Oppenheimer
'laatbloeier"
Kerkdiensten
eaanass»
Tweede boek net klaar, derde op stapel
Even stilte in een drukke week
Dominee kan
z'n lol op...
ATERDAG 29 AUGUSTUS 1981
LEIDEN— Zeven mensen hebben dr. Oppenheimer (75), oud-universiteitspredikant,
laten weten, dat zij hem willen helpen bij het tikken van het manuscript van zijn
tweede boek. De oproep van vorige week in een Leiderdorps kerkblad heeft wel
resultaat gehad. Met één van hen heeft hij nu een afspraak gemaakt; de anderen
houdt hij 'achter de hand' voor het geval het overtikken stagnatie zou oplopen. De
uitgever, het Boekencentrum in Den Haag, wil de tekst uiterlijk 15 september heb
ben, omdat het boek nog in het najaar moet verschijnen. Door het hartinfarct dat
hem een paar maanden geleden trof en waarvan hij nu langzaam herstelt was dr.
Oppenheimer niet in staat het manuscript eerder te voltooien.
Zijn tweede boek dus. En dat zo
kort na de verschijning (eind
1979) van het eorste. dat al m
december vorig jaar aan de
tweede druk toe was. Het the
ma van het eerste boek - de
handhaving van vrijheid en
morele integriteit in de tijd
van catastrofen, en de moge
lijkheden en grenzen van ver
zet - wordt in binnen- en bui
tenkerkelijke kring druk be-
sproken.
De goede ontvangst van dit 'ge
sprek' van Oppenheimer met
een groot aantal 'tijd- en weg-
genoten' zal voor de uitgever
zeker aanleiding zijn geweest
om hem te vragen, zijn voor
dracht voor de hervormde
predikantenvergadering in
april van dit jaar over kerk
en christen-zijn in een atheïs
tisch tijdperk in boekvorm uit
te werken. Dat betekende wel.
dat de auteur het werken aan
een ander boek over liefde
en huwelijk moest opschor
ten. Als zijn gezondheid hem
dat toestaat, zal dat dan zijn
derde boek worden.
Angst
De constatering dat zich in zijn
bejaardheid een verbazing
wekkende schrijfdrift van
hem heeft meester gemaakt,
doet Oppenheimer relative
rend af met een verwijzing
naar zijn artikelen. Wel zon
honderd bij elkaar. Hij heeft
altijd de pen gehanteerd.
Voor Hervormd Nederland,
de Waagschaal. Kerk en
Theologie. Wending, Woord
en Dienst en nog meer van die
bladen. Maar tot een boek
was het nog niet gekomen. En
ah de uitgever het hem 'niet
had gevraagd, zou die ont
moeting met tijdgenoten -
een 'verhulde autobiografie',
zo typeerde de studentenpre
dikant Zuurmond (Delft) Op-
penheimers debuut - naar
alle waarschijnlijkheid nooit
zijn gedrukt.
De schrijver zelf: "Ik had er een
zekere angst voor. Er worden,
ah je dat zo hoort, zoveel ma
nuscripten teruggestuurd
omdat een uitgever ze onge
schikt vindt. Ik heb ook nooit
gedacht, dat mijn eerste boek
zo'n onthaal zou krijgen. Het
is toch geen boek voor de een
voud igsten. Ik schrijf het suc
ces hieraan toe. dat hier tijd
genoten aan Jiet woord zijn
en dat ik af en toe ook iets
over mezelf vertel om mijn be
trokkenheid met hen te laten
Verstaanbaar
Oppenheimers tweede boek is
ook een tijdsbeeld. De eerste
titel is een vraag: 'De kerk bij
de tijd. builen de tijd. tegen
de tijd?' De ondertitel vat de
inhoud pakkend samen:
'Kerk-zijn. christen-zijn in
een atheïstisch tijdperk'. Het
bevat zijn uitgewerkte voor
dracht op de predikantenver
gadering, aangevuld met
vragen, reacties, de discussie
en een uitvoerige documenta
tie.
Zonder op de finesses in te
gaan, wilde dr. Oppenheimer
mij toch al iets zeggen over
de hoofdlijnen.
Het boek bevat acht compo
nenten, waarvan de vraag
naar God en naar het bestaan
van God de eerste is.
"Het antwoord op die vraag
moet verstaanbaar zijn voor
de sceptische mens van deze
tijd", vindt Oppenheimer.
Het gedeelte over Jezus (2)
spitst zich toe op de vraag
wie hij werkelijk was en hoe
de kerk hem de eeuwen door
heeft verkondigd.
Bij het punt over het Schriftge
zag (3) brengt Oppenheimer
ook het recente rapport van
de gereformeerde synode
over de aard van dat gezag -
welk geschrift de Leidse
hoogleraar Berkhof een
'wonder' heeft genoemd - ter
sprake.
Wat de ethiek betreft beperkt
de schrijver zich tot het
'jeugdprobleem' (4): rellen,
seks, huwelijk. Zijn terloopse
zin op de predikantenverga
dering in Utrecht dat de kerk
in deze tijd het monogame
huwelijk moet gaan verdedi
gen heeft her en der nogal
aandacht getrokken. Oppen
heimer verheugt zich daar
over. "Het huwelijk is geen
wegwerpartikel. De kerk
mag omdat zij in het verleden
door moralisme en- seksangst
fout was. het cultuurverval
op dit punt nü niet negeren"
Kwaad
Na een blik op de bestemming
DR. OPPENHEIMER schrijven voor meclevenden en 'buitenstaanders'
i de i
(5) en de
mene (6) - die een periode
van stilstand doormaakt -
vraagt Oppenheimer aan
dacht voor het 'kerkpro-
bleem' (7). Hij zou willen, dat
de kerk meer geld investeer
de in missionaire actie dicht
bij, zending in eigen land
dus. Zending en diakonaat
zouden zich daarop meer
moeten instellen.
Oppenheimer schroomt niet. het
op te nemen voor de predi
kanten. Inkrimping en ophef
fing van predikantsplaatsen
stuit bij hem op gemotiveerd
verzet. "Waar een predikant
is, daar vormt zich een ge
meente".
Het slot van het boek raakt een
gevoelige snaar in het tradi
tionele geloofsdenken over
'God en het kwaad in de we
reld'. "Het oude antwoord is.
dat God het kwaad toelaat of
zelfs wil. Dat betekent dan,
dat God op een of andere ma
nier medeplichtig zou zijn
aan het kwaad". Oppenhei
mer probeert een andere weg
te gaan. Een 'theologie na
Auschwitz'.
Inspanning
LEIDEN- Volgende week donder
dag wordt het wekelijkse avond
gebed in het koor van de Hoog
landse kerk hervat. Het begint
om kwart over 7 en duurt niet
langer dan een half uur.
Dit avondgebed is - vorig seizoen,
na de heropening van de Hoog
landse kerk - begonnen als een
hervormd initiatief. Dominee
Lamping, voorzitter van de cen
trale kerkeraad: "Dat kon moei
lijk anders. We moesten met deze
kerk, ook in de week, wat doen.
Op zo korte termijn kon alleen
met de eigen collega's overleg
worden gepleegd. Geheel naar
de wens van de Raad van Kerken
en ook van ons heeft het zich
nu verbreed tot een oecume
nisch avondgebed, waarvoor alle
voorgangers van de aangesloten
kerken zijn uitgenodigd".
Medewerking uil kerken en groe
pen die geen contact met de Raad
van Kerken onderhouden wil ds.
Lamping zeker niet uitsluiten.
Hij vindt het ook niet nodig, dat
in dit avondgebed dat geen
ambtelijk of sacramenteel karak
ter heeft - altijd een predikant
voorgaat. "Je moet natuurlijk
wel bepaalde eisen stellen, maar
in de meditatie gaat het niet om
een theologisch gefundeerde ver
klaring van een bijbelgedeelte.
Als iemand het kan. er liturgisch
gevoel voor heeft en het aandurft,
waarom zou hij het dan ook niet
doen? Dit is nu juist een moge
lijkheid om het eens niét aan pre
dikanten alleen over over te la
ten. Maar ik zie dat nog niet zo
direct gebeuren. We zijn er niet
aan gewend."
Het avondgebed, eventueel te com
bineren met de wekelijkse koop
avond, heeft een eenvoudige op
zet: psalmlezing, bijbellezing,
een korte overdenking (ongeveer
vijf minuten), voorbeden, samen
zang en orgelspel (van Joop
Brons).
De zin ervan? Ds. Lamping: "Mid
den in de drukke week een ogen
blik van bezinning en meditatie.
Ik weet wel, dat dit protestanten
niet zo ligt. Toch zullen de men
sen die er gebruik van maken het
ervaren als een zinnige onderbre
king van de dagelijkse dingen",
riet is ook heel wat anders dan je
een ogenblik op je eentje terug
trekken in een lege kerk. "In het
avondgebed ben je samen met
anderen".
Volgende maand hebben de deel
nemende voorgangers er geza
menlijk nog een gesprek over,
met name over de meditaties. Zij
zullen dan ook nagaan, of er
soms bepaalde thema's zijn die
zich in dit verband lenen voor
een serie overdenkingen.
Zijn eerste boek had hij niet
voor 'de eenvoudigsten' ge
schreven. De eerste bladzijde
bevestigt dat al. De uitgever
had hem voorgesteld, het te
brengen op het niveau van de
pedagogische akademie.
En het tweede?
"Dat is geschreven voor meele
vende gemeenteleden en voor
hen die zogenaamd buiten de
kerk staan en tóch iets van
haar verwachten, of zich op
de hoogte willen stellen van
de verschuivingen en ontwik
kelingen die zich daar vol
trekken".
De arts is blij dat zijn patiënt
Oppenheimer na de crisis
van de laatste maanden de
pen weer heeft opgenomen,
hoewel schrijven voor hem
een 'enorme inspanning' is.
"Wat je schrijft, moet goed
gedocumenteerd zijn en ook
leesbaar".
Het eerste geeft hem nauwe
lijks problemen. De theo
loog-wijsgeer Oppenheimer
- al in 1934 uit grondige af
keer van het nationaal-socia-
lisme naar Nederland uitge
weken - doorziet onze tijd en
cultuur tot in het merg.
De presentatie bezorgt hem
meer moeite. "Ik kan dan
goed merken, dat ik hier niet
ben opgegroeid".
Met de brede aandacht in en
buiten de kerk voor wat hem
beweegt en voor ogen staat
wordt zijn moeite echter
ruimschoots beloond.
Dr. Oppenheimer is er gelukkig
S. J. DE GROOT
Een uitnodigingskaart voor cate
chisanten wennng moet liever
niet tot de ouders worden gericht
maar tot de jeugd zelf.
Dat vindt de Haaksbergense predi
kant W. K. van Deursen. "We heb
ben de tijd achter ons dat kinde
ren nog onder dwang naar zon
dagsschool, catechese of kerk
kwamenschrijft hij in het blad
'Kerk en Wereld'. "En als ze dan
tóch gedwongen worden, wel,
dan kan de dominee z'n lol op".
Het komt er ook erg op aan. wat er
op zo'n uitnodigingskaart staat
Het moet heel duidelijk zijn. Een
andere naam voor 'catechese'
heeft volgens de Overijsselse pre
dikant weinig zin. "Ze hebben je
dan snel door en voelen zich ver
volgens (terecht) genomen".
Toen een gemeente een paar jaar
geleden haar uitnodigingstekst
verbeterde, steeg het aantal cate
chisanten met liefst vijftig pro
cent. Een andere gemeente zag
door een persoonlijke benadering
van jonge mensen het resultaat
stijgen 4 naar 25.
Ds. Van Deursen raadt ook aan.
zo'n kaart niet per post te sturen
maar door eigen mensen. "Dat
kost tijd en moeite, maar dat
moet het ons waard zijn".
Geloof
Overigens gelooft de predikant, dat
de jeugd nu veel meer met 'geloof
bezig is dan zo'n twintig-dertig
jaar geleden. Toen waren ér nog
veel 'zekerheden'. Ze hebben wel
veel meer bezwaren tegen het in
stituut 'kerk'.
"Catechese opent mogelijkheden
om met elkaar aan de praat te
komen, misverstanden op te rui
men - ook misverstane bijbelge
deelten en heel concreet met el
kaar te praten over bijvoorbeeld
de tien geboden, de bergrede van
Jezus, de zin van het lijden of on
ze toekomstverwachting. Dat zal
dan altijd een samenspel moeten
zijn van eigen ervaringen en bij
belse boodschap en, als het even
kan. moeten uitmonden in een
concreet project".
Dominee Van Deursen krijgt elk
jaar van zijn catechisanten veel
gegevens die hij zelf nog niet had.
"Je kan niet meer een plan voor
een heel catechisatieseizoen uit
de kast halen met het idee van:
dat deed ik vijfjaar geleden ook
en dus kan het nog wel eens. Wij
vragen van de deelnemers tijd en
energie. Dan mogen zij ook op ón
ze tijd en vindingrijkheid reke-
VAN DEURSENgeen dwang
LEIDEN: Hen.'. Gem. Hoogl. kerk 10 ds
Geertsema, Pijnacker, 11.45 oecumeni
sche dienst;
Marekerk 10 dr. Meijers. S ds. De Jong;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kra-
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. Horten-
sius, 11.15 ds. Hortensius en pastoor v.
Well;
Bethlehemk (Driftstr.) 10 ds Bouhuys;
Bevrydingsk (Montgomerystr.) 9 ds
Baas. 5 ds. Sijtsma;
Vrcdesk.(Burggravenl.) 10 dr. Lamping.
Waalse kerk (Breestr 10.30 ds. Ribs.
Acad. Ziekenhuis 10.15,
Diakonessenhuis 10.30 ds. v. 't Hof,
Endegeest 9.30 ds. Friederich.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 ds. Sijtsma, av.;
Petrak (Surinamestr.) 10 ds. Veenstra;
Oude Vest geen dienst:
Maranathak.(L Morsw.) 10 ds. Kramer,
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) zie herv.
bejaardenhuis Groenhoven 10 dr. Vlijm,
zie ook herv. gem.
Dolerendi- Geref. Kerk (Lokhorstk.)
8 30 hr. Katerberg. 7 ds. v. Benthem
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5 ds.
Portsma.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 9.30 en 5
ds. Den Hertog.
Geref. Gem (N. Rijn): 10 en 4.30
Geref. Gem in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.): 11.30 en 5.30.
Evang .-Luth Gem (Hoogl Kerker)
10.15 ds. Happee
Remonstr.-Doopsgez. Gem. (Lok
horstk.): buitendag in Goucla
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos
veld.
Evang Christengem (Middelstegr 3)
10 hr Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 hr. Roos.
Evangeliecentrum Zijlsingel 2: zo. 10 en
di. 8 hr. Zijlstra.
Pinkstergem. (O. Vest 13): J0 hr. Eiker
bout.
Leger des Heils (Hooigr 10 en 7.30
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24) 9.30
en 4. wo 8
Zevendedagadventisten Lokhorstk
elke zat. 9.45 bijbelstudie, 10.45 predik
dienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30
Kerk van J, Chr v.d. Heiligen der L. Da-
gtn (Brehmsl 9 30, 10 30 tn 11.20.
Oud-Kath K. (Zoeterw singel): 10
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7. zo. 9
en 10.45;
Herensingel zat. 7. zo. 8.30, 9.30 en 11:
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7. zo
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30. 10. 11.30, 6
en 7.
Boshum-rkado zat 7./n O 10 .-n II
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9.10.30 ei
12;
Haarl.straat zat. 7. zo. 9.3C. 10.45 en
12.15;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 ds.
Goverts.
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. Westera. 7 hr. Stam, Nieuwkoop
Geref K 10 ds. v Reonen. Uithoorn,
6.30 dr. Bade, Koudekerk.
Chr. Geref. K.9.30 en 3 ds. Maris, Soest.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN Herv Gem.
Adventskerk 9.30 ds. Bogers, 5 ds.
Stolk. interk. dienst voor en met ver
standelijk gehandicapten. Kruiskerk 10
ds. De Jonge; Opst.kerk 9.30 ds. Kunz,
Dordrecht, 6.30 ds. Bogers. G Herder
kerk 10 ds. Moll. 6.30 ds. Oosthoek,
zangdienst; De Bron 9 en 10.30 ds Ver
heul, 6.30 ds. Moll; Ashram (Marsdiep)
9.30 ds. Mulder; Driehoorne 7 ds. Hane-
maayer; Albanianae (Diamantstr.) 10 ds
Oosthoek; Sionskerk Planetens. 9.30 ds.
Ouwendijk. 6.30 ds. De Jong. Leiden;
Onderweg Lijsterl 10 ds. Oort.
Geref K.: Mar.kerk 9.30 ds. Vree. 6.30
ds Stolk. Salv kerk 9 30 ds. Stolk. 6 30
ds. Vree. Avondmaal.
Ned Geref. K. (school Willemstr 9.30
br. Mollema. 4.30 prof. dr. Troost
Chr Geref. K.: 9.30 dienst. 2.30 ds.
Blom
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4. di 1 sept 7 15 ds. v.d. Meer.
Bapt gem. (Molenwerfstr. 1): 10 en 6.30
ds Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw
62): 10.
Volle-evang.gem. (school Westprelu-
dew.): 10 hr. v.d. Brink.
Leger des H. (Corn, de Vlamingstr.): 10
en 6.30.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr
36): 10 dr. Cramer.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7. zo. 9.45 en
11.30:
Piusk. zat. 7. zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9.30 en 11
BENTHUIZEN. Herv Gem 9.30 kand
Paul, Z.meer. 6 ds. Exalto.
Geref. Gem. 9.30 en 6 leesdienst.
BODEGRAVEN: Herv. Gem Dorps
kerk 9.30 ds v. Ede. legerpred., Apel
doorn, 6.30 ds Droogers;
Salv.kerk 9.30 ds. v.d. Heuvel. Ede, 6.30
ds. Schalk. Leimuóen;
Bethl.kerk 9.30 ds. De Vreügd, 6.30 ds.
Wieman
Geref. K.: 9.30 ds. v.d. Berg. 6.30 ap-
plausdienst.
Geref. K. Vrijg.: 10en 4.30 kand. Bouws-
BOSKOOP Herv. Gem Dorpskerk 9.30
ds. Stelwagen. 6.30 ds. Vlasblom.
De Stek 9 30 ds Vlasblom.
Geref. K 9.30 en 5 ds Omta.
Chr Geref. K.. 9.30 en 5 ds. v. Langevel-
de. av.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) en 7. zo. 9.30
en 11.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds
De Graaf. 6.45 ds. Romein. Rijnsburg.
Geref. K.: 9.30 en 5 ds. Hassefras, Maas
dijk.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30*
Anker zat 7. zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM Herv Gem 8.45 ds v.d
Wal, 10.15 ds. Rothfusz, 7 ds. Den Ton-
kelaar. Warmond.
Geref. K.: zie herv. gem
Chr. Geref. K 10 en 7 ds. Biesma.
Rk Kerk: Mart. zat. 7. zo. 8.30. 10 en
11.30;
Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOG MADE Herv. Gem. 10 ds. Hoo-
gendijk, Alphen.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 9.30 ds. Kolk-
Rk Kerk: zat 7. zo. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv
Gem. Dorpsk. 9.30 ds. Gebraad. 6 ds. De
Jonge. Alphen.
Ontm.kerk 10 ds. v Hoegee. Alphen.
6.30 ds. Ootjers. Zaandam, opendeur
dienst
Geref. K. 9.30 ds. Snoey. 6.30 hr. Ver
kouteren. Voorburg.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9.30 en 11.15
KATWIJK AAN ZEE. Herv. Gem. N
Kerk 10 ds. Visser. 6 ds Vink;
O. Kerk 10 ds. v. Roon. 6 ds. De Jong;
Ichthusk. 10 ds. Driebergen, 6 ds. Vis-
Pnièlk. 9.30 ds De Jong, 6 ds. v Winters
wijk. Bennebrock;
Gr v Pr.school 10 ds. Boer.
Overduin 2 ds. Baas. De Hoeksteen 10
rlovendienst. 10 ook Duitse dnn.t
Geref K.: Vr.kerk 9.30 ds. v.d. Horst.
TriumfMork 930 da Korsten beve ti
ging ds. Koster. 5 ds. Koster, intrede Ge
ref K Vrijg. 10 15 en 3.30 ds. Heida
Ned Geref K 8.45 ds. Janssen. Nijver -
dal. 7 kand. Smouter
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5
Volle-evang.gem. (Voorstr. 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 9.45 zang. 10 drs. Kattenberg,
Nieuwe Tonge. 7 ds. Stelwagen, Bos
koop. in geref. kerk.
Geref. K 10 dr. Bade, 7 ds. Stelwagen.
Boskoop.
LEIDERDORP Herv. Gem en Geref.
K. Dorpsk. 10 ds. Doesburg. 6.30 ds.
Knorth. opening schooljaar;
Hoofdstr. 10 ds v. Loenen.
Schepping.sk 9 en 10.30 ds Knort h.6.30
ds. v. Loenen. opening schooljaar;
Elis.ziekenhuis 9.30 hoogmis, rector
Vijftigschild. 10.30 ds. Mos.
Bapt.gem. (v.d. Valk Boumanweg 236)
10 br. De Vries.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9, 10.30 en 12
LEIMUIDEN: Herv. Gem. zie geref.
kerk.
Geref. K 9.30 ds. v. Achterberg. Lei
den. 7 ds v d Berg, Bodegraven
Rk Kerk zat. 7. zo 8.30. 9.30 en 11.15
LISSE. Herv. Gem. Dorpskerk 10 d.- t
Hooft.
Pauluskerk 10 ds. De Gelder, av.. 7 ds.
De Gelder.
Geref K 10 en 7 ds. Boswijk
Geref. K. Vrijg. 10.30 ds. De Putter. 4.30
Ned Geref. K. (Salvatori): 10.45 en 5 ds
Schuurman
Chr. Geref. K. lOen 7 ds. v Dijken
Geref. Gem 10 en 4 ds. Hakkenberg,
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
Poelpolder zat. 7. zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat 7. zo. 8.30. 10 en 11.45,
Engelbew. zat. 7. zo. 8. 9.30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP Herv Gem. 9 30 en 6.30
ds. Bronsgeest.
Geref. K 9 30 en 6 30 ds. Noteboom
Chr. Geref. K 9.30 dienst. 2.30 ds. Vliet-
stra. Bunschoten
Remonstr Gem 10 ds. Bosman
Rk Kerk zat. 7.30. zo. 9 en 10^
NIEUWVEEN. Herv Gem. 9.30 en 6.30
ds. Molenaar. Scheveningen. avond-
Geref K. 9.30 ds. Schouten, Koeken-
gen, 7 ds. Scholten. Ouderkerk a.d Am-
stel.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 hr.
Schram. Abcoude. 7 ds. Goverts.
Geref K.: 9.30 ds. Rang. 6.30 ds. Wijn
gaarden.
Chr Geref. K. 9.30 en 3 ds. Viser
Rk Kerk: zat. 7. zo. 10.
NOORDEN Herv Gem 9.30 ds. Blok.
Harderwnk. 7 ds. Zoutendijk.
Geref K.(W Verlaat): 9.30 ds. Hoogen-
raad, Zeist. 7 ds. Hanenburg. Voorburg.
Rk Kerk zat. 7.30, zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJK Hen- Gem. Voorstr-
(Binnen) 10.30 bevestiging kand. v.d.
Lee door prof. dr. v. Gennep. Leiden, en
intrede ds. v.d. Lee, 5 ds Schrijvers.
Woerden;
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Mackaay. Leiden;
De Rank (Golfbaan) 10 ds. Verboom.
Waddinxveen. 8 nam. Duitse dienst; So
le Mio 9 kand. Colijn, Leiden. Zieook ge
ref. kerk
Geref K Hoofdstr (Zee) 10 ds. Hof
land. Delft. 7 ds. Keuning.
Vinken! (Binnen) 9 30 ds. Elgersma. 7
ds. Bakker Amsterdam, gemeensch.
dienst, stichtingskerk 11 ds. Gesink.
Ned Prot Bond (aula O.Zeew.) 10.30 ds
Breukink. A.dam.
Rk Kerk Zee zat. 7. zo. 9.30 en 11.
Binnen zat. 7, zo. 8, 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk. 10 ds.
Strecfland, Nijkerk;
De Zilk 10 hr De Vries, Heemstede.
Rk Kerk Victorie, zat 7. zo. 9 30 en 11:
Jozefk. zat. 7, zo. 8.30 en 10.
OEGSTGEEST Herv Gem. Groene of
Will.kerk 11 ds. Heemskerk.
Pauluskerk 9.30 ds. Heemskerk:
Gemeentecentrum (Lijtw 10 30 ds
Barnouw, Den Haag. 7 ds Mackaay.
Leiden;
Gem.contr. 10 Jan Robbers, jeugdkerk
Geref K 10 ds. Ter Linden
Ned Geref K (Gem.centrum): 8.45 ds.
De Lange. 4 ds. v.d. Brink, Ovcrschie.
Van Wijckerslooth: 4 ds. Bouma.
Endegeest: zie Leiden.
Volle-evangeiiegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk Will.kerk zat. 7. zo. 9 en 11.30;
Bonaventurakapel zat. 6.30. zo. 9 en 11.
OUD-ADE: Rk Kerk zat. 7. zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. Schalk.
Geref. K. 9.30 ds. Jaspers Focks,'6.30
kand. Vegh. Schoonrewoerd.
Remonstr Gem.; 10 ds. Modderman.
Hilversum.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 8. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 8. 9.30 en 11;
Petrus-B. zat. 7. zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30
ds. Klein Kranenburg, 7 ds. Koelewijn,
Woubrugge.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Voorhof 10
ds. Romein;
Bethelkerk 8.45 en 10 ds. v. Niel. 5 ds.
camping 10 hr. Ravensbergen.
Geref. K.: Petrak. 9.30 ds. Snel. 5 ds.
Damsma;
Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Damsma, 5 dr.
v Oevercn;
Mar.kerk 9.30 dr. v. Oeveren. 5 ds. Snel;
camping 10 hr. Ravensbergen
Geref. K. Vrijg.: 10 en 5.15.
Chr. Geref. K.: 9.30 en 5 ds. De Joode.
Evang. Christengem. (aula mavo): 10 br.
De Raaf
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.30.
RIJPWETERING Rk Kerk zat. 7. zo
7.30. 9 en 10.30
SASSENHEIM: Herv Gem. 10 en 7 ds.
v.d. Meer. av.
Geref. K. 9.30 ds. Ferwerda, 7 ds. Baas.
Chr. Geref K.: 8.45 ds. v. Dijken, 7 ds
Hoogendoorn. Wormerveer
Rk Kerk zat 7. zo. 9.30 en 11
TER AAR Herv. Gem 9.30 ds. Oosten-
brug. Ridderkerk, 6.30 ds. Klein Kra
nenburg
Geref. K.: 10 ds. Veldman. Bussum. 6.30
mevr. Attema-Roosjen.
Rk Kerk Aardam zo. 9 en 12.
kerk Langeraar zat. 7,zo. 8.30. 9.30 en
11.30.
VALKENBURG: Herv Gem 10 ds.
Haakman, Zwammerdam, 6.30 ds. Ver
meulen.
Geref K 9.30 en 6.30 ds. De Raadt.
Geref. K. Vrijg. 9.30 leesdienst. 5 ds.
Heida
VOORHOUT Herv Gem 10 ds. Bro
kerhof.
Rk Kerk zat. 7, zo. 9, 10.30 en 11,45.
VOORSCHOTEN Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Meijering, 7 ds. Waarden-
burg, R.dam,
aula Noord-Hofi. 9.30 ds. v.d. Schoot;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 mevr.
ds. Menken-Bekius.
Geref. K.: 9.30 ds. De Zwart. 7 in herv.
Geref. K. Vrijg.: 10 ds. Veefkind, R.dam,
5 leesdienst.
Rk Kerk: Laur.kerk zat. 7, zo. 10 en
11.30:
aula Noord-Hofi. zo. 11.
WADDINXVEEN Herv.Gem. Brugk.
9.30 ds.AV. Vroegindewey, 5 ds. Maas
land;
Hoeksteen 9.30 ds. Maasland. 6.30 ds.
Roetman,
Bethelk. 9.30 ds. Roetman, 5 ds. Noorde-
graaf;
Imm.kerk 9.30 en 7 ds. Hulst.
Geref. Kerk: Kruisk. 10 ds. De Moor, 5
ds. v.d. Berg;
Ontm.kerk 10 ds. v.d. Berg.
Remonstr. Gem. 10 ds. v.d. Laarse.
Rk Kerk: Victork. zo. 10.
Ontm.kerk zo. 8.30 en 11.45.
WARMOND: Herv.Gem. 10 ds. Den
Tonkelaar.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 8.30, 10 en 11.30.
WASSENAAR Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra, 4.30 ds. Wolters, 7 ds. v.
Bruggen,
Kievietk. 10 ds. v. Bruggen;
Messiask. 10 ds v Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 ds. De Jong. Leiden.
Geref. K.: Zijllaan 10 en 7 ds. v.d. Meu-
Zuid 10 ds. v.d. Kamp.
Ned Prot. Bond (Kerkdam): 10.30 ds.
Rk Kerk: Will, zat 7. zo. 10 en 11.30;
Jozefk. zat. 7, zo. 9.30 en 11.
G. Herderk zat 5. zo. 9 en 11.30.
WOUBRUGGE Herv Gem. 9.30 hr
Drijver, V.schoten. 6.30 ds. v. Doorn. Al-
Geref K. 9.30 ds. Korenhoff. Heemste
de, 6.30 ds. Buikema, Alphen.
Rk Kerk zat. 7. zo. 10
ZEVENHOVEN Herv. Gem. 9 30 ds.
Kielder, 7 kand. v. Leeuwen.
Geref. K.: 9.30 ds. Fernhout. Alphen, 7
zie herv. gemeente.
Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE Herv.Gem. 10 ds.
Wolthaus
Rk Kerk: St. Jan zo. 9.30 en 11:
Chr Dienaark. zat. 7. zo 10;
H. Rijndijk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
ZWAMMERDAM Herv.Gem. 9.30 ds.
Vermeulen, Valkenburg. 6.30 ds. Haak-
Geref K 9 30 en 6 30 kand Stutvoet
Remonstr. Gem 10 dr. Meijering. Oegst-
geest
