Trijfel
DE GROENE MASKERS
Gezondheid dirigent
Karl Böhm achteruit
'De Appel' brengt twee
Shakespeare-produkties
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1981
VARIA
Execrabel
Dinsdagavond vielen mijn
ogen op een ingezonden stuk
in NRC-Handelsblad van G.
F. Scheltema uit Amsterdam:
,Men kan zich voorstellen dat
de informateurs zo langza
merhand hun taak beëindigd
achtten en daarvan ook on
der opgave van redenen aan
de Koningin mededeling wil
den doen. Maar waarom in
zulk execrabel Nederlands
Dat vond ik wel geestig: exe
crabel Nederlands". Execra
bel staat tenslotte, weliswaar
als een leenwoord („woord,
door een taal aan een andere
ontleend", - zie Van Dale), in
Van Dale, in de betekenissen
van afschuwelijkvloek
waardig, verfoeilijk", en met
de volgende voorbeelden: „hij
schrijft execrabel (slecht)" en
„het execrabel moeilijke
Strindbergrepertoire (T.
Naeff)".
Restte intussen de vraag of het
schriftelijk eindverslag van
de informateurs Lubbers. De
Koning en Van Thijn aan ko
ningin Beatrix inderdaad in
zulk execrabel Nederlands
geschreven is. De algemene
opinie is dat Lubbers „wol
lig" praat, maar Ed van
Thijn heeft onlangs nog een
detectivestory het licht doen
zien, dus die zou toch. een
paar behoorlijke zinnen moe
ten kunnen opschrijven!
Door
Nico
Scheepmaker
n
Beoogd
Lezing van het eindverslag
leerde, dat het inderdaad
geen meeslepend proza is,
maar over het algemeen kon
het er toch best mee door. Er
stond bijvoorbeeld maar één
spelfout in, - als ik de weerga
ve van de tekst in NRC-Han-
delsblad mag vertrouwen.
„Tesamen" bestaat niet in
goed Nederlands. Het is óf
„samen", óf „te zamen", in
twee woorden en met een z.
Toch wil ik enkele passages nog
even kritisch met u doorne
men. Om te beginnen deze:
„In de daarop volgende dagen
heeft met name ons voorstel
de door het CDA beoogde mi-
nister-president dat ambt te
doen vervullen voorwerp van
beraad tussen de fractievoor
zitters en ons uitgemaakt".
Toe maar: „de door het CDA
beoogde minister-president
dat ambt te doen vervullen..."
Van Agt dus. Beatrix kent
hem, al was het maar van de
foto's in de krant, dus waar
om zo ingewikkeld? Waarom
niet gewoon:
„In de daarop volgende dagen
is er tussen de fractievoorzit
ters en ons voornamelijk be
raadslaagd over ons voorstel
Van Agt kandidaat gesteld
door het CDA) opnieuw mi
nister-president te laten wor
den".
Bondiger
Sommige zinnen kunnen ook
een stuk bondiger: Fractie
voorzitters hebben ons nader
doen weten alsnog overeen
stemming te hebben bereikt
over het vraagstuk van de ta
ken die zullen worden toege
wezen aan de twee CDA-
staatssecretarissen op Onder
wijs en Wetenschappen" had
natuurlijk ook zo geformu
leerd kunnen worden:
„De fractievoorzitters hebben
alsnog overeenstemming be
reikt over de taken van de
twee CDA-staatssecretarissen
op Onderwijs en Wetenschap
pen".
Dat ze het de informateurs heb
ben doen weten, en dat het
een vraagstuk was, en dat die
taken zouden worden toege
wezen begrijpen we ook wel
zonder dat dit apart vermeld
wordt.
Probeer nu zelf, in de familie
kring, hoe de volgende zin
vereenvoudigd kan worden:
„Ter zake van nucleaire wa
pens, zowel het vraagstuk
van de middellange-af-
standswapens als dat van de
substantile vermindering
van het aantal Nederlandse
kerntaken, pleegt het kabinet
consultaties met de bondge
noten".
Vervang daarbij ..ter zake
van" door goed Nederlands...
Terzake
De volgende passage heeft me
nogal wat hoofdbrekens be
zorgd:
Tenslotte dit. Waar de drie
fractievoorzitters een risico
terzake aanvaardbaar ach
ten en zij de eerstgeroepenen
zijn om dit te beoordelen, is
dit risico aanvaardbaar en
staat het coalitievorming dus
niet in de weg".
Hé, toch nog een tweede spel-
foutje: „ter zake" mag niet
aaneen geschreven worden
van de Koningin. „Een risico
ter zake" is volgens mij ook
niet goed Nederlands, maar
misschien is het ambtenaren-
jargon en dreigt hel daar
door toch aanvaardbaar te
worden. „Waar" zou ik ver
vangen door „omdat" of
„aangezien". Het mag wel,
maar Van Dale noemt het
„niet aan te bevelen". Waar
Van dale het gebruik van
waar ter zake niet aan te be
velen vindt en hij de eerstge-
roepene is om dit te beoorde
len, is waar ter zake niet aan
te bevelen en staat het dus
goed Nederlands in de weg.
De eerstgeroepenen vinden
het risico aanvaardbaar, en
daarom IS het ook aanvaard
baar... De eerstgeroepenen
vonden indertijd in de Ver
enigde Staten ook het risico
van het nemen van kernproe
ven in aanwezigheid van mi
litairen aanvaardbaar,
maar waren zij ook aan
vaardbaar, toen later bleek
dat de ene na de andere Ame
rikaanse militair die erbij
was kanker kreeg? Als ik de
informateurs was geweest,
zou ik die „logische conclu
sie" liever achterwege hebben
gelaten en me beperkt hebben
tot deze zin:
„Omdat de drie fractievoorzit
ters het risico op dit punt
aanvaardbaar achten, hoeft
het de coalitievorming niet in
de weg te staan".
2
•SALZBURG (ANP) - De gezond
heidstoestand van de 86-jarige
dirigent prof. Karl Böhm is zo
achteruitgegaan dat hij deze
j week niet kon deelnemen aan
een plechtigheid in de Karl-
Böhmzaal van het Festspielhaus
J in Salzburg waar het boek "Karl
- Böhm - een dirigentenleven"
van de Weense muziekcriticus
Franz Endier zou worden aange
boden.
|Het boek, met een voorwoord van
I Leonard Bernstein, bevat naast
biografische gegevens en een op
gave van Böhms werken en geza
menlijke grammofoonplatenop-
namen veel onbekende brieven
en documenten, van o.a. Richard
Strauss en Alban Berg.
Op 12 maart van dit jaar was Böhm
voor het laatst in het openbaar
opgetreden. Hij dirigeerde toen
in Wenen een uitvoering van 'Fi
garos Hochzeit' van Mozart. Na
dat hij vervolgens met het Weens
Filharmonisch Orkest voor een
televisie-opname een opvoering
van 'Elektra' van Richard
Strauss had geleid kreeg de be
jaarde dirigent een inzinking.
Hij zegde toen zijn traditionele me
dewerking aan het festival van
Bregenz, het operafestival van
München en de Salzburger Fest-
spiele af. Wel zou hij aanvanke
lijk op 29 augustus, een dag na
zijn 87-ste verjaardag, op het
Salzburgse festival nog een uit
voering leiden van de 'Unvollen-
dete' en de Symfonie in C grote
terts van Franz Schubert. Dit
concert met de Wiener Philhar-
moniker moest Böhm onlangs
De Oostenrijkse dirigent prof.
Karl Böhm ligt in coma. Dit
is in de omgeving van de 86-
jarige patiënt vernomen.
Böhm bevindt zich in het ho
tel Steinlechner, zijn gebrui
kelijke verblijfplaats tij
dens het festival van Salz
burg. De dirigent zou aan de
gevolgen van een hartaan
val lijden.
Ruim 100 deelnemers Vocalisten -
concours
DEN BOSCH - Het Internationaal
Vocalisten Concours 's-Herto-
genbosch begint dit jaar op 29
augustus. Dit concours, dat een
volle week duurt, staat open voor
zangers en zangeressen beneden
de 32 jaar, die zich willen meten
in het opera-, oratorium- en
kunstliedvak.
DEN HAAG (ANP) - Toneelgroep 'De Appel' in Scheveningen heeft
voor het komende seizoen twee Shakespeare-produkties op het pro
gramma. Erik Vos regisseert "Koning Lear" met Peter van der Linden
in de titelrol. Onder regie van Eddy Habbema wordt later "Driekonin
genavond" aan het repertoire toegevoegd. Daarnaast maakt Peter van
der Linden in het Shakespeare-jaar een programma op basis van Kelti
sche teksten en gegevens. Daarop greep ook Shakespeare in zijn werk
herhaaldelijk terug. In "Koning Lear" worden alle rollen vertolkt door
mannen. Niels Hamel ontwerpt het toneelbeeld. De eerste voorstellin
gen zijn te verwachten in de laatste week van oktober.
Gastregisseur Habbema koos "Driekoningenavond". Deze "golden co
medy" komt de tweede helft van het seizoen op de planken. Het stuk
wordt in maart buiten Den Haag uitgebracht. Eind april wordt het in
het Appel-theater in première gebracht.
Dockexpress-ii 11 320 wzw Los Ange
les nr Pascagoula,
Eemsburg 11 te Delfzijl,
Esso Nederland 11 240 zo Kuna Maria
nr Aruba.
Felania 11 vn Ruwais nr Rotterdam,
Felipes 11 thv Cristobal.
Gardenia 11 40 zw Oporto nr Iskende-
Geopotes-9 11 vn Balbao nr Rotterdam.
Gooiland 11 350 wzw Cabo Verde nr
Hamburg,
Katendrecht 11 dw Vellandkanaal nr
Hamburg,
Latirus 11 300 o Mogadiscio nr Genua,
Mijdrecht 20 te Bremerhaven verw.,
Nedlloyd Amsterdam 11 215 no Darwin
nr Jakarta.
Nedlloyd Fresco 15 te Kaapstad verw,
Nedlloyd Hongkong 12 te Keelung
Nedlioyd Hoom 11 pass Corsica nr Fos
Nedlloyd Katwijk 11 vn Georgetown nr
Paramaribo,
Nedlloyd Kobe 12 te Oranjestad,
Nedlloyd Korea 12 te Fort de France,
Nedlloyd Manila 13 te Busan verw.
GROTE VAART
Alhena 12 te Rotterdam.
Alkmaar 11 vn Puerto Cabello nr Ham-
AUrK
•Amstelveen 12 te Malta,
Antilla Cape 11 vn Skikda nr Scapa
«Flow,
Atlantic Star 11 330 ono Kaap Race nr
Southampton.
Begonia 11 vn Tuxpan nr Houston,
Breda 12 vn Lagueira nr Cartagena,
Broere Emerald 11 t.a. IJmuiden,
Chevron Eindhoven 11 540 zw Savan
nah nr Perth,
Coral Isis 11 450 nw Finisterre nr Rotter
dam,
Crania 11 vn Seven Islands nr Montreal,
Dallia 12 te Portland Maine,
Delfborg 11 vn Boulogne nr Gent,
izAAK, ik bem tot de conclusie gekombn
dat 0e probleem schuilt in een
diepgeworteld schuldgevoel, het
heeft me veel. tud gekost dat uit
te zoeken.
I<Buten myn siaopkamer
FRED BASSET Ze vergeten dot de
Ücokluchtjes: 2oolsdie
Wyven hangen'.
De belevenissen van Jommeke
Wet. ik heb heel de
schouw nog
gekuist
Karl Böhm
ook afzeggen.
Naar eind vorige maand werd ver
nomen, is Böhm niet ernstig
ziek. Het is niet bekend of hij uit
voering zal kunnen geven aan
zijn plannen om met het Weens
Filharmonisch Orkest nog eens
opnamen te maken van de grote
symfonieën van Mozart, de Ne
gende Symfonie van Bruckner,
de Symfonie in C grote terts van
Schubert en de pianoconcerten 1
en 2 van Beethoven, met Pollini
als solist.
Agenda
Het aantal aanmeldingen ligt dit
jaar opnieuw ver boven het ge
middelde: 112 kandidaten. Zoals
gewoonlijk nemen de sopranen
(57) het leeuwendeel van dit con
cours voor hun rekening. De al-
ten-mezzosopranen dragen bij
met 18, de bassen-baritons met
17, de tenoren met 13 en de coun
ter-tenors met 7 inschrijvingen.
De meeste inschrijvingen komen
uit de VS en Duitsland (elk 15
kandidaten); daarna volgen Ja
pan en Nederland (elk 13), Groot-
Brittannië (12), België. Frankrijk,
Roemenië en de Sowjet-Unie
(elk 5). Ook India, Italië en Tai
wan zullen vertegenwoordigd
zijn.
De voor publiek toegankelijke ron
den spelen zich af op donderdag
3 en vrijdag 4 september (demi
finale) en zaterdag 5 september
(finale met prijsuitreiking). Op
woensdag 9 september heeft het
gebruikelijke slotconcert van de
prijswinnaars plaats met mede
werking van Het Brabants Or
kest onder leiding van André
Vandernoot. Overigens zullen
gedeelten van het concours via
de radio te beluisteren zijn.
Nedlloyd Marseille 11 230 zzw Walvis
baai nr Durban,
Nedlloyd Napier 12 te Montevideo,
Nedlloyd Nassau 11 vn Singapore nr
Hong Kong,
Nedlloyd Niger 11145 zw Port Harcourt
nr Gent.
Nedlloyd Nile 11 vn Rotterdam nr Duin
kerken.
Nedlloyd Rochester 11 pass Port Said
nr Livorno,
Nedlloyd Rosario 11 vn New York nr
Baltimore,
Nedlloyd Weser 11 230 o Diego Garcia
nr Singapore,
Nedlloyd Westerkerk 11 te Suez verw,
Nedlloyd Willemskerk 12 200 no Soco-
tra nr Bombay.
Nedlloyd Wissekerk 12 te Bremerhaven
Queen of Sheeba 11 40 no Bari nr Massa-
Scherpendrecht 11 200 zzo Halifax nr
Leidse bioscopen
LUXOR (071-121239): "Raiders of the
lost are", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo.
14.15. 16.30, 19.00 en 21.15 uur. 12 jr.
CAMERA (071-124919): "One trick po
ny". da. 19.00 en 21.15 uur. al.
Kindermatinee: "De Nederlandse Ro
binson Crusoe", do., vr., za., zo. en woe.
14.30 uur.
Nachtvoorstelling: '"Drunken Master'
hou je botten bij elkaar", vr. en za. 23.30
uur. 16 jr.
LIDO 1 (071-124130): "For your eyes on
ly", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook
16 45 uur. 12 jr.
LIDO 2: "Fort Apache the Bronx", da.
14.30. 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45
uur. 16 jr.
LIDO 3: "Private Benjamin", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16 45 uur. al.
LIDO 4: "For your eyes only", da. 14.30,
19.00 en 21.45 uur, zo. ook 16.45 uur. 12
jr.
STUDIO (071-133210): "The Alligator-
da. 19 00 en 21.45 uur. 16 jr.
Kindermatinee: "De bende van hier
naast", da. 14.30, zo. ook 16.45 uur.
TRIANON (071-125414) "Het bezeten
huis", da. 14.30, 19.00 en 2115 uur, zo.
14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur. 16 jr.
REX (071-125414): "Jong, groen en toch
rijp", da. 14.30. 19.00 en 21.15 uur. zo
14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur. 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Pikant talent", za.
23.30 uur. 16 jr.
Bioscopen Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "For your eyes only", da. 13.30,
Ryn"
Mare 4. t'm 27/8, tentoonstelling grafiek
en beeldhouwwerk, geopend van 10-18
uur, zondag van 11-17 uur.
Ton Menkenhal - tentoonstelling Air
rail, t/m 16/8, geopend van 10-18 uur,
zrn- en feestdagen van 12-18 uur.
Rijksmuseum voor Volkenkunde,
Steenstraat 1, t/m 3/1 '82, "Indianen van
Mexico. Azteken in 't Verleden, Nahuas
van Heden, geopend ma t/m za 10-17
uur: zo- en feestdagen 13-17 uur.
Centrale Bibliotheek - Nieuwstraat,.
tentoonstelling ter nagedachterus aan
de Leiderdorpse chitect Piet van der
Sterre; tot 1 september te bezichtigen.
Hortus Botanicus - Oranjerie, ingang
Rapenburg 73, tot 28/9, tentoonstelling
'Bomen, Beesten, Hout', geopend van
ma t/m za van 10 tot 16.30 uur en zo van
12 30 tot 15.30 uur
Wassenaar - Auberge de Kievit Stoep-
laan 27, expositie van veelkleurige tex
tiele figuren, vervaardigd door de kun
stenares Kea Tan uit Den Haag, van 21/6
ön 13/8.
Museum Boerhaave - Steenstraat la, t/m
15/11, tentoonstelling "Mooie klokken,
beste kijkers", Sterrenkunde in de 19e
eeuw. ma. t/m za. van 10-17 uur: zo.. 13-
17 uur (na 1/10 tot 16 uur).
18.30 en 21.15 uur. zo. 13.15. 16.00. 18.30
en 21.15 uur, 12 jr. k
Nachtvoorstelling: "When a stranger
calls", za. 24.00 uur, 16 jr.
doemenis", za. 24.00 t
EURO 3: "Herbie is de pisang", da.
13.45. 18.45 en 21.00 t
EURO 4 "McVicar", da 19.00 en 21 30
uur, do., vr.. ma. en di. ook 14.00 uur. zo.
ook 16.30 uur, 12 jr.. za. ook 24.00 uur. 16
Bioscoop Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY "From nine to five", do
en woe 20.15 uur, vr. 19.00 uur. za 16 00
en 19.00 uur. zo. 18 00 en 18 30 uur. al
"Annie Hall", vr. en za. 21.15 uur. zo.
21.00 uur. ma. en di 20.15 uur. 16 jr
HAMFLENSJES
Roer een dad beslat
var. ISO gr gezeefd*
bloem. «nuO* rout. 2
n 3dl rr
Neem ze uit de koeke-
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Middag bezoekuur 1343-14 30 uur.
Avond bezoekuur 18.30-19.30 uur
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage-
Sportmedisch Advies Centrum; blessu
respreekuur: Elisabethziekenhuis, Lei
derdorp, 's maandags van 19.30-20.30
Bezoekuren St. Elisabeth-Ziekenhuis:
Volwassen: dagelijks van 14.00-14.45 er
van 18-30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dagelyks van 14.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en
van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30
Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-
C.C.U. (hartbewakmg): dagelijks
14 15-14.45 en van 19.00-19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelhks
14 00-14.30 en van 19 00-19.30 uur
Academisch Ziekenhuis
Voor alU patiënten (behalve kinderen
zj;n de bezoekuren als volgt:
d »g
14.15-15 00 u
18.30-19 30 u
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde
18 00-19.00 uur.
Praematurenafdeling
dageüjk
18.30-18.4
Bezoek aan ernstige patiënten wanne*.-
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de ho*- **'—*-
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15 00-15 45 uur
18 30-19 00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling'
Elke dag:
14.15-15 00 uur
18.30-19 00 uur
Alphen aan den Rijn
RIMoord: 1, 2» Ua ll-ll 30.
13 30-14.13 en 1(30-19 30 uur 3* klas
13 30-14.13 o, 18 30-19.30 uur Kraamaf.
daling 13.30-14 43 alleen voor «chtgeno-
tan 19-30 uur Kinderafdeling voor OU-
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld by het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip-
tol (020-175000).
<(Lladcl lieuius
13 augustus 1981
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
Zaterdagmorgen, den Brus
selse hen trouwdag, verdrongen
zich tn de vestibule van het
raadhuis aldaar als gewoonlijk
de trouwlustige paartjes met
hun ganschen nasleep van ou
ders en getuigen, toen het vol
gende voorval een niet geringe
opschudding teweegbracht. Een
der bruidegoms had het onge
luk in hel gedrang den voet te
zetten op het bruidskleed van
zijne aanstaande levensqezel-
hng. een spiksplinternieuwe
prachtige, zwartzijden sleepja
pon, waarop zij eensklaps zoo
boos werd als een spin en den
man, die een half uur later
haar wettige heer en meester
zou zijn. nijdig toevoegde
"Kijk dan toch waar je loopt,
ezelskop!". "Zoo. ben ik een
ezelskop?", nep de bruidegom
toornig uit, terwijl hij den arm
van zijn bruid met een ruk los
liet. "Best mogelijk, hoor, maar
een ezelskop moet je niet tot
man nemen. Ik groet je!". En
zonder antwoord af te wachten,
schoot de verbolgen bruidegom
als een pijl uit den boog door de
verbaasde menigte en....werd
niet meer gezien.
- In de residentie is een
straatje, dat de Apendans heet
(tussen Korte Poten en Heren
straat, Red.). De afkomst van
dien naam heeft niets met apen
te maken. Wat zich daar in den
omtrek bevond, maakte deel uit
van de "appendance S M le roi
Louis Napoléon". Het volksdia
lect vervormde de Fransche be
naming voor 'bijgebouw van
koning Lodewxjk Napoléon" in
het veel begrijpelijker Apen
dans!
Vijftig jaar geleden
Het aantal slachtoffers van
de overstromingen m Onna is.
alleen reeds in en om Hankau.
tot over de achtduizend geste
gen. In een viertal provincies
zijn vier millioen huizen door
het water vernield, waardoor
23 millioen menschen dakloos
zijn geworden. Ruim 12 procent
van de in cultuur gebrachte op
pervlakte van het land staat
onder water en de najaarsoogst
wordt als verloren beschouwd
Voor den komenden winter
wordt een vreesehjke hongers
nood gevreesd.
