Van Agt wil nu al snoeien
Schippers
op ware
kruistocht
a f5,60
Hartcontrole op afstand
"Niet te makkelijk denken
over zelfdoding patiënten
PRISMA
99Sociaalreconomisch akkoord moet aangepast
Wetenschapper gaat
minder verdienen
JUIST NU
Open hartlijn uitkomst voor patiënt
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1981
BINNENLAND
PAGINA 7
UTRECHT (ANP) - Het be
stuur van de ruim 1200 le
den tellende Nederlandse
Vereniging voor Psychia
trie heeft gisteren in een
verklaring gewaarschuwd
tegen het vrijer gaan den
ken over zelfdoding van
psychiatrische patiënten.
Het bepleit, ook bij ernsti
ge geestesziekten bij wie
weinig of geen kans op
herstel of verbetering lijkt
te bestaan, een uiterst te
rughoudend standpunt
over zelfdoding.
In zijn verklaring constateert het
NVP-bestuur dat de discussie
over euthanasie tot nu toe voor
namelijk beperkt is gebleven tot
ernstig lichamelijk zieken zon
der uitzicht op verbetering. Aan
dacht voor de problemen van
Psycliiaters: ook bij ernstige geestesziekten
Het NVP-bestuur staat op het
standpunt dat de beslissing tot
zelfdoding in principe tot de ei
gen verantwoordelijkheid van de
betrokkene behoort. De psychia
ter zou zich er dan ook niet onge
vraagd mee moeten bemoeien
als duidelijk is dat iemand op
grond van eigen beslissing tot
zelfdoding wil over gaan. Maar
de psychiatrische praktijk leert
volgens het bestuur dat in een
overgrote meerderheid van de
gevallen waarmee de psychiater
te maken krijgt, in feite nauwe
lijks sprake is van een vrijelijk
genomen wilsbesluit tot zelfdo
ding.
Het is onjuist iedere neiging tot
zelfdoding als ziekelijk te be
stempelen. In het algemeen is bij
neigingen tot zelfdoding van
geestesziekten volgens het NVP-
bestuur echter sprake van zieke
lijke factoren die hetzij nu hetzij
wellicht in een niemand bekende
toekomst behandelbaar zijn.
Goede hulp kan naar de mening
van het NVP-bestuur slechts be
staan uit een goede diagnostiek
en een poging om herstel te be
vorderen. "Toegeven aan respec
tievelijk meewerken met suici-
dedrang uit therapeutisch pessi
misme is vrijwel nooit te
rechtvaardigen"
Het bestuur voegt hier aan toe dat
dit niet inhoudt dat de mate van
het nsico van zelfdoding altijd
het karakter van de hulpverle
ning beslissend moet beïnvloe
den. In ieder voorkomend geval
moet worden overwogen of be
schermende maatregelen, ook
als de patient die niet wenst,
noodzakelijk zijn.
Het bestuur wijst er ook op dat de
agressie die een psychisch ge
stoorde in situaties met zoveel
onzekerheid vaak in zijn omge
ving oproept, een welkom aan
grijpingspunt kan zijn voor het
aanvaarden of zelfs bevorderen
van zijn neiging tot zelfdoding.
"Het eerbiedigen van zijn vrij
heid zou dan dekmantel kunnen
worden voor feitelijk verstoten".
Bij tijd en wijle doen zich welis
waar situaties voor waarbij zelf
doding een aanvaardbare oplos
sing lijkt, maar die situaties zijn
vergeleken bij het grote aantal
pogingen tot zelfdoding uiterst
gering in aantal. Te gemakkelijk
toegeven of meewerken aan de
wens tot zelfdoding in deze uit
zonderingsgevallen zou, zo zegt
het NVP-bestuur. onherroepelijk
een desastreus effect hebben op
de hulpverlening bij suicide in
het algemeen.
DEN HAAG (GPD) - CDA-leider Van Agt wil dat nog tij
dens de formatie de omvang van de bezuinigingen op de
overheidsuitgaven voor 1982 wordt vastgelegd. Van Agt
denkt daarbij aan „enkele miljarden". Die eis heeft hij
gisteren in zijn gesprek met de formateurs Kremers en
Van Thijn op tafel gelegd.
derhandelaars Den Uyl (PvdA),
Van Agt (CDA) en Terlouw
(D'66) vanmiddag samen met de
formateurs zijn begonnen. Aan
de basis hiervan ligt de stapel ex
terne adviezen.
Geen van de drie partijen heeft al
een complete lijst gereed met
kandidaten voor de staatssecre
tariaten, alhoewel steeds meer
namen de ronde doen. Zo wordt
in PvdA-kringen mevrouw C. I.
Dales, momenteel directrice van
de Rotterdamse sociale dienst,
naar voren geschoven als kandi
daat-staatssecretaris voor sociale
zaken.
Het PvdA-Eerste-Kamerlid mevr.
Hedy d'Ancona wordt genoemd
als staatssecretaris voor emanci
patiezaken, terwijl de kabi
netschef van de Rotterdamse
burgemeester Van der Louw,
mevr. S. Stuiveling, PvdA-staats-
secretaris op binnenlandse za
ken zou worden.
Van Agt heeft nog niet duidelijk
gemaakt of hij dat alleen al een
voldoende uitvoering vindt van
de kritische adviezen van bij
voorbeeld de president van De
Nederlandsche Bank, dr. Zijl
stra, of dat het hier om een aan
vullende eis gaat.
Dat laatste zou voor PvdA en D'66
niet te verteren zijn. Zowel
PvdA-leider Den Uyl als D'66-
fractieleider Terlouw lieten gis
teren weten niets te voelen voor
het openbreken van het ont-
werp-regeerakkoord overeen
komstig de adviezen van de fi-
nancieel-sociaal-economische
deskundigen, zoals Van Agt wil.
In het ontwerp-regeerakkoord is
vastgelegd dat het nieuwe kabi
net tot 1985 ongeveer 9,5 miljard
zal bezuinigen. De nadruk moet
daarbij komen te liggen op 1982
en 1983. Daar zijn ook Den Uyl
en Terlouw" mee akkoord gegaan.
Maar deze willen dat het nieuwe
kabinet de omvang van de bezui
nigingen voor de komende twee
jaar opneemt in een financieel
programma voor de hele kabi
netsperiode.
Van Agt wil echter niet wachten
tot het nieuwe kabinet. Hij wil
nu al vastgelegd zien hoeveel er
met name in 1982 bezuinigd gaat
worden. In CDA kring wordt
daarbij gesproken over een be
drag van 4 tot 5 miljard gulden,
ongeveer de helft van het totale
bezuinigingspakket uit het ont
werp-regeerakkoord.
PvdA en D'66 lijken voorlopig niet
bereid om in het voorstel van
Van Agt te stappen. Daarbij
speelt een belangrijke rol dat nog
steeds niets vaststaat van de
rijksbegroting voor 1982. Het de
missionaire kabinet, dat daar
voor momenteel nog de verant
woording draagt, heeft nog geen
besluiten genomen.
Dat komt omdat vooral de WD-
ministers er niets voor voelen om
nu bezuinigingen door te voeren
voor een begroting waarvoor zij
zelf geen verantwoording meer
kunnen dragen. Als mogelijke
oppositiepartij wil de VVD de
handen vrij hebben voor verzet
tegen de plannen die straks door
het nieuwe kabinet moeten wor
den uitgevoerd.
Deze kwestie staat centraal in de
eerste echte formatie-onderhan
delingen, waarmee de drie on-
Pvd.A-fractieleid.er Den Uyl, omstuwd door een grote groep belangstellenden, op weg
Politieman
doodt vrouw
AMSTERDAM (ANP) - Een
33-jarige vrouw is gister
avond in haar woning aan het
Javaplein in Amsterdam
overleden aan de gevolgen
van een schot dat werd afge
vuurd door een politieagent.
De agent zou door de vrouw
met een mes zijn bedreigd.
In het begin van de avond werd
de assistentie van de politie
ingeroepen omdat een vrouw
van de derde verdieping van
een huis op het Javaplein
flessen naar beneden gooide.
Twee agenten die korte tijd
later de woning binnenkwa
men, troffen daar de vrouw in
overspannen toestand aan.
In de keuken pakte de vrouw
een mes waarmee zij de poli
tiemannen bedreigde. Eén
van de agenten vuurde een
waarschuwingsschot af. De
vrouw reageerde hierop door
dreigend met het mes op de
politiemannen af te komen,
waarna de agent een gericht
schot loste. Dit trof de vrouw
in de borst.
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet heeft een nieuwe constructie op het oog
voor het wetenschappelijk personeel aan de universiteiten en hoge
scholen. Invoering ervan leidt tot aanzienlijke afslanking van het perso
neelsbestand, niet in de zin van minder personeel, maar in de zin van
minder dure medewerkers.
Dit blijkt uit een kernnota die de ministers Pais (onderwijs en weten
schappen) en Braks (landbouw en visserij) gisteren hebben gepubli
ceerd.
De hoofdlijnen van het beleid staan in deze nota. Liever hadden de be
windslieden al een beleidsnota klaar, maar dit bleek niet haalbaar. De
beleidsnota zal evenwel zo spoedig mogelijk volgen. De invoering be
treft voornamelijk het inpassen van de zittende wetenschappelijke
hoofdambtenaren-a en wetenschappelijke hoofdmedewerkers.
Het bestaande rangenstelsel is moeilijk te beheersen. Lang zijn vaste
aanstellingen en bevorderingen (te) automatisch verleend, het perso
neelsbeleid zal actiever gericht moeten zijn op bewaking en bevorde
ring van de kwaliteit van het wetenschappelijk personeel, aldus de
nota.
De beleidsvoornemens houden in dat het begrip wetenschappelijk corps
wordt losgelaten en dat het rangenstelsel voor wetenschappelijke me
dewerkers wordt ingetrokken. Wetenschappers bij de faculteiten wor
den op enkele uitzonderingen na onderscheiden in leden van de weten
schappelijke staf en wetenschappelijke assistenten.
ADVERTENTIE
WOORDENBOEKEN
bij de boekhandel
300 61 47 1981 INTRES
WEERRAPPORTEN
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Luxemburg
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Split
Stockholm
Wenen
Casa Blanca
Tel-Aviv
Tunis
licht bew.
licht bew.
half bew.
licht bew.
half bew.
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
geheel bew.
geheel bew.
onbewolkt
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
half bew.
onbewolkt
onbewolkt
geheel bew.
licht bew.
onbewolkt
1
24 11
23 11
24 11
24 10
23 11
21 12
23 10
23 11
21 16
22 13
21 13
31 22
24 17
24 14
26 14
22 14
24 12
23 13
17 13
21 15
26 14
24 16
29 15
25 15
26 12
20 14
34 17
29 22
30 16
22 13
25 18
26 18
24 14
27 18
29 20
26 15
25 14
23 14
24 17
- 22
32 20
DEN HAAG (GPD) - Dank zij
nieuwe technieken is nu voor
hartpatiënten een vorm van
„hartbewaking" buiten het zie
kenhuis mogelijk. Vooral voor
dragers van hartslagregelaars
(zogenaamde pacemakers) is dit
een uitkomst. Via een „open
hartlijn" kunnen zij op elk ge
wenst moment via de telefoon in
verbinding staan met hun hart
specialist, hetzij van huis uit, het
zij vanuit hun vakantieoord.
Op vernuftige wijze kunnen pa
tiënten zelf „plaatje" van
hun hart (cardiogram) naar het
ziekenhuis seinen. Deze over
brenging is mogelijk door de car-
diotel, een apparaat dat op de af
deling cardiologie van een zie
kenhuis de activiteiten van een
hart op afstand kan registreren.
De patiënt zorgt zelf voor door
een klein apparaatje tegen de
borst te houden dat de cardio
loog via de telefoon zijn situatie
in beeld krijgt.
Op die manier kunnen snel maatre
gelen worden getroffen als een
drager van een hartslagregelaar
Kinderen ziek door snoepjes'
HEERLEN (ANP) - Vier kinde
ren, vijf tot zeven jaar oud en
afkomstig uit Schaesberg. zijn
ter observatie in het De Wever
ziekenhuis in Heerlen opgeno
men nadat zij niet voor hen be
stemde pillen hadden ingeno-
De kinderen haalden bij het
spelen een vuilniszak overhoop
en vonden daarin enkele doos
jes met pillen. In hun ogen wa
ren het snoepjes die onderling
werden verdeeld.
De pillen (pijnstillers en kalme-
ringstabletten) veroorzaakten
bij het viertal buikkrampen en
maagpijnen.
In het ziekenhuis werden hun
magen leeggepompt.
zich niet zo best voelt. Begin au
gustus werd voor de eerste keer
in de geschiedenis zo n hartcon
trole uitgevoerd. Vanuit Zwitser
land kwam een telefonisch car
diogram in het Haagse Rode
Kruisziekenhuis, via bemidde
ling van de ANWB-alarmcentra-
le.
Sinds kort lopen enkele patiënten
op experimentele basis met een
registratie-apparaatje op zak (ter
grootte van een portefeuille,
maar iets dikker). De eerste car-
diotel werd gisteren officieel
geïnstalleerd in het Rode Kruis
ziekenhuis en overgedragen aan
cardioloog prof. P. Buhre. Het is
een produkt van CPI. een Ameri
kaanse instrumentenfabriek, die
zijn Europese hoofdkwartier in
Heerlen heeft.
Aan het opneemapparaatje voegde
CPI sedert kort nog een ..geheu
genapparaatje" toe (ook zeer
klein). Dit is van belang als een
patiënt niet meteen in staat is
een telefoon te bereiken Hij kan
dan onmiddellijk zijn hartsitua-
tie op dit apparaat vastleggen.
Later kan hvj die opname telefo
nisch naar zijn ziekenhuis sei
nen. Dit toestel is aanzienlijk
duurder: ongeveer f3500, tegen
het opneemapparaatje f 600,- tot
f800.
Prof. Buhre zei dat sinds enkele
maanden een vijftal Nederlandse
ziekenhuizen proeven doen met
deze nieuwe apparatuur. Hij is er
bijzonder tevreden over. De be
diening is voor de patiënten niet
moeilijk, als zij het apparaatje
maar op de juiste manier aan hun
hart drukken. Gisteren bleek bij
diverse proeven dat de „hart-
plaatjes" uitstekend overkomen
en dat beoordeling binnen lutte
le seconden mogelijk is
Volgens de Haagse cardioloog, die
specialist in hartritmestoornis-
sen is (en sinds kort op dit terrein
een buitengewoon hoogleraar
schap in Johannesburg vervult)
zouden alle dragers van pacema
kers van zo'n opneemapparaatje
moeten worden voorzien. Het
gaat nu om 15.000 mensen in ons
land. De kosten zijn volgens
Buhre geen bezwaar. Hij meent
dat de industrie die wel kan dra
gen.
Het tijdstip waarop de
binnenvaartschippers
tot het afgrendelen van
de belangrijkste vaar
routes hebben besloten
is om twee redenen ver
klaarbaar: het gaat
slecht met de particu
liere ondernemingen in
de binnenvaart, en de
nu actievoerende
schippers willen met
de boosdoener, demis
sionair staatssecretaris
van verkeer en water
staat Smit-Kroes, een
nog openstaande reke
ning vereffenen.
Uit een onderzoek van de Com
missie Vervoersvergunnin-
gen bleek vorig jaar dat 80
procent van de schippers niet
rendabel vaart. Enerzijds om
dat de vrachtcapaciteit groter
is dan de aangeboden trans
porten en anderzijds omdat
de kosten voor de binnen
schippers zo sterk zijn geste
gen dat ondernemers die kort
geleden nog miljoenen in een
nieuw of vernieuwd schip
hebben gestoken de hoge hy-
potheeklasten niet meer kun
nen opbrengen. Bovendien
hebben de steeds weer stij
gende brandstofprijzen niet
meer aan te vullen gaten ge
slagen in de rekeningen-cou
rant van de schippers bij de
banken. In feite beschouwt
het merendeel van deze klei
ne ondernemers het bankwe
zen als de sponsor van de par
ticuliere binnenvaart.
In het conflict speelt Smit-
Kroes een hoofdrol Hoewel
het actiecomité naar buiten
toe zegt de strijd met de over
heid te hebben aangebonden,
blijkt binnenskamers dat de
blokkades zijn bedoeld als
een kruistocht van de schip
pers tegen de persoon van de
staatssecretaris. Zo zou zij
haar beloften om de evenre
dige vrachtverdeling (E\Ö uit
te breiden niet zijn nageko
men.
Op het eerste gezicht lijkt de
rancune tegen Neelie Smit-
Kroes niet terecht. Het waren
per slot van rekening het
CDA en de WD die vorig
jaar het voorstel van de
staatssecretaris torpordeer
den om tot een verbetering
van de EV te komen. Maar de
gretigheid waarmee zij de
motie van de kamermeerder
heid aanvaardde zette bij de
schippers kwaad bloed. Zij
verloor daardoor definitief
hun vertrouwen.
Levensvoorwaarde
Waarom spelen de schippers
het spel nu zo keihard? De
evenredige vrachtverdeling
is een levensvoorwaarde voor
de binnenvaart. Het systeem
is het beste te vergelijken
met een taxistandplaats; in
de rij aansluiten en op je
beurt wachten voor een
nieuw vrachtje. Zo werkt het
ook op de schippersbeurzen.
Zoals taxichauffeurs vastge
stelde tarieven berekenen, zo
vervoert een schipper tegen
tevoren bepaalde prijzen de
hem per toerbeurt toegewe
zen lading. Het systeem is in
de crisisjaren tussen '30 en
'40 in het leven geroepen om
de moordende concurrentie
en de uitbuiting door de ver
laders tegen te gaan.
Zolang de EV bestaat zijn er al
moeilijkheden. Verladers, en
bevrachters zijn er niet vies
van de regelingen te ontdui
ken en schippers en rederijen
te ronselen om voor afbraak-
prijzen te varen. Waar de
schippers zich nu tegen ke
ren. dat zijn de rederijen en
sommige collega's die met
beurtvaartvergunningen bui
ten de beurs om tegen niet te
beconcurreren tarieven
vrachten oppikken of langja
rige contracten afsluiten. Te-
gen <ir prakthken in dmm ao-
genaamde relatievaart is vol
gens de schippers niet op te
boksen. Het gevolg is dat
beurtschippers soms weken
bij de beurs afgemeerd liggen
om volgens nummering voor
een vracht in aanmerking te
komen, terwijl collega's du
als beunhazen worden gezien
vier reizen per maand maken.
Contracten
Wat de schipper het meest
grieft is het systeem van de
dubbele contracten. Voor de
relatievaart bestaan ook ta
rieven. te controleren door de
rijksverkeersinspectie die de
beurzen beheert. Deze rijks
instelling bezegelt een con
tract als het tarief klopt. In de
praktijk zouden, volgens de
protesterende schippers,
schipper en verlader na de
bezegeling onderhands een
tweede contract maken waar
in een veel lager tarief wordt
overeengekomen. De schip
pers zeggen nu dat daar be
wijzen in overvloed van zijn:
de staatssecretaris meent
juist géén voldoende aanwij
zingen te hebben om hierte
gen op te kunnen treden.
Vanouds hebben de zand- en
grinttransporten de binnen
vaart veel werk bezorgd. De
ze belangrijkste pakketten
(met 60.000 ton per jaar onge
veer de helft van alle binnen
landse lading) zien de beurs-
schippers al jaren aan zich
voorbij gaan. Na de blokkade
in 1975 waarbij het hoofdza
kelijk ging om het behoud
van de EV drongen de pro
gressieve schippersbonden
ONS (Onafhankelijk Neder
landse Schippersbond) en de
ASV (Algemene Schippers
Vereniging) er bij de regering
op aan de zand- en grintladin-
gen op de beurs te verdelen.
Het werd een gevecht van vijf
jaar dat de schippers uitein
delijk verloren. Het voorstel
van Smit-Kroes voor een eer
lijkere verdeling van het zand
en gnnt haalde bakzeil in de
Tweede Kamer. De rest van
het verhaal is bekend,
Lobby
De door de staatssecretaris
nimmer betreurde nederlaag
is volgens de actievoerende
schippers te wijten aan een
lobby van de handelaren in
zand en gnnt en de conserva
tieve Federatie van Schip
persbonden Enkele maan
den voordat het plan van
Smit-Kroes in de Kamer
strandde lanceerde deze be
drijfstak een eigen plan dat
mede-ondertekend werd
door behoudende bestuursle
den van de Federatie van
Schippersbonden. Met steun
van WD en CDA kregen de
zand- en gnntbaronnen hun
zin. Voor de beursschippers
bleef het vuile werk over
Zand en gnnt met onaantrek
kelijke bestemmingen en
fijn-gnnt dat veel meer tijd
bij het laden en lossen vergt
gingen wel over de beurs.
De concurrentievervalsing van
de Nederlandse Spoorwegen
zit de schippers eveneens erg
hoog. Op ladingen die per NS
worden vervoerd zit een
overheidssubsidie van acht
gulden per ton. Hoewel een
concurrentiebeding met de
NS nu niet in het eisenpakket
van het actiecomité is
nomen, zal dit punt in de na
bije toekomst zeker wederom
een conflict tussen de opstan
dige schippers en dc 0VW
heid uitlokken.
Een laatste strijdpunt waarvoor
de stakende schippers nu een
oplossing vragen, is een
schippersbeurs voor vrach
ten naar België en Noord-
Frankrijk. De twee progres
sieve bonden hebben welis
waar op basis van vrijwillig
heid een soort „evenredige
vrachtverdeling" onder de
naam „Toerbeurt Noord-
Zuid" opgezet, waaraan ook
Franse en Belgen meedoen,
maar zij eisen nu een wette
lijk kader voor deze zelf ont
worpen regeling
Het is nu menens met de parti
culiere schippers. Sinds
Smit-Kroes vorig jaar met
nauwelijks verborgen en
thousiasme het plan vooreen
verruiming van de EV in de
ijskast zette groeide de on
vrede bij dc schippers ge
staag door Afgelopen maan
dag bereikten de gemoede
ren het kookpunt. De indruk
bestaat dat erg veel schippers
tot het uitent* /uilen vech-
ten om het - in deze situatie -
met onbillijk* ei i npakket
bij de staatssecretaris af te
dwingen
TACO SLAGTER
