Kerk moet
niet altijd
maar
toegeven
Provincie akkoord
kassenbouw in Ter
Aar én Nieuwveen
eaaaniBBi
Moslims willen
les op school
Zwemmende
paus
op de foto
"Sloop van
woningen
langs
Gouwe nog
niet zeker"
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1981
Theoloog-ethicus
Willem Hendrik Velema:
Er zou nog wel eens een maatschappij kunnen komen waarin je als chris
ten geen overheidsfunctie meer kunt vervullen. Professor Willem Hen
drik Velema. vroeger predikant in Leiden en nu hoogleraar in de ethiek
aan de theologische hogeschool van de Christelijke Gereformeerde Ker
ken in Apeldoorn, wil daar wel erg voorzichtig mee zijn, maar hij kan
zich zo'n situatie toch voorstellen.
Het vraaggesprek met hem dat het
blad 'Kerknieuws' - een onaf
hankelijk informatieblad over
kerk en kerkelijk leven - in zijn
laatste nummer publiceerde ging
voornamelijk over de vraag tot
hoe ver de kerk (of de christen)
zich in deze tijd mag aanpassen
aan allerlei nieuwe ontwikkelin
gen. wil zij haar roeping en op
dracht niet verliezen.
Velema is geen tegenstander van
het compromis. "Als je als chris
ten nooit een compromis wilt
sluiten, moet je niet in de poli
tiek gaan. Maar er zijn dingen
waarvan je als christen moet zeg
gen dat ze de fundamenten van
onze samenleving aantasten"
Hij noemt dan de regeling van de
abortus. Als minister zou Velema
ook geen regeling kunnen tref
fen die aan het ongehuwd sa
menwonen dezelfde wettelijke
status geeft als aan het huwelijk,
hoewel het niet de plichten en de
bindingen vari het huwelijk
heeft. Zo'n regeling zou, volgens
hem, hypocriet zijn.
Vasthouden
Erkenning van het compromis wil
niet zeggen, dat je je altijd maar
moet aanpassen aan de na-
christelijke samenleving. "De
kerk heeft in de eerste eeuwen
juist zo winnend en wervend
kunnen optreden doordat ze een
christelijk levenspatroon had in
een totaal heidense samenleving.
Wat moet er terecht komen van
een kerk en christenheid die,
overigens met goede bedoelin
gen, zich steeds maar aanpassen,
solidair willen zijn. proberen bij
te sturen en verantwoordelijk
heid te dragen?"
Tegenover zo'n aanpassing staat de
christen-ethicus Velema beslist
afwijzend. "Juist nu de christe
nen in de minderheid komen,
moeten zij door hun ethiek laten
zien, dat ze aan het wezenlijke
van het evangelie willen vast
houden. Hier en daar zullen via
het compromis zaken moeten
worden opgelost die je liever op
een andere manier zou regelen,
maar op essentiële punten mag
een christen niet toegeven. Ik wil
mij dus best verdiepen in de
vraag welke verplichtingen er
ook op mij als christen rusten
wanneer ik in een bepaalde si
tuatie geroepen ben om orde te
scheppen. Je zult als christen-po-
Een Italiaans tijdschrift heeft een
hele reeks foto's gepubliceerd van
de paus in en rond het zwembad
van zijn buitenverblijf: de paus
in het water duikend, de paus
zwemmend en de paus die zijn
zwembroek uitwringt. Men moet
blijkbaar niet alleen de bewa
king van de paus verscherpen,
maar ook een 'zuivering' houden
onder zijn bewakingspersoneel,
zo is in Romeinse kringen al ge
suggereerd. "Dit is je reinste
huisvredebreuk", luidde een com
mentaar. Alleen iemand van het
personeel zou deze foto's kunnen
hebben gemaakt.
Fotografen m Rome meldden ech
ter. dat de foto's al wan een jaar
geleden zijn. Ze komen, volgens
hen, van een team van Italiaanse
fotografen en zijn gemaakt van
uit een holle boom, met een sterke
telelens dóór een venster van het
zwembad.
liticus dingen in de samenleving
moeten accepteren die je in de
kerk zou veroordelen".
Veel mensen die met kerk en
christelijk geloof hebben gebro
ken vragen zich desondanks af.
wat de kerk nog kan betekenen
als zij altijd maar toegeeft. Voor
Velema is dit een heel belangrijke
vraag: hebben we als christenen
nog iets waarvoor we willen
staan? "Aanpassing betekent on
herroepelijk verlies van identi
teit, ten slotte van alle identiteit.
Dat is de slechtste dienst die je
aan de samenleving kunt bewij-
Bandeloos
In Velema's denken houdt demo
cratie niét in, dat je alles wat
mensen willen ook mag en moet
doen. "Ook binnen de democra
tie ben je aan regels en normen
gebonden. Als je die niet accep
teert en respecteert, kom je met
een beroep op de democratie in
de meest bandeloze vorm van sa
menleven terecht. Je gaat naar
de dictatuur toe, als je de demo
cratie baseert op wat de helft
plus één waar vindt en wil. Dan
krijg je de dictatuur van het volk,
en die loopt altijd uit op de dicta
tuur van de leider van het volk.
Zonder bepaalde basiswaarden
kan een democratie nooit stand
houden".
Professor Velema wil dc tijd waar
in wij leven nog niet bestempe
len als dé 'eindtijd', voorafgaan
de aan de wederkomst van Chris
tus. Die wederkomst verwacht
hij. "Maar", zegt hij. "hij heeft er
wel de trekken van". De aanpas
sing van de christenheid aan de
moderne samenleving is voor
hem zo'n symptoom. "We zitten
niet in de allerlaatste fase. Dan
zou het voor de christenen die
trouw willen zijn aan het Woord
van God nog veel moeilijker wor
den".
Gesprek niet
Raad van Kerken Leiden
(Van onze redactie geestelijk leven)
LEIDEN- Als de Raad van Kerken in Leiden iéts kan doen voor hier
wonende moslims, dan is het: helpen bij het zoeken naar geschikte
gebedsruimten en eraan meewerken dat de imam (geestelijke) op
scholen godsdienstles kan geven.
Dat kwam ter sprake op de eerste vergadering van deze raad in dit sei
zoen, waar ook afgevaardigden van de Turkse en Marokkaanse mos
lims en van enkele werkgroepen voor buitenlandse werkers aanwezig
waren, alsmede iemand van de gemeente Leiden.
De Marokkaanse moslims gaan nu een vroegere kerk in de Rembrandt-
straat (Noordeinde) gebruiken, maar de Turkse hebben nog een voorlo
pige ruimte in Leiderdorp, die bovendien te klein is. Een moskee wordt
vijf keer per dag gebruikt. Er is onder de moslims grote behoefdte aan
contact, aan een band met de imam. rond een moskee.
Voor het leggen van een geloofsbasis zijn lessen op school van belang,
vinden ook de moslims. Als de imam daar geen les kan geven, kost het
de kinderen extra vrije tijd, terwijl ze al veel vrije tijd kwijt zijn om
Nederlands te leren. Buiten schooltijd bereik je ook minder kinderen
De Leidse Raad van Kerken zal dit aan de schoolbesturen en de gemeen
te doorgeven.
Respect
Overigens toonden de moslims zich zeker niet ontevreden over hun rela
tie met de Nederlanders.
Eén zei: "In de media komen alleen de problemen aan de orde. Vergeleken
met onder andere Frankrijk en Duitsland is juist de verhouding met de
Nederlanders de beste. Het blijkt tot de cultuur van dit land te behoren,
open te staan voor anderen. Misschien is het ook een trek van dit han
delsvolk. Wij ervaren hier van christenen respect en tolerantie".
Sinds de komst van de imams naar hier en hun lessen aan de jeugd is er
veel verbeterd, verzekerden de moslims. Mede daardoor zijn de rellen
minder geworden.
De Raad van Kerken gaat nu proberen, een werkgroep te vormen voor
regelmatiger contact. Een andere mogelijkheid is. dot in de wijken en
parochies mensen heel concreet aan het werk gaan. Ook daarvoor zul
len de leden van de raad bij hun achterban aandacht vragen.
•Neutronenbom. Uit Vatikaanse
kring is de waarschuwing geko
men dat president Rcagans be
sluit inzake de neutronenbom de
staten van het Warschau-pact zal
dwingen tot verhoging van hun
militaire inspanningen. Het
waarschuwende geluid was af
komstig van de jezuïet Guiseppe
de Rosa, adviseur van het Vati
kaanse secretariaat voor de niet-
gelovigen. Aan zijn woorden
wordt op z'n minst 'officieuze
waarde' toegekend.
Een Matinees blad publiceerde
een uitvoerig gesprek met De
Rosa. Deze meent, dat de hele
buitenlandse politiek van de
Sovjet-Unie, tot en met de inval
in Afghanistan, wordt ingege
ven door angst voor het Westen.
De Russen proberen de westerse
omsingeling te doorbreken. Zij
voelen zich erdoor bedreigd.
Volgens de Amerikaanse bisschop
pen brengt de neutronenbom de
mogelijkheid van een kernoorlog
dichterbij. Aartsbisschop John
Roach van Minneapolis, voorzit
ter van de Amerikaanse bis
schoppenconferentie, consta
teert in politieke kringen een
vernieuwde belangstelling voor
de discussie over de 'mogelijk
heid van atomaire verdediging'.
De bisschoppen waarschuwen,
vooral geen bijdragen te leveren
aan de overtuiging dat een nu
cleaire oorlog nog te rechtvaardi
gen zou zijn.
•Dienstplicht. De Evangelische
Kerk in Oost-Duitsland is een ge
sprek met de staat begonnen
over alternatieve dienstplicht.
Jongeren hebben de kerkleiding
laten weten, dat zy vervangende
dienstplicht die desnoods langer
duurt verkiezen boven de moge
lijkheid van militaire dienst
plicht zonder wapens ('bouwsol-
daat' bijvoorbeeld).
Hoorzitting. De Wereldraad van
Kerken houdt eind november in
een gebouw van de Vrije Univer
siteit te Amsterdam een openbare
intmiationale, wetenschappe-
lijk-gerichte hoorzitting van vier
dagen over kernwapens en ont
wapening. De zitting is bedoeld
om de wapenwedloop en de mo
gelijkheden tot inperking op hun
juiste waarde te schatten, en het
christelijke denken over kernbe
wapening en het zoeken naar an
dere wegen te bevorderen. Acht
tien wetenschapsmensen, politici
en kerkelijke voormannen zullen
de zitting begeleiden.
Gedeputeerde:
DEN HAAG/BOSKOOP - Het
provinciebestuur hoopt op zeer
korte termijn te kunnen begin
nen met de verbreding van de
Gouwe nabij de hefbrug in Bos
koop. Het zal echter voor een be
langrijk deel afhangen van de ge
meente Boskoop en de bewoners
van de Zuidkade wier huizen
moeten worden afgebroken wan
neer met de verbreding kan wor
den begonnen.
Gedeputeerde F A. Diepenhorst
zei dat gisteren bij de goedkeu
ring door Provinciale Staten van
een provincie tegemoetkoming
van negen ton aan Boskoop voor
de aankoop van het voormalige
fabrieksterrein van Haring aan
de Zuidkade.
Volgens de plannen krijgt de ge
meente het grootste deel van het
vijfduizend vierkante meter gro
te terrein voor de bouw van wo
ningen en mag de provincie het
in de Gouwe uitstekende deel
wegehalen en zo de bocht vlak
na de hefbrug wat af te vlakken.
Onlangs ontstonden echter moei
lijkheden over de provinciale
plannen, toen bleek dat de wo
ning Zuidkade 20 moest worden
afgebroken voor de rivierverbre
ding. De huidige bewoners voe
len er weinig voor om te verhui
zen. Een door provinciale water
staat gemaakte schets liet daar
naast zien dat ook de nummers
18 en 19. huizen die in 1972 al on
bewoonbaar werden verklaard
maar desondanks nog steeds
worden bewoond, zouden moe
ten wijken.
PPR-statenlid C.P.G. Tilanus wil
de weten of deze drie woningen
inderdaad moeten worden ge
sloopt. Gedeputeerde Diepen
horst antwoordde dat in elk ge
val nummer 20 tegen de grond
moet. maar dat dit van de num
mers 18 en 19 nog niet zeker is.
De schets van provinciale water
staat is volgens hem slechts 'glo
baal'. 'Daar moet nog verder over
worden gepraat voordat hij
wordt goedgekeurd', aldus Diep
enhorst.
z'SN
De provincie Zuid-Hollands is gisteren akkoord gegaan met de verbreding van de Gouwe nabij dc hefbrug i
Boskoop. Of de woningen rechts op de foto moeten worden gesloopt is nog niet zeker.
TER AAR/NIEUWVEEN -
Een zeventig hectare
groot gebied ten noord
westen van Nieuwveen en
een even groot gebied in
de Vierambachtspolder
bij Ter Aar moeten de ko
mende tien jaar beschik
baar komen voor de glas
tuinbouw. Het provincie
bestuur besloot dat giste
ren met een krappe meer
derheid. Het blijft echter
voorlopig nog onduidelijk
welk van de twee gebie
den het eerst wordt volge
bouwd. Daarover moet, zo
bepaalde het provinciebe
stuur, nog nader overleg
met de betrokkenen wor
den gevoerd.
In juni praatten de Statenleden al
eerder over de toekomstige kas
senbouw in de Veenstreek, maar
toen werden er geen spijkers met
koppen geslagen. Het grote ge
schilpunt bleek de vraag of de
komst van glastuinders naar de
Vierambachtspolder nu al moest
worden vastgelegd of dat dit ge
bied voorlopig in reserve moet
worden gehouden. WD en CDA
toonden zich sterke voorstan
ders van het eerste. PvdA en Ö66
van het tweede. Bij een voorstel
van PPR-statenlid C.P.G. Tila
nus om de Vierambachtspolder
pas te bebouwen na 1985 op
voorwaarde dat er bij Nieuwveen
dan geen ruimte meer is bleken
de partijen elkaar in evenwicht
te houden: de stemmen staakten
in de verhouding 39—39. Over
kassenbouw bij Nieuwveen wa
ren alle partijen het wél eens.
Medewerking
Die stellingen bleken gisteren nau
welijks veranderd. CDA-woord-
voerder J D. Gabor zwaaide met
dc vorige week door Stivecn (een
club die de belangen van tuin
ders behartigt) gestuurde brand
brief waarin deze het niet onmid
dellijk beschikbaar komen van
de Vierambachtspolder voor
kassenbouw' fnuikend en desa
streus noemde, en wees erop dat
deze polder door het ministerie
van landbouw en visserij begin
deze maand tot reconstructiege
bied is verklaard. Hij diende een
wijzigingsvoorstel in waarin het
tijdstip van dc ontwikkeling af
hankelijk werd gesteld van de
medewerking van de gemeente
besturen. Dat zou betenen dat de
Vierambachtspolder het eerst
wordt volgebouwd, omdat de le
den van het Ter Aarse college
zich in tegenstelling tot hun
Nieuwveense collegas uiterst po
sitief hebben opgesteld ten aan
zien van de kassenbouw.
Bij PvdA, PPR en D66 stuitte het
CDA-voorstel dan ook op bezwa
ren. De socialist C.A.L. van der
Zalm vond dat Gabors voorstel
een gelijkschakeling van beide
locaties inhield. 'We nemen dan
gewoon wat het eerst aan snee is
Maar als provinciebestuur moe
ten we juist een bovengcm een te-
lijk beleid voeren en niet onze
oren laten hangen naar dit of dat
gemeentebestuur', aldus Van der
Zalm. Hij hield vast aan het voor
stel van Tilanus om eerst Nieuw-
veens noordwest-hoek vol te
bouwen met kassen. De SGP-
fractie bleek nu echter roet in het
eten te gooien. In juni stemde de
drie man sterke fractie voor het
voorstel van Tilanus, maar nu
bleken A. Vlasblom en C N van
Dis meer te voelen voor het
amendement Gabor. De balans
sloeg nu met 41 tegen 40 stern-
Dat van het CDA haalde het echter
ook niet. Na een schorsing en
overleg besloot Gabor zijn voor
stel in te trekken om de weg vrij
te maken voor een in de juni—-
vergadering ingediend voorstel
van de derde SGP-er. M. Hout
man. Daarin wordt gevraagd om
een prognose van de toekomsti
ge kassenbehoefte voor de ko
mendejaren. Gedeputeerde Sta
ten beloofden die overeenkom
stig de motie voor het einde van
dit jaar op tafel te leggen. Het
voorstel van Gedeputeerde Sta
ten om beide gebieden aan te
wijzen voor de glastuinbouw en
over de fasering nader overleg te
voeren werd daarop met alleen
PvdA, D66 en PPR tegen aange-
In beide gebieden kan de provincie
echter op het nodige verzet reke
nen. Het Nieuwveense gemeen
tebestuur heeft al aangekondigd
bij de Kroon in beroep te zullen
gaan tegen de aanwijzing van de
zeventig hectare kassengebied,
terwijl in Ter Aar meer dan 2 500
handtekeningen zijn opgehaald
tegen de kassenbouw in de Vie
rambachtspolder Het Ter Aarse
gemeentebestuur heeft zich al
tijd sterk gemaakt voor kassen
bouw op haar gebied, wat niet
verwonderlijk is omdat burge
meester J. Verhoef tevens voor
zitter van het Stivcen is.
•WO VERZETTEN ONS MET
De provincie heeft de Vlerambachtpolder in Ter Aar aangewezen aU
nieuw tuinbouwgebied. Het verzet oan de boeren tn de polder daartegen
houdt, getuige de borden, nog steeds aan.
