Vakantiegangers terug met financiële kater
„We hebben dit
jaar zelf
potje gekookt"
M'n man moet
maar op de fiets
naar zijn werk..."
JSfooit teleurgesteld
van vakantie terug'
Gezin Stikkelorum
uit Bleiswijk:
Noord wijker Spruyt:
Woubrugse familie:
n
ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1981
EXTRA
PAGINA 15
Wie je ook hoort, de prijzen in de
vakantielanden rond de Middel
landse Zee zijn dit jaar de pan uit
gerezen. Niet alleen benzine, maar
ook eten is peperduur geworden.
Een hapje buiten de deur was bijna
niet meer te doen. Vergeleken met
vorig jaar moesten hiervoor min
stens vijftig harde Nederlandse gul
dens méér worden betaald. Met een
drankje al precies hetzelfde. In
Zuid-Frankrijk was het wel heel
erg. Een eenvoudige glaasje koel
mineraalwater: zes franc (drie gul
den). Bij de Nederlandse winkelier
koop je daar drie volle literflessen
voor
Het is dan ook helemaal niet vreemd,
dat veel vakantiegangers het uitge
trokken budget met honderden gul
dens hebben overschreden. Kijken
ze achteraf waaraan dat extra geld
toch is besteed, dan komen ze al
gauw tot de conclusie, dat er be
paald géén 'bokkesprongen' zijn ge
maakt. Het levensonderhoud was
gewoon waanzinnig duur. Neem het
ontbijt: twee stokbroden, beleg en,
voor de kinderen, chocolademelk.
Tussen de vijftien en twintg franc
was niet al te veel. 's Middags le
vensmiddelen kopen voor het
avondeten? Al even prijzig. Dertig
tot veertig gulden was 'normaal'.
Bij de meeste toeristen komt de kater
pas een paar weken na de vakantie.
Want iedereen betaalt in het buiten
land of met girokaarten of met Eu
rocheques. Die worden na een
maand van de rekening afgeschre
ven. Dan wordt het voor heel w at
gezinnen puzzelen hoe de eindjes
aan elkaar moeten worden ge
knoopt.
Wat vakantiegangers vaak niet weten
is, dat zij met een girokaart van de
PTT 'goedkoper' aan geld kunnen
komen dan met een Eurocheques.
De post berekent de gebruiker van
die kaarten geen kosten, de banken,
daarentegen, doen dit wel. Hoewel
je tegenwoordige wél het bedrag
krijgt uitgekeerd, dat op de cheques
is ingevuld. Later brengt de bank
deze dienstverlening alsnog in reke
ning.
Enkele Franse banken hadden geen
boodschap aan deze regeling. Bij
het verzilveren van één of meer Eu
rocheques lieten zij de klant tóch
provisie betalen. Terug in Neder
land werd de vakantie nóg een stuk
je duurder. De banken hielden hun
deel in voor de verleende diensten.
Nu schijnt dit, volgens de Stichting
Chequeverkeer in Amsterdam, alle
maal rechtgetrokken te zijn. De be
wuste, Franse, bankinstellingen
hebben schriftelijk laten weten hun
boekje niet meer te buiten te zullen
gaan.
Extra prijzig was een verblijf in het
buitenland dit jaar, omdat het ko
pen van vreemd geld een dure zaak
was geworden. In de landen rond de
Middellandse Zee viel het wel mee.
De waarde van de Franse franc en
de Italiaanse lire bleef, vergeleken
met het vorige jaar, ongeveer gelijk.
De Spaanse peseta werd eén pro
cent duurder.
De kroon spant echter wel de Ameri
kaanse dollar. Die werd maar liefst
meer dan dertig procent meer
waard. De Canadese dollar werd on
geveer 25 procent duurder. De Scan
dinavische munten bleven niet ach
ter en stegen eveneens aanzienlijk,
even als het Britse pond. Toeristen
die Joegoslavië bezochten waren
goedkoop uit. De dinar daalde met
rond 25 procent in waarde.
Gevolg van deze ontwikkeling is wél.
dat de vakantie voor veel mensen
extra duur w erd. Achteraf moesten
ze nog eens geld bijbetalen. Vooral
de stijging van de dollarkoers is
hieraan schuldig. De touroperators
mogen om bijbetaling vragen. Om
dat in dit wereldje in dollars wordt
gerekend.
Drie gezinnen, net terug uit het war
me zuiden, waren bereid om over
hun ervaringen te praten. Alleen de
Spanjegangcrs waren nog redelijk
optimistisch. De families die, res
pectievelijk, Italië en Zuid-Frank
rijk aandeden, hebben minder goe
de ervaringen. Op deze bladzijde
vertellen zij wat hen zo al is overko-
BLEISWIJK - Geen aardappelen
schillen, niet achter een heet gas
stel staan. Maar gezellig uit eten
gaan. Alleen in de vakantie permit
teerde mevrouw Stikkelorum uit
Bleiswijk zich dit. Om de sleur van
het dagelijkse leven een paar we
ken uit te bannen. Ze is er dit jaar
van teruggekomen.
"Ik heb zelf gekookt en boodschap
pen gedaan", licht ze toe. "Het
moest wel. Want als ik zelf m'n
potje klaar maakte, hield ik zeker
honderd gulden in mijn zak. Alles
was zo verschrikkelijk veel duur
der dan een jaar geleden. Toen be
taalden we voor eten buitenshuis,
zeg maar, vijfenzeventig gulden.
Nu waren we zeker vijftig gulden
meer kwijt. Dan ga je toch wel even
nadenken."
De vakantie vorig jaar in de buurt
van het Gardameer was ook wel
duur. "Maar de verschillen van
toen en nu zijn werkelijk té gek",
zegt mevrouw Stikkelorum. "Ei
genlijk is alles schreeuwend duur.
Een tochtje van hooguit vijf minu
ten met een vleugelboot, bijvoor
beeld, daar betaalde je maar liefst
acht gulden per persoon voor. Ik
was bang, dat ik óók nog voor de
honden moest betalen. Maar dat
viel gelukkig mee."
De Bleiswijkse familie 'trof het nog,
dat zij in het noorden van Italië
vakantie hield. Op slechts een
steenworp afstand van de Zwitser
se grens. Zodoende kon zij hier
'goedkope' benzine tanken. In
Zwitserland was het in elk geval
Stikkelorum
met haar
zoon Jacco
en dochter
Annic.
't Is de tweede keer dat het gezin
Stikkelorum (vader, moeder en
twee kinderen) naar Italië is ge
weest. Over de schoonheid van het
land niets dan lof. De prijzen van
het eten (vooral vlees) lagen hen
behoorlijk zwaar op de maag.
Mevrouw Stikkelorum herinnert zich
nog, dat ze een pond gehakt kocht.
De slager rekende f. 12,50. "Ik liep
buiten en dacht bij mezelf: dat kan
niet. Terug in de winkel maakte de
man me duidelijk, dat de prijs die
op het gehakt stond, niet per half
pond was, zoals ik dacht, maar per
ons. Ja, dan schrik je toch wel
even. Wat ik eigenlijk schandalig
vind, is dat het fruit, ik denk dan
aan perziken, kostbaarder is dan in
Nederland. Ik heb me wel eens af
gevraagd waarom dat nodig is. Die
dingen groeien notabene in Italië.
Waarom moet er dan zoveel geld
aan worden verdiend? Begrijpen
die mensen dan niet, dat ze op die
manier de vakantiegangers niet
aantrekken, maar wegjagen?
Budget
Gevoelige tik
De Italiaanse middenstanders voelen
ook al aan den lijve, dat het toeris
me in hun land aanzienlijk is ge
daald. Mevrouw Stikkelorum: "Er
waren winkeliers die vertelden, dat
ze wel dertig procent minder had
den omgezet. Ach, de regering
geeft dan wel de schuld aan de ter
reurgroepen en de economische
malaise, maar ik denk dat ze de
hand eens in eigen boezem moet
steken. Mij zien ze daar voorlopig
niet meer. Eerst moeten de prijzen
maar wat worden teruggeschroefd,
dan kunnen we weer eens kijken.
Voorlopig ga ik vertier dichterbij
huis zoeken."
Veel gezinnen gaan met een bepaald
budget op zak naar de vakantie-be
stemming. De familie Stikkelorum
doet dit bewust niet. "We zien wel
wat we uitgeven", vertelt de vrouw.
"Tja, als we de uitgaven van nu met
die van een jaar geleden vergelij
kenZe zullen elkaar niet zo bar
veel ontlopen. Misschien dat we nu
wat meer hebben uitgegeven. Daar
moet ik dan wél aan toevoegen, dat
we dit keer slechts drie keer bui
tenshuis hebben gegeten. Meer
geld kwijt, voor minder luxe. We
hebben, denk ik, niet zo veel geno
ten als in voorgaande jaren."
De taal is voor veel toeristen vaak een
barrière. Zo links en rechts hoor je
wel eens de klacht, dat er 'ver
keerd' is gerekend. Maar omdat in
een taal duidelijk te maken, die je
niet spreekt, valt niet mee. Dikwijls
laten de vakantiegangers het er dan
maar by zitten. Heeft de familie
Stikkelorum ook dergelijke nare
ervaringen gehad?
"Helemaal niet", beweert de vrouw.
"Iedereen is erg vriendelijk op ons
over gekomen. Ik dacht niet, dat ze
ook maar één poging hebben ge
daan om ons te tillen. Een garage
houder heeft ons zelfs op weg ge
holpen toen we met een lekke ra-
diateur zaten die hij niet kon repa
reren. De man bekeek het kapotte
onderdeel van de auto en legde rus
tig uit waar we heen moesten. Geld
wilde hij daar niet voor hebben. We
zaten wél in een klein dorp. Hoe
dat in grote toeristenplaatsen gaat?
Ik heb er geen idee van. Misschien
dat ze je daar wel beduvelen als ze
de kans krijgen. Waar wij waren
was het allemaal erg vriendelijk."
door Jan Westerlaken
Tolroule
mijden en
niet te snel
jijden. Dat
spaart veel
geld uit,
beweert de
Noordwijk-
er Spruyt.
NOORDWIJK - Tolroute mijden, niet
sneller rijden dan honderd kilome
ter per uur en in het voor- of nasei
zoen met vakantie gaan. Louter en
alleen daarom is de Noordwijker
Spruyt nog nooit teleurgesteld uit
Spanje teruggekeerd. De reserve-
financiën heeft hij nimmer hoeven
aanspreken. En toch is de Noord
wijker al twaalf keer, hetzij in de
auto, hetzij in het vliegtuig, naar
het zuiden afgezakt...»
Hoe hij dat fikst? "Nou, als je naar
Barcelona rijdt over de binnenwe
gen, houd je vijfhonderd gulden in
je zak. Bovendien kun je dan ook
niet zo snel rijden. Dus verbruik je
minder benzine. Dat bespaarde mij
dit jaar wel even driehonderd
piek."
Een klein rekensommetje geeft aan,
dat de Noordwijker achthonderd
'over hield' alleen al op de reis naar
zijn vakantiebestemming en terug.
De andere kant van de medaille is
wél, dat hij, zijn vrouw en drie kin
deren, er één dag langer over deden
om in Spanje én weer thuis te ko
men, dan wanneer zij 'péage-route'
zouden hebben genomen. De kos
ten van twee extra overnachtingen
(met een tentje op een camping)
drukken nauwelijks op de uitga
ven.
Spruyt heeft dit jaar, zeg maar, rond
de vijftienhonderd gulden aan het
levensonderhoud uitgegeven. Voor
dat geld zat hij ruim twee weken in
Spanje. Ondanks dat nu alles een
stuk duurder is geworden, was de
Noordwijker dit keer minder geld
kwijt, dan in 1979 en 1980. Hij heeft
uitgerekend, dat de laatste vakan
tie hem f416 per persoon heeft ge
kost; in 1980 was dat f515 en nog
een jaar eerder f 550. Toen (in 1979
en 1980 dus) maakte hij echter wél
gebruik van de tolroute. Voor ben
zine moest hij in die jaren rond de
f 640 uittrekken, dit jaar was hij
slechts f. 511 aan brandstofkosten
kwijt. Spruyt voegt daar onmiddel
lijk aan toe, dat de benzine in die
tijd vijfentwintig procent duurder
is geworden.
Vergelijkt hij het brandstofgebruik
in 1980 met dit jaar, dan geeft dat
opmerkelijke verschillen te zien.
Via de tolroute verbruikte zijn Re
nault 4 één liter benzine voor 9 92
kilometer. Nu de Noordwijker de
route binnendoor heeft genomen
was zijn (zelfde) auto heel wat zui
niger: 1 op 14.55. "In die wagen za
ten vijf mensen en veel spullen.
Wat niet weg te cijferen valt: wij
verzekeren ons tegen alles. Betalen
we óók van het vakantiegeld."
Uitgaan
Tóch vindt de Noordwijkse familie
nog ruimte in haar budget om 's
avonds gezellig op een terrasje te
zitten. Vader een paar potjes bier,
moeder een kop koffie en een glas
wijn, de kinderen een ijsje. Of dat
kan? "Natuurlijk", reageert
Spruyt. "Thuis drink je toch ook
een flesje pils, waarom dan niet in
Spanje? Het leven is daar heus niet
zo veel duurder dan bij ons. Tja. je
drinkt wat meer. Maar als je niet
weggaat, doe je dat ook."
Spruyt kiest elk jaar bewust voor
Spanje. Omdat het, in zijn ogen,
hier (nog) redelijk goedkoop is. "Ie
dereen", vertelt hij, "die normaal
vakantiegeld krijgt, moet daarvan
kunnen rondkomen. Zeker in
Spanje. Je moet natuurlijk geen ab
normaal dure dingen willen doen.
Met twee kinderen in een vliegtuig
stappen? Dan moet er een vracht
geld bij. En een hotel moet je na
tuurlijk óók vergeten. Voor een
dubbeltje op de eerste rij willen zit
ten is er. met een gemiddeld vakan
tiebudget, niet bij."
De Noordwijker begrypt wel dege
lijk, dat het met vakantiegaan in
het voor- of naseizoen, in zyn (fi
nanciële) voordeel werkt. Zolang
Spruyt hiervan kan profiteren, zal
hij daarvan gebruik blijven maken.
Breekt de tijd aan, dat de kinderen
naar school moeten, dan is dit alle
maal voorbij.
Nu huurt hij elk jaar een apparte
ment. maar wat straks9 "Ik zal ze
ker geen handenvol geld uitgeven.
Dat is het me gewoon niet waard.
Want in het hoogseizoen moetje nu
eenmaal veel meer geld ergens
voor betalen, dan wanneer het rus
tig is. Dan ga ik weer, net als vroe
ger. met de tent op pad. Zeker, je
hebt wat minder comfort. Maar ik
kom dan wel met m'n geld uit"
Waar het gezin rekening mee houdt
zijn de kosten van een apparte
ment: eerst kijken wat het onder
komen aan huur moet opbrengen,
dan pas beslissen. "We maken eerst
een begroting. Overal staan de pry-
zen aangegeven. Dus je hoeft geen
honderden guldens meer kwijt te
zijn. Je kunt ongeveer uitrekenen
wat je kwijt bent Een paar tientjes
kun je ernaast zitten, maar meer
niet. Tenzij je natuurlijk tramme
lant met je auto krijgt. Maar dat is
onvoorzien."
WOUBRUGGE - Bezuinigen. Er zit
niets anders op. De auto gaat uit de
all risk-verzekering, wat bladen
gaan de deur uit en manlief zal een
paar dagen in de week naar Leiden
moeten fietsen en de wagen laten
staan.
De Woubrugse mevrouw De Lange
is, samen met haar man en twee
kinderen, met een behoorlijke fi
nanciële kater uit Zuid-Frankrijk
gekomen. Tweeduizend gulden
hadden ze voor de vakantie uitge
trokken. Het zijn er uiteindelijk
drieduizend geworden. "En dèt is
een boel geld", laat de Woubrugse
gelaten horen. "Op de één of ande
re manier moet je dat toch terug
zien te krijgen. Dan ga je op de klei
ne dingen letten."
Het was de eerste keer, dat het gezin
De Lange richting Zuid-Frankrijk
ging. Maar tevens ook de laatste.
paar kilometer. Je bent dan. denk
ik, een stuk goedkoper uit Of',
voegt ze er veelbetekenend aan toe,
"wc blijven gewoon lekker in Ne
derland. Het weer. ja, dat is een
punt. In Nederland heb je erg leuke
campings Daarnaast zijn wy ook
nog lid van de NTKC (Nederlandse
Toeristen Camping Club) Die or
ganisatie bestaat al veertig jaar en
heeft door het hele land fijne kam
peerplaatsen Voor ons gezinnetje
betalen we daar niet meer dan vijf
gulden voor een dag. Je mag er al
leen maar met kleine tentjes staan.
Omdat ze het sportief willen hou
den. Faciliteiten? Natuurlijk heb je
die er. Er zijn toiletten, kranen en
(koude) douches. Wil je m de buurt
van het strand staan9 Helemaal
geen punt Daar heeft de NTKC
ook campings. Dan ben je er toch
ook uit? Natuurlyk, in een vreemd
land ben je wérkelyk met vakantie.
Het enige, dat was meegevallen,
was een bezoek aan een dokter. De
rest heeft de vrouw als peperduur
Het begon al met de camping. Voor
twee kleine tentjes moest de eerste
weken 63 franc (ongeveer 32 gul
den) worden neergeteld. De laatste
week (toen begon het hoogseizoen)
werd dit bedrag met twaalf franc
opgetrokken 'We hadden op 25
gulden per dag gerekend", zucht
mevrouw De Lange. "Nu moesten
we een tientje meer uittrekken."
Het stokbrood, croisantjes, beleg, li
monade. Zestig franc per dag voor
de dagelijkse levensbehoeften was
niks, beweert ze. "Neem nou een
ijsje voor de kinderen? Daar betaal
je hier een paar kwartjes voor. In
Frankrijk kost het wel twee, drie
keer zo duur Nee, onze kinderen
hebben niet elke dag een ysje ge
had. Dat vonden we té kostbaar."
Voorkomen
Die extra uitgaven zouden misschien
te voorkomen zyn geweest, be
denkt mevrouw De Lange. "Als we
naar een goedkopere kampeer
plaats waren gegaan. Maar dat dot
je ook niet zo gauw als je eenmaal
staat. Bovendien hadden de kinde
ren vriendjes en vriendinnetjes.
Het is dan sneu om na een paar da
gen weer op te stappen. Een tientje
staangeld meer per dag. hakt er na
tuurlyk wel in. Buitensporige din
gen hebben we beslist niet gedaan
Alles was gewoon schreeuwend
duur. Daarin is al het geld gaan zit
ten, dat we meer hebben uitgege-
Frankryk zal heus nog wel eens wor
den bezocht. De zuidkust, echter,
zal de familie mijden "Ik blijf wel
ergens in het binnenland Willen
we naar het strand9 Nou. dan pak
ken we de auto wel en ryden een
Een vreemde taal. andere leefge
woonten en zo. TochNederland
trekt me best om te kamperen. Is
het weer slecht zit je dichtby
huisBen je ver weg. dan stap je
niet zo maar even in de auto om te
rug te ryden."
Een slechte ervaring zal r
Lange zéker niet snel vergeten Dat
was op de terugweg. Via de tolrou
te. Om maar zo vlug mogelyk weer
in Holland te komen Met twee zie
ke kinderen reizen is geen pretje
Weekje
Blijft het weer aantrekkelijk, zoals in
de afgelopen dagen, dan trekt het
gezinnetje De Lange er nog een
klein weekje op uit Naar één van
die NTKC-kampeerplaatscn Niet
om van de financiële kater by te
komen, vertelt de vrouw snel Dit
keer mag ook de hond mee Die
bleef thuis toen de familie naar
Zuid-Frankryk afreisde
Onderweg besloten ze géén tentje op
te zetten, maar voor een keer in een
hotel te overnachten In bcaune de
hotelier stond erop, dat er twee ka
mers zouden worden gehuurd. Wil
den vader en moeder de kinderen
op hun kamer te slapen leggen, dan
zouden er tóch tw<-e kamers in rc
kening worden gebracht. Er zat
niets anders op dan te accepteren.
Want het was ontzettend druk Het
gezin was bly dat het, na lang zoe
ken, iets had gevonden De volgen
de ochtend kreeg het de rekening
gepresenteerd. Of men maar even
honderdvnflitf eulden wilde neer
tellen. Alleen voor het slapen een
ontbytje? Dat kon Dan kwam er
nog eens vijftig franc by. Byna gil
lend heeft de familie de Lange dit
hotel verlaten
