Zuid-Afrika geeft
inval Angola toe
PLO lanceert
vredesplan
Midden-Oosten
BROWN SU6AR
Ontploffing
in Polen bij
nieuwe acties
Unieke gegevens over
Saturnus via Voyager-2
FS benoemen
onderhandelaar
in bespreking
kernbewapening
Golf van afkeuring in Europa
Classe Royale. Pils van grote klasse, f
Realistische benadering
■HXE2SZ2BI
DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1981
PASADENA AP/Reuter/UPI) Na ronddraaiende, dwarrelende
wolken, vijf buitenissige manen en de nog steeds geheimzinnige
ringen van de planeet Saturnus te zijn gepasseerd, heeft het
Amerikaanse ruimtevaartuig Voyager 2 gisteren koers gezet
naar nog een nieuwe wereld, het verre Uranus, waar het schip in
januari 1986 zal arriveren.
Uitgeputte maar enthousiaste geleerden toonden zich opgetogen
over de overweldigende hoeveelheid gegevens en foto's van Sa
turnus. Des te meer wij de gegevens bestuderen, des te myste
rieuzer de zaken worden, aldus Edward Stone, een van de lei
dinggevende functionarissen in het ruimtevaartcentrum in Pa
sadena.
Op het moment van zijn dichtste benadering van Saturnus,
scheerde de Voyager met een snelheid van 86.000 kilometer per
uur langs de exotische planeet die ongeveer 1,6 miljard kilome
ter van de aarde is verwijderd.
Tot teleurstelling van de geleerden en technici in het ruimtevaart-
centrum in Pasadena weigerden op dat moment de camera's van
de Voyager-2. zodat geen beelden konden worden opgevangen.
Daarvoor had de Voyager-2 scherpe foto's gemaakt van Satur
nus, zijn manen en het ringensysteem rond de planeet. Het vast
gelopen cameraplatform is vanmorgen door een radiosignaal
vanaf de aarde weer in beweging gebracht.
(Van onze correspondent
Henk Kolb)
WASHINGTON - De 74-jari-
ge Paul H. Nitze, een ui
terst conservatieve demo
craat, die er belangrijk toe
heeft bijgedragen dat het
SALT 2-verdrag tussen de
VS en de Sowjet-Unie in
de ijskast werd gezet, zal
vermoedelijk de Ameri
kaanse onderhandelaar
worden die met de Russen
over beperking van kern
wapens voor de middel
lange afstand in Europa
moet gaan praten.
Nitze maakte deel uit van de dele
gatie die onder president Nixon
het eerste SALT-verdrag tot
stand bracht en heeft een lange
carrière achter de rug in posities
die met de Amerikaanse nationa
le veiligheid te maken hebben.
De aanwijzing van Nitze voor de
onderhandelingen over de Euro
pese kernwapens, waarvan de
eventuele resultaten later in een
nieuwe SALT-overeenkomst
moeten worden ondergebracht,
zou Europa duidelijk moeten
maken dat het geen illusies be
hoeft te koesteren omtrent de in
stelling waarmee de VS de be
sprekingen tegemoet treden. Mi
nister van buitenlandse zaken
Alexander Haig en zijn Sowjet-
ambtgenoot Gromyko zullen on
der meer daarover in september
een eerste gesprek voeren.
■i de
nieuwe wapens moeten worden
geïnstalleerd (dc Bondsrepu
bliek. Groot-Bnttanniè, Italië,
België en Nederland) zien om re
denen van binnenlandse politiek
uit naar spoedige vooruitgang m
de onderhandelingen. De zeer
deskundige Nitze koestert welis
waar het grootste wantrouwen
ten aanzien van de Russische be
doelingen. maar het wordt niet
aannemelijk gevonden, dat hij
aan onderhandelingen zou wil
len beginnen, indien de VS er
geen ernst mee zouden willen
maken.
De aanwijzing van Nitze zou, nadat
al eerder voor SALT de gepen
sioneerde generaal Edward L.
Rowny was benoemd en de con
servatieve democraat Eugene V.
Rostow als hóófd van het bureau
voor wapenbeheersing en ontwa
pening. ook betekenen dat voor
de meer liberale Europese stand
punten ten aanzien van de ver
houding met de Sowjet-Unie,
weinig plaats zal worden inge
ruimd in het vooroverleg dat de
Atlantische partners nadrukke
lijk is toegezegd.
WASHINGTON, JOHANNESBURG (GPD/AFP/Reuter/UPI) - De Zuidafrikaanse minis
ter-president Pieter Botha heeft gisteren voor het eerst officieel bevestigd dat het
Zuidafrikaanse leger gevechten levert met Angolese strijdkrachten. Hij noemde be
richten over een rechtstreekse Zuidafrikaanse invasie in Angola echter overdreven
en 'een absoluut foutieve weergave van de feiten'.
Grootscheepse
jacht op
zwarten in
Zuid-Afrika
KAAPSTAD Reuter/UPI/
SPD) - De Zuidafrikaanse
politie heeft gisteren honder
den zwarten gearresteerd die
een tijdelijke toevlucht had
den gezocht op een terrein
dat voor hen door de kerk be
schikbaar was gesteld, nadat
zij vorige week uit een krot
tenwijk bij Kaapstad waren
verwijderd.
Functionarissen van het Rode
Kruis en de kerk zeiden dat
de politie een twee meter ho
ge omheining om het terrein
had neergehaald en ongeveer
achthonderd zwarten, die
daar in tenten verbleven, met
politiewagens had wegge
voerd.
Meer dan duizend zwarten wer
den vorige week uit de krot
tenwijk Nyanga gehaald en
overgebracht naar het zwarte
thuisland Transkei. De rege
ring van Transkei heeft ge
dreigd de door de Zuidafri
kaanse autoriteiten naar dit
thuisland gedeporteerden
naar Kaapstad terug te sturen
omdat er voor hen in Trans
kei geen middelen van be
staan zijn.
In een oproep aan alle kerken
en christenen in de wereld,
heeft het centrale comité van
de Wereldraad van Kerken
om een veroordeling ge
vraagd van de thuislanden-
politiek in Zuid-Afrika. De
gewelddadige ontruiming
door de Zuidafrikaanse poli
tie van de krottenwijk Nyan
ga wordt door de Wereldraad
veroordeeld als onderdeel
van de systematische schen
ding van het recht van zwarte
Zuidafrikanen op burger
schap.
Angola heeft gisteravond ge
vraagd om een spoedzitting van
de Veiligheidsraad voor een de
bat over de inval van Zuid-Afri
ka. In een verwijzing naar de mo
gelijkheid 20.000 man Cubaanse
troepen in Angola in te zetten
voor de gevechten met Zuid-
Afrika vraagt Angola de Veilig
heidsraad 'maatregelen te nemen
die een confrontatie van grotere
afmetingen kunnen afwenden'
De invasie in Zuid-Angola is door
verschillende Westeuropese lan
den scherp veroordeeld. De
Westduitse minister van buiten
landse zaken Hans-Dietrich Gen-
scher noemde de inval „onaan
vaardbaar". Bonn en Londen
hebben de Zuidafrikaanse am
bassadeurs op het matje geroe
pen en hen te verstaan gegeven
dat de Zuidafrikaanse troepen
met spoed uit Angola moeten
worden teruggetrokken.
De reactie van Washington was
aanmerkelijk milder. Witte-Huis-
woordvoerder Larry Speaks ver
klaarde dat Amerika „iedere es
calatie van geweld in zuidelijk
Afrika betreurt. Maar het minis
terie van buitenlandse zaken
wees op de van Angolees grond
gebied opererende Namibische
onafhankelijkheidsbeweging
SWAPO en de aanwezigheid van
Cubaanse troepen en Oostduitse
en Russische militaire adviseurs
in Angola.
De Sowjet-Unie heeft, via een
scherp commentaar van het
persbureau Tass, de onmiddellij
ke beëindiging van Zuid-Afrika's
militaire activiteiten in Angola
geëist. Gewezen werd op het ver
drag van vriendschap en samen
werking dat Moskou met Angola
heeft gesloten. Ook Joegoslavië
kwam met een scherpe afkeuren
de verklaring. De Zuidafrikaanse
ambassadeur in Portugal werd
ontboden voor een protest
verklaring. Angola was tot 1975
een kolonie van Portugal. De be
vrijdingsbeweging MPLA wist
in dat jaar, militair gesteund
door Moskou en de andere War-
schaupactlanden, de macht aan
zich te trekken.
West-Duitsland en Engeland zijn,
evenals de Verenigde Staten, be
trokken bij de onderhandelingen
met Zuid-Afrika over de onaf
hankelijkheid van Namibië. De
ze onderhandelingen slepen zich
al drie jaar voort. Dit vooijaar
troffen Zuid-Afrika en de SWA
PO elkaar voor het eerst aan de
onderhandelingstafel in Genève,
maar de besprekingen werden
toen door Zuid-Afrika afgebro
ken.
Waarnemers in Johannesburg ach
ten het niet uitgesloten dat Zuid-
Afrika met de actie probeert een
bufferzone in Zuid-Angola te
creëren, waardoor het voor de
SWAPO-guerrilla's minder een
voudig zou zijn Namibië binnen
te dringen. Een andere inschat
ting is, dat met de inval wordt
beoogd Cubaanse troepen
(20.000 man sterk) en de duizen
den Sowjet- en DDR-militaire
experts bij de strijd te betrekken.
Vlak voor het door een groep van
50 Afrikaanse landen op de agen
da gezette zuidelijk-Afrikadebat
in de Algemene Vergadering van
de Verenigde Naties zou Zuid-
Afrika zich dan bij Washington
kunnen presenteren als verdedi
ger van westelijke belangen te
gen Sowjet-expansie in de regio.
De Organisatie van Afrikaanse
Eenheid heeft al gevraagd Zuid-
Afrika als lid van de VN te roye
ren.
Ook in 1975, toen de MPLA nog
met twee concurrerende verzets
bewegingen (Unita in het Zuiden
en FNLA in het Noorden) om de
macht streed, viel Zuid-Afrika
Angola binnen en rukte op tot
vlakbij hoofdstad Loeanda. Vol
gens militaire experts in Pretoria
is de strijdmacht die nu in Ango
la actief is, aanzienlijk groter.
Diplomatieke bronnen in Pretoria
vrezen dat de militaire expeditie
een confrontatie in zuidelijk
Afrika tussen de Sowjet-Unie en
de Verenigde Staten zal veroor
zaken. De actie, zo wordt gerede
neerd, vindt plaats in een gebied
waar ook Cubaanse troepen en
Oostduitse adviseurs zijn gesta
tioneerd. De Zuidafrikaanse een
heden zouden willen doorstoten
naar Lubango, waar zich niet al
leen een Cubaanse basis, maar
ook een SWAPO-opleidings-
kamp bevindt.
ADVERTENTIE
BROADWAYS NQ1 HIT SHOW
NED. CONGRESGEBOUW - OEN HAAG
28 augustus t/m 2 september 20.15 uur
Prijzen f25,- tot f40,- Krt.verkoop aan de kassa 10-15 u.. telef. 11 -17 u
.(070-548000).
DAMASCUS De Libische leider Gaddaffi en PLO-leider Yasser Ara
fat begroeten elkaar hartelijk tijdens een ontmoeting in de Syrische hoofd
stad Damascus, waar Gaddaffi de afgelopen dagen besprekingen heeft
gevoerd met de premier van Syrië. De leider van Libië maakt momenteel
een rondreis langs de verschillende Arabische landen na het luchtincident
tussen Libië en de VS, waarbij twee Libische gevechtsvliegtuigen werden
neergeschoten.
Waarschuwing Kania:
WARSCHAU (AP/AFP/Reuter) De Poolse partijleider
Stanislaw Kania heeft gisteren gewaarschuwd dat zich in
Polen "een ontploffing" kan voordoen als er nieuwe de
monstraties uitbreken.
Thatcher wijst
gesprek af
LONDEN (AFP) - Er komt geen
gesprek tussen de Britse premier
Thatcher en het nieuwe Lager-
huislid Owen Carron.
Carron, die de plaats heeft ingeno
men van de overleden IRA-hon-
gerstaker Bobby Sands, had me
vrouw Thatcher maandag "met
spoed" om een gesprek verzocht.
Hij wilde met de premier de
voortdurende hongerstakingen
bespreken, die inmiddels aan
tien geïnterneerden in de Maze-
gevangenis in Belfast het leven
hebben gekost.
Miljoenenvangst hasj
BARI (AP) - De Italiaanse politie
heeft gisteren aan boord van
een Libanees schip in de haven
van Bari beslag gelegd op een
hoeveelheid hasj ter uaarde
van meer dan 70 miljoen gul
den. Volgens de politie was het
schip op weg naar Nederland,
de Bondsrepubliek en Frank
rijk en was slechts een klein ge
deelte bestemd voor de Ita
liaanse markt.
Ook zei hij. dat de regering niet zal
dulden dat de massamedia wor
den lam gelegd.
De toespraak van Kania werd door
de Poolse radio uitgezonden ter
wijl de onafhankelijke vakcen
trale Solidariteit een staking van
zes dagen bij de kranten aankon
digde. om de regering te dwin
gen de vakbond rechtstreeks tot
de officiële media toe te laten.
De vakbond legde vorige week de
officiële pers gedurende twee da
gen stil om de regering voor het
begin van onderhandelingen
over deze kwestie onder druk te
zetten.
Beide partijen lijken zich voor het
gevecht om de media in te gra
ven. Vakbondsleiders verklaar
den dat de onderhandelingen,
die vandaag worden geopend,
een van de moeilijkste gevechten
zullen worden sinds de stakin
gen van vorige zomer
Kama sprak zijn waarschuwing uit
op een bijeenkomst van partijle
den te Poznan. Hij hield zijn
toehoorders voor. dat "uiteenlo
pende, zelfs impopulaire midde
len" gebruikt moeten worden
om Polen uit de economische
crisis te halen.
len van Polen, zei hij. "Als een
dergelijke vorm van protest aan
houdt, is het slechts een kwestie
van tijd voordat de zaak in Polen
ontploft".
De propaganda-oorlog tussen de
onafhankelijke vakbeweging en
de communistische autoriteiten
is intussen aanzienlijk opgelaaid.
Het partijblad Trybuna Ludu be
schuldigde de vakbond ervan
dolkstoten" te hebben uitge
deeld aan "de fundamentele be
langen van de staat", door drei
gementen te uiten en tegen de
staat en dc Sowjet-Unie gerichte
verklaringen uit tc geven.
Solidariteit heeft de Poolse over
heid gisteren in een felle verkla
ring beschuldigd van het leiden
van een 'campagne van desin
formatie zonder weerga sinds au
gustus 1980, die erop gericht is
de loop der gebeurtenissen in
Polen om te keren Volgens de
leiding van Solidariteit heeft de
propagandacampagne tegen de
vakbond slechts tot doel "terug
te keren naar het oude systeem
van economisch en politiek be
stuur".
Intussen heeft de Poolse primaat
aartsbisschop Jozef Glemp opge
roepen tot "30 dagen van vrede
en werken" om de ensis te be-
AD VERTE NTIE
Idee voor de ideeënbus:
tijdens vergaderingen -
alleen nog maar Cfasse
Royale op tafel.
Da s bezuinigen zonder
in te leveren.
De Egyptische president
Sadat en Israels pre
mier Begin kunnen in
Alexandriè nu wel be
sloten hebben de Pale
stijnse „autonomie"-
besprekingen in de
tweede helft van sep
tember weer te hervat
ten, maar dat deze be
sprekingen tot een op
lossing van de Pale
stijnse kwestie en tot
vrede in het Midden-
Oosten zullen leiden,
gelooft niemand in de
Arabische wereld.
In dit licht is het interessant,
dat de Palestijnen zelf. de
PLO. een nieuwe diplomatie
ke proefballon hebben opge
laten in de vorm van een
..vredesplan in 3 fasen", ge
lanceerd niet door Arafat zelf,
maar door een van zijn bril-
jantste adviseurs, Afif Safieh.
Safieh. een christen-Palestijn,
getrouwd met een Belgische,
presenteerde het plan tijdens
een recente VN-conferentie
over de Palestijnse kwestie in
Sn Lanka. Het plan lijkt ver
dacht veel op de Saoedische
vredesvoorstellen zoals die
kort geleden werden gefor
muleerd door kroonprins
Fahd. Het Safieh-plan voor
ziet in:
- Israëlische terugtrekking uit
alle in '67 bezette Arabische
gebieden;
- VN-controle over deze gebie
den gedurende een interim-
periode tussen Israëlische
bezetting en Palestijnse soe
vereiniteit;
- een internationale VN-confe-
rentie waaraan alle partijen,
inclusief de staat Isral en de
mini-staat Palestina zouden
moeten deelnemen om alle
geschillen via onderhande
lingen op te lossen.
Deze ideeën zijn niet nieuw, en
ook geen „officiële" PLO-po-
litiek, maar Safiehs argumen
tatie geeft haarscherp de
ideologie en strategie weer
van de gematigde hoofd
stroom (Fatah) binnen de
PLO. die wel degelijk gericht
schijnt te zijn op een „histo
risch compromis" met Israel.
„Zionisme", zo betoogt Safieh.
„heeft de onderdrukten van
het ene continent tot de on
derdrukkers van een ander
continent gemaakt massale
uitwijzing van de Palestijnen
naar de periferie van hun va
derland viel samen met het
massale binnenstromen van
joodse kolonisten die hun
woonsteden bezetten. Zo
doende zijn de Palestijnen
mede-erfgenaam geworden
van het joodse lijden, van
Treblinka, Dachau en Ausch
witz. De joden waren de di
recte slachtoffers van het na
zisme. De wereld is sinds
kort tot de ontdekking geko
men dat de Palestijnen in fei
te de indirecte slachtoffers
van het nazisme zijn gewor
den"
„Vreedzaam naast elkaar leven
in Palestina is altijd het doel
geweest van de Palestijnse
beweging", vervolgt Safieh.
„Door zich te verzetten tegen
de staat Israël (die geen on
derscheid maakt tussen ju
daïsme en zionisme), hebben
de Palestijnen ook willen de
monstreren dat zij willen
voorkomen dat de joodse ge
meenschap in Palestina - in
dien het machtsevenwicht
uiteindelijk zal omslaan - ..de
Palestijnen van de Palestij
nen" zal worden".
„Het is in dit licht, dat de PLO-
droom van een democrati
sche. pluriforme confessione
le en ook multi-etnische staat
in Palestina gezien moet wor
den Door het demografische
feit (van massale joodse aan
wezigheid in Palestina) te ac
cepteren. geeft de PLO te
kennen niet uit te zijn op een
of andere vorm van „histori
sche wraak" ter vergelding
van het Palestijnse lijden
door het zionisme MOft
daan. maar in tegendeel op
doorbreking van de wederke
ngheid van onderdrukking"
„Terwijl de Israëlische propa
ganda altijd de nadruk heert
gelegd op het militaire en ge-
weldsaspect van het Pale
stijnse streven, zijn de niet-
militaire activiteiten van de
PLO (>r hst nu t minder be
langrijk voor de Palestijnse
zaak Lang voordat de PLO
internationale erkenning pro
beerde te krijgen, had zy
reeds interne legitimiteit. De
PLO is een bevrijdingsorga
nisatie die verantwoordelijk
heden op zich neemt en zich
gedraagt als een soevereine
zelfstandige eenheid Zy is
een volwaardig politiek sys
teem. met verschillende frac
ties. Interne oppositie wordt
niet alleen getoloreerd, ze is
gelegaliseerd besluiten van
de Palestijnse Nationale
Raad PNC (parlement in bal
lingschap) zgn zelden una-
„PNC-leden worden direct en
op democratische wijze geko
zen door de guerrilla-groepe
ringen. vakbonden en door
de Palestijnse gemeenschap
pen in de „diaspora" Hon-
derdtweeentwintig PNC le
den leven in de bezette gebie
den en mogen van Israel niet
deelnemen aan de zittingen
van ons parlement. Pogingen
- in het kader van de Camp
David-akkoorden onder
laatstgenoemden een zoge
naamd alternatief Palestijns
kader te vinden die welwil
lend aan de „autonomie" zou
willen meewerken, zijn mis
lukt: het bewijst dat de PLO
wel degulijk de om ttigS
vertegenwoordiger van het
Palestijnse volk is".
„Op internationaal niveau
wordt dit bevestigd de PLO
is volwaardig lid van de Ara
bische Liga. van het islamiti
sche blok en van het blok van
met-gebonden landen. Alle
socialistische en bijna alle
derde-wereld staten hebben
de PLO officieel erkend, de
Europese Gemeenschap
meent dat de PLO betrokken
moet worden bij het oplossen
van de Midden-Oostenkwes
tie. en ten slotte heeft de PLO
de status van officieel waar
nemer bij de Verenigde Na
ties en al haar sub-organisa-
tics
„Men kan zich afvragen hoe het
komt dat de PLO deson
danks er nog niet in geslaagd
is haar politieke doelen het
recht op terugkeer en het vor
men van een eigen staat, te
bereiken Het is te wijten aan
de onvoldoende inzet van het
Arabische economische en
politieke potentieel aan de
onmacht van de Verenigde
Naties, en de aarzeling en nu
zelfs het „terugkrabbelen van
West-Europa" Maar de onge
limiteerde en tot nu toe on
voorwaardelijke militaire en
financiële steun (van graan
tot en met F-16-jagers) van
Amerika aan Israel, is de
meest bepalende factor Is
rael verkeert in moeilijkhe
den, inderdaad. Maar Israels
economische en sociale
kwetsbaarheid wordt groten
deels gecompenseerd door
de overweldigende militaire
superioriteit van de joodse
staat, waardoor het zijn wil
kan opleggen aan zyn buren
en de Palestijnen kan blijven
onderdrukken"
„Met name de Amerikaanse re
gering zou het initiatief kun
nen nemen opdat de huidige
dialoog van de wapens plaats
zou kunnen maken voor de
wapens van de dialoog. Alle
Midden-Oosten-specialisten
en waarnemers ter plekke on
derschrijven de realistische
benadering van de PLO Dat
gene wat wij Palestijnen
wensen (een c-igen staat) is
nog steeds nut rnogelyk.
maar het mogelijke (Camp
David) is voor ons totaal on
acceptabel". aldus Afif Sa
fieh
De Palestijnen worden er altyd
op aangevallen dat zy vredes
voorstellen alleen maar ver
werpen. zonder zelf met een
alternatief te komen. Met de
Safieh-planncn geven de Pa
lestijnen te kennen wel dege
lijk eigen ideeën te hebben
over hoe het ideale Midden-
Oosten eruit zou moeten zien.
ideeën die acceptabel kun
nen zyn voor alle betrokken
partyen, inclusief Israel,
want erkenning binnen de
grenzen van '67 door zyn
nieuwe buur klcm-Palestina,
wordt impliciet m het voor
uitzicht gesteld Om tot we-
derzyds Israelisch-Palestyn-
se erkenning te komen,
wordt de fase dat dc Israel de
PLO („de terroristen") zou
moeten erkennen, overgesla
gen. en zal de joodse staat
zich moeten verstaan met een
internationaal erkende en ge
respecteerde Palestijnse mi
ni staat op de westelijke Jor-
daanoever en in de Gaza-
itraok
RIENKO WILTON
