Israël geeft toe
aan
VS
Toch harmonieus einde
topberaad in Ottawa
Explosie in Lausanne
Libanon klem
tussen Israël
en Palestijnen
Sein op groen voor bemiddeling
Staking bij
vliegpersoneel
Poolse LOT
gaat niet dor
Zwarte landen beschuldigen Zuid-Afrika
WOENSDAG 22 JULI 1981
LAUSANNE (AP/AFP) - Meer dan
tien personen hebben gistermid
dag verwondingen opgelopen
toen een bom ontplofte in een
warenhuis in de Zwitserse stad
Lausanne.
Politiefunctionarissen weigerden
nadere bijzonderheden te geven
over de toedracht van de aanslag
en wilden niet speculeren over
de mogelijke daders. In drie da
gen tijd vonden in drie verschil
lende Zwitserse steden aansla
gen plaats.
Zondag explodeerde een lichte
bom in een afvalbak in de buurt
van het federale parlementsge-
Derde aanslag deze week in Zwitserland
bouw in de Zwitserse hoofdstad
Bern. Een dag later raakten vijf
personen gewond bij een nieuwe
bomaanslag in een ondergronds
spoorwegstation bij de luchtha
ven van Zurich. Dc "organisatie
van de 9e juni" stelde zich in een
telefoongesprek met een kantoor
van het Franse persbureau AFP
in Genève ook verantwoordelijk
voor deze aanslag. Deze bewe
ging waarover de Zwitserse poli
tie zegt niets te weten, liet eerder
weten de bomaanslagen van zon
dag en maandag te hebben ge
pleegd. Op 9 juni vorig jaar werd
een medewerker van het Turkse
consulaat in Genève doodge
schoten. De dader, van Armeen
se of Libanese oorsprong, zit ge
vangen en wacht zijn proces af.
Sinds 1976 voerden Armeense ex
tremisten 17 aanslagen uit op
Turkse functionarissen, ambas
sades en consulaten in Zwitser
land en elders en op officiële
Zwitserse gebouwen in en bui
ten Zwitserland. Verscheidene
Armeense groeperingen zeggen
wraak te nemen voor de door
Turkije begane "volkeren
moord" op de Armeense bevol
king in dat land. begin deze
eeuw. Bij acties van het Turkse
leger kwamen toen duizenden
Armeniërs om. Eind 1979 werd
de zoon van de Turkse ambassa
deur in Den Haag vermoord door
een Armeense groepering.
(Van onze correspondent Inez Polak)
JERUZALEM (GPD) - Israël heeft er in toege
stemd Amerika te laten bemiddelen in de hui
dige crisis in Libanon. In een buitengewone zit
ting van het Israëlische kabinet is besloten de
Amerikaanse afgezant Philip Habib te machti
gen contact op te nemen met president Sarkis
en de regering van Libanon om te trachten tot
een regeling te komen.
In Jeruzalem werd het regerings
besluit beschreven als een voor
zichtig stapje terug van de abso
lute weigering zelfs maar over
een bestand te praten. Daarnaast
blijft Israël de nadruk leggen op
de noodzaak tot een algemene re
geling te komen en niet alleen tot
een staakt-het-vuren dat slechts
van tijdelijke aard kan zijn. Zo
spreekt de regeringsverklaring
over het opnemen van contacten
met Libanon met als doel vrede
tussen beide landen te stichten.
De matiging in het Israëlische
standpunt wordt voornamelijk
toegeschreven aan de zware
Amerikaanse druk op Israël
waaronder het opschorten van
de levering van de tien F-16 ge
vechtsvliegtuigen. Tijdens de ka
binetszitting gisteren brachten
de opperbevelhebber Eitan en
het hoofd van de inlichtendienst
verslag uit over de militaire si
tuatie.
In de afgelopen week zijn er in Is
raël in het geheel vijf doden ge
vallen en meer dan vijftig men
sen raakten gewond. De fabrie
ken en winkels in Noord-Israël
bleven ook gisteren gesloten ter
wijl de bewoners de dag en de
afgelopen nacht in de schuilkel
ders doorbrachten. Brood en
melk werd door het leger met be
hulp van rondrijdende legerwa
gens uitgedeeld. Een groot deel
van de bevolking heeft zijn
woonplaats verlaten en is bij fa-
WARSCHAU (UPI) - De werk
nemers van de Poolse staats
luchtvaartmaatschappij LOT
die hadden gedreigd aan
staande vrijdag in staking te
gaan, hebben hun dreiging
gisteren ingetrokken. De re
gering had hun beloofd een
mate van werknemerszelfbe
stuur te geven.
De bij de autonome vakcentra
le "Solidariteit" aangesloten
bond van werknemers van
LOT deelde mee het sta
kingsparool te hebben inge
trokken na ontvangst van een
brief van premier Wojciech
Jaruzelski, waarin hij uiteen
zette hoever de regering be
reid is in te gaan bij het verle
nen van het recht om de
werknemers zelf hun direc
teur te laten kiezen.
Een woordvoerder van Solida
riteit zei dat de brief van de
premier weliswaar niet aan
alle eisen van de staf van
LOT tegemoetkwam, maar
dat hij mogelijk maakte dat
de staking van 24 juli werd af
gelast.
Leden van de onafhankelijke
Poolse vakbond Solidariteit
hebben gisteren met geweld
kantoren bezet van de oude
pro-communistische vak
bond in de zuidwestelijke in
dustriestad Wroclaw.
Volgens PAP verschaften le
den van Solidariteit zich toe
gang tot de ruimtes en ver
wijderden ze een aantal vak
bondsmedewerkers. De oude
vakbond werd omgevormd
na de stakingen van vorig
jaar in verschillende bonden
per industrietak. Zij hebben
in Wroclaw hun kantoren in
hetzelfde gebouw als Solida
riteit.
Volgens Solidariteit beloofden
de plaatselijke bestuurders
meer dan drie maanden gele
den al dat de omgevormde
oude vakbonden die veel
minder leden hebben dan So
lidariteit enige ruimte zou
den moeten opgeven. Maar,
zo zei een functionaris, ze ge
hoorzaamden het bevel van
de gouverneur niet en nu
hebben wij hen "geholpen"
met de verhuizing.
milie elders in het land ingetrok
ken.
In het Israëlische besluit wordt be
nadrukt dat Libanon verant
woordelijk is voor de huidige ge
vechtshandelingen en de Pale
stijnse aanvallen op Israël vanaf
haar grondgebied. Israël houdt
zich intussen het recht voor de
Palestijnen te blijven bestrijden
en sluit elke vorm van contact
met de PLO uit.
Het kabinetsbesluit kwam dinsdag
als een verrassing nadat functio
narissen van de Likoedpartij eer
der. hadden laten weten dat Is
raël onder geen voorwaarde be
reid is de Amerikaanse eis tot
een onmiddellijk staakt-het-vu-
ren in te willigen. De huidige for
mule laat nu genoeg ruimte over
om toch tot zo'n bestand te ko
men al zal dat de nodige proble
men opleveren.
al een week in de schuilkelders van Kiryat Shmona verblijven. Veel
i Israël gelegen stad zijn tijdelijk bij familje ingetrokken.
OTTAWA - Inflatie en werkloos
heid moeten tegelijkertijd wor
den aangepakt om de economi
sche crisis te overwinnen. Op dit
standpunt verenigden de leiders
van de zeven grootste westelijke
industrielanden zich op hun eco
nomische topberaad in Ottawa
dat in onverwacht grote harmo
nie eindigde. Het is voor het
eerst dat de zeven aan bestrij
ding van de inflatie niet de hoog
ste voorrang toekennen.
De regeringsleiders van Amerika,
de vier grootste EG-landen, Ja
pan en Canada spraken na afloop
van hun twee dagen lange confe
rentie in een idyllisch gelegen
kasteel hun tevredenheid uit
over „intensief en openhartig be
raad" dat meer onderling begrip
heeft opgeleverd. En we hebben
zelfs enkele conclusies bereikt,
zei zuinig de Franse president
Mitterrand, een van de nieuwe
lingen op dit topberaad.
Verbroedering
De „verbroedering tegen het pro
tectionisme" noemde de Duitse
bondskanselier Helmut Schmidt
als belangrijkste resultaat van
het topoverleg. Hij zei: „ik heb
nu het zekere gevoel dat een te
rugval zoals in de jaren der'ig
uitgesloten is". In de economi
sche politiek staan Europa en Ja
pan tegenover Amerika, maar
„er zijn geen aanklachten" inge
diend, aldus de Duitse regerings
chef.
De lange slotverklaring van de ze
ven weerspiegelt het gebrek aan
concreet resultaat en de goede
bedoelingen die daarvoor in de
plaats werden gesteld. Zo is er de
vaststelling - met een oog naar
Amerika en Engeland waar alles
ondergeschikt wordt gemaakt
aan bestrijding van inflatie - dat
„evenwichtig gebruik van poli
tieke instrumenten vereist is".
De bevolkingen moeten meer be
trokken worden bij de noodzaak
tot verandering, o.a. in de ver
wachtingen over groei en inkom
sten, zo wordt gezegd.
Noord-Zuid
Een bescheiden stapje vooruit
boekten de zeven in hun benade
ring van de ontwikkelingslanden
die zwaar onder de economische
crisis te lijden hebben. De zeven
zijn bereid mee te werken aan de
voorbereiding van „globale on
derhandelingen" in het kader
van de Noord-Zuid-dialoog die
op het ogenblik wordt voorbe
reid. Maar de eerste stap daartoe
- de VN-conferentie dit najaar in
Mexico - wordt begroet als gele
genheid om gemeenschappelijke
problemen opnieuw in kaart te
brengen.
Deze omzichtige formuleringen
moeten de fundamentele tegen
stelling tussen Amerika en de an
dere zes verbergen. Reagan voelt
niets voor aanpak van het ont
wikkelingsvraagstuk op wereld
niveau. Franse woordvoerders
maakten duidelijk dat Parijs
„meer had gewild". In al even
voorzichtige bewoordingen zeg
gen de zeven te willen meewer
ken aan de oprichting van een
energie-filiaal van de wereld
bank ten dienste van de armste
ontwikkelingslanden, die, zo
zeggen de zeven, meer hulp zul
len krijgen.
Over de hoge Amerikaanse rente
werd nauwelijks meer gepraat.
Schmidt: „de Amerikanen kun
nen politiek niet bewegen. Het
had dus geen zin dat tc probe
ren". Wel leek Washington meer
geneigd om rekening te houden
met andere landen, vooral
Frankrijk, bij het beïnvloeden
van de wisselkoersen. Bonn gaat
grote bezuinigingen doorvoeren
bij het opstellen van de begro
ting voor volgend jaar. Schmidt:
„zeer spoedig wordt de mark
weer keihard".
opgedaan". Hij zei: „zo moet
Reagan een hele reeks aanmoe
digingen hebben gekregen".
Duidelijker nog was Gaston
Thorn, voorzitter van de Europe
se Commissie die volop mee
draaide in dit topoverleg: ..deze
conferentie moet vooral voor
Reagan interessant zijn ge
weest".
BEIROET (GPD) - De gemid
delde Libanees ziet het niet
meer zitten met bijna 400 do
den (hoofdzakelijk Libanese
burgers, dus geen Palestijnse
guerrillero's) legen zes doden
in Israël, is hij er langzamer
hand heilig van overtuigd ge
raakt dat Menachim Begin
gek geworden is: de Israëli
sche premier heeft nu publie
kelijk toegegeven dat Israéls
militaire operaties nu ook ge
richt zijn tegen Libanese be
volkingscentra.
De gemiddelde Libanees voelt
bijna dagelijks aan den lijve
dat zijn land het belangrijk
ste slachtoffer is van de Israe-
lisch-Palestijnse oorlog Li
banon wordt platgeslagen
tussen de Israëlische hamer
en het Palestijnse aambeeld
De Libanees is verbitterd
over de slapte van het Westen
(dat niet verder komt dan Is
raël tijdelijk tien bommen
werpers te ontzeggen en wei
gert Israel als aanvaller in Li
banon te brandmerken) en is
zwaar teleurgesteld over de
kennelijke politieke onmacht
van de Arabische wereld om
een gemeenschappelijke
strategie tegen Israël te for
muleren en uit te voeren.
Dreiging
Dit lijkt hogere politiek, maar
voor de gemiddelde Libanees
zijn het zaken die zijn dage
lijks leven bepalen. Dit leven
in Libanon wordt overscha
duwd door de duidelijk voel
bare dreiging van Israel: de
mensen zijn er van overtuigd
dat Begin en dientengevolge
ook de Palestijnen, zullen
doorgaan met de strijd on
danks de internationale op
roepen tot een bestand. Je
wordt, of je wilt of niet, als Li
banees meegesleept in deze
angst en daarmee gepaard
gaande zenuwachtigheid. De
mensen zijn dan ook uiterma
te gespannen en prikkelbaar.
Libanese kinderen - allemaal
thuis: de scholen zyn dicht -
beginnen tegenwoordig te
huilen als de Israëlische ja
gers overkomen, ook al ko
men ze „alleen maar" feto's
maken boven Beiroet om het
resultaat van hun bloedige
acties van vorige week vrij
dag vast te leggen. In Zuid-
Libanon fotograferen de Is
raëlische vliegtuigen niet, ze
bombarderen.
De gemiddelde Libanees kan
niet meer in zijn auto rijden
of de „service" (goedkope ta
xi) nemen, want de benzine
raakt op omdat de Israëliërs
de olieraffinaderij bij Zahrani
in brand geschoten hebben.
Dat betekent ook, dat over
enkele dagen de elektriciteit
in grote delen van Libanon
gaat uitvallen. Gevolg: geen
drinkwater meer in de flats
en de airconditioners (erg no
dig bij zomertemperaturen
van 35 graden Celcius) hou
den er dan ook mee op.
Schaarste
Verse groeten en fruit worden
eveneens schaars omdat
Zuid-Libanon. waar deze
produkten vandaan komen,
van de rest van het land is af
gesneden doordat Israël daar
alle bruggen heeft wegge
bombardeerd. In de weinige
winkels die nog open zijn.
zijn de prijzen de laatste da
gen sterk gestegen. Het za
kenleven ligt plat: kantoren
zijn of gesloten of onderbo-
mand, „niemand is er UÜ>
gaansleven is er helemaal
niet mee bij: 's avonds op
straat loop je risico's omdat
de verschillende milities - hy
pernerveus als ze zijn onder
de huidige omstandigheden -
eerst schieten en dan vragen
stellen
De Libanezen worden boven
dien nog geplaagd door het
verschijnsel dat de huidige
Israèlisch-Palestijnse oorlog
de inter-Libanese tegenstel
lingen verder aanscherpt de
moslim-linkse groeperingen
zyn solidair met de Palestij
nen (en met de Synèrs van de
Arabische vredesmacht m
het land), terwijl de christen-
rechtse organisaties, met na
me de anti-Palestijnse en an-
ti-Syrische falangiste'n, het
dezer dagen zonder meer
toch al moeilijk hebben om
dat zij openlijk met Israel
sympatiseren en wapens krij
gen van de joodse staat.
Vertaald door de gemiddelde
Libanees komt het hier op
neer dat iedereen - Isralièrs,
Palestijnen. Syrirs, de Arabi
sche wereld. Amerikanen.
Russen enz - naar dc maan
kan lopen, Menachim Begin
dan wel voorop, opdat Liba
non in vrede leve.
RIENKO WILTON
Dialoog
De zeven steunen Amerika in de
mening dat het Westen bereid
moet blijven tot dialoog met
Moskou mits de Russen terug
houdend optreden. In de Oost-
West-handel slaagden dc Ameri
kanen er niet in West-Europa be
perkingen op te leggen. Van
Amerikaanse kant werd toegege
ven dat meer begrip is ontstaan
voor de Europese kijk op de ver
houding tot Oost-Europa. Minis
ter Haig (buitenlandse zaken):
„ik begrijp de Europese zorgen
beter".
Van zijn kant zinspeelde ook
Schmidt over de „verrijking"
van inzicht. Die „iedereen had
OTTAWA Zoals op elke conferentie hadden ook in Ottawa de deelnemers te kampen met vermoeidheidspro-
blemen. Zelfs ijzervreter en minister van buitenlandse zaken Ha 10 had er moeite mee
Groeiende oorlogszuchtige houding"
De Amerikaanse president Ronald Reagan en de Britse premier That
cher konden hartelijk lachen tijdens een pauze van het topberaad in Otta
wa. Over de hoge rente-stand in de VS werd aan het slot van "Ottawa''
bijna niet meer gerept. Het resultaat van de conferentie wordt algemeen
als "bemoedigend" omschreven. Maar echte besluiten zijn er niet geno-
(Van onze correspondent Karl Breyer)
SALISBURY - „Ondanks het feit dat de front
lijnstaten een weg van vreedzaam naast el
kaar bestaan zoeken, neemt Zuid-Afrika een
steeds groeiende „oorlogszuchtige'' houding
in". Minister-president Robert Mugabe van
Zimbabwe heeft dat gisteren in Salisbury
verklaard tijdens de èën dag durende top
conferentie van de negen landen in zuidelijk
Afrika De negen zoeken ge/.imenlnk naar
een oplossing voor hun economische proble-
Ook de staatshoofden van Tanzania. Julius
Nyerere, en Botswana. Quit Masire, beschul
digen Pretoria ervan zich steeds meer in de
binnenlandse problemen van de buurlanden
te mengen en een onstabiele toestand te
scheppen. Robert Mugabe zei "erdcr dat
men in Salisbury ervan op dc hoogte is, dat
Zuid-Afrika overlopers en verraders uit
Zimbabwe. Mozambique, Angola en Zambia
opleidt voor „subversieve acties" in deze
landen zelf.
De conferentie, die zich SADCC (Southern Af
rican Development Coordination Conferen
ce) noemt, was in Zimbabwe bijeengekomen
om over de economische ontwikkeling van
zuidelijk Afrika en een grotere economische
onafhankelijkheid van Pretoria te spreken
Toch moest dc minister van transport, Josiah
Chinamano, toegeven dat bijvoorbeeld
slechts 25 procent van alle in- en uitvoer van
Zimbabwe via de havens in Mozambique
gaat De andere 75 procent gaat via dc Zuid-
afrikaanse havens Durban, East-London en
Port Elizabeth
Een van de belangrijkste resultaten van de
conferentie was de ondertekening van een
verdrag tussen de negen landen voor dc op
richting van een transport en communica
tie-commissie. die in Maputo gehuisvest zal
worden en als eerste de transportproblemen
in zuidelijk Afrika ter hand zal nemen
Behalve Chief Leabua Jonathan van Lesotho
waren alle staatshoofden van de negen lan
den (Angola. Zambia. Zimbabwe. Lesotho,
Tanzania. Mozambique, Swaziland. Malawi
cn Botswana) aanwezig
