Oplage dagbladen
stijgt niiiiiinaal
Interview
KLM-vlieger Eric Wassenaar beweert:
Rek is eruit
Sloop Doelenbnig in volle gang
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1981
Door
Jan Westerlaken
Veilig of onveilig. De berichten spreken elkaar
soms tegen. Het Amerikaanse luchtruim zou ge
vaar opleveren voor het vliegverkeer. Oorzaak is
de massale staking van de verkeersleiders waar
door de vliegtuigen niet meer op een verantwoor
de manier zouden kunnen worden begeleid. Zij
eisen meer geld in hun loonzakje plus lotsverbete
ring.
De gevolgen waren niet gering. President Reagan
dreigde met ontslag als niet binnen de kortst mo
gelijke tijd het werk zou worden hervat. De ver
keersleiders lapten dit aan hun laars. De presi
dent zette zijn dreigement door.
In allerijl moesten nieuwe verkeersleiders worden
opgeleid. Militairen werden hiervoor ingezet,
maar ook verkeersleiders die al met pensioen wa
ren of waren afgekeurd, werden weer opgeroepen.
Het aanbod van reizigers liep sterk terug en enkele
keren kwamen er berichten, dat zich in het lucht
ruim boven de Verenigde Staten 'bijna-botsingen'
hadden voorgedaan. Of dat nu de schuld was van
de 'onervaren' verkeersleiders? Een vraagteken.
KLM-piloot Eric Wassenaar uit Alphen aan den
Rijn maakt intercontinentale vluchten met een
Boeing 747. Zodoende komt hij geregeld in Ameri
ka. Net terug uit de States vertelt hij zijn ervarin
gen.
AMSTERDAM - De verkeersleiders zullen
niet gelukkig zijn met z'n uitspraak. Tóch
houdt Eric Wassenaar, verkeersvlieger op
een Boeing 747 van de KLM, voet bij stuk:
het luchtruim boven Amerika is, in de
ogen van de Alphenaar, volkomen veilig.
Zijn ervaring? "De verkeerslei
ding in de Verenigde Staten
werkt goed. Ook nu! Profes
sioneel zelfs. Natuurlijk, er
zijn vertragingen. Maar dat
betekent niet. dat het onvei
lig is. Integendeel zelfs. Zo
wordt voorkomen, dat er ge
vaarlijke situaties in de lucht
ontstaan."
Dat de intercontinentale vluch
ten (vluchten uit andere we
relddelen) nu niet meer zo
bar veel vertraging oplopen
om Amerika in- en uit te ko
men, komt, denkt Wassenaar,
dat er veel binnenlandse
vluchten zijn uitgevallen.
"Dan mis je heel wat vliegbe
wegingen. Want in de States
stapje eerder in een kist, dan
in je auto. Ik denk, dat ze in
tercontinentale vluchten in
goede banen leiden belangrij
ker vinden, dan het binnen
landse vliegverkeer."
Ondanks Wassenaars' ervarin
gen blijft het feit, dat er spra
ke is van vele 'bijna-ongeluk-
ken' in de lucht. De KLM-
vlieger: "Dit is bepaald niét
mijn ervarihg. Het wil er bij
mij ook niet in, dat dit te ma
ken zou hebben met de sta
kende verkeersleiders. Ik
was, onder meer, in Houston
toen er volop werd gestaakt.
Nou, ik moetje zeggen, dat ik
er niets van heb gemerkt. Al
les verliep heel gladjes. Mis
schien zijn er vliegers ge
weest die problemen hebben
gehad. Maar ik niet in elk ge
val. Dezelfde geluiden hoor
ik van collega's. Want die
spreek je in hotels als je eens
een nacht overstaat."
Extra aandacht
Extra opletten is het toch wel
geblazen zodra de Boeing het
Amerikaanse luchtruim bin
nenvliegt. "Je bent altijd
voorzichtig, begrijpelijk. Nu
let je éxtra scherp op. Er is
wat aan de hand. Tenslotte
kun je niet weten. Die verha
len die je allemaal leest, spre
ken je aan. Sta je eenmaal aan
de grond, vraag je je toch wel
af waarom ze zo'n drukte ma
ken. Een paar keer heb ik ge
dacht. ik heb zeker geluk ge
had. Lees je al die verhalen,
dan knipper je wel eens met
je ogen. Ik heb geen stagna
tie. geen aarzelingen en geen
paniek meegemaakt. Wat wil
je als vlieger dan nog meer?
De begeleiding is uitstekend.
Echt, je voelt je veilig. De
zorg voor het vliegtuig in de
lucht, is op de grond prima.
Ik heb er niets van kunnen
merken dat er wat aan de
hand is.
Het contact met de verkeersto
rens in Amerika is, beweert
Eric Wassenaar, kort en zake
lijk. "De berichten worden
doorgegeven, je herhaalt ze
en de leider gaat naar de vol
gende. 't Is net een leraar die
voor de klas staat. Je kunt
vragen watje wilt. Overal we
ten
op."
i correct antwoord
Over rust gesproken. Eenmaal
volgde Wassenaar via de ra
dio een gesprek dat een ver
keersleider met een vliegtuig
wilde voeren. Hij was met
zijn Boeing op weg naar New
York. De kist die vóór hem
vloog werd opgeroepen,
maar antwoordde niet. Tot
twee keer toe zelfs. Oorzaak
onbekend. Eén van de pilo
ten zocht later zelf contact.
Eric Wassenaar: "De ver
keersleider riep toen uit: 'Hé,
leef je nog'. Hij volgde de kist
wél op de radar. Om in de ga
ten te houden, dat het alle
maal goed verliep. Van pa
niek was absoluut geen spra
ke. De man was niet eens
boos. Ik had me best kunnen
voorstellen, dat die leider wat
kribbig had gereageerd en
had uitgeroepen, dat die
vlieger in het vervolg eens
wat beter moest opletten.
Niks van dat alles. Het ging
gemoedelijk en met een
grap."
Voortreffelijk
Vaarom dan tóch die panieke
rige stemming? Eric Wasse
naar kan er geen antwoord op
geven. "De mensen die sta
ken zouden zich wellicht
kunnen afvragen of het nu al
lemaal wel goed zou gaan.
Maar Amerika (de overheid is
verantwoordelijk voor de vei
ligheid in het luchtruim)
heeft dat probleem opgelost.
Als de president zulk gekwa
lificeerd personeel ontslaat,
moet hy wel weten wat 'ie
doet. Risico's nemen kan
niet. Misschien heeft hy men
sen achter de hand gehad, ik
weet het niet. Wat ik wél weet
is, dat het voortreffelijk
werkt", vertelt de KLM-pi-
loot.
Er zijn gevallen bekend, dat
vliegtuigen werden terugge
stuurd. Niet door Amerika,
maar IJsland, bijvoorbeeld.
De verkeersleiders hier ver
klaarden zich solidair met de
collega's in de Verenigde Sta
ten. Nederland veroordeelde
deze actie. "Als je eenmaal
een vlucht hebt geaccep
teerd, moet je daarop niet te
rugkomen. Mensen die een
uur of vier in de lucht zitten
terugsturen, nee. dat kan
niet. De reizigers hebben dit
gelaten over zich laten ko
men. Ze hadden begrip voor
de situatie. Het was over
macht."
Ene Wassenaar staat, wat zijn
ervaringen betreffen, op één
lyn met de Rijks Luchtvaart
Dienst. Ook zij heeft een in
tensief contact met Amerika
en heeft zelfs inspckteurs
meegestuurd om het lucht
ruim te controleren. Resul
taat vliegen boven de VS is
veilig. Hetzelfde dus wat
Wassenaar beweert.
Opdracht
Betreden de KLM-vliegers nu
met een speciale opdracht
het Amerikaanse luchtruim''
Eric Wassenaar: "Inderdaad.
We moeten rapporteren hoe
de verkeersleiding werkt.
Niet alleen de negatieve din
gen. ook als het goed gaat.
Myn rapporten zijn kort. Ik
kan geen wanklank laten ho-
Zyn er piloten die pertinent
weigeren nu naar Amerika te
vliegen, omdat het er niet vei
lig zou zyn9
Offerman van de persdienst:
"Nee. dat hebben we niet
meegemaakt. Ik denk, dat de
vliegers betrouwbaar zouden
zijn ingelicht als het inder
daad gevaarlijk boven de VS
zou zijn."
Schade wordt er door deze ac
tie zeker geleden. Hoeveel in
middels. Offerman blijft het
antwoord schuldig. "Ik heb
nog geen cyfers". zegt hij. '"t
Is ook erg moeilijk om zoiets
te berekenen. Zeker, er zijn
vluchten uitgevallen. Eén
dag konden we alleen maar
vluchten van de dag ervoor
uitvoeren. Het programma
voor die bewuste dag verviel
toen. Ja en dan die vertragin
gen. Die gelden alleen voor
Atlanta en New York. In het
begin ging het om vele uren.
Maar nu is het sterk terugge
lopen."
Geen legalisatie
Poolse arbeiders
DEN HAAG (ANP) - Minister
Albeda van sociale zaken
voelt niets voor het legalise
ren van seizoenarbeid van
Poolse vakantiegangers, zo
als die zich de afgelopen pe
riode heeft voorgedaan bij
bollenkwekerijen in Noord-
Holland. legalisatie onder
graaft volgens Albeda de
doelstellingen van de wet ar
beid buitenlandse werkne
mers en is volgens hem bo
vendien strijdig met de uit
gangspunten van het Neder
landse vreemdelingenbeleid.
Albeda antwoordt dit op schrif
telijke vragen van het CD-we-
de Kamerlid van Vlijmen, die
legalisatie bepleit omdat er
voor het werk in de kwekerij
en onvoldoende Nederlandse
arbeidskrachten te vinden
zouden zijn. Volgens Albeda
is dit onjuist. Hij meent dat er
vole Nederlandse vakantie
werkers beschikbaar zijn,
evenals vakantiewerkers uit
andere landen van de Euro
pese gemeenschap.
DEN HAAG (GPD) - De
rek is eruit bij de Neder
landse dagbladpers. Dat
constateert het vakblad
De Journalist in zijn zo
juist verschenen jaarlijks
oplagenummer. Daarin
zijn gegevens over alle 23
dagbladondernemingen,
waar 81 dagbladtitels ver
schijnen, in tien pagina's
gerangschikt en ontleed.
Alleen gegevens over De
Waarheid ontbreken door
dat deze als gebruikelijk
geen cijfers verstrekt.
Met de constatering dat de rek er
uit is. wordt gewezen op het tota
le aantal abonnees van alle dag
bladen. dat - zonder enkele ge
specialiseerde vakdagbladen die
vijfmaal per week verschijnen
mee te tellen - in het verslagjaar
Limburgs Dagblad
Brabants Nieuwsblad
Utrechts Nieuwsblad
Amersfoortse Courant
Dagblad Tubantia
Arnhemse Courant
Haarlems Dagblad
De Typhoon
Nieuwe Noordhollandse Crt.
Leidsch Dagblad
Nieuwsblad v.h. Noorden
Leeuwarder Courant
Prov. Zeeuwse Crt.
De Gooi- en Eemlander
slechts 0,8 procent is gestegen.
Vorige jaren was de groei meer
dan het dubbele. Inmiddels is de
verslechtering van de economie
niet aan de dagbladen voorbij ge
gaan, zodat verwacht wordt dat
het volgend jaaroverzicht even
min tot tevredenheid aanleiding
zal geven.
In het overzicht 1980-1981 worden
als verliezers bij de landelijk ver
spreide dagbladen genoemd De
Courant Nieuws van de Dag (min
12.530), Trouw (min 4300) en Het
Parool (min 2800).
Ook wordt aandacht besteed aan
de redactionele samenwerkings
vormen, waarvan de Gemeen
schappelijke Pers Dienst (GPD -
waarbij ook deze krant is aange
sloten) de grootste is. Het bereik
van de GPD steeg in het verslag
jaar tot 988.115 abonnees. Hoe
het de bij deze zonder winstoog
merk werkende GPD aangeslo
ten bladen is vergaan, blijkt uit
deze cijfers:
1980 1981
79.353 80.891
45 549 46 484
109670 110.723
39.028 39.621
101 445 101 659
69.872 70.171
75.418 73.375
26.258 26.110
11.719 11.441
49.865 51 208
139.587 140.693
115.339 116.599
60.655 61 806
56.811 57.537
Een hijskraan is het enig gemotoriseerde dat zich nog op de resten van de Doelenbrug bevindt
LEIDEN - De volledige sloop van
de oude Doelenbrug aan het Ra
penburg in Leiden is in volle
gang. Zowel onder als boven wa
ter wordt driftig gesloopt, waar
na de bouw van een geheel niewe
brug volgt. Deze nieuwe brug zal
uiterlijk vrijwel gelijk zijn aan de
oude, maar zit heel anders in el
kaar. Verwacht wordt dat de
werkzaamheden pas in juli vol
gend jaar kunnen worden afge
rond.
Het karwei hindert het verkeer op
het Rapenburg in niet geringe
mate. Zo zijn er op het gedeelte
rond de Doelenbrug hekken
neergezet die doorgaand au
toverkeer aan de centrumzijde
onmogelijk maken Aan de ande
re kant (Witte Singel) is een klei
ne ruimte overgebleven voor het
verkeer Voor voetgangers en
fietsers is een houten brug naast
de oude verbinding geplaatst.
Oversteken blyft op die plaats
dus mogelijk.
Oostdiiits
diplomaat
was spion
BONN (Reuter) - Een hoge functio
naris van de Oostduitse diploma
tieke vertegenwoordiging in
Bonn is ontmaskerd als agent
van de geheime dienst van de
DDR
Het Westduitse blad Die Welt
meldde gisteren dat uit door de
autoriteiten in Bonn verkregen
inlichtingen is gebleken dat
Hans Schindler, politieke advi
seur van de DDR-vertegcnwoor-
diging, actief werkzaam is voor
het Oostduitse ministerie van
staatsveiligheid
Woordvoerders van het Westduitse
ministerie van binnenlandse za
ken en van de Oostduitse verte
genwoordiging wilden op de ont
hulling in Die Welt geen com
mentaar geven.
Volgens het blad was Schindler.
die sinds begin 1979 in Bonn
werkt, officieel verantwoordelyk
voor het onderhouden van de
contacten van de DDR met het
bureau van bondskanselier Hel
mut Schmidt. Hy heeft verder
een rol gespeeld in besprekingen
met de bondskanselary na de
vlucht in juni van dit jaar van een
officier van de Oostduitse grens
wacht naar het westen.
Een woordvoerder van de CDU zei
dat het een schokkende affaire
zou zyn als zou blijken dat Bon
wist dat Schindler agent van de
Oostduitse geheime dienst was
MADRID (Reuter UPI) De
Spaanse regering heeft gisteren
besloten de staatsraad een wets
ontwerp te laten opstellen voor
de toetreding van Spanje tot de
NAVO. De staatsraad bestaat uit
deskundigen die geraadpleegd
moeten worden als het gaat om
de grondwet De Spaanse pre
mier Leopoldo Calvo Sotclo
heeft by zyn ambtsaanvaarding
in februari al dui>ii h,k n
dat hij Spanje dit jaar in de-NA-
VO wil hebben.
I
luchtruim boven Amerika is veilig.
