LEIDSCH Ül DAGBLAD
Van Agt tart CD A-fractie
Lj
Papierconcern Van
Gelder is failliet
Brezjnjev wil eerlijk
gesprek met Amerikanen
Dollar keldert
West-Europa
in
Katwijks
dialect
leeft nog
Premier dreigt met opstappen als akkoord wordt aanvaard
Dodelijke
steek was
noodweer
MOED?
DINSDAG 18 AUGUSTUS 1981
OPGERICHT 1 MAART 1860
36552
Directeur G. Koopman Bureau Wfle Sngd 1
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WASHINGTON (AP)- De Russi
sche president Brezjnjev heeft
de Verenigde Staten in een bood
schap laten weten dat de Sowjet-
Unie Amerika 'eerlijke en op
bouwende' besprekingen aan
biedt. De boodschap, door
Brezjnjev zelf ondertekend, was
geschreven voor een jubileum
nummer van 'Leven', een Russi
sche publicatie die op grond van
een overeenkomst tussen beide
landen in de Verenigde Staten
wordt verspreid.
Brezjnjev verklaarde in zijn bood
schap dat op dit moment een dia
loog tussen de Verenigde Staten
en de Sowjel-Unie harder nodig
is dan ooit tevoren, zeker nu de
internationale situatie is ver
slechterd en de Russisch-Ameri-
kaanse betrekkingen ernstig op
de proef worden gesteld.
De Amerikaanse president Reagan
verklaarde vorige week dat hij
Brezjnjev schriftelijk had gesug
gereerd een topontmoeting te be
leggen. Brezjnjev stelde al eerder
een dergelijke ontmoeting voor.
De Russische president schrijft dat
de Sowjet-Unie herhaaldelijk
heeft benadrukt niet naar een
confrontatie met de Verenigde
Staten te streven. Ook zou zij
niet de 'gewettigde belangen'
van dat land willen schaden. 'De
Sowjet-Unie wil vrede, samen
werking en normale betrekkin
gen tussen onze landen, geba
seerd op wederzijds vertrouwen',
aldus Brezjnjev. 'Daarom', zo be
sluit de Russische president,
'bieden wij de Verenigde Staten
eerlijke en opbouwende bespre
kingen aan, een zoeken naar we
derzijdse aanvaardbare oplossin
gen voor praktisch alle belangrij
ke vraagstrukken die tussen ons
bestaan'.
(Van c
verslaggevers)
KATWIJK/LEIDEN - Het Kat-
wijkse dialect leeft nog altijd.
Oudere Katwijkers vinden
hun plaatselijke dialect mooi
er dan de jongeren. Boven
dien spreken zij het meer.
Dat blijkt uit een onderzoek
van de vakgroep Nederlands
van de Leidse universiteit.
Onder leiding van drs. C. van
Bree gingen studenten na of
het Katwijks dat 40 jaar gele
den door G.E. Overdiep werd
beschreven in het boek "De
volkstaal van Katwijk aan
Zee", nog steeds wordt ge
sproken.
In totaal werden 43 in Katwijk
geboren en getogen inwoners
ondervraagd; de helft jonger,
de andere helft ouder dan 40
Onderzoek Leidse
universiteit:
jaar. Een aantal typisch Kat-
wijkse woorden bleek inmid
dels vrijwel verdwenen Zo
als torrement(ruzie). wtndza-
k( opschepper). dollekoop-
(goedkoop) en enkelt
geld(klein geld).
Wel bestaat in Katwijk nog
steeds verschil tussen woor
den die met "ei" en "ij" wor
den gespeld. Leiden wordt
dan Laiden. lijden blijft lij
den. Ook het verschil tussen
"au" en "ou" werd geregi
streerd. Blauw wordt uitge
sproken als blew, nou blijft
gewoon nou. Zowel jongeren
als ouderen blijken de "oe" in
boek. vroeg en koek. nog
vaak als een "ou" uit te spre
ken.
Veranderingen in het Katwijks
gaan het snelst in het woord
gebruik. de klanken blijven
vrij stabiel.
DEN HAAG - CDA-fractieleider Van Agt heeft gedreigd te
zullen opstappen als de CDA-fractie vandaag het voorlo
pige regeerakkoord aanvaardt. Hij is het niet eens met
het voorstel van de formateurs Kremers en Van Thijn en
wil op basis daarvan geen premier worden van het
beoogde kabinet van CDA, PvdA en D'66
Van Agt pakt zijn tas tijdens het gisteren voortgezette beraad over het voorlopige regeerakkoord. Het zou
symbolisch kunnen zijn voor het dreigement dat hij gisteren aan het adres van zijn fractie heeft geuit. Naast
hem op de foto Den Uyl en Terlouw.
Mocht zijn fractie toch akkoord
gaan met het voorstel, dan "zal
hij niet in de weg blijven zitten",
zo heeft zijn woordvoerder gis
teravond laten weten.
De formateurs hebben de drie frac
ties gevraagd om vanavond vóór
acht uur 'ja' of 'nee' te zeggen op
hun voorstel. Daarmee hebben
zij de CDA-fractie opnieuw voor
het blok gezet. De fracties moe
ten namelijk laten weten of zij
het beoogde kabinet nog steeds
willen.
In het beraad van gisteren hebben
PvdA en D'66 geweigerd in te
gaan op de eis van Van Agt om
nu al vast te leggen dat er vol
gend jaar 4,5 miljard gulden
moet worden bezuinigd. De bei
de formateurs besloten daarop
om de fracties te vragen of zij op
basis van het tot dusver bereikte
onderhandelingsresultaat .ja" of
„nee" kunnen zeggen tegen het
beoogde kabinet.
Den Uyl (PvdA) en Terlouw (D'66)
zullen het voorstel van de forma
teurs wel in hun fractie verdedi
gen. Van Agt heeft dat gewei
gerd. Hij beschouwt het concept-
regeerakkoord als een te wanke-
Noodzakelijk
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG/ALPHEN AAN
DEN RIJN De 43-jarige J.
van der V. uit Alphen aan den
Rijn is vanochtend door de
Haagse rechtbank ontslagen
van rechtsvervolging. Hij
werd verdacht van doodslag.
De officier van justitie had
twee weken geleden driejaar
gevangenisstraf tegen de Al-
phenaar geëist.
Van der V. bracht in de nacht
van 25 op 26 april dit jaar do
delijke messteken toe aan
zijn buurman, de 51-jarige W.
van der Vlucht. De rechtbank
acht niet bewezen dat dit een
poging tot doodslag was, wel
staat vast dat Van der V.
zwaar lichamelijk letsel toe
bracht, die de dood tot gevolg
had. De man is ontslagen van
rechtsvervolging, omdat hij
volgens de rechtbank uit
noodweer handelde.
Geluidsoverlast was de aanlei
ding tot de burenruzie. Van
der V. kon de keiharde mu
ziek die zijn buurman draai
de. niet langer aanhoren. Hij
ging bij zijn buren klagen.
Voor het eerst, terwijl ver
dachte twee weken geleden
verklaarde dat de buren hem
en zijn vrouw met geluid
soverlast al zes jaar lang
geestelijk stuk maakten. Bij
de ruzie in de bewuste nacht
ontstond een vechtpartij, die
uitmondde in de fatale mes
steek.
UTRECHT (ANP) - Het papier
concern Van Gelder is failliet.
Vandaag zal bij de Amsterdamse
rechtbank het faillissement wor
den aangevraagd. Volgens be
stuurder Frans van der Veer van
de Industriebond FNV betekent
het faillissement dat 700 tot 800
man van de circa 2.000 werkne
mers die nog bij het bedrijf
werken, moeten worden ontsla
gen.
De papierfabriek in Renkum (300
man), waar al enige tijd niet meer
werd gewerkt, gaat definitief
dicht. De fabrieken in Wapen
veld (550 man) en Apeldoorn (250
man) draaien door in afwachting
van eventuele kopers. In Velsen
zullen 250 van de 700 arbeids
plaatsen verdwijnen door stop
zetting van één papiermachine.
Getracht zal worden ook voor de
vestiging in Velsen een koper te
vinden, aldus vakbondsbestuur
der Van der Veer. Op het hoofd
kantoor van Van Gelder verdwij
nen nog eens circa 150 arbeids
plaatsen zodat al met al 700 tot
hun baan verliezen.
gere termijn ook de werkgele
genheid in de resterende be
drijfsonderdelen een onzekere
zaak", aldus Van der Veer.
Of het daarbij blijft is overigens
voor Van der Veer nog onzeker.
Dat hangt er van af of de vesti
gingen in Wapenveld. Velsen en
Apeldoorn kunnen worden ver
kocht. Voor Apeldoorn zijn er al
enkele gegadigden. Volgens Van
der Veer zijn de perspectieven
Velsen en Wapenveld (waar DEN HAAG (ANP) Uit de Schc
Vier man
ontsnapt
uit cel
het onderzoeksbureau McKinsey
momenteel een studie verricht)
vrij gunstig. "Maar zo lang er
geen kopers zijn is op de wat lan-
veningse strafgevangenis zijn
vanochtend vier gevangenen
ontsnapt. Voordat de vier op de
vlucht sloegen bedreigden ze een
van de werkmeesters met een
mes. Na de tralies te hebben
doorgezaagd klommen de man
nen over de gevangenismuur en
verdwenen in een gereed staan
de auto. Voorbijgangers hebben,
aldus justitie, het kenteken van
de personenauto genoteerd.
De vier ontsnapte gevangenen za
ten straffen uit variërend van
vier tot dertien jaar.
De langst gestrafte is een 29-jarige
Fransman. Hij zat al vanaf 1974.
maar was van '76 tot '80 voort
vluchtig.
De eis van Van Agt vloeit volgens
de CDA-fractieleider voort uit de
bezuinigingen die voor de ko
mende vier jaar noodzakelijk
zouden zijn. Daarbij zou het fi
nancieringstekort met twee pro
cent moeten dalen en de belas
tingdruk op peil moeten blijven.
Daarvoor is het volgens Van Agt
nodig om voor volgend jaar al
vast 4.5 miljard bezuinigingen af
te spreken.
Van Agt zet met zijn dreigement
vooral de grote middengroep van
zijn fractie onder forse druk. De
linkervleugel van het CDA lijkt
zonder meer bereid samen te
werken met de PvdA. Rechts
voelt in het geheel niets voor dit
kabinet, terwijl de grote
(KVP)-
middenmoot wel met de PvdA
wil samenwerken mits Van Agt
het kabinet aanvoert. Tegen deze
achtergrond werd gisteren dan
ook al in CDA-kring gezegd dat
„als er vandaag een kabinet
komt, dat zeker geen kabinet-
Van Agt zal zijn".
De besprekingen beperkten zich
gisteren uitsluitend tot sociaal-
economische onderwerpen,
waarbij de bezuinigingen voor
volgend jaar centraal stonden.
Naast het meningsverschil over de
bezuinigingen van totaal f4.5
miljard, hebben de onderhande
laars ook gesproken over een
aantal andere voorstellen van
Van Agt. Deze -deels minder in
grijpende zaken- zijn vrijdag al
door de formateurs besproken
met de fractiespecialisten. Dat
gesprek duurde zo'n vijf uur. en
werd met begrip voor de weder
zijdse standpunten gevoerd.
Na dit gesprek konden de onder
handelaars gisteren al vrij snel
op enkele punten overeenstem
ming bereiken.De punten waar
overeenstemming nu nog is uit
gebleven betreffen onder meer
de collectieve lastendruk, de ma
te waarin de koopkracht van de
minima achteruit moet gaan. de
aftrekbaarheid van de hypo
theekrente en de verdeling van
de bezuinigingen over de vier
jaar.
Ondanks deze nog overgebleven
geschilpunten toonde D'66-lei-
der Terlouw zich nog steeds
voorstander van het centrum
linkse kabinet. Daarnaast gelooft
hij dat er een vrij aanzienlijk be
drag aan bezuinigingen nodig zal
zijn, maar wil hij dat door het
nieuwe kabinet laten bepalen
Terlouw verlangde gisteren na af
loop van een speciaal fractiebe-
raad dat het CDA eindelijk dui
delijk uitspreekt of het kabinet
er moet komen. De D'66-leider
wilde verder de garantie dat er -
indien de poging wordt voortge
zet - geen nieuwe problemen
worden opgeworpen. ,,De geloof
waardigheid van de politiek is in
het geding, de grens van wat de
politieke moraal verdraagt is be
reikt," aldus Terlouw.
Iels koeler
Half tot zwaar bewolkt en mogelijk
wat regen. Minimumtemperatuur rond
12 graden. Middagtemperatuur om
streeks 19 graden.
19 augustus 1981
Zon op: 06.30, zon onder: 20.56 ui
Maan op: 22.56, maan onder: 10.15 ui
Waterstanden Katwijk: hoogwat
6.27 en 18.54 uur. laagwater 2.33
14.44 uur.
AMSTERDAM (ANP) - De koers
van de dollar is vanmorgen op de
wisselmarkten in West-Europa
gekelderd. In Amsterdam werd
rond elf uur bijna 2,75 gulden
genoteerd vergeleken met een
slotkoers van 2.7845 gulden
van maandag. De slotkoers van
vrijdag bedroeg 2.8025 gulden.
In Frankfort zakte de koers in het
begin van de handel tot 2,4730
mark na een opening op
2.48875 mark. De dollar werd
ongeveer vier pfennig onder de
slotkoers van maandag verhan
deld en zeven pfennig goedkoper
dan bij het slot van vrijdag in
New York. De stemming was
nerveus. Voornaamste oorzaak
wordt genoemd het algemene ge
voel dat de koerswaarde van het
Amerikaanse geld zijn werkelij
ke waarde de laatste tijd ver
overtreft.
Ook in Londen stond de Ameri
kaanse munt onder druk. De va-
lutahandel vraagt zich af er nu
definitief een eind gekomen is
aan de waardestijging van de
dollar, al wordt er tegelijk op ge
wezen dat er nog geen sprake is
van een belangrijke daling van
de rentevoet in de V.S.
Bijna botsing boven VS
NEW YORK (DPA) - In Newark in de Amerikaanse staat New Jersey is
het gisteren bijna tot een botsing gekomen tussen een boeing 737 met
118 mensen aan boord en een klein zweefvliegtuig Dit heeft de Amen
kaanse dienst voor de burgerluchtvaart in Washington meegedeeld
Een woordvoerder van de dienst zei dat het nog niet vaststond of de
bijna-botsing het gevolg was van een fout van de luchtverkeersleiding
Zou dit wel zo zijn. dan zou sprake zijn van het tot nu toe ernstigste
voorval sinds het begin van de luchtverkeersleidersstaking in de Ver
enigde Staten.
Piet Ekel:
succes
met Heijermans
Miljoenenzwendel
benadeelt staat
Drukkersstaking in
Polen onafwendbaar
Compromis voor
olieprijs
Men zou kunnen stel
len dat CDA-onder-
handelaar Van Agt m
4J|Tftr zekere zin een flinke
dosis moed niet kan
worden ontzegd Er is namelijk
moed voor nodig om in het zicht
van de haven - de feitelijke for
matie van een kabinet van CDA,
PvdA en D 66 - de eigen fractie te
adviseren met akkoord te gaan
met de voorstellen van de forma
teurs met als inzet de eigen poli
tieke loopbaan En voor wie
moed een te fraai begrip is m de
politiek zal het eens moeten zijn
met de stelling dat de CDA-voor-
man in elk geval grote nsicos
durft te nemen
Over het conflict zelf kan men dui
delijk zijn De wens van Van Agt
dat de coalitiepartners zich uit
spreken in 1982 4,5 miljard te be
zuinigen is zakelijk gesproken
volkomen juist. Men kan niet om
de rapporten van het Centraal
Planbureau en de gezamenlijke
directie van de Nederlandsche
Bank heen. Het financienngste-
kort moet worden terugge
schroefd tot vier procent van het
nationaal inkomen, wil er tenmin
ste iets van de plannen van de
informateurs terecht kunnen ko
men Maar dat is een strikt eco
nomisch en geen politiek gege
ven.
Op de achtergrond speelt de kwes
tie van het bijna fundamentele
wantrouwen tussen de twee gro
te beoogde coalitiepartners CDA
en PvdA in het algemeen en hun
twee voormannen Van Agt en
Den Uyl in het bijzonder Het is
immers ook van de PvdA en D 66
de bedoeling - dat kan men al
thans lezen in het tamelijk vage
regeerakkoord - het financie
ringstekort met twee procent te
rug te dringen. Het gaat echter
om de manier waarop Van Agt
weigert de PvdA en D 66 te laten
meedenken in een eventueel ka
binet over die manier En dat is
voor met name de PvdA - die 4 5
miljard trouwens veel te hoog
vindt - onaanvaardbaar en dat is
heel begrijpelijk Zowel de PvdA
en D'66 weigeren terecht een
soort betrouwbaarheidsproef af
te leggen.
Het is niet de eerste keer dat Van
Agt met aftreden dreigt. In nor
male politieKe verhoudingen
geldt een dergelijke houding ais
het zwaarste pressiemiddel Bij
Van Agt ligt dat anders. Hij is
daar veel gemakkelijker in. hoe
wel daaruit met moet worden af
geleid dat de CDA-voorman als
een onnozele hals door het poli
tieke leven stapt. Hij kent zijn po
sitie en weet vaak precies waar
het randje van de afgrond is. Zijn
huidige dreiging is wellicht de
meest riskante uit zijn politieke
loopbaan. De onaantastbaarheid
van een paar maanden geleden
toen de hele achterban eerbiedig
Van Agt toejuichte als de enig
aanvaardbare premier voor het
Koninkrijk der Nederlanden, die
onaantastbaarheid is een beetje
verbleekt. De 48 leden van de
CDA-fractie zouden vandaag een
zware dag moeten hebben, hoe
wel het niemand moet verbazen
als het uiteindelijk uitdraait op
een typische CDA-oplossing.
waarbij de kool en de geit wordt
gespaard
En dat terwijl de problemen waann
de Nederlandse economie zich
bevindt steeds groter worden
Problemen die om een oplossing
schreeuwen aangedragen door
een krachtig eensgezind kabinet.
LEIDSCH DAGBLAD
Wilt u mij nur - i 'bonnee
Naam:
Adres:
Woonplaats:
Gironr.: Tel
S. v.p. bon ingevuld in een open enveloppe zonder postzegel
opsturen neerLeidschDagblad. Antwoordnummer 10050.
2300 VB Leiden en de krant komt SNEL in de bus
