Koningin kreeg
verdeeld advies
De filtersigaret
op mannenmaat:
CDA is niet zo
positief over
regeerakkoord
"Nederland Oké niet prekerig"
Na acht jaar
weer inbreker
informateur
Geert meerderheid voor 'lijmen
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1981
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) - Er bestaat in de CDA-Tweede-Ka-
merfractie geen meerderheid die positief staat tegenover
het ontwerp-regeerakkoord. Fractieleider Van Agt heeft
in een gisteren uitgegeven verklaring deze algemeen be
staande indruk tegengesproken.
Het CDA antwoordde woensdag
met 'nee' op de vraag van de for
mateurs Kremers en Van Thijn
of de partijen de bereikte over
eenstemming voldoende vonden
voor het beginnen met een kabi
net. Dit gebeurde met 12 tegen
stemmers. Bovendien werd be
kend dat 16 CDA'ers slechts 'nee'
hadden gestemd omdat Van Agt
had gedreigd bij een 'ja' te zullen
opstappen.
Daaruit is de conclusie getrokken
dat dus een meerderheid in de
fractie geen of geen overwegen
de bezwaren tegen het ontwerp-
regeerakkoord had. PvdA en
D'66 hebben zelfs hun aanbeve
lingen aan de koningin hierop
gebaseerd.
Volgens Van Agt is die uitleg on
juist. „Een aanmerkelijk aantal
van deze 16 heeft ervan blijk ge
geven ernstige bezwaren te heb
ben tegen het regeerprogram
ma". In een volgende zin relati
veert Van Agt echter zelf die be
zwaren door te stellen dat deze
leden „bereid waren over hun
bezwaren heen te stappen" wan
neer hij maar premier zou wor
den.
Van Agt noemt het een verteke
ning van de werkelijkheid om te
stellen dat 28 leden het totaal van
de programmatische afspraken
op zichzelf hebben aanvaard en
die toereikend vonden om aan
het beoogde kabinet te begin-
VERBITTERD
De kritische CDA-werkgroep
Christen Democratisch Beraad
(CDB) heeft in een verklaring
met verbittering en verontwaar
diging gereageerd op het misluk
ken van de formatie. De werk
groep vormt min of meer de lin
kervleugel van het CDA en telt
meerdere kamerleden en minis
ter De Koning onder zijn leden.
De werkgroep heeft zich tijdens de
verkiezingen en de formatie stil
gehouden, omdat de besprekin
gen de richting opgingen die zij
zelf wilden. Nu de onderhande
lingen zijn vastgelopen, kondi
gen zij acties binnen het CDA
aan om te proberen het gesprek
met de progressieven weer op
gang te krijgen.
Moeder Meta
Hofman begint
eenmansactie
AMSTERDAM (ANP) - De moe
der van de vorige week door een
agent doodgeschoten Meta Hof
man is gistermiddag een een
mansactie begonnen.
Zij vatte post voor het stadhuis van
Amsterdam, waar zij naar haar
zeggen blijft zitten totdat de be
trokken agent, de 25-jarige C V.
is geschorst. Bovendien wil de
vrouw met haar actie bewerk
stelligen, dat er een speciaal be
geleidingsteam voor overspan
nen mensen bij de politie komt.
De 32-jarige Meta Hofman werd
woensdag 12 augustus in haar
woning aan het Javaplantsoen in
de hoofdstad doodgeschoten, na
dat zij agenten die naar haar toe
waren gestuurd omdat zij over
spannen was en een fles uit het
raam had gegooid, met een aard
appelmesje had bedreigd.
Tegen de betrokken agent werd
deze week een gerechtelijk voor
onderzoek gelast door de officier
van justitie bij de rechtbank in
de hoofdstad, mr. H.J.H. Pieters
De agent heeft zich kort na het
gebeurde ziek gemeld.
ZEIST (GPD) - Staatssecretaris
mevrouw Veder-Smit (volksge
zondheid) heeft grote waarde
ring voor de Nationale Gezond
heidsactie „Nederland Oké", die
eind deze maand haar hoogte
punt bereikt. „Een aansporing
voor het publiek om goed met
zijn gezondheid om te gaan", zei
ze gisteren bij de presentatie van
het „Doe-boek" van deze actie,
dat nu is verschenen.
Iedereen kreeg van mevrouw Ve
der de raad te doen wat er in dat
boek staat en „het niet onder uw
hoofdkussen te leggen". Dit ad
vies van de demissionaire be
windsvrouw is in het bijzonder
voor politici bestemd, met nog
de volgende wenken: een goede
nachtrust nemen, bewegen in de
frisse luchtmatig zijn met alco
hol en roken. Zij voegde daaraan
toe dat zij tot haar genoegen di
verse fractieleiders sportief in ac
tie had gezien...
Mevrouw Veder juichte de actie
ook toe omdat zij een „opgewekt
en spontaan karakter heeft". Er
gaat volgens haar „optimisme
van uit en de actie is niet preke
rig en belerend". Zij roemde ook
de veelzijdige publieksbenade-
ring van de organisatoren. Zo'n
veelsoortige benadering is ook
De bewindsvrouw zei dat overheid
zich over de actie verheugt om
dat daarin zes organisaties sa
menwerken, die praktijkerva
ring hebben en dichtbij het pu
bliek staan. Zij verwacht dan ook
zeker succes van „Nederland
Oké", ook van de stimulansen
die de 150 plaatselijke comit's ge
ven en die leiden tot meer kennis
en beter begrip en daardoor een
verstandiger levenswijze.
De zeven thema's van de actie wor
den in dit boek uitvoerig aange-
stiDt: bewegen, voeding, stress.
alcoholgebruik, roken, veilig
heid (in huis) en geneesmidde
len. Het is een aanzet om actief
bezig te zijn met de eigen ge
zondheid, een eerste hulp op het
pad van „goede voornemens"
om het beter te doen, omdat nu
eenmaal de manier waarop we le
ven grote invloed op onze ge
zondheid heeft.
„Nederland Oké. het doe-boek van
de nationale gezondheidsactie
samenstelling tekst Frans Gros-
feld; met tal van illustraties; uit
gave Elsevier; 96 pagina's; pnjs f
14.90; verkrijgbaar bij boekhan
dels, drogisten, reformzaken.)
hei dik' btK'k
iu/r de nationale
fyztmdheidsaetie
DEN HAAG (GPD) - De vier grote fracties uit de Tweede Kamer hebben koningin Bea
trix gisteren sterk uiteenlopende adviezen gegeven voor een oplossing van de impasse
in de kabinetsformatie.
Weliswaar waren CDA, PvdA en D'66 het er over eens dat alsnog gepoogd zou moeten
worden met deze partijen een kabinet te vormen, maar de politieke leiders van de drie
verschilden van mening over de manier waarop dat zou moeten gebeuren. WD-leider
Wiegel adviseerde de koningin het nu demissonaire kabinet gewoon te laten doorrege
ren.
Het CDA stelde voor de te benoe-
men CD A-informateur een ruime
opdracht voor. Hij zou moeten
nagaan hoe zo snel mogelijk een
kabinet kan worden gevormd.
Daarbij zou volgens het CDA
„met name, maar niet bij uitslui
ting" de mogelijkheid moeten
worden onderzocht om alsnog
een kabinet van CDA, PvdA en
D'66 tot stand te brengen.
De betrokken partijen mogen daar
bij niet gebonden zijn aan het ge
durende de afgelopen maanden
tot stand gekomen ontwerp-re
geerakkoord, „hoezeer die dos
siers feitelijk ook tal van waar
devolle bestanddelen zullen blij
ken te bevatten". Dat betekent
dat het CDA geheel opnieuw wil
WEERRAPPORTEN
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen z
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
bew. 18 11
bew. 16 11
bew. 17 14
regen 18 11
Kopenhagen geheel bew.
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
16
onderhandelen over programma
en zetelverdeling en een "lijm-po-
ging" afwijst.
Het CDA-voorstel werd door de
PvdA meteen al afgewezen.
PvdA-leider Den Uyl noemde het
„te gek datje, terwijl je elkaar tot
op de lippen genaderd bent, alles
zou weggeven. Wie dat doet,
neemt de totstandkoming van dit
kabinet niet ernstig". De PvdA is
volgens hem wat programma en
zetelverdeling betreft uit-onder-
handeld.
Daarom willen de socialisten dat
er twee formateurs komen, één
van PvdA en één van CDA, die
alsnog een kabinet van CDA,
PvdA en D'66 tot stand brengen
op basis van de in de afgelopen
maanden bereikte „verregaande
mate van overeenstemming".
Dat kabinet zou dan in staat
geacht moeten worden „in vol
doende mate steun in de Tweede
Kamer te verwerven".Volgens
Den Uyl kan dat omdat een meer
derheid van de CDA-fractie het
eens is met het ontwerp-regeerak
koord uit de afgelopen formatie,
maar slechts „nee" zei omdat
CDA-leider Van Agt anders zou
opstappen. „Zo zou de steun die
gebleken is manifest gemaakt
kunnen worden". De CDA-fractie
zou dat kabinet dan zonder for
mele steun louter op zijn daden
moeten beoordelen.
WD: weiger de ontslagaanvrage
van het zittende, demissionaire
kabinet en wacht af of dat in de
volksvertegenwoordiging vol
doende gesteund wordt. Des
noods nieuwe vérkiezingen.
Ook D'66 houdt vast aan het tot nu
toe bereikte akkoord. Op basis
daarvan moet de CDA-informa-
teur aan de slag gaan om de
breuk tussen CDA en PvdA-D'66
te lijmen. Jan Terlouw zei wel
dat men er niet aan ontkomt op
nieuw te onderhandelen over de
gebleven geschilpunten op so
ciaal-economisch gebied. ..Wan
neer dergelijke onderhandelin
gen vooraf worden uitgesloten,
dan zal ook deze poging meteen
tot mislukken gedoemd zijn", al
dus Terlouw.
De WD gaf de koningin een vol
strekt afwijkend advies. Volgens
de liberalen moet eerst onder
zocht worden, desnoods door de
koningin zelf, of de combinatie
CDA-WD-D'66 mogelijk is,
maar D'66-leider Terlouw sloot
dit meteen al volstrekt uit.
Als tweede, maar feitelijk dus eer
ste keus adviseerde Wiegel de ko
ningin om de ontslagaanvrage
van het huidige demissionaire
kabinet te weigeren, zodat het
kabinet-Van Agt-Wxegel gewoon
blijft zitten. De WD-leider ziet
dit wel als een laatste „paarde-
middel" om nog voor Prinsjes
dag een begroting voor volgend
jaar en een visie op de langere
termijn rond te krijgen. Wiegel
zei ervan overtuigd te zijn dat
dat kabinet die steun met behulp
van de kleine rechtse partijen
zal krijgen.
onbewolkt 25 14 0.1
onbewolkt 20 9 0.4
half bew. 14 8 10
onbewolkt 29 16 0
onbewolkt 35 19 0
licht bew. 31 19 0
regenbui 24 12 3
zwaar bew. 26 20 0
zwaar bew. 20 11 2
zwaar bew. 20 13 8
zwaar bew. 28 22 0
zwaar bew. 28 18 0
regen 18 11 3
regen 27 14 1
zwaar bew. 21 12 5
licht bew. 26 21 0
onbewolkt 30 24 0
onbewolkt 34 19 0
De koningin ontving gisteren de
voorzitters van Eerste en Tweede
Kamer en de vice-voorzitter van
de Raad van State en vervolgens
de leiders van alle Tweede-Ka
merfracties. Van de voorzitters
van de vier grootste fracties
kreeg zij de volgende adviezen:
CDA: benoem een CDA-informa- Dpfpiicip Vflflt*
teur die moet nagaan welk kabi- i/ClClIOlC
net gevormd kan worden. Dat
kan met name een kabinet zijn
van CDA. PvdA en D'66. maar
andere mogelijkheden zijn niet
uitgesloten. Het ontwerp-regeer
akkoord tussen deze partijen
geldt niet meer;
PvdA: benoem twee formateurs,
een uit PvdA en een uit CDA, om
een kabinet van ministers uit
CDA, PvdA en D'66 te formeren.
Dat kabinet hoeft niet formeel
door het CDA gesteund te wor
den, maar kan zich die steun
door zijn daden verwerven. Het
ontwerp-regeerakkoord blijft
van kracht;
D'66: benoem een CDA-informa-
teur die probeert de breuk tussen
CDA. PvdA en D'66 te lijmen.
Over de nog resterende geschillen
kan opnieuw onderhandeld wor
den. De rest van het ontwerp-ak-
koord blijft overeind;
tonnen opgelicht
DEN HAAG (ANP) - Op verden
king het ministerie van defensie
voor enkele tonnen te hebben
opgelicht zijn gisteren de 41-jan-
ge majoor van de koninklijke
landmacht J. W. S.. de 35-jarige
directeur van een Amsterdams
reclamebureau A. P. D. uit Bus-
sum en zijn 41-jarige adjunct-di
recteur W. D. uit Amsterdam
aangehouden.
De majoor was indertijd belast met
personeelswcrving voor de land
macht. In die functie zou hij ge
fingeerde en opgeschroefde fac
turen van het reclamebureau
hebben behandeld. Volgens de
legervoorlichtingsdienst zijn er
aanwijzingen dat de majoor voor
zijn diensten steekpenningen
heeft ontvangen.
DEN HAAG (GPD) - Om half drie gistermiddag kwam in de Tweede Kamer ook de WD-fractie bijeen voor
beraad over de mislukte formatie.
Later zou politiek leider Wiegel de koningin voorstellen om het nu demissionaire kabinet door te laten regeren.
Met de geheel onverwachte be
noeming van mr. W.F. de
Gaay Fortman sr. heeft ko
ningin Beatrix de kabinets
formatie een bijzonder inte
ressante wending gegeven.
De politieke leiders van de
vier grote fracties in de Twee
de Kamer gaven haar giste
ren sterk verdeelde adviezen.
Minst origineel was de bood
schap van D'66-leidcr Ter
louw. die een "lijmen" be
pleitte Een poging daartoe
zal echter in dit stadium van
de kabinetsformatie nauwe
lijks kans van slagen hebben.
Het CDA bepleitte min of meer
het tegendeel. Van Agt gaf
namens zijn fractie te kennen
met een geheel schone lei te
willen beginnen. Onderzocht
kan worden of alsnog een re
gering van CDA, PvdA en
D'66 mogelijk is, zo niet. dan
willen de christen-democra
ten andere mogelijkheden
niet uitsluiten. Dat zou bete
kenen dat de afgelopen 82 da
gen als verloren moeten gel
den. Een weinig realistische
benadering, te meer omdat
zich sinds afgelopen dinsdag
de politieke realiteit voordoet
van een kamermeerderheid
die een kabinet wil steunen
van CDA. PvdA en D'66. re
gerend op basis van de voor
stellen van de informateurs
De Koning. Lubbers en Van
Thijn. Allerminst een gene
ven dat in dit stadium naar de
prullebak mag worden ver-
PvdA-leider Den Uyl heeft daar
met zijn advies aan de konin
gin behendig op ingespeeld
en zoals het er nu naar uit ziet
met succes. De komst van De
Gaay Fortman als informa
teur lijkt door hem geïnspi
reerd. Den Uyl zinspeelde op
de mogelijkheid van een zg.
"extra-parlementair" kabi
net. Een kabinet dat in elk ge
val door PvdA en D'66 zal
worden gesteund en dat
voorts kan terugvallen op de
28 CDA-politici die gaarne
met socialisten en democra
ten willen regeren.
Naar de letter van de tekst kan
de opdracht van de nieuwe
informateur tot elk denkbeel
dig kabinet leiden. Het gaat
immers om een coalitie die
zich verzekerd weet van óf
ruime steun in het parlement
óf een vruchtbare samenwer
king met de Tweede Kamer
Op het moment van schrijven
was politiek Den Haag in af
wachting van de eerste pers-
Mr. W de Gaay Fortman
conferentie van De Gaay
Fortman. Verwacht mag ech
ter worden dat De Gaay Fort
man gaat werken met het ge
geven van de meerderheid in
het parlement voor de coali
tie van CDA. PvdA en D'66.
)at brengt ons terug in het jaar
1973, toen de socialist Burger
met succes "inbrak" in de
christen-democratische gele
deren. Hij slaagde enn een
kabinet te maken van PvdA,
D'66 en PPR, waarin voorts
ministers van KVP en ARP
werden opgenomen. Het suc
ces van Burger was te dan
ken aan de anti-revolutionai
ren Boersma en De Gaay
Fortman, die zich bereid ver
klaarden aan zo'n coaltie als
minister mee te werken.
Door Burgers' oplossing
werd het kabinet Den Uyl
een feit. De rechtervleugel
van KVP. ARP en CHU was
ziedend, maar kon weinig uit
richten.
lu. acht jaar later, is het CDA
wederom verdeeld. Het zijn
voormalig ARP'ers en een
deel van de oude KVP-fractie
die zich opnieuw voor een
centrum-links kabinet uit
spreken.
Iet leiderschap Dries van Agt
staat onder zware druk en ko
ningin Beatrix heeft daar met
haar keuze voor De Gaay
Fortman een bijdrage aange
leverd. Zij negeerde niet al
leen zijn advies om met een
schone lei te beginnen, maar
kwam Van Agt ook niet tege
moet met een informateur
met een economische achter
grond (Zijlstra of De Pous -
SER). Haar keus viel op de
man die Burgers' inbraak
mogelijk maakte, die weiger
de in het CDA/WD-kabinet
zitting te nemen en die deze
week voor de NOS-televisie
de CDA-fractie en haar leider
publiekelijk de mantel uit
veegde met zijn opmerking
dat het CDA balanceerde op
de rand van wat naar politie
ke zeden toelaatbaar is. Een
man die zich niet afkerig
heeft getoond van inbrekers-
activiteiten als daarmee een
kabinet tot stand wordt ge
bracht dat recht doet aan de
verkiezingsuitslag.
TON VAN BRUSSEL
Nieuw, 'n Filtersigaret
op mannenmaat. Kort. VoL
En daardoor pittiger.
25 sigaretten - f 3.25
