Zigeuners naar Hoogerheide
Industrie krijgt geen kans'
Morele zege
voor Den Uyl
D'66 gaat af
Kans op terugkeer van oude bekenden
L R
"Ministerie van D'66
wordt niet uitgekleed"
Na Den Haag nog twee maanden respijt
WOENSDAG 22 JULI 1981
BINNENLAND
PAGINA 7
I"nlrnn 11 m'PnC
DEN HAAG (GPD) - Hoewel de
informateurs bij hun voorstel
voor de zetelverdeling nog geen
namen hebben ingevuld, zijn
toch voor een groot aantal depar
tementen de kandidaten al be
kend. Van enkele posten is de in
vulling nog onzeker en. in geval
van het CDA. ook afhankelijk
van de verdeling van de zes mi
nisteries over de CDA-bloed-
groepen KVP, ARP en CHU.
Daarmee rekening houdend ont
staat het volgende plaatje
het nieuwe kabinet-Van Agt II:
CDA levert zes ministers:
Algemene zakenpremier - mr. A. A.
M. van Agt.
Financiën - mr. A. P. J. M. M.
der Stee of wellicht drs. R. F. M.
Lubbers.
Justitie - mr. J. de Ruiter.
Landbouw en visserij - ir. G. Braks.
Volksgezondheid en milieuhygië
ne - (valt in deze zetelverdeling
toe aan een CDA'er uit de CHU-
bloedgroep. Duidelijke kandida
ten daarvoor waren gisteren nog
niet bekend).
(tevens vice-premier en minister
voor Antilliaanse zaken) - drs. J.
M. den Uyl.
Binnenlandse zaken - drs. E. van
Thijn.
Buitenlandse zaken - mr. M. van
der Stoel.
Cultuur, recreatie en maatschappe-
Brinkhorst (D'fifi)
F r *8|
Lubbers (CDA)
lijk werk - (vermoedelijk) W.
Meijer.
Volkshuisvesting en ruimtelijke
ordening - drs. M. van Dam of
wellicht A. van der Louw.
D'66 levert drie ministers:
Van der Louw (PvdA)
Economische zaken (tevens vice-
premier) - dr. J. C. Terlouw.
Defensie - mr. L. J. Brinkhorst.
Verkeer en waterstaat - mogelijk
mr. H. Zeevalking.
Over de verdeling van de staatsse
cretariaten is. behalve de formu
le 7-7-3. nog weinig bekend. Dat
wordt in de formatie beslist,
evenals de taakverdeling tussen
ministers en staatssecretarissen.
Het aantal staatssecretariaten
wordt in elk geval met één uitge
breid: nu 16. wordt 17.
Zeker is dat er twee staatssecreta
rissen komen op onderwijs (bei
de CDA) en defensie (waar
schijnlijk één CDA'er en één
PvdA'er). Voorts komt er min
stens één staatssecretaris op bin
nenlandse zaken, buitenlandse
zaken. CRM, economische za
ken. financiën, justitie, sociale
zaken, volksgezondheid, volks
huisvesting en verkeer. Daarvan
komen economische zaken, so
ciale zaken en CRM wellicht
voor twee staatssecretarissen in
aanmerking.
WOENSDRECHT (GPD) De groep van ongeveer 180 zi
geuners die nu een standplaats heeft op het Haagse Ma
lieveld, zal nog deze week vertrekken naar een terrein in
Hoogerheide. Het stuk grond achter een manege is eigen
dom van het Rijk. De zigeuners zullen maximaal twee
maanden op het terrein blijven. Justitie heeft de gemeen
te Woensdrecht, waartoe Hoogerheide behoort, toege
zegd binnen die termijn een definitieve oplossing te zoe
ken.
Het terrein waar de zigeuners zul-
len verblijven krijgt niet de sta
tus van een huis van bewaring.
Volgens burgemeester De
Leeuw van Woensdrecht zijn ze
vrij om te gaan en te staan waar
ze willen. Een standplaats buiten
deze gemeentegrenzen zal echter
niet worden toegestaan. Met de
politie zal nog worden overlegd
over het instellen van toezicht.
Met de gemeente Den Haag zijn de
afgelopen nacht, na het bereiken
Zigeuners
weg van
recreanten
ALMEREHAVEN (GPD) - De
ongeveer 130 zigeuners die
op het kampeerterrein bij het
Naarderzand bivakkeerden,
zijn verhuisd naar een gras
landje aan de oostzijde van
Almerehaven. Landdrost
Han Lammers acht de open
bare orde beter gewaarborgd
op dit nieuwe terrein.
„De reden van de verplaatsing
is de confrontatie tussen zi
geuners en recreanten. De
landdrost wil dat helemaal
niet dramatiseren, maar een
voortdurende confrontatie,
de hele zomer lang, is in nie-
mands belang en vandaar de
verplaatsing", zo zei de voor
lichter namens de landdrost.
Het nieuwe terrein bestaat uit
een stuk grasland dat omslo
ten is door bos. „Het is niet
ondenkbaar dat een aantal zi
geuners deze winter hier nog
zal zijn. want het lijkt nogal
een probleem te zijn om de zi
geuners uit het land te zetten.
Het nieuwe terrein biedt
meer beschutting", aldus de
voorlichter.
van een akkoord gisteravond
tussen Justitie en de gemeente
Woensdrecht, onderhandelingen
gevoerd over het verlengen van
het verblijf van de groep op het
Haagse Malieveld. Vanmiddag
om twaalf uur moesten de zigeu
ners vertrekken als de termijn
niet zou worden verlengd.
Positief
Waarom het Rijk het oog heeft la
ten vallen op de gemeente
Woensdrecht. kon de justitie-
woordvoerder gisteravond niet
meedelen. Volgens deze woord
voerder heeft de leider van de
groep zigeuners, Petaio, positief
gereageerd op het voorstel van
justitie. Onder verantwoordelijk
heid van dit departement zullen
op het terrein de noodzakelijke
voorzieningen, zoals sanitair, wa
ter en licht worden aangebracht.
Burgemeester De Leeuw deelde
gisteravond mee dat hij ver
wacht dat er onrust zal ontstaan
onder een deel van de bevolking,
als de zigeuners naar Hoogerhei
de komen. Maar het gemeentebe
stuur vertrouwt er op dat de be
volking begrip zal hebben voor
de mensenrechten van de zigeu
ners en dat de overlast binnen re
delijke grenzen zal blijven.
Van een vrije keuze is voor B en W
nauwelijks sprake geweest. Het
Rijk heeft om een ontheffing van
artikel 10 van de woonwagen wet
gevraagd. Dat artikel bepaalt dat
het verboden is een standplaats
in te nemen met een woonwagen
buiten een woonwagencentrum.
Als het college zou hebben ge
weigerd had zeer zeker de moge
lijkheid erin gezeten dat GS
krachtens artikel 11 van de
woonwagenwet de gemeente
hadden gedwongen een'verblijf
van de zigeuners toegestaan.
DEN HAAG(Anefo) - Blijde gezichten bij de PvdA-top. Voorzitter Max van der Berg (links) en partij
voorman Joop den Uyl kunnen voorlopig opgelucht ademhalen. Na vier jaren van oppositie ziet het
er naar uit dat de PvdA weer gaat (mee-)regeren.
Den Uyl over economische zaken:
DEN HAAG (GPD) - De vrees van
D'66-leider Terlouw dat het hem
toegedachte departement van
economische zaken wordt "uit
gekleed" ten gunste van sociale
zaken, is volgens PvdA-fractie-
leider Den Uyl ongegrond. "Hij
heeft geen reden te vrezen dat er
bevoegdheden worden aange
tast", zei hij gistermiddag.
Terlouw liet gisteren weten zeer
ontstemd te zijn over de taakver
deling die de informateurs voor
ogen hebben tussen de departe
menten van sociale zaken (dat
Den Uyl zou moeten gaan behe
ren) en economische zaken. Den
Uyl zou de volledige verantwoor
delijkheid moeten krijgen voor
het werkgelegenheidsbeleid. En
volgens Terlouw wordt daarmee
de post van economische zaken
aanmerkelijk uitgekleed.
Volgens Terlouw heeft zich voor
zijn partij duidelijk het gemis
doen gelden van een eigen D'66-
informateur. Hij zou vandaag
nog met Den Uyl om de tafel
gaan zitten om alsnog een be
hoorlijke taakverdeling af te
spreken. De Democraten staan
een geheel ander type industrie
beleid voor dan de PvdA. Dat
kan op gespannen voet komen te
staan met een werkgelegen
heidsbeleid op de korte termijn
waaraan Den Uyl moet gaan
werken, meent Terlouw.
De D'66-leider was ook niet tevre
den over de post defensie die zijn
partij heeft gekregen. Hij noem
de dat een ondankbare post,
vooral omdat defensie vaak bin
nen partijen tot spanningen leid-
t.'En dat is niet aantrekkelijk als
je maar drie ministers hebt", zei
hij.
PvdA-fractieleider Den Uyl toonde
zich gisteren tevreden met de
voorstellen van de informateurs.
Programmatisch is er volgens
hem een duidelijke verbetering
ten opzichte van de vorige voor
stellen. Ook in de zetelverdeling
kunnen PvdA'ers zichzelf goed
herkennen, zei hij. "Dit is een
zeer wel te verdedigen zaak".
WEERRAPPORTEN
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen z
Zuid Limburg
geheel bew. 20 13 6
mist 20 8 5
motregen 18 13 18
bew. 18 11
bew. 18 15 02
Aberdeen
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Malaga
Stockholm
Wenen
Casa Blanca
Istanbul
Las Palmas
Beiroet
Tel-Aviv
Tunis
DEN HAAG (ANP/GPD) Het ontwerp-re-
geerakkoord dat door de informateurs Van
Thijn. Lubbers en De Koning op tafel is ge
legd, biedt geen basis voor een nieuw indus
trieel élan.
Dat is de mening van het Verbond van Neder-
geheel bew. 19 16 5 landse Ondernemingen (VNO) en het Neder
lands Christelijk Werkgeversverbond (NCW)
in een gezamenlijke reactie. De twee werk
geversorganisaties missen in het ontwerp
akkoord plannen voor een goed economi
sche beleid als basis voor herstel van de
werkgelegenheid. VNO en NCW hebben
overwegende bezwaren tegen de uitholling
van het ministerie van economische zaken.
De vakcentrales FNV en CNV wilden gisteren
nog geen reactie geven op het ontwerp-re-
geerakkoord. Vice-voorzitter W. Spit van de
FNV zei dat de zaak nog op het 'gevoelige
vlak' lag. Pas als alles rond is wil hij zijn
stem laten horen. In die zin liet ook alge
meen-secretaris van het CNV zich uit.
Volgens de plannen van de informateurs dient
de werkgelegenheid onder meer te worden
bevorderd door per jaar één op de honderd
banen te splitsen. Daardoor zouden er in de
komende kabinetsperiode 175.000 mensen
aan een baan geholpen kunnen worden. De
overheid zal daartoe belemmeringen op ge
bied van belastingen en sociale verzekerin
gen die het splitsen van banen in de weg
staan moeten wegnemen. Wat werktijdver
korting betreft zijn de mogelijkheden vol
gens de informateurs beperkt, behalve waar
het gaat om inschakeling van werklozen. Als
het werkgevers en werknemers niet lukt
daarover in cao's bepalingen op te nemen, is
onbewolkt
onbewolkt
geheel bew.
geheel bew.
geheel bew.
onbewolkt
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
licht bew.
motregen
onbewolkt
onbewolkt
zwaar bew.
onbewolkt
onbewolkt I
onbewolkt
half bew. I
er een mogelijkheid voor het treffen van
wettelijke maatregelen.
Voor jongere werklozen zal een bijzonder
werkgelegenheidsprogram worden opge
steld. Zij krijgen of een voorkeursbehande
ling bij sollicitaties of aanvullende scholing
of stagemogelijkheden. Tenslotte zal wor
den nagegaan of mensen met uitkeringen
meer mogelijkheden kunnen krijgen om
werk te verrichten.
V olkshuisvesting
Het totale budget voor stads- en dorpsvernieu
wing. vooral met het oog op de stadsvernieu-
wingsproblematiek in de grote steden, zal
worden verdubbeld Jolgens het huidige ont-
werp-akkoord. Het aantal te bouwen wonin
gen zal in verband met te verwachten finan
cieringsproblemen met 5000 worden terug-
geschoefd tot 125.000 per jaar, inclusief de
bouw van woningen voor alleenstaanden en
samenwonenden. Bovendien zal er soberder
gebouwd moeten worden.
De jaarlijkse stijging van de huren zal worden
afgestemd op de stijging van bouw- en ex
ploitatiekosten. Huren die te laag zijn zullen
in de loop van acht jaar worden aangepast.
Het beleid rond individuele huursubsidie
zou er op gericht moeten zijn de positie van
de minima onaangetast te laten.
Uitkeringen
De sociale uitkeringen zullen vanaf een be
paald niveau geleidelijk worden verlaagd en
worden afgestemd op de 'relatieve' behoefte.
Een uitkering van tenminste het sociale mi-
i zal ook voor huishoudens van meer
dan één persoon worden gewaarborgd.
Het aandeel van belastingen en sociale pre
mies in het nationaal inkomen (de collectie
ve lastendruk) moet worden gestabiliseerd.
In het plan van de informateurs wordt een
eventuele verhoging van de lastendruk als
gevolg van de verhoging van de binnenland
se aardgasprijs nog net aanvaardbaar ge
noemd. Extra opbrengsten voor de schatkist
door een verbetering van de fraudebestrij
ding zullen niet resulteren in een verlaging
van belastingen en premies. Dit geld zal wel
licht worden gebruikt voor behoud van de
koopkracht van de echte minima. Overigens
zijn CDA. PvdA en D'66 het eens over de
wenselijkheid en de redelijkheid van een
vergroting van het staatsaandeel m de aard
gaswinsten. Het te vormen kabinet zal hier
over besprekingen openen met de oliemaat
schappijen.
Kernenergie
Het plan om een studie te laten verrichten naar
de sluiting van de kerncentrales in Dode-
waard en Borssele is volgens de basisgroep
'Dodewaard gaat dicht' overbodig. De basis
groep. die volstrekt onduidelijk vindt hoe de
overheid het werk van de onafhankelijke
deskundigen die de studie zouden moeten
verrichten in verband wil brengen met de
brede maatschappelijke discussie, ziet geen
aanleiding voor intrekking van haar in juni
gestelde ultimatum. Dat ultimatum houdt in
dat er vanaf 19 september massale, landelijke
acties zullen komen als dan nog niket is be
sloten tot sluiting van de centrale in Dode
waard.
„Informateurs kunnen heel
nuttig zijn voor een partij".
Jan Terlouw van D'66 zei het
gisterochtend met de nodige
bitterheid in zijn stem. Want
toen hij in de nacht van
maandag op dinsdag dat ge
mis voor D'66 ontdekte, was
net voor hem te laat
De Democraten '66, de trotse
verkiezingsoverwinnaars van
26 mei. zonder wie de coalitie
van CDA. PvdA en D'66 niet
te vormen leek. zijn de grote
verliezers geworden van het
spelletje touwtrekken waarin
de informatie gisteren eindig
de.
Een uitgekleed ministerie van
economische zaken. het
verfoeide defensie en het
weinig identiteit-rijke ver
keer en waterstaat zijn nu
niet direct departementen
waar D 66 op gehoopt of gere
kend v had. De democraten
zijn maandag „gemangeld"
tussen de zware jongens Den
Uyl en Van Agt.
Teleurstelling
De invulling van de portefeuil
les van economische zaken
en sociale zaken is vooral een
persoonlijke teleurstelling
voor Jan Terlouw zelf. die
had gehoopt en verwacht als
een centrale figuur aan het
economisch herstel van ons
bedrijfsleven te kunnen gaan
werken. Maar hij is nu slechts
een bijwagen van „super
man" Joop den Uyl gewor
den.
Superman. Want de rol die Den
Uyl in het kabinet-Van Agt II
gaat spelen zal veel verstrek
kender zijn dan de simpele
aanduiding „minister van so
ciale zaken en werkgelegen
heid" doet vermoeden. WD-
leider Hans Wiegel zat er gis
teren niet ver naast toen hij
niet Van Agt maar Den Uyl
de centrale figuur in het nieu
we kabinet noemde.
Den Uyl wordt dé coördinator
en voortrekker van het hele
sociaal-economische beleid.
Alle maatregelen op het punt
van inkomensbeleid, werk
loosheidsbestrijding, sociale
uitkeringen en koopkracht
zullen uit zijn koker moeten
komen. Terlouw ziet zich be
perkt tot de industriële ver
nieuwing, de innovatie, steun
aan bedrijven en het energie
beleid.
Belangrijk voor de vraag of
Den Uyl écht alleenheerser in
deze sector wordt, is wie het
CDA aandraagt voor finan
ciën. Want ook al heeft Den
Uyl die post. ten gunste van
onderwijs, laten lopen, ook
dat is een sleuteldeparte
ment.
Handhaaft het CDA mr. Fons
van der Stee, de kampioen
bezuiniger uit het CDA/WD-
kabinet op die post, of heeft
CDA-informateur en geeste
lijke zowel als wel materiële
vader van dit nieuwe kabinet,
drs. Ruud Lubbers zelf een
oogje op deze post? Dat laat
ste zou Den Uyl, wiens affini
teit met Lubbers vele maJen
groter is dan met Van der
Stee, wel zo goed uitkomen.
Koopkracht
De benoeming van Den Uyl op
sociale zaken heeft voor de
socialisten ook minder gun
stige kanten. Den Uyl is er
niet in geslaagd in het ont-
werp-regeerakkoord een
koopkrachtgarantie voor de
minima opgenomen te krij
gen. Zelfs de garantie dat de
minima niet meer dan 1 pro
cent aan koopkracht zullen
verliezen, zat er niet in.
Het ontwerp-regeerakkoord
vermeldt voorts voor 9 mil
jard aan bezuinigingen. Een
zeer belangrijk deel daarvan
zal moeten worden opge
hoest door de inkomens. De
sociale uitkeringen moeten
terug, en zonder koopkracht
garantie heeft het kabinet
een vrijbrief om verdere
koopkrachtoffers te vragen
En wiens handtekening komt
er onder die matigingsvoor-
stellen? Juist: die van de su
per-socialist Den Uyl.
Aan de andere kant zullen er
natuurlijk geen voorstellen
uitrollen die niet de instem
ming van Den Uyl hebben en
zal ook het ongetwijfeld am
bitieuze werkgelegenheids
plan - waarvoor hij drie
maanden heeft uitgetrokken
- zijn naam dragen. De vraag
hoeveel „lucht" de super-sta
tus van Den Uyl bevat zal pas
daarna te beantwoorden zijn.
Over het geheel genomen mag
de PvdA tevreden zijn. Dat
het nooit de premier zou leve
ren stond al op 26 mei vast.
Maar de prijs die Den Uyl
daanoor bij het CDA en
vooral bij Van Agt heeft be
dongen, mag zonder meer
hoog genoemd worden.
Met de posten sociale zaken,
onderwys, buitenlandse za
ken, binnenlandse zaken,
erm en volkshuisvesting heb
ben de socialisten op het pre
mierschap en financien na al
le sleutelposities in het kabi
net in handen. En met politie
ke zwaargewichten als Den
Uyl. Van Thijn. Van Kemena-
de. Van der Stoel, Meijer en
wellicht Van Dam (of Rotter
dams burgemeester Van der
Louw?) betekent dat ook nog
eens een ongekend zware
persoonlijke inbreng in dat
kabinet.
Den Uyl was gisteren dan ook
dik tevreden. Hij heeft de af
gelopen weken twee maal
moeten slikken toen hij eerst
Van Agt moest aanvaarden
en vervolgens financiën
moest opgeven, maar die pyn
lijkt dubbel en dwars ver
goed. Den Uyl heeft de ver
kiezingen verloren, maar is
toch minstens de morele
overwinnaar van de kabinets
formatie geworden
Minder gunstig
Voor het CDA ligt dat - alleen al
daarom - moeilijker. Van Agt
ging met de sterkst mogelijke
papieren de formatie in en
leek te kunnen eisen wat hij
wilde. Op het oog heeft hij
ook zijn zin gekregen: hij is
premier geworden en de
PvdA krijgt niet én financiën,
én onderwijs.
Maar bij nadere beschouwing
is het CDA er minder gunstig
afgekomen. Behalve Van Agt
en de post van financiën,
staat die zetclschikking voor
het CDA met ontwikkelings
samenwerking, justitie,
volksgezondheid en land
bouw op een duidelijk lager
peil. Zelfs als we daarbij de
namen van (bijvoorbeeld) in
formateur De Koning. De
Ruiter, Van Leijenhorst en
Braks invullen.
Van Agt zal zijn fractie nog heel
wat uit te leggen hebben. Dat
onderwijs naar de PvdA gaat
is zit veel CDA'ers niet lek
ker. Van Agt heeft nu wel be
dongen dat minister Van Ke-
menade twee CDA .waak
honden" krijgt, maar het is
de vraag of die meer kunnen
doen dan blaffen.
Van Kemenade is er de man
niet naar om zich door
CDA'ers op de vingers te la
ten kijken. „Van Kemenade,
dat is een program", zei Den
Uyl onlangs en dat zal de on-
drrwi). wereld merken. De
opmerkingen uit het CDA
kamp dat zijn portefeuille
door de twee CDA-staatsse-
cretarisscn wordt „uitge
kleed" lijken dan ook meer
bedoeld om de eigen gemoe
deren te sussen.
Wellicht zit.er ook op andere
departementen zo'n waak
honden-constructie in, zoals
in 1973, toen het wederzijdse
wantrouwen vorm kreeg in
een PvdA-waakhond by elke
CDA-minister en andersom.
Het is opnieuw tekenend
voor het chronische gebrek
aan vertrouwen tussen CDA
en PvdA. Een kloof in menta
liteit tussen CDA en PvdA.
die vele malen groter is dan
die tussen CDA en WD Als
hij dat al niet doet. zal Van
Agt snel naar de goede tijden
met Wiegel c.s. terugverlan
gen.
Vaag
Het is in dit kader opmerkelijk
dat het ontwerp-regeerak
koord op een groot aantal
punten zo vaag is. Het weder
zijds gebrek aan vertrouwen
leidde in 1977 nog tot een re
geerakkoord dat tot in de
laatste punten en komma's
was "uitonderhandeld en
waarin niets aan het toeval
was overgelaten
Potentiële spanningen zijn
al in het regeerak
koord ingebouwd. Het is te
kenend dat de PvdA de
kruisrakettenkwestie nu al
tot mogelijk breekpunt heeft
gebombardeerd. Uitstel van
het besluit mag. maar aHcen
een „nee" tegen de kruisra
ketten zal de PvdA in het ka
binet kunnen houden.
Het zal duidelijk zyn dat het ka
binet-Van Agt II geen golven
van enthousiasme zal loslaan.
Het is ook nog maar de vraag
of het, met een vaag beleids
plan, een nauwelijks geac
cepteerde ministerpresident
Van Agt, een argwanend be
keken super minister Den
Uyl en een ontevreden en ge
slagen Jan Terlouw. voldoen
de saamhorigheid kan op
brengen om het vier jaar vol
te houden
Maar alle drie hebben zij de af
gelopen twoe maanden ge
roepen dat dit kabinet er
moest komen „Jy. Joop en
ikzoals Tcrlouw dat on
langs in een open bnef aan
Van Agt noemde, krygen nu
alle kans dat te bewyzen.
