Veel geisers gevaarlij 1
Garanties op
hypotheken
worden
schaars
"Meer woningen nodig"
Instapproef met bus
voor gehandicapten
bij
Onderhoud blijkt vaak gebrekkig
Duitse mijn
Renesse
gevonden
FNV wd beperking
van huurverhoging
Geen verbod
op vervuiling
door schepen
\dviesclub kritiseert voorstel informateurs
Meerval gevangen
POSTCODE
BINNENLAND
DONDERDAG 30 JULI 1981
UTRECHT (ANP) - Met het doel
om het openbaar vervoer toegan
kelijker te maken voor lichame
lijk gehandicapten of bijvoor
beeld moeilijk lopende bejaar
den gaat het Nederlands streek
vervoer in augustus een proef ne
men met een Zweedse bus met
een uniek instapsysteem. Het
komt er op neer dat de bus dank
zij een elektronisch stuursys
teem haarscherp op de millime
ter langs een verhoogd perron
kan worden gemanoeuvreerd.
Slecht ter been zijnde reizigers
en moeders met kinderwagens
kunnen dan moeiteloos de bus in
en uit zonder dat ze enige barriè
re hoeven te nemen.
De Zweedse vinding zou op den
duur bussen ook toegankelijk
kunnen maken voor gehandicap
ten met een rolstoel maar dat is
nog verre toekomstmuziek. Voor
het zo ver is moeten ook in de
bussen zelf alle obstakels voor
rolstoelgebruikers worden weg-
genmomen. In het moderne bus-
materieel zijn als regel wel de
toegangsdeuren al breed genoeg
om een rolstoel door te laten.
Maar in de bus zelf stuit men
vaak nog op te smalle gangpa
den, stangen en andere belem
meringen die voor een rolstoel
gebruiker eenvoudig onoverko
melijk zijn. Men is momenteel
aan het studeren op een andere
indeling van het businterieur
maar voordat die problemen zijn
opgelost zijn we al weer jaren
verder, aldus een woordvoerder
van ESO, samenwerkingsorgaan
van het streekvervoer in ons
land.
Het systeem - dat al geruime tijd in
de Zweedse stad Halmstad op
negen bussen wordt uitgepro
beerd - bestaat uit een bij de hal
te in het wegdek aangelegde vijf
tig meter lange elektronische
stroomdraad - een soort rail - die
in verbinding staat met de stuur
inrichting van de bus. Zodra de
bus de stroomdraad "pakt"
neemt het in feite het stuur van
de buschauffeur over en wordt
het mogelijk de bus zonder
kleerscheuren pal langs de er-
worden gebouwd. Maar als daar
van de kleine woningen (zoge
naamde „Van Dam-eenheden")
en de huizen in de vrije sector
van afgetrokken worden blijven
er maar 99.000 gesubsidieerde
woningen over. Volgens de ad
viescommissie zijn dat er 5000
tot 10.000 per jaar te weinig en
dat vier jaar lang.
De commissie heeft de minister
geadviseerd om minstens
106.000 gesubsidieerde wonin
gen per jaar te bouwen. Dat is
enerzijds nodig om een zinvolle
bijdrage aan de bestrijding van
de woningnood te leveren en an
derzijds om de werkgelegenheid
te stimuleren. „Bij een woning-
bouwprogramma van 125.000
huizen per jaar zal de pijn onver
minderd voelbaar blijven", aldus
de adviescommissie.
De Nieuwegeinse wethouder Ha
genaar is er teleurgesteld over
dat de fracties die nu proberen
hoogde perrons te krijgen. Voor
een "menselijke" chauffeur zou
het onbegonnen werk zijn om
tientallen keren per dag zonder
blikschade dergelijk precisie
werk te leveren.
De bus gaat van 18 tot 31 augustus
rijden op een proeftraject in Al-
mere waar twee haltes zijn opge
hoogd en zijn voorzien van het
elektronische systeem. Ook reizi
gers zullen via een enquête ken
baar kunnen maken wat ze van
de Zweedse bus vinden. Het
elektronische systeem is overi
gens een vrij kostbare zaak. Vol
gens ESO vergt deze "automati
sche piloot" voor het busvervoer
een investering van circa 20.000
gulden per halte. Als alle 40.000
bushaltes in ons land het sys
teem zouden krijgen zou dat dus
een slordige achthonderd mil
joen gulden gaan kosten. Dat het
ooit zover zal komen verwacht
men bij de ESO niet. Maar wel
licht kan men wel op wat be
scheidener schaal wat van het
Zweedse systeem overnemen
Een ander snufje aan de Zweedse
bus is ook een extra lage tree
plank die bij lage haltes kan wor
den uitgeklapt en bij hoge per
rons weer kan worden ingeklapt.
Het publiek kan ook kennis ma
ken met een zogeheten stastoel.
een soort barkruk die het mid
den houdt tussen een stoel en
een staanplaats. Deze buskruk
moet vooral tegemoet komen
aan de wensen van (oudere) reizi
gers die problemen hebben met
de lage zit van de echte busstoe-
len.
DEN HAAG (GPD> - De Ne
derlandse gemeenten wor
den voorzichtiger met het
verlenen van garantie op hy
potheken. De laatste jaren
hebben gemeenten gezame-
lijk miljoenenverliezen gele
den. Rotterdam lijkt koplo
per wat dat betreft. In de pe
riode van 1974 tot september
1980 werd in* de havenstad
een verlies van 1,3 miljoen
berekend. In kleine gemeen
ten gaa' het om bedragen van
enkele tienduizenden gul
dens.
De sterke stijging van de rente
is er de oorzaak van dat
steeds meer woningen ver
kocht worden; de eigenaar
kan de lasten niet meer op
brengen. Als de opbrengst
van die gedwongen verkoop
niet voldoende is om de hy
potheek af te lossen moet de
gemeente die garantie ver
leende het verschil aan de
bank betalen.
De gemeente Beverwijk heeft
onlangs te maken gehad met
zo'n gedwongen verkoop.
1 Volgens een woordvoerder
was de opbrengst zo laag dat
de gemeente 60.000 gulden
bij moest passen. De helft
van dat bedrag kan gedecla
reerd worden bij het rijk zo
dat een werkelijk verlies van
30.000 gulden geboekt werd.
Burgemeester en wethouders
besloten voortaan strengere
eisen te stellen; er wordt nog
slechts garantie verleend tot
92 procent van de lening. Dat
betekent dat de woningzoe
kende eigen geld op tafel
moet leggen.
Strenger
Ook Rotterdam heeft haar
voorwaarden aanzienlijk ver
scherpt. Gegadigden moeten
voortaan aantonen dat zij
geen andere financile ver
plichtingen hebben lopen.
Bovendien wordt nog slechts
110 procent van de executie-
waarde gegarandeert. Dat is
belangrijk minder dan de ou
de garantiegrens van 100 pro
cent van de marktwaarde
(dat is de koopprijs).
De heer J. B. Stegeman van de
Vereniging Nederlandse Ge
meente zegt dat steeds meer
gemeenten de neiging heb
ben strengere voorwaarden
te stellen voordat garantie
wordt verleend. Ook al om
dat het rijk steeds minder
geld naar de gemeenten laat
vloeien en er overal op moet
worden bezuinigd. Vooral bij
kleine gemeenten drukt een
verlies van enkele duizenden
guldens (en dat kan al bij een
gewdongen verkoop) zwaar
op de begroting.
Stegeman haalt ook de ge
meente Susteren aan die haar
risico in wilde dammen door
nog slechts garanties af te ge
ven op hypotheken die bij
het Bouwfonds Limburgse
Gemeenten werden geno
men. Dit bouwfonds was be
reid het risico van de ge
meente over te nemen. Naar
aanleiding van kamervragen
heeft het ministerie van
volkshuisvesting Susteren
op de vingers getikt.
Fractie
Op het ministerie van volks
huisvesting zegt een woord
voerder dat de verliezen op
het totaaloedrag waarvoor
gemeentegarantie wordt ver
leend gering is. „In totaal
wordt voor 11 miljard gulden
aan hypotheken gegaran
deerd. Wat daarvan fout gaat
is een te verwaarlozen frac
tie".
In de periode 1975 tot en met
1980 heeft het ministerie 6
miljoen gulden by moeten
dragen in verliezen op de
garantieregeling. De gezame-
lijke gemeenten hebben dus
ook 6 miljoen betaald. Voor
1981 is op veel meer gere
kend door het ministerie; vijf
miljoen voor dit ene jaar is
gereserveerd. Drie miljoen is
daarvan al opgegaan.
Gemeentegarantie op geldle
ningen wordt al sinds de vijf
tiger jaren verleend. Aanvan
kelijk stond de overheid ga
rant voor 70 tot 80 procent
van de lening. Sinds 1974 is
100 procent mogelijk. Kopers
van woningen, zowel nieuwe
als bestaande, kunnen zon
der gemeentegarantie geen
100 procent hypotheek krij
gen. Ander voordeel van de
garantie is dat banken bereid
zijn een lagere rente te bere
kenen; tenslotte wordt elk ri
sico door de gemeente ge
dekt.
Vooral bij bestaande woningen
komt men nu in de proble
men, zo wordt door de be
trokken instanties erkend.
Enerzijds omdat de rente tus
sentijds sterk verhoogd is en
anderzijds omdat de waarde
van huizen de laatste jaren
sterk gedaald is.
Advies
Het ministerie heeft destijds
bepaald dat een aantal be
middelende organen advies
moeten uitbrengen over elke
aanvraag voor gemeente
garantie. Dat zijn bijvoor
beeld het Bouwfonds Neder
landse Gemeenten. het
Bouwfonds Limburgse Ge
meenten, de stichting Bevor
dering Eigen Wonin dten
de Rotterdamse instelling
ROHIB Die instanties hante
ren vaste normen, opgesteld
in overleg met het ministerie.
Een gemeente is vrij van de
uitgebracht adviezen af te
wijken.
Dat is nog onlangs erkend in
een procedure voor de Raad
van State tussen de gemeente
Arnhem en een groepje van
drie aanvragers van de garan
tie. De gemeente wenste niet
de gezamelyke inkomens van
de drie als basis te nemen
voor de gemeentegarantie
maar slechts het hoogste in
komen van een van de dne.
De Raad van State he. it er
kend dat een gemeente der
gelijke nadere eisen mag stel
len zolang de eisen voor ie
dereen in de gemeente gelijk
zyn.
WAGENINGEN (GPD) Metingen in 300 huizen in Arn
hem en Enschede hebben nog eens aangetoond dat re
gelmatig en vakkundig onderhoud van keukengeisers
van groot belang is om te voorkomen dat er te veel kool-
monoxyde wordt gevormd. In Arnhem produceerde on
geveer een op de drie onderzochte geisers meer koolmo-
noxyde dan de gasbedrijven wenselijk vonden, in En
schede ging het om 16 procent van de gevallen.
Het kleiner aantal overschrijdin
gen in Enschede wordt toege
schreven aan intensiever onder
houd, zo is van de kant der Land
bouwhogeschool Wageningen
meegedeeld. De betreffende me
tingen werden gedaan door de
vakgroepen gezondheidsleer en
luchtvervuiling van deze instel
ling. Het grote verschil tussen
beide plaatsen wettigt het advies
om in Arnhem (en elders) de gei
ser regelmatig, bij voorkeur een
maal per jaar, te laten onhouden,
zoals dat in Enschede gebeurt.
Koolmonoxyde komt in geisers
vrij door onvolledige verbran
ding van het gas. Mogelijke oor
zaken: verkeerde afstelling van
de geiser, inwendige vervuiling
van het toestel of slechte ventila
tie van de keuken. Een te hoog
gehalte koolmonoxyde kan lei
den tot hoofdpijn, duizeligheid
en in ernstige gevallen tot flauw
vallen, bewusteloosheid en zelfs
de dood.
Om veilig gebruik te garanderen
wordt een gehalte van 600 delen
koolmonoxyde op een miljoen
delen lucht in de „afgassen" van
de geiser als keuringsnorm aan
gehouden. Omdat een deel van
de geiers geen afvoer heeft, stel
len de gasbedrijven dat een gei
ser uit veiligheidsoverwegingen
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
!l s i
waar bew. 23 11
waar bew. 24 10
waar bew. 24 10
waar bew. 23 11
waar bew. 25 11
waar bew. 20 14
half bew. 23 11
waar bew. 23 10
half bew. 23 14
licht bew. 25 14
17
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Split
Stockholm
Casa Blanca
Istanbul
Las Palmas
Tel Aviv
Tunis
onbewolkt
zwaar bew. 20
licht bew. 34
zwaar bew. 26
half bew. 26
onbewolkt 26
motregen 24
onbewolkt 24
onbewolkt 25
zwaar bew. 20
zwaar bew. 32
onbewolkt 26
onbewolkt 24
onbewolkt
licht bew. 40
onbewolkt 31
onbewolkt 28
half bew. 22
half bew. 25
regenbui 21
licht bew. 30
licht bew. 26
onbewolkt 26
zwaar bew. 25
zwaar bew 23
onbewolkt 25
zwaar bew. 25
zwaar bew. 28
onbewolkt 25
zwaar bew. 29
onbewolkt 29
17
RENESSE (GPD) - De Duik- en
Demonteringsploeg van de Ko
ninklijke Marine te Den Helder
heeft gisteren op het strand van
Renesse een Duitse contactmijn
uit de Tweede Wereldoorlog on
schadelijk gemaakt. De zeemijn
woog 650 kilo en bevatte 330 kilo
springstof.
In verband met het gevaar van de
operatie werd het strand over
een afstand van drie kilometer
ontruimd en voor nieuwsgieri
gen afgegrendeld. Twee onder
delen van de mijn, de aanvoerlei-
ding en de detonator, werden in
zee tot springen gebracht.
tVEERRAPPORTEN
schoongemaakt moet worden zo
dra de concentratie koolomono-
xyde in de „afgassen" boven de
300 delen op een miljoen komt.
In enkele van de onderzochte hui
zen bleek duidelijk sprake te zijn
van een onhoudbare situatie. Het
betrokken gasbedrijf heeft in die
gevallen direct maatregelen ge
troffen. Noch in Arnhem noch in
Enschede kon overigens een ver
band worden gelegd tussen over
schrijding van de concentratie
en eventuele klachten van de be
woners over hun gezondheid.
In Arnhemse en Enschedese hui
zen heeft men niet alleen geke
ken naar de samenstelling van de
afgassen, maar ook naar de con
centratie in de keukenlucht na
dat de geiser een kwartier had
gewerkt met gesloten deuren en
ramen. Dat laatste was nodig om
de metingen in de verschillende
huizen 'met elkaar te kunnen ver
gelijken.
In Arnhem bleek bij deze proef dat
in 20 procent van de keukens het
koolmonoxydegehalte opliep tot
boven de 50 delen, in Enschede
gebeurde dat in 11 procent der
gevallen. Volgens de voorschrif
ten voor aardgasinstallaties mag
die 50-delennorm niet worden
overschreden.
Het al of niet ventileren is uiter
aard van grote invloed op het
koolmonoxydegehalte in de keu
kenlucht. Even belangrijk is het
feit of een geiser al of niet op een
afvoer is aangesloten: slechts in 2
procent van de gevallen met af
voer werd de norm overschre
den. In veel gevallen kan een ver
betering worden bereikt door
een goed werkende afvoer op de
geiser aan te brengen.
De onderzoekers hebben ook vast
gesteld dat geisers met een zoge
naamde diffusiebrander minder
koolmonoxyde produceren. In
ons land bestaat slechts één type
dat een dergelijke brander heeft.
Maar ook voor die brander is is
regelmatig en vakkundig onder
houd noodzakelijk.
Bij het onderzoek werd de betref
fende huisvrouwen (of huisman
nen) ook gevraagd naar eventue
le klachten over hun gezondheid.
Het aantal gemeten hoge concen
traties was te weinig om in ver
band te brengen met lichte ver
giftigingsverschijnselen.
Daaruit mag niet worden afgeleid
dat onderhoud van de geisers en
ventilatie van de keuken onbe
langrijk zijn. zo stellen de onder
zoekers. In de praktijk blijkt na
melijk dat bij een samenloop van
ongunstige factoren - vuile gei
ser, slechte ventitaltie, langdurig
gebruik- in ons land nog steeds
af en toe vergiftigingsgevallen
voorkomen.
AMSTERDAM (GPD) Voor niet of slecht geisoleerde huizen zou de
jaarlijkse huurverhoging procentueel niet zo groot mogen zijn als die
voor goed geisoleerde woningen. Het zou aan de ene kant de stijging
van de totale woonlasten beperken en aan de andere kant de verhuur
ders actiever maken bij het doorvoeren van energiebesparende voorzie
ningen (isolatie).
Het is één van de punten uit een pakket maatregelen dat de Federatie
Nederlandse Vakbeweging (FNV) door de regering uitgevoerd zou wil
len zien. Doel ervan is het beperken van de mate waarin de kosten van
het wonen in ons land stijgen, vooral door het veel duurder worden van
het aardgas. De FNV stelt vast dat de gasbedrijven op dit moment al
bijna een miljard gulden aan nog niet betaalde rekeningen hebben uit
staan.
De stijging van de aardgasprijs is zo groot dat velen er in hun bestedings
mogelijkheden meer op achteruitgaan dan door instanties als het Cen
traal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Centraal Plan Bureau
(CPB) en door 'de politiek' wordt genoemd.
Oorzaak daarvan is voornamelijk dat het gemiddelde aardgasverbruik
voor verwarming aanzienlijk hoger ligt dan het CBS aanneemt als het
de cijfers berekent die moeten aangeven hoe groot de stijging is van de
kosten van levensonderhoud (het prijsindexcijfer).
De FNV bepleit daarom dat het CBS het aardgas zwaarder laat meetellen
bij het vaststellen van het prijsindexcijfer. Zij meent trouwens dat daar
langzaamaan alle reden toe is, omdat de CBS-gegevens dateren vai
jaren 1974-75. Het CBS is overigens al bezig met het samenstellen
een nieuw pakket artikelen (levensmiddelen, kleding, woninginrich
ting, benzine enzovoort) en andere zaken als woninghuur, verwarming,
trein- en busvervoer, verzekeringen, op basis waarvan het prijsindex
cijfer kan worden vastgesteld.
TERHORNE Een beeld van het
traditionele "skutsjessilen" op «te
Friese meren, waarbij de schepen
gisteren de smalle wateren ver
lieten om op het ruimere water
(Sneekermeer, Fluessen, Heeger-
meer en IJsselmeer) hun wed
strijd voort te zetten. Schipper
Tjitte Brouwer rukt met zijn Hee-
renveense skutsje langzaam
maar zeker op. Gisteren finishte
hij als eerste op het Sneekermeer
bij Terhome. Tweede werd Sietse
Hobma met het Lemster skutsje
en derde Jan van Akker met het
Sneeker schip Bouwer leidt nu
het algemeen klassement, gevolg
door Van Akker en Hobma.
DEN HAAG (ANP) - Minister
Ginjaar (milieuhygiëne) vindt
het niet nodig om bij wet veront
reiniging van zwemwater door
pleziervaartuigen te verbieden.
In antwoord op opmerkingen
van de Tweede-Kamerfractie van
de PvdA geeft de minister grif
toe dat "een eventuele onaan
vaardbare verontreiniging van
het zwemwater door de plezier-
vaart kan leiden tot het instellen
van een zwemverbod".
de Maar voorlopig wil de minister een
en ander aanzien, er zal dan ook
worden volstaan "met een
aanpak op basis van vrijwillig
heid door jachthavenbeheerders
c.q. watersporters".
UTRECHT (GPD) - De plannen
voor de woningbouw, die in het
ontwerp-regeerakkoord staan,
schieten te kort. Ze komen er op
neer dat er in de komende vier
jaar 20.000 tot 40.000 gesubsi
dieerde huizen te weinig wor
den gebouwd.
Dat schrijft de belangrijkste ad
viescommissie van het ministe
rie van volkshuisvesting aan de
minister, met het verzoek de
boodschap door te geven aan in
formateurs of formateurs van het
nieuwe kabinet. Het betreft de
Coördinatie-commissie Verde
ling Rijkssteun Woningbouw,
waarin onder andere de direc
teur-generaal van het ministerie
zit alsmede de wethouders Al-
bers (CDA), Van Ede en Hage
naar (PvdA) van Nieuwegein.
In de door de betrokken fracties
geaccepteerde nota van de kabi
netsinformateurs staat dat er
125.000 woningen per jaar zullen
een kabinet te vormen op dit
pdnt niet kritischer zijn geweest.
Hij wijst erop dat er voldoende
plannen zijn en worden inge
diend voor de bouw van gesubsi
dieerde woningen. In 1982 zullen
er voor 140.000 huizen subsidie
verzoeken worden ingediend.
Een kwart daarvan wordt door
geschoven naar 1983 (zo leert de
praktijk) maar dan nog blyven er
voldoende aanvragen over.
„Daarvoor is te weinig geld be
schikbaar gesteld in de huidige
plannen", aldus Hagenaar.
GRAMSBERGEN (GPD) - Binnenvisscr Jan Kieviet uit Harden-
berg heeft in de Overijsselse Vecht bij het Overijsselse Grams-
bergen een meerval in zijn palingfuiken gevangen Het zeldzame
dier behoort in Nederland tot de beschermde vissoorten.
.De gevangen meerval is even glad en glibberig als een aal. dat is
een teken van goede gezondheid. Visser Jan Kiewiet zal het dier
fotograferen en dan terugzetten in het water
De meerval bereikt doorgaans een lengte van twee meter. Allerlei
slechte eigenschappen zijn in het verleden aan de meerval toe
gedicht. „De visduivcl" werd hij genoemd. Vermoedelijk heeft
hij dat te danken aan zijn uiterlijk; een enorme kop met dito bek
en twee lange sprieten aan zijn snuit.
ADVERTENTIE
Jazeker, ook op uw
vakantiekaarten hoort
de postcode Nu kunt u ze
nog gemakkelijk even in
adresboekje schrijven
rfemoH euc*doen.
