Britten wijzen voorstel af
t,-f
Meer geweld in West-Duitsland
,VS geloven niet
in goede wil
van Nederland'
Strijd om macht duurt
nog voort in Bolivia
"Washington Star" ter ziele
IRA-gevangenen zochten wellicht compromis
Politicoloog Laqueur:
ff
xTERDAG 8 AUGUSTUS 1981
iONN (GPD) - In West-Duitsland
was vorig jaar sprake van een
alarmerende toeneming van ge
welddadigheid door extremis
ten, waarbij ettelijke mensenle
vens te betreuren waren. Dit
geldt vooral voor rechtse extre
misten. Een groeiend neonazis-
tisch fanatisme leidde onder an
dere tot de bomaanslag op het
Oktoberfeest in München, waar
bij 13 mensen werden gedood en
204 voor een deel zwaargewond.
Tevens was extreem-rechts ver
antwoordelijk voor de moord op
twee Vietnamezen in een gastar
beiderswoning in Hamburg door
zogenaamde „Deutsche Aktions-
gruppen" en voor het neerschie
ten van twee Zwitserse grensbe
wakers op Kerstmis 1980.
Dit staat in het rapport van de bin
nenlandse veiligheidsdienst over
1980, dat door minister van bin
nenlandse zaken, Baum, open-
BUITENLAND
baar werd gemaakt. Het aantal
rechts-extremistische geweldda
digheden bedroeg vorig jaar 113
tegen 97 in 1979
Ook het aantal links-extremisti-
sche activiteiten nam toe. Het
rapport stelt vast dat linkse ter
roristen in 1980 echter geen aan
slagen op personen hebben uit
gevoerd. Dat neemt niet weg dat
andere gewelddadigheden (voor
al aanslagen met springstof en
brandstichting) fors zijn geste
gen. Van 41 in 1979 tot 77 vorig
jaar. Deze trend heeft zich, aldus
het rapport, in de eerste helft van
dit jaar met 75 aanslagen ver
sterkt voortgezet.
Het georganiseerde rechts-extre-
misme kon. overigens net als de
pendant aan de linker zijde, bij
de Bondsdagverkiezingen van
oktober 1980 hoegenaamd geen
resultaat van betekenis boeken.
In totaal heeft slechts 0.2 procent
van de Westduitse bevolking op
extremistische partijen gestemd.
De intensiteit en de omvang van
verbindingen van Duitse rechts-
radicalen met gelijkgestemde or
ganisaties in het buitenland zijn
echter toegenomen. Na een
voortdurende teruggang van het
aantal leden van rechts-extreme
groeperingen, werd het jaar 1980
gekenmerkt door een „opmerke
lijke" stijging van 2500. waar
door deze organisaties in 1980 in
totaal 19.800 ingeschreven aan
hangers hadden.
Sinds het voorjaar van 1980 is de
strijd van de huizen bezetters, de
anti-militaristen en de anti-fas
cisten meer en meer begeleid
door ernstige rellen. Volgens het
rapport van de binnenlandse vei
ligheidsdienst waren orthodoxe
communisten voor het eerst be
reid om met ..nieuw-linkse"
groepen samen te werken tenein
de hun doeleinden te bereiken.
Als voorbeeld noemde minister
Baum de actie tegen het tweele
dige besluit van de Navo over de
plaatsing van middellange af
standsraketten in West-Europa
Baum zei verder dat hij bezorgd is
over de activiteiten van verschil
lende extremistische buitenland
se groepen in de Bondsrepu
bliek. waarbij hij overigens uit
drukkelijk vermeldde dat het
overgrote deel van de 4.5 miljoen
buitenlanders in West-Duitsland
zich geheel aan de wet houdt. De
binnenlandse veiligheidsdienst
vreest dat vooral extremistische
Turken en Iranezen meer onge
regeldheden zullen veroorzaken.
De beruchte linkse terroristische
organisaties Rote Armee Faktion
(RAF) en Revolutionaire Cellen
(RC) zijn volgens het rapport ver
zwakt en geïsoleerd. Niettemin
achten de autoriteiten komende
terroristische activiteiten uit de
ze hoek niet uitgesloten.
BELFAST - De Britse regering heeft gisteren een verkla
ring afgewezen van IRA-gevangenen in Noord-Ierland,
onder wie de hongerstakers, waarin zij premier Thatcher
vragen hen halverwege tegemoet te komen. In Belfast
was de verklaring beschouwd als een mogelijke opening
tot een compromis waarbij een einde zou komen aan de
hongerstakingen in de Maze-gevangenis.
"Ik heb de verklaring met zorg be
studeerd in de hoop dat zij zou
aangeven dat de protesterende
gevangenen nu aanvaarden dat
zij in hun eigen belang het pro
test en de hongerstaking spoedig
beëindigen", aldus Humphrey
Atkins, de Britse minister voor
Noord-Ierland. "Tot mijn grote
spijt zie ik niets in het document
dat op enige verandering wijst en
niets waaruit blijkt dat zij de re
denen van de regering hebben
begrepen om niet in te gaan op
hun eisen", aldus de bewinds-
De IRA-gevangenen smokkelden
in de nacht van donderdag op
vrijdag een verklaring uit de ge
vangenis waarin zij in feite hun
Blanke
generaal
hoofd leger
van Zimbabe
SALISBURY (Reuter) - Premier
Mugabe van Zimbabwe heeft
gisteren de opperbevelhebber
van de landmacht, Andrew Ma-
cLean, die zijn carrière heeft ge
maakt in het leger van het vroe
gere Rhodesië, benoemd op de
nieuwe post van chef-staf van de
strijdkrachten. Zijn benoeming,
die gepaard ging met een bevor
dering van luitenant-generaal tot
generaal, werd bekendgemaakt
door Emmerson Munangagwa,
minister van staat bij het bureau
van de premier.
De 49-jarige MacLean, die in 1951
in dienst trad bij het Rhodesi-
sche leger, zei later verrast te zijn
door zijn benoeming, maar de
uitdaging graag te aanvaarden.
In diplomatieke kringen wordt
de benoeming van MacLean ge
zien als een duidelijk gebaar van
Mugabe, die sinds zijn ambtsaan
vaarding steeds heeft gestreefd
naar verzoening met zijn voor
malige vijanden.
Als opvolger van MacLean als be
velhebber van de landmacht is
benoemd luitenant-generaal
Nhongo, de vroegere bevelheb
ber van Mugabe's guerrillaleger
zanla.
Prostituee wil
belasting
gaan betalen
STOCKHOLM (AP) - Een
prostituee in Zweden heeft
besloten belasting te gaan be
talen in het land waar de be
lastingdruk de zwaarste ter
wereld is en de meeste staats
burgers proberen de fiscus
zoveel mogelijk te ontlopen.
Als haar aangifte-biljet wordt
geaccepteerd, zal de 30-jarige
Danuta Lindell ook kunnen
profiteren van het uitgebrei
de stelsel van sociale voorzie
ningen in Zweden.
"Ik wil graag mijn steentje bij
dragen en omgekeerd ook
meer sociale zekerheid genie
ten", aldus de in de Zuid-
Zweedse stad Malmoe
werkende vrouw. "Ik heb be
sloten om mijn inkomsten
voor dit jaar op te geven ten
bedrage van ruim 60.000 gul
den".
Ze verklaarde dat ze bij haar
aangifte wel een aantal af
trekposten zal opvoeren. Een
woordvoerder van de belas
tingdienst beaamde dat dit
mogelijk is, "al zal mevrouw
Lindell wel nota's moeten
overhandigen".
Controle op de opgegeven in
komsten acht hij overigens
"bijna onmogelijk".
Mevrouw Lindell zal bij ziekte
90 procent van haar inkomen
blijven ontvangen en een aar
dig pensioen kunnen opbou-
eis lieten vallen als politiek ge
vangene te worden behandeld.
Ze schrijven "geen aparte status
of een in vergelijking met de an
dere gevangenen bijzondere be
handeling" te willen. Tot dusver
wilden de actievoerders nadruk
kelijk onderscheiden worden
van "gewone misdadigers". Lon
den hield hen daarentegen juist
wel voor gewone misdadigers en
stelde zich op het standpunt dat
het toekennen van speciale voor
rechten erop neerkomt dat ze
toestemming krijgen hun anti-
Britse campagne binnen de ge
vangenismuren voort te zetten.
De regering van mevrouw That
cher is bereid, de omstandighe
den van de in totaal 427 gedeti
neerden in de Maze-gevangenis
te verbeteren, maar dan moeten
de hongerstakers hun actie eerst
beëindigen. Sinds de IRA-leden
op 1 maart het middel van de
hongerstaking aangrepen, zijn
acht personen aan de gevolgen
van het vasten overleden.
De gevangenen laten doorscheme
ren, dat ze niet ongenegen zijn
om gevangeniswerk te doen. Ze
willen in het vervolg hun cellen
schoon houden alsmede de pu
blieke ruimtes in de gevangenis.
Verder willen ze voor hun eigen
eten zorgen, maar weigeren ze
"onbetaalde, minderwaardige ar
beid" te doen.
Uit politieke bronnen in Belfast
verluidt dat hoewel de gevange
nen hun vijf eisen, waaronder
het recht hun eigen kleren te dra
gen, niet verzachten, de verkla
ring een bijdrage had kunnen
zijn om tot een akkoord te ko
men de hongerstaking te beëin
digen.
Volgens een mededeling van de
IRA is de toestand van honger
staker Tom Mcllwee (23) kritiek
geworden. Hij heeft al 62 dagen
geen voedsel tot zich genomen
en is "bijzonder zwak"
Katholieke Kerk wil bemiddelen
LA PAZ (GPD) De strijd om de
macht in Bolivia gaat nog in alle
hevigheid voort zonder dat er tot
nu toe een druppel bloed heeft
gevloeid. Op het ogenblik pro
beert de katholieke kerk te be
middelen tussen de opstandige
generaals in de westelijke oer-
woudstad Santa Cruz en de drie
mans-junta die dinsdagavond de
macht in handen kreeg van gene
raal Garcia Meza.
Naar het heet zijn de junta en de
rebellen het inmiddels eens ge-
NEW YORK (AP) - In weerwil van
eerdere verklaringen heeft de
Newyorkse burgemeester Ed
ward Koch gisteren verklaard
dat het Zuidafrikaanse rugby-
team Springboks vanwege de
kans op gewelddadigheden en
de hoge kosten van politiebe
scherming in New York geen
wedstrijden zal mogen spelen.
Werkloosheid
in de V.S.
afgenomen
WASHINGTON - Het percentage
werklozen onder de Amerikaan
se beroepsbevolking is in juli af
genomen van 7,3 tot 7.0. zo heeft
het Amerikaanse ministerie van
arbeid vrijdag bekendgemaakt.
De werkloosheid in de V.S. is nu
op het laagste niveau sinds april
van het afgelopen jaar, toen 6.9
procent van de beroepsbevol
king werkloos was.
Het werkloosheidscijfer voor juli
heeft economische deskundigen
verrast. Op grond van andere ge
gevens over de economische ont
wikkeling was namelijk een ver
slechtering van de werkgelegen
heidssituatie ten opzichte van ju
ni verwacht.
worden dat de beslissing over
wie er nu als president moet wor
den benoemd, zal worden geno
men door alle legercommandan
ten samen. De rebellen, onder
leiding van ex-president Na-
tusch Busch en generaal Anez
Ripero, vinden echter dat het
daarbij gaat om de commandan
ten die in functie waren voordat
Garcia Meza op 17 juli van het
vorig jaar naar de macht greep.
De junta op haar beurt wil de be
slissing over het presidentschap
overlaten aan de huidige com
mandanten.
Ondertussen blijft de spanning
stijgen. Natusch Busch heeft ge
waarschuwd dat de „antidemo
cratische houding" van de junta
tot een burgeroorlog kan leiden.
In La Paz, Oruro en Cochabam-
ba, de sterkste bolwerken van de
junta, is een groot tekort aan
benzine ontstaan omdat de rebel
len de aanvoer vanuit Santa Cruz
hebben afgesneden. De junta
heeft zijn troepen gemobiliseerd
voor een aanval op Santa Cruz.
Waarnemers verwachten dat het
tot een gewapende botsing kan
komen als de bemiddelaars, on
der leiding van de afgezant van
het Vaticaan in Bolivia, Alsio Ra-
bisarba, niet spoedig met een op
lossing komen. De rebellen reke
nen op het ogenblik op de steun
van de overkoepelende vakbond
COB, politieke partijen wier lei
ders allen in ballingschap ver
blijven en zes van de in totaal ne
gen militaire garnizoenen. De
junta kan daarentegen rekenen
op bijna de gehele luchtmacht.
WASHINGTON - Tegenstan
ders van het bewind van ajatol-
lah Chomeini hebben gisteren
gedurende korte tijd de diplo
matieke missie van Iran in de
Verenigde Staten bezet.
De politie maakte aan de bezet
tingsactie een einde en hield
een kleine twintig personen
aan (foto). Bij de ontruimings-
actie werd een persoon in de
rug getroffen, een ander liep
been letsel op.
Terwijl de bezetters werden af
gevoerd riepen zij "leve het
volk" en "dood aan Chomeini".
De Iraanse missie ressorteert
onder de Algerijnse ambassade
in Washington, maar is in een
apart kantoorgebouw gehuis
vest. De Verenigde Staten heb
ben de diplomatieke betrekkin
gen met Iran verbroken nadat
de Amerikaanse ambassade in
Teheran op 4 november 1979
door militante studenten was
bezet.
ATHENE - De Griekse politie
heeft meer dan 100 personen on
dervraagd in verband met een
reeks branden van de laatste da
gen, maar er zijn geen arrestaties
verricht. Volgens mededelingen
van de brandweer is bij vier van
de 398 onderzochte branden ge
bleken dat ze waren aangesto
ken. Mogelijk was er zelfs in 79
gevallen sprake van brandstich
tingen. In de overige gevallen
zijn de branden vooral te wijten
aan nalatigheid, hitte en droogte,
aldus de brandweer.
Beste middagkrant van heel de V.S.
WASHINGTON (GPD) - Vrijdag 7
augustus is de Washington Star
voor het laatst verschenen. Het
Amerikaanse regeringscentrum
moet het van nu af stellen met
slechts één plaatselijk dagblad:
de Washington Post. President
Reagan sprak van „een extreem
droeve dag".
Een krant sterft nooit in stilte of
eenzaamheid, zeker niet een dag
blad met honderdduizenden toe
gewijde lezers en gemaakt door
veel journalistiek toptalent. De
Star sleept 1427 medewerkers
mee in haar graf. Tot hen behoort
ook de in Amerika zeer bekende
columniste Mary McGrory die 34
jaar lang voor de Star schreef en
in een van haar laatste stukken
verzuchtte: „We zijn bedroefd,
maar gek zijn we ook
Dat is een kreet die onder journa
listen wel vaker wordt gehoord
als zij hun vaak extreem lange
werktijden afzetten tegenover
hun inkomen. De mensen van de
Star hebben de laatste jaren
werkelijk alles gegeven om hun
kwaliteitsproduct te redden van
de financiële ondergang, maar
het heeft niet mogen baten.
349.000 verkochte exemplaren
per werkdag en 294.000 per zon
dag zijn niet voldoende gebleken
om de adverteerders aan zich te
binden. Een desastreuze daling
van de advertentieomzet: zie
daar de acute doodsoorzaak van
wat in vakkringen „de beste mid
dagkrant van heel Amerika"
werd genoemd
Nog dit jaar werd de redactie be
kroond met een Pulitzerpnjs
voor kritiek en in 1979 VOOl Bun
hoofdartikelen. Ook deze kwali
teit heeft niet mogen baten Mid
dagkranten (die rond 12 uur
moeten worden gedrukt om de
bestelwagens voor het spitsuur
uit de verkeersstroom te hebben)
verliezen aan actualiteit en ze be
reiken de abonnees in de buiten
de stad gelegen woonwijken op
een tijdstip dat de televisie inte
ressant wordt. Sinds 1965 heb
ben de meeste Amerikaanse
middagbladen in de grote steden
op deze wijze 20 procent van hun
lezers verspeeld
De geruchten dat de Star het lood
je zou moeten leggen, dateren al
van tien jaar terug En haai I
zou inderdaad al bezegeld zijn
geweest als niet Time Inc. de
krant in 1978 voor 20 miljoen dol
lar had overgenomen. De nieuwe
uitgeefster beloofde in de loop
van vijf jaar 60 miljoen dollar te
zullen spenderen aan de gezond
making van het blad. Nu. drie en
een half jaar later, is er al 85 mil
joen dollar in gepompt en be
draagt het jaarlijkse verlies nog
altijd 35 miljoen na belastingen
„De Russen zijn hele redelijke
mensen, die net zo min oor
log willen als wij. Maar de
zwakte van West-Europa kan
een uitnodiging worden voor
agressie" De zwakte van Eu
ropa. het thema waarover de
Amerikaanse professor Wal
ter Laqueur al heel wat boe
ken en artikelen heeft bijeen
geschreven.
De laatste pennevrucht van de
60-jarige politieke weten
schapsman geeft een weinig
fleurig beeld van de Neder
landse bereidheid tot verde
diging. De afwezigheid daar
van en een hang naar neutra
lisme heeft Laqueur bij deze
gelegenheid tot besmettelij
ke ziekte verklaard: „Hollan
ditis". Het artikel verscheen
in het augustus nummer van
het conservatieve Ameri
kaanse maandblad 'Com
mentary'. huisblad van nogal
wat adviseurs van Ronald
Reagan, cn dus niet van be
lang ontbloot.
Neutralisme
Wat is Laqueur's boodschap?
Een korte bloemlezing van
citaten uit zijn betoog moge
dat duidelijk maken: „Neder
land is met Denemarken op
het moment de zwakste scha
kel in de NAVO... De meeste
politieke partijen, en vooral
de kerken, zijn teruggevallen
op de traditionele politiek
van neutralisme een afkeer
van het uitgeven van geld aan
defensie..."
De parallel met Wereldoorlog
Twee komt ook om de hoek
kijken.
Overigens waarschuwt hij voor
het overdrijven van de paral
lel. „De gevaren zijn nu min
der groot dan in de jaren '30.
Wat de Russen betreft, die
hebben in tegenstelling tot
de nazi's geen onmiddellijke
dwang tot expansie. Ze heb
ben al genoeg problemen in
eigen huis, van Afghanistan
tot Polen. Maar als ze geen
weerstand ondervinden, als
het risico klein wordt, dan
zullen ze wel proberen hun
invloedssfeer uit te breiden"
Terug bij Nederland: wij krij
gen de vermaning niet de
fouten van toen te herhalen.
Laqueur licht dat toe met een
uit het hoofd aangehaald zin
netje uit Deel I van Lou de
Jongs standaardwerk over
Nederland in de Tweede We
reldoorlog: „De spint van de
natie was afkerig to defensie"
(excuseer mijn slechte Ne
derlands). En zover is het
weer met ons land: er is, al
dus Laqueur. geen bereid
heid om iets over te hebben
voor de verdediging.
Aandeel
Daar valt nogal wat tegenin te
brengen. Om die wat meer
gewicht te geven, leggen wij
Laqueur een redevoenng
voor van onze minister van
defensie, juist een dag eerder
uitgesproken Voor interna
tionaal gezelschap verweert
De Geus zich tegen de aantij
ging van de 'Hollandse Ziek
te': „Steeds weer hebben opi
niepeilingen aangetoond dat
de Nederlanders zich goed
bewust zijn van de noodzaak
van een fatsoenlijke defensie
cn dat zij achter de NAVO
staan Nederland heeft te al
len tijde zijn aandeel gele
verd in de defensielasten van
de NAVO... ook op nucleair
gebied".
Laqueur heeft het tegenargu
ment snel bg de hand: „Dat
verhaal heb ik vaker ge
hoord, maar het slaat de
plank fundamenteel mis Je
moet de hoogte van je defen-
sieuitgaven niet afstemmen
op die van je bondgenoten,
maar op die van de andere
kant.
De Washington Post schreef
onlangs een satirisch com
mentaar. waarin Amerika
werd beschreven als 'Uncle
Suckcr', een sul die maar
geld blgft geven aan Europa.
Laqueur waarschuwt dan
ook. dat ,.d»- Amerikanen er
genoeg van beginnen te krij
gen om Europcser te zgn dan
de Europeanen. In Europa,
voeral op het vasteland,
wordt de stemming in Amen
ka onderschat. Ik ontmoet
veel Amerikanen die zeggen.
Europa heeft meer mensen
dan wij, meer industriële pro-
duktie. waarom zouden zij
zichzelf niet kunnen verdedi
gen In grote delen van de
Verenigde Staten interes
seert het de mensen geen zier
wat er in Europa gebeurt.
Vergeet dat niet
Hoe ver heeft de ziekte 'Hollan
ditis' de patiënt West-Europa
al in zijn greep? „Ik ben niet
zozeer bezorgd over de huidi
ge situatie zegt Laqueur,
„als wel over wat er kan ge
beuren m de toekomst, als
die tendens van neutralisme
zich voortzet".
Kern
Het Europese „neutralisme^' is
- ook bg Laqueur - een soort
verzamelnaam voor allerhan
de verschijnselen: anti-NA-
VO-ideeèn, atoom pacifisme,
eenzgdige ontwapening (in
alle gradaties), het verzet te
gen de kruisraketten.
In zgn artikel noemt Laqueur
als een van de oorzaken van
genoemde verschgnselen een
angst voor de Sowjet-macht.
Maar is het niet eerder toe te
schrijven aan de angst voor
een kernoorlog in Europa,
die weinig heel zou laten van
ons deel van de wereld?
Het interview krggt een onver
wachte wending. „Die angst
is volkomen gerechtvaar
digd De gmte afhankelijk
heid van atoomwapens is een
slechte zaak, daar hebben de
anti-kernwapenmensen ge
lijk in, denk ik. Dat is een be
slissing die in de jaren '50 is
genomen omdat het goed
koop was. Dat was een fatale
beslissing, waar we nu mee
zitten"
Jan komen we op de kern van
het verwijt van Laqueur
„Het is pntaa dat mensen in
West Europa van die afhan
kelijkheid van kernwapens
afwillen Maar zij dragen
geen alternatief aan Dat kan
alleen maar zijn, dat dc con
ventionele bewapening aan
zienlijk wordt versterkt, en
dat kost weer een hoop geld
De wil om dat ervoor over te
hebben is niet aanwezig, en
daar draait het om De poli
tieke wil. die is beslissend
Geloof
„Die kruisraketten, dat is echt
niet het probleem Dat is een
technisch probleem, waar
echt wel een compromis voor
te vinden is Als de Nederlan
ders of de Westeuropeanen
met een redelijk alternatief
zouden komen, dan ben ik er
zeker van dat daarover tc pra
ten zou zgn De Amerikanen
zgn daar erg goed in. het vin
den van praktische oplossin
gen voor zulke problemen".
RUUD KREUTZER
