Huiseigenaren komen
in de moeilijkheden
Fiat neemt zestig banen over
Stakers in VS
gaan niet opzij
Beurs Amsterdam
kort zakelijk
Bouwfonds wijzigt hypotlieekregeling
Strippenkaart lijkt
nationaal succes
DONDERDAG 6 AUGUSTUS 1981
ECONOMIE
PAGINA 15
Bedrijfsgeneeskundige
dienst
Ondernemingen met meer dan vijf
honderd werknemers moeten
vanaf vandaag een eigen genees
kundige dienst hebben. Deze
wettelijke regeling geldt voor 105
bedrijven met in totaal 65.000
personeelsleden. Dit heeft het
ministerie van sociale zaken gis
teren bekendgemaakt.
Aanvankelijk moesten bedrijven
met meer dan 750 werknemers
over een eigen geneeskundig ap
paraat beschikken. Het belang
rijkste argument om de verplich
ting aan meer bedrijven op te
leggen, is het gegeven dat een
groeiend aantal ondernemingen
vrijwillig aansluiting zoekt bij
een bedrijfsgeneeskundige
dienst of er zelf een opricht, al
dus het ministerie.
Bank of England
De Bank of England zal met in
gang van 20 augustus niet meer
voortdurend een tarief hanteren
voor de minimum rente (MLR),
vergelijkbaar met het officiële
disconto in andere landen. Vanaf
die datum zal een soepeler, op de
kapitaalmarkt afgestemd sys
teem voor het vaststellen van de
rentetarieven worden toegepast,
zo heeft de Britse Centrale Bank
woensdag meegedeeld.
Het besluit betekent dat de MLR,
de rente waartegen de centrale
bank wil lenen aan de binnen
landse kapitaalmarkt, niet langer
een sleutelrol in de kredietverle
ning in Groot-Brittannië zal spe
len. De Bank of England wil de
krachten op de kapitaalmarkt de
hoofdrol geven bij het bepalen
van de rente op kortlopende le
ningen. De eerste stappen in de
ze richting zijn al in november
van het afgelopen jaar gezet. Er
is in het verleden de kritiek geuit
dat de beheersing van de MLR
het soepel functioneren van de
kapitaalmarkt in de weg heeft
gestaan en het moeilijker heeft
gemaakt de geldomloop in de
hand te houden.
Pandbrievn
De Westland-Utrecht Hypotheek
bank en de FGH hebben de afgif-
tekoers van hun 12,5 procent
pandbrieven 1981 per 1984-88
verlaagd van 100 tot 99 pet. Het
effectieve rendement op deze
stukken stijgt daarmee tot onge-
veér 12,75 pet. De afgiftekoers
van de 12 procent spaarpand-
brieven 1981 per 1986 van de
Westland-Utrecht daalt tot 98
pet. Het effectieve rendement
hierop komt op basis van samen
gestelde interest op circa 12,42
pet.
De Nederlandse Scheepshypo-
theekbank in Rotterdam heeft de
afgiftekoers van de 12 procent
pandbrieven 1981 per 1985-1989
verlaagd van 98 tot 97 procent.
Ook hier ligt het effectieve ren
dement nu op 12,75 pet.
Goed verfjaar
De verf- en drukinktfabrikanten
zijn redelijk tevreden over de be
drijfsresultaten van vorig jaar.
Dat valt op te maken uit het
jaarverslag over 1980 van de Ver
eniging van verf- en drukinktfa
brikanten.
Ondanks de betrekkelijke tevre
denheid wordt 1980 echter toch
gekarakteriseerd als het 'jaar met
de twee gezichten'. Dit omdat
het er tot de maand augustus alle
schijn van had dat de rendemen
ten in de branche verbeterd kon
den worden, een mogelijkheid
die zich na de oliecrisis van 1973/
1974 niet meer had voorgedaan.
Na september echter werd het
duidelijk dat de verf- en druk
inktindustrie als geheel zich op
de binnenlandse markt niet aan
de gevolgen van de teruglopende
bedrijvigheid, in het bijzonder
de bouwnijverheid, kon onttrek
ken, aldus het jaarverslag.
Dit jaar nog geen ontslagen bij importeur
AMSTERDAM (GPD) - Bij de
Amsterdamse Fiat-importeur
Leonard Lang BV zullen vóór
het einde van dit jaar geen ont
slagen vallen. Van de 160 ar
beidsplaatsen die wegvallen, zijn
er 60 gegarandeerd door Fiat Au
to Nederland BV, een nieuwe
dochteronderneming in Amster
dam van de Italiaanse fabriek.
Voor de 100 resterende werkne
mers zal Leonard Lang BV haar
best doen een oplossing binnen
het bedrijf te vinden. Dit is be
kend geworden na een gesprek
dat de vakbonden gisteren heb
ben gehad met de directie van
Fiat Auto Nederland BV. Het be
drijf zal zich uitsluitend met de
im- en export van personenau
to's gaan bezighouden.
„Het gesprek richtte zich met na
me op het te voeren personeels
beleid van het nieuwe bedrijf',
zegt de heer Lander, districtsbe
stuurder van de Unie BLHP.
„Waarschijnlijk zullen de werk
nemers die overgaan dezelfde
cao-regeling krijgen als bij Leo
nard Lang BV en zullen de pen
sioenen overgenomen worden.
Wij hebben wel al een beleids
plan opgesteld voor het bedrijf.
Volgende week zullen wij dat
aanbieden".
Reden dat de Fiat-fabrikant beslo
ten heeft een eigen bedrijf in de
hoofdstad op te zetten, is dat
men ontevreden is over het ge
voerde béleid. Al in 1978 werd de
Amsterdamse importeur Leo
nard Lang BV vanuit Italië ge
waarschuwd. Als er niet snel iets
in het management zou verande
ren, zou de autofabrikant na af
loop van het driejarig contract in
1981 voor de import van perso
nenauto's. dit in eigen hand ne
men. In negen jaar tijd is het Ne
derlandse marktaandeel van Fiat
van 10 procent in 1972 naar 3.8
procent in 1981 gedaald.
Bovendien kwamen in Italië veel
klachten binnen van de Fiat-dea
lerorganisatie in Nederland dat
auto's veel te lange levertijden
hadden. Wachttijden van meer
dan vier maanden voor nieuwe
modellen waar veel vraag naar
was, waren niet ongebruikelijk.
De dealerorganisatie is zeer onte
vreden over het door Leonard
Lang BV gevoerde beleid.
Veel interesse
Voor het nieuwe bedrijf van Fiat
blijkt veel interesse te zijn. Ruim
130 werknemers van Leonard
Lang BV hebben al gesollici
teerd. „Er zal dus behoorlijk ge
schift worden", aldus de heer
Lander. Men vreest dat oudere
werknemers buiten de boot zul
len vallen. Bij de Amsterdamse
Fiat-importeur zitten veel oudere
werknemers met lange dienst
verbanden. „Wat dat betreft is
het een echt familiebedrijf, zowel
aan werkgevers- als aan werkne
merszijde. Als men moet kiezen
tussen een jonge schoolverlater
voor eenvoudig werk en een ou
dere werknemer voor datzelfde
werk, vrees ik het ergste. We we
ten nog niet hoe het nieuwe be
drijf van Fiat dit zal aanpakken,
maar we hopen dat het gunstig
zal zijn voor oudere werkne
mers", aldus Lander.
ENSCHEDE (GPD) - Bij de Vereniging Eigen Huis in
Hoevelaken zijn veel klachten binnengekomen van le
den die een hypotheek hebben van het Bouwfonds Ne
derlandse Gemeenten. Het zijn mensen die enkele jaren
geleden een lening hebben afgesloten met een extra re
geling dat zij deze n.ee konden nemen, wanneer zij een
ander huis zouden kopen. Het nog niet betaalde deel van
de lening tegen een vaste rente zou dus gaan gelden voor
het nieuwe huis, gedurende de resterende looptijd van
de hypotheek.
GROENTEVEILING KATWIJK AAN
DEN RIJN, 5 augustus.
Sperziebonen 1.20-1,30; bos kroten 16;
groene kool 22-23; spitskool 14-29; bos-
peen II 98-1,20; waspeen AI per kist
3,60-4,80; All 3,60-5,50; BI 3,60-5,-; Bil
3,60; Cl 3,30-4,-; CII 41; breekpeen BI
1,10-1,80; Cl 11, prei A per kg 54-56; sla
(natuur) I 13-24; II 0,04; spinazie 48-51,
uien per kg 59-69; peterselie (krul) 0,17,
selderij bos 20; bloemkool 6 per bak I
74-81; 611 37-59; 81 63-64; 101 96.
Deze conditie, die niet in de officië
le voorwaarden van het Bouw
fonds voorkomt, is vervangen
door een regeling dat men een
nieuwe hypotheek kan opnemen
voor een rente die één procent
onder het dagtarief ligt.
Deze verandering heeft een aantal
mensen in moeilijkheden ge
bracht. Een van de mensen nam
vier jaar geleden een hypotheek
van het Bouwfonds met een vas
te looptijd van dertig jaar en een
vaste rente van 8,9 procent. Het
tarief lag hoger dan de dagrente,
aldus de betrokkene. De voorde
lige voorwaarde dat men de hy-
potheekvorm kon meenemen
naar ^en ander huis werd vol
gens de man destijds gebruikt
als verkoopargument. Onlangs
was hij gedwongen te verhuizen
en vernam van het Bouwfonds
dat de zogenaamde meeneem-re-
geling niet meer van kracht was.
De man kon wel een hypotheek
krijgen tegen een rente die n pro
cent onder het officiële tarief lag.
Dat scheelt hem enkele procen
ten rentevoordeel, waardoor zijn
nieuwe hypotheek aanzienlijk
duurder wordt.
Een woordvoerder van het Bouw
fonds in Hoevelaken bevestigde
ons dat de verhuis-regeling is
„veranderd". „Wij zijn er ook
niet gelukkig mee, maar de om
standigheden dwingen ons er
toe", aldus zijn reactie. „Deze re
geling hield in feite in dat de le
ning op het eerste huis hypo
theek-vrij werd gemaakt. Als
mensen bij ons een lening aflos
sen, dan moeten wij hetzelfde
doen., Het meenemen van het
restant van een oude hypotheek
naar het nieuwe huis betekent
een veel lagere rente op een nieu
we lening, die wij dan zelf zou
den moeten dragen. Nu de rente
zo sterk is gestegen, zijn wij wel
gedwongen de regeling te beper
ken tot één procent voordeel. Wij
hebben toch al leningen uitstaan
Oneens
De Vereniging Eigen Huis is het
volstrekt oneens met deze argu
mentatie. Het Bouwfonds heeft
de mensen destijds overgehaald
een hypothecaire lening af te
sluiten door de meeneem-rege-
ling. „Mensen die destijds wisten
dat zij promotie zouden maken
en daardoor later een ander huis
konden kopen, hebben juist heb
Bouwfonds genomen wegens de
ze voorwaarde", aldus een
woordvoerder van Eigen Huis.
„In een van de folders noemt het
Bouwfonds dertig overwegingen
voor het kiezen van juist zijn hy
potheek. Als dertigste overwe
ging is de meeneem-regeling ver
meld. In de folder staat uitdruk
kelijk dat de regeling dertig jaar
zal gelden en niet veranderd kan
worden".
De folder is overigens niet langer
dan een half jaar in omloop ge
weest. De regeling werd afge
zwakt tot een voordeel van 2 pro
cent, vervolgens 1,5 procent en
nu 1 procent.
De woordvoerder van Eigen Huis
vindt dat het Bouwfonds de
mensen hierin volkomen in ver
warring heeft gebracht. „Boven
dien is hier sprake van een ern
stige vorm van misleiding, te
meer omdat het Bouwfonds tra
ditioneel niet tot de goedkoopste
behoort", meent hij.
In een brief aan de raad van be
stuur heeft Eigen Huis enige tijd
geleden al vastgesteld dat het in
trekken van de regeling in strijd
is met het door het Bouwfonds
„opgewekt" vertrouwen. Men
houdt zich niet aan het informa
tiemateriaal dat men de klant als
folder heeft gestuurd. De raad
van bestuur heeft toegezegd dat
men de kwestie van geval tot ge
val zal bekijken. De woordvoer
der van Eigen Huis ziet daar niet
veel heil in.
DEN HAAG (GPD) - Een aantal
onderzoeken sinds de invoering
eind vorig jaar van de nationale
strippenkaart voor het openbaar
Europa-zegels
DEN HAAG (ANP) - De PTT
zal 1 oktober twee Europa
postzegels uitgeven (in de
waarden van 45 en 65 cent)
met als onderwerp "folklo
re", het thema dat de Cept
de conférence Européenne
des administrations des pos-
tes et des télócommunica-
tions voor 198(1 heeft geko-
De postzegels zijn ontworpen
door G. Noordzij uit Tuil, al
dus de PTT gisteren.
Op de zegel van 45 cent. die is
uitgevoerd in de kleuren
oker, bruin, blauw en zwart,
staat een carillon afgebeeld.
De zegel van 65 cent vertoont
een draaiorgel en is uitge
voerd in de kleuren bruin,
blauw, rood en zwart.
vervoer heeft uitgewezen dat de
ze strippenkaart een succes is ge
bleken.
De Koninklijke Nederlandse Ver
eniging van Transport-Onderne
mingen (KNVTO), die dit be
kendmaakt, zegt dat het publiek
een voorkeur blijkt te hebben
voor het nieuwe systeem en dat
de prijs die ervoor moet worden
betaald in overeenstemming
wordt geacht met het geboden
vervoer.
De reclame- en publiciteitsactie
voor de strippenkaart is effectief
geweest, al blijkt ook dat grote
groepen passagiers nog te weinig
beseffen dat voor één rit twee
strippen ongeldig moeten wor
den gemaakt, voor twee ritten
drie strippen, enzovoort. Vermij
ding van deze fouten is van groot
belang, omdat 55 procent van de
passagiers gebruik maakt van de
strippenkaart.
Het is volgens het KNVTO nog niet
bekend in hoeverre de resultaten
van de vijf onderzoeken aanlei
ding moeten geven tot verhoging
van de tarieven.
Actie voor ,,millistersalaris,
"Begeleiding van verkeers
vliegtuigen vereist onophou
delijk de volle aandacht van
de verkeersleider. Speel
ruimte om een lout of een
vergassing te maken - en te
corrigeren - is er niet. elke be
slissing moet direkt goed
zijn. Je moet elke vliegtuig
beweging en de gevolgen
daarvan voor andere vliegtui
gen een flink aantal minu-
ten(!) tevoren plannen en aan
de vhegtuigbemanningen
meedelen. Het zijn ijzeren
wetten die jaar in jaar uit, el
ke minuut van kracht zijn
want het luchtverkeer gaat
onafgebroken door."
Alex W.F. Hendriks, woord
voerder van het Nederlandse
luchtverkeersleidersgilde op
Schiphol, maakt zijn opmer
kingen tegen de achtergrond
van de gebeurtenissen in de
VS. Hendriks is weinig te
spreken over het dreigement
van president Reagan alle
verkeersleiders te ontslaan
als ze hun werk niet spoor
slags hervatten. „Anderhalf
jaar lang is daar gepraat over
positieverbetering van de
verkeersleiders. Er kon geen
overeenstemming worden
bereikt en op 2 juli hebben de-
Amerikaanse verkeersleiders
nog eens gevraagd of de rege
ring de besprekingen wilde
hervatten.
„Het liep op niets uit, zodat de
verkeersleiders, ook na an
derhalf jaar lang te hebben
gewaarschuwd, hun dreige
ment van staking hebben
omgezet in een daad. En wat
zegt het staatshoofd dan9 Hij
bedreigt met ontslag." Hen
driks stemt in met de veron
derstelling dat Reagan dan
op zijn minst de rest van zijn
ambtstermijn nodig zal heb
ben om 15.000 nieuwe ver
keersleiders te vinden en op
te leiden.
Stoomcursus
„Nee, het is eigenlijk nog erger.
Want de FAA (de technische
luchtvaartdienst van de VS)
had al rekening gehouden
met een staking en had plan
nen gemaakt om gepensio
neerde en anderszins voor
malige verkeersleiders een
stoomcursus te geven in de
hedendaagse eisen ter ver
mijding van botsingen." Bij
de verkeersintensiteit van
14.000 vluchten per dag in de
VS (een gebied als van Bre-
tagne tot in het midden van
Iran) is dat volgens Hendriks
spelen met vuur.
Maar zo somber zien de voorzit
ter van de Vereniging van
Nederlandse verkeersvlie
gers in Amstelveen, Frits van
Vianen, en Martinairs hoofd
logistiek, Gerrit Draai, het
toch niet. Van Vianen: „Er
zijn nu weliswaar minder ver
keersleiders in dienst, maar
er worden ook aanzienlijk
minder vluchten geaccep
teerd. Als je onder normale
omstandigheden een separa
tie toestaat van drie minuten,
en je vermindert dat tot een
vlucht per 20 minuten zoals
nu. dan vliegen wij eigenlijk
veiliger De heer Draai Mgt
het nog korter: „Er zijn min
der vluchten en dus is het en
stuk rustiger in de lucht."
Er is ook het nuchtere gegeven
dat er ondanks 14.000 vluch
ten per dag vorig jaar in de
VS nog geen vijf ongelukken
met grote passagiersvliegtui
gen zijn gebeurd Maar met
dat resultaat blijkt de oor
zaak van de frustratie bij ver
keersleiders in vele landen
ter sprake gekomen te zijn.
Hendriks: „Verkeersleiders
zijn vaak in belangrijker ma
te verantwoordelijk voor een
veilige vlucht dan de gezag
voerder. Maar verkeerslei
ders met een radarscherm of
niet zelden alleen een land
kaart voor zich, doen hun
werk in anonimiteit.
Grote spanning
„De spanning van ons werk is
groot. En geloof me, het besef
dat je bezig bent met een
groot vliegtuig met veel inzit
tenden maakt de druk nog
veel groter. Dat geeft een psy
chische spanning die je niet
moet onderschatten, of het
nu boven Nederland, de VS
of Sn Lanka is. Maar mede
doordat verkeersleiders hun
werk in anonimiteit verrich
ten. worden zij slecht be
taald. Juist daartegen komen
in verscheidene landen
steeds meer verkeersleiders
in verzet"
De Nederlandse verkeerslei
ders hebben in 1969 een aktie
gevoerd die zich laat vergelij
ken met wat zich thans in de
VS voltrekt. De verkeerslei
ders hier wilden toen een
koppeling van hun salaris
aan dat van de gemiddeld ge
salarieerde gezagvoerder.
Louter op grond van het feit
dat verkeersleider voor de
veilige voltooiing van talloze
vluchten tegelijk eenzelfde
aandeel leveren als de gezag
voerder voor het vliegtuig dat
hy in weer en wind, veilig en
goed aan de grond moet zien
te krijgen.
De aktie van 1969, zegt Hen
driks, is niet helemaal maar
wel goeddeels tot een bevre
digend eind gebracht Het
maximale jaarsalaris van een
Nederlandse verkeersleider
bij de Rijksluchtvaartdienst
op Schiphol is op het ogen
blik 75.000 gulden. Die van
Eurocontrol in Zuid-Lim
burg krijgen netto iets meer
dan hun tegenvoeters van
Schiphol doordat zij Europe
se ambtenaren zyn.
Amerikaanse verkeersleiders
innen op het ogenblik ten
hoogste 37.000 dollar. Qua
koopkracht is dat meer dan
het inkomen van hun Neder
landse kollega's. De Amen-
kanen willen dat het maxi
mum op 75.000 dollar wordt
gebracht. Dat is ruim 5.000
dollar meer dan het salaris
van een Amenkaans minis
ter, of het basis-pensioen van
president Carter. Gezien het
leit dat ook in de VS v. r
keersleiders ambtenaren zijn,
is die eis niet alleen te hoog,
maar in de ogen van het pu
bliek ook buitengewoon on
handig in een tyd van bezui
nigingen.
Maar op zijn beurt wijst Hen-'
driks erop dat de Amerika
nen een nogal rigide punten
systeem voor de salariëring
kennen, zodat alleen de ver
keersleiders op de drukste
luchthavens het topsalaris
van 37.000 dollar in de wacht
Iepen
Vliegtuigen begeleiden op de
grote luchthavens is in de VS
niet lang achtereen vol te
houden. De verkeersleiders
van Chicago, waar O'Hare (de
grootste van de vier'by die
stad) vijfmaal zoveel verkeer
verwerkt als Schiphol,
werken slechts twee uur
achtereen. Dan pauzeren ze
een uur en werken nog eens
twee uur „In Chicago houdt
geen verkeersleider het lan
ger uit dan twee jaar", aldus
Hendriks.
HARRY KUIPER
DONDERDAG 6 AUGUSTUS 1981 BINNENLANDSE
ACTIEVE
AANDELEN
36.B0
248,50
AANDELEN
55.50
39.50
BELEGGINGS
INSTITUTEN
VG 131.20b
GOUD EN ZILVER
BUITENLANDS
GELD
Beursoverzicht
AMSTERDAM (ANP) - De van
ochtend gepubliceerde uitkom
sten van KLM over de eerste drie
(naanden van het per 1 april be-
gonnen boekjaar waren een gro
te wn Ini v* m bun Iin
danks aanzienlijke koersverlie
zen is het resultaat in aanzienlij
ke mate verbeterd en bij de start
van de officiële handel stccR de
notering mei ItefM i II op/ III
Internationale aandelen lagen
eveneens wat hoger in de markt
Deze opleving was vooral het ge-
.in i-n hoger V. Sl
Koninklijke Olie profiteerde het
meest van het koersherstel en
steeg tot 95.60. een winst van
f 2
Unilever was/ 1 hoger op 151 en
Philips was 0,40 in herstel op
24,40 Akzo en Hoogovens la
gen prijshoudend in de markt op
respectievelijk 25 en 18.20
In de scheepvaartsector moest
NediiovH f 1,50 van da win I an
de afgelopen dagen prijsgeven
en opende op f 151.50
Daarna trad een licht herstel in. De
hypotheekbanken waren enigs
zins verdeeld De FGH moest 1 1
terug op 50 NMB was 1 in
herstel op 156,50.
