de bereidheid
van de Verenigde Staten tot een
dialoog met West-Europa. De
deelnemers aan het beraad me
nen dat invoering van het neu
tronenwapen de drempel voor
een nucleair conflict verlaagt.
Deelnemers aan bijeenkomst in
Kopenhagen, die gisteren werd
afgesloten waren vertegenwoor
digers van de sociaaldemocrati
sche partijen van Noorwegen,
Denemarken. Nederland, België
en Luxemburg, die in het kader
van deze 'Skandilux-groep' gere
geld informeel overleggen over
wapenbeheersing. De delegatie
van de Partij van de Arbeid be
stond uit de heren Van der Stoel,
Stemerdink. De Vries en Van
Traa. De Westduitse SPD en de
Engelse Labour-partij hadden
als waarnemers Egon Bahr en
Michael Foot gestuurd. Voor de
volgende bijeenkomst, in okto
ber in Amsterdam, zullen voor
het eerst ook de Franse socialis
ten als waarnemers worden uit
genodigd.
Hinckley:
onschuldig
WASHINGTON (UPI) - John W
Hinckley jr. (26) heeft gisteren
voor de rechtbank in Washing
ton gezegd dat hij 'niet schuldig'
is aan de aanklacht dat hij heeft
geprobeerd president Reagan te
doden en drie andere mannen li
chamelijk letsel heeft bezorgd.
President Reagan werd op 30
maart in de borst geschoten,
maar na longchirurgie herstelde
hij snel. Hij bracht twaalf dagen
in een ziekenhuis door.
Van de drie mannen die bij de aan
slag gewond werden, ligt de
perschef van het Witte Huis, Ja
mes Brady, nog steeds in het zie
kenhuis.
WASHINGTON (AP) - De Ameri
kaanse minister van buitenland
se zaken Alexander Haig heeft
gisteren gezegd dat de linkse
guerrillastrijders in El Salvador
hun taktiek hebben gewijzigd en
nu "regelrecht terrorisme" be
drijven. waarvan onschuldige
burgers de voornaamste slacht
offers zijn.
Op een persconferentie in Was
hington zei Haig dat de Verenig
de Staten de regering van El Sal
vador zullen blijven steunen.
Vooral met het oog op wat hij
een recente toeneming van de
door Cuba geleverde bystand
aan de guerrillastrijders noemde.
Haig liet doorschemeren geen re
kening te houden met een spoe
dige terugtrekking van de onge
veer 40 Amerikaanse militaire
adviseurs in El Salvador. "Uiter
aard kun je geen eenzijdige voor
waarden scheppen en degenen
die de problemen veroorzaken
met hun activiteiten laten door
gaan" zei Haig.
Hij zei dat de verandering van tac
tiek, van omvangrijke grondope-
raties naar terrorisme, erop wijst
dat de vorige strategie heeft ge
faald. "Zij zijn nu overgegaan tot
iets. waarbij do belangrijkse
slachtoffers van hun activiteiten
onschuldige burgers zijn", aldus
Haig. "Deze pogingen zijn erop
gericht de voedseldistributie en
de landelijke electriciteitsvoor-
ziening te ontwrichten"
Media geen speelbal
De deelnemers pleitten ook voor
een spoedige hervatting van het
Russische-Amerikaanse SALT-
overleg, over de beperking van
de strategische bewapening,
waarbij ook Europa een aanzien
lijke inbreng zou kunnen heb
ben. Voorts dringen ze aan op
een spoedig begin van de Rus-
sisch-Amerikaanse besprekin
gen over een beperking van de
eurostrategische raketten: de
Cruise- en Pershing-raketten
voor Westeuropa en de SS-20 ra
ketten in de Sowjet-Unie. Vol
gens conferentiekringen is de
Skandilux-groep eensgezind
voorstander van de zogenaamde
'nul-optie': tegenover het niet
plaatsen van de eurostrategische
raketten in West-Europa zou dan
een aanzienlijke vermindering
van het aantal Russische SS-2Ó
raketten moeten staan.
Volgens de woordvoerder van de
Deense sociaaldemocraten. Las-
se Butz, hebben de deelnemers
zich unaniem uitgesproken voor
een militair evenwicht in Euro
pa. Ze hebben ook grote belang
stelling voor de discussie over
een kernwapenvrije zone in
Noord-Europa. De sociaal-demo
craten zouden graag zien dat de
Sowjet-Unie haar voorstellen
over het Russische aandeel in de
ze denuclearisering van Noord-
Europa nader preciseert. Er be
staat met name onduidelijkheid
over de vraag of de Russen ook
bereid zijn het Kola-schiereiland,
waar belangrijke militaire bases
en havens liggen, te betrekken in
zo'n kernwapenvrije zone. De
deelnemers beklemtonen voorts
dat de leden van het Atlantisch
bondgenootschap op het gebied
van de defensiepolitiek niet hun
eigen weg mogen gaan, maar in
bondgenootschappelijk verband
moeten handelen. Alle zeven
partijen hebben zich in Kopen
hagen voorstander betoond van
het lidmaatschap van de NAVO.
ZURICH - Deze koptelefoon van gigantisch* grootte vormt de blikvan
ger van een internationale radio- en televisieshow in de Zwitserse stad
Zurich Aan muziek ontbreekt het niet bij dit bijna vijf meter hoog
bouwsel.
WARSHAU (AP) - De autoriteiten
in Polen hebben gisteren de vak
bqnd Solidariteit gewaarschuwd
dat de Poolse radio en televisie
deel uitmaken van een systeem
dat door het Warschau-pact ge
bruikt wordt. Juist hierom mag
Solidariteit de massamedia niet
tot een speelbal van partijstrijd
maken, aldus het regerings
standpunt.
Deze uitlatingen worden be
schouwd als een harder stand
punt van de regering tegen de eis
van Solidariteit om zendtijd. De
onderhandelingen hierover moe
ten één dezer dagen van start
gaan. Oorspronkelijk was van
daag als vaststaande dag geno
men. maar een politieke com
mentator voor de televisie ver
klaarde dat "in de verziekte sfeer
van dreigende protest-a< I 1 l n
chantage door stakingen" de re
gering, die van goede wil is. niet
tot onderhandelingen kan ko-
De commentator beschuldigde So
lidariteit er van een "intimidatie
campagne" te voeren tegen jour
nalisten. Volgens hem is Solida
riteit uit op een controle van de
vakbond op de media. Deze eis
zou worden ondersteund door
medewerkers van de door de
staat gecontroleerde radio en tv.,
die het werk willen neerleggen
en zouden willen "inbreken" in
het bestaande net om eigen leu
zen uit te zenden.
"Er is in de hele wereld geen enke
le staat die het goed zou vinden
dat de vakbonden de toon van de
uitzendingen zouden gaan bepa
len". aldus de televisie-toe
spraak.
Belasting
De onafhankelijke bond van vrije
boeren in Polen. "Solidariteit ten
plattelande". heeft zyn ongeveer
twee miljoen leden opgeroepen
geen belasting aan het rijk meer
te betalen.
In een verklaring staat dat de boe
ren op deze wijze moeten protes
teren tegen de weigering van de
overheid om een akkoord in wer
king te stellen ri.it zi| op 17 au
gustus met het ministerie van
landbouw hebben gesloten.
Krachtens dit akkoord komt geld
dat de boeren aan de staat beta
len voor een deel terecht in een
fonds voor de ontwikkeling van
de landbouw. Voorts voorziet het
akkoord in zelfbestuur op het
platteland, gegarandeerd door
democratische verkiezingen op
het niveau van 'Volksraden' (col
leges van B en W).
MOSKOU Een 74-jarige Russische vrouw, Natalya (rechts) en haar zoon, Vasily Nazarov (54) verlaten de
Amerikaanse ambassade in Moskou. Dit enkele uren nadat ze gisteren het terrein van de ambassade tn volle
vaart met hun auto waren opgereden.
Volgens functionarissen van de ambassade wilden de twee Russen slechts "klachten" bespreken met de Amerika
nen en wilden zij geen asiel aanvragen. Zij verklaarden niets voor de twee Russen te kunnen doen als zij het
terrein weer zouden verlaten. Na het incident werd de ingang door de Russische politie afaeslnten
WASHINGTON (AP) Libië heeft
nieuwe voorraden wapens en
munitie van Russische makelij
naar de Palestijnse guerrillastrij
ders in Zuid-Libanon gestuurd.
Dit is uit Amerikaanse en Israëli
sche bronnen vernomen.
Amerikaanse regeringsfunctiona
rissen verklaarden bezorgd te
zijn over de leveranties, omdat
daarmee de wapenstilstand van
24 juli die een eind maakte aan
de 15 dagen durende gevechten
tussen Israël en Palestijnse een
heden, in gevaar zou kunnen ko-
Volgens de bronnen bereiken de
wapens Zuid-Libanon via Syrië
en zijn de wapens afkomstig uit
Oost-Europa. Zuid- en Noord-Je-
men en Libië. Israël schat dat Li
bië vanaf maart tot het bestand
van juli de Palestijncn heeft
voorzien van ongeveer 30 Howit
zers en rond de 30 raket-lanceer-
inrichtingen. Syrië cn andere le
veranciers hebben dit aantal ver
hoogd tot ongeveer 40 Howitzers
en 50 lanccerinrichtingen.
Een Israëlische functionaris ver
klaarde dat Libië direct na het
bestand zijn leveranties aan de
Palestijnen heeft hervat. Volgens
hem hebben de Libiers dagelijk
se vluchten naar Syrië uitge
voerd met Russische veld- cn
luchtafweergeschut. Vanuit Sy
rië zou dit materieel naar Zuid-
Libanon zijn vervoerd. Volgens
de functionaris hebben de Li
biers twee weken geleden de Pa
lestijnen ook over zee bevoor
raad. Amerikaanse regerings
functionarissen noemen deze
laatste berichten echter onwaar
schijnlijk.
Hoessein
streeft naar
conferentie
PARIJS Koning Hoessein van
Jordanië heeft gisteren bij
Frankrijk en de EG aangedron
gen op streven naar een confe
rentie over het Midden-Oosten.
Washington en Moskou zouden
moeten meedoen aan een confe
rentie ter regeling van het Ara-
bisch-Israelische conflict, aldus
Hoessein in een vraaggesprek
met het dagblad Le Monde
Aan zulk een conferentie zouden
verder de Palestijnen. Israel en
alle Arabische landen die bij het
conflict betrokken zijn moeten
deelnemen.
De Jordaanse koning zei tegen Le
Monde: "Frankrijk en West-Eu
ropa zouden hun invloed moeten
aanwenden voor een internatio
nale conferentie die leidt tot een
definitieve regeling van het Ara-
bisch-Israelische conflict"
