Toeren het zout
UnEHDEHBl
KRO-radio
jodendom in Nederland
[/RflOIOVpragrammai
Ukravox maakt
de blitz
over crisis
toegelicht
Mitterrand
herroept
uitwijzing
predikant
DINSDAG 14 JL'LI 1IIHI
PAGINA 5
Er mag dus niet worden gefotografeerd. Order van het ma
nagement. De vier leden van Ultravox genieten bekend
heid doordat zij er altijd bijlopen om door een ringetje te
halen. Alles tot in de puntjes verzorgd. Een nieuw trend
waar Ultravox uitstekend op inspeelt. Dat zij er in hun
'vrije tijd' iets anders uitzien hoeven de fans niet te weten.
En daarom dus geen foto's.
HILVERSUM (GPD) - Wat bete
kent het in Nederland te leven
volgens de joodse religieuze tra
ditie, dus volgens de voorschrif
ten van do Thora? Die vraag
tracht de KRO-radio vanavond
Glamour is natuurlijk altijd een be
langrijk onderdeel van de show
wereld geweest, maar met vlagen
steekt het extra de kop op. The
Beatles takelden zich geweldig
toe ten tijde van het Sgt. Pepper-
project. Mensen als David Bowie
en Alice Cooper lieten zich een
kleine tien jaar later ook niet on
betuigd. En in tegenstelling tot
de punks, die proberen er zo af
schrikwekkend mogelijk uit te
zien, is daar nu de reactie in de
vorm van de blitzrage. We den
ken even aan groepen als Span-
dau Ballet, Duran Duran, het Vis-
age-project en dus ook Ultravo-
Ultravox heeft nu eindelijk de wind
mee en scoorde met het nummer
'Vienna' een stevige hit. Het ver
haal van Ultravox is ten dele het
verhaal van Midge Ure. Ultravox
bestaat al enkele jaren en maakte
onder leiding van aanvoerder
John Foxx een paar aardige pla
ten die echter commercieel geen
succes werden. Midge Ure maak
te toen nog geen deel uit van Ul
travox. Hij deed geen slecht werk
in groepen als Slik en The Rich
Kids, maar ook hij miste com
mercieel de boot. Op het moment
dat hij als vervanger voor de weg
gelopen John Foxx de groep Ul
travox komt versterken is het
grote succes plots daar.
Met een verschrikkelijk Schots ac
cent legt Midge Ure er de nadruk
op dat het huwelijk tussen hem
en Ultravox niet de reden is dat
de groep eindelijk is doorgebro
ken. Daar is hij te bescheiden
voor. De mensheid was gewoon
rijp voor Ultravox.
Visage
Midge Ure: ,,Het verschil tussen het
Ultravox van John Foxx en het
Ultravox van mij? Nou, van de
eerste Ultravox-platen was ik be
paald niet ondersteboven. (Ultra
vox en Ha Ha Ha). Later werd het
beter. Zij veranderden duidelijk.
Toen ben ik ook in die groep gein-
teresseerd geraakt. We hingen in
dezelfde Londense blitz-clubs
rond".
Midge Ure raakt pas goed in con
tact met Ultravox wanneer hij sa
men met Ultravox-toetsenist Bil
ly Currie deel neemt aan het Visa-
ge-project. Een eenmalige aange
legenheid waar mensen uit ver
schillende groepen aan meewer
ken en wat resulteerde in een el
pee en de single 'Fade To
Gray'.
Midge: „Via Billy leerde ik de rest
ook goed kennen. Het werd dui
delijk dat we samen iets moesten
gaan doen. Alleen waren er wat
moeilijkheden. Zij waren net weg
„Natuurlijk is mijn komst bij de
groep wel van enige invloed ge
weest. Ik hou nogal van synthesi
zers. Voor mijn komst hadden ze
twee synthesizers. Nu werken we
op het podium met elf van die ge
vallen. Daardoor verandert
met Gary Numan gedaan en War
ren en Chris hebben ook een
beetje aangerommeld. Bij Thin
Lizzy speelde ik gitaar. Bij Ultra
vox doe ik ook voor een deel syn
thesizers. Het geld dat wij zo ver
dienden was om apparatuur te
kunnen kopen voor Ultravo-
bij hun platenmaatschappij
die vervolgden hen, omdat de
groep de maatschappij nog geld
schuldig was. Ik had soortgelijke
problemen. Maar we hadden na
tuurlijk geen cent".
„We konden dus niet direct gaan
samenwerken. Ik ben toen een
paar maanden gaan spelen in de
groep Thin Lizzy. Billy heeft iets
tuurlijk ook de muziek. Maar het
kan nog meer veranderen. Billy
bijvoorbeeld, zou nog meer viool
moeten gaan spelen".
„We hadden niet verwacht dat
'Vienna' zo'n hit zou worden. Ten
eerste duurt het nummer zes mi
nuten wat voor een single lang is.
Het bestaat alleen uit synthesi
zers, zang, viool en wat piano.
Dus geen plaat die je voor de ra
dio zou verwachten. Maar de
plaat werd direct door iedereen
opgepakt. Onbegrijpelijk eige-
lijk, maar ik heb er wel vrede
„Er wordt wel beweerd dat het pro-
motiefilmpje het succes zou heb
ben beinvloed, maar dat is niet
waar. Dat filmpje werd pas ge
maakt toen de plaat in Engeland
al een hit was. We hebben het zelf
moeten betalen, want de platen-
Elizabeth
Taylor en haar
echtgenoot John
Warner
stortenzich
veelvuldig in het
Newyorkse
uitgaansleven.
Gisteravond werd
het echtpaar
gesignaleerd in
het theater, waar
Peter Shaffers
'Amadeus' al
geruime tijd een
volle zaal trekt.
Ze ontmoette er de
actrice Amy
Irving (links) en
deactevrslan McKellene
te beantwoorden in het pro
gramma „Wat geen oog heeft ge
zien". De documentaire radio
programma's die de KRO elke
dinsdag uitzendt, vormen een
uitstekende aanvulling op de za
terdagse televisieprogramma's
waarin de Britse presentator
Ronald Eyre op zoek gaat naar
de geschiedenis van een aantal
grote niet-christelijke godsdien
sten en de leefwijze en tradities
van hun aanhangers.
De televisieprogramma's geven
een wereldwijd beeld van de be
treffende godsdienst, aan de
hand van boeiend filmmateriaal
en gesprekken. De KRO-
radioscrie, onder eindredactie
van Henk Kempcs, haalt de pro
blematiek wat dichter naar huis
toe. Vanavond is een programma
te beluisteren over het jodendom
dat in Nederland nog maar in ge
ringe mate voorkomt. Program
mamaker Gerard Klaasen brengt
een bezoek aan een oude synago
ge. maar geeft ook een verslag
van de opening van een splinter
nieuwe synagoge in Amstelveen
en de plechtigheden daar. Dit als
teken dat het jodendom in Neder
land nog lang niet dood is. al
schetst hij in de loop van de uit
zending dat deze godsdienst het
in de moderne westerse maat
schappij wel ongelooflijk moei
lijk heeft.
Religieus
Peter Firth (rechts), die deze Amadeus' tot zo'n succes helpen maken.
maatschappij had er geen ver
trouwen in".
„Natuurlijk is geld wel belangrijk,
maar voorop staat toch of je lol in
je werk hebt. Jammer is dat je
overal geld voor nodig hebt. Maar
het is niet zo dat ik buschauffeur
zou worden als ik daar bijvoor
beeld 10.000 gulden per maand
mee zou kunnen verdienen. Dan
speel ik liever voor 20 gulden per
week gitaar. Geloof het of niet. Ik
wil doen waar ik zin in heb"
Reizen
„Wat ik leuk aan dit vak vind? Het
reizen door al die landen, geen
slaap krijgen, gitaar spelen en
dergelijke. Juist het op tournee
zijn is zo leuk. Het werken in de
studio is hard en vervelend. Toe
ren is het zout in de pap. Spelen
voor mensen. Lol hebben en zien
dat je publiek dat ook heeft. Zo
word je betaald voor het geploe
ter in de studio".
„Op tournee zijn is wel vermoeiend,
maar wel te prefereren boven zes
maanden thuis niets doen. Ik kan
mij niets vervelenders voorstel
len dan een maand niets te doen
te hebben. Ik kan niet stilzitte-
„Dat is waarom John Foxx ook niet
zo goed was voor de groep. Hij
weigerde op tournee te gaan. Dat
kan niet. De mensen willen je
zien. Aan Amerika had hij een he
kel. Ultravox is er wel geweest
met hem, maar dat was een min
der groot succes dan de laatste
keer dat wij daar waren Nu hou
den we er tenminste geld aan
Nederland telt ongeveer 30.000 jo
den. Maar nog slechts 250 a 300
gezinnen beleven hun godsdienst
volgens de traditionele joodse
normen. Het betreft voorname
lijk mensen die in de randstad
wonen. Daarbuiten lijkt nauwe
lijks nog joods religieus leven te
zijn: een gevolg van het feit dat in
de meeste gemeenten geen syna
gogendiensten plaatshebben
Gerard Klaasen stelt in zijn pro
gramma de mening van de ortho
doxe rabbijn Drukasch van het
Portugees-Israëlitisch kerkge
nootschap tegenover die van rab
bijn David Liliënthal van de libe
raal-joodse gemeenschap. Waar
Drukasch constateert dat het nog
heel goed mogelijk is om volgens
de joodse traditite te leven, ook in
Nederland; als je er maar moeite
voor doet. zegt Liliënthal dat de
Nederlandse joden in verwarring
zijn, op zoek naar een nieuwe
vorm van religieus beleven, juist
omdat de oude vorm niet meer na
te volgen is.
Vraagtekens
„Wij maken dezelfde crisis door die
het hele christendom ook door
maakt. Er worden overal vraagte
kens bij geplaats. Onze leefwijze
is die van het ghetto, van de klei
ne gemeenschap. We zijn nu be
zig onszelf in te passen in een
„open" maatschappij, en dat gaat
moeizaam. Zelfs het kerngezin
breekt nu op, op een vroeger on
gekende manier. Heel de leefwij
ze in de moderne westerse wereld
maakt het onmogelijk te leven zo
als dat zou moeten volgens de ou
de joodse traditie".
Er zijn zeker spanningen tussen de
orthodoxe en liberale joodse rab
bijnen. Drukasch betreurt dat.
maar is desondanks niet bereid
een brug te slaan tussen de twee
groepen Die kloof wordt in de
radio-uitzending heel scherp uit
gehakt en zichtbaar gemaakt.
Toezicht
Boeiend is ook het bezoek aan de
enige joodse bakkerij, in Amster
dam, die nog onder rabbinaal toe
zicht staat. Dat wil zeggen dat de
ambtenaar van de joodse ge
meente de bakkerij elke dag
opent en sluit en controleert of
die voldoet aan de speciale regels
die zijn gesteld voor hel ben iden
van het brood (Hilversum 2 om
19.00 uur).
Uitwijzing. De regering Mitte-
rand heeft de uitwijzing onge
daan gemaakt van de Zwitserse
dominee Berthier Perregaux, die
in 1973 als medewerker van do
protestantse hulporganisatie
voor vluchtelingen Frankrijk
werd uitgezet omdat hij had
deelgenomen aan demonstraties
en hongerstakingen had onder
steund. Tegen zijn uitwijzing
werd toen krachtig geprotes
teerd door de aartsbisschop van
Marseille en de protestantse fe
deratie in Frankrijk. Maar de vo
rige regering wees dat protest af
met het argument dat Perregaux
een van de belangrijkste aansto
kers was geweest van de politie
ke onrust onder gastarbeiders in
Frankrijk.
Volkslied. De Britse methodis
ten zullen de twee verzen van het
volkslied 'God save the queen'
uit hun gezangenboek schrap
pen. Volgens dominee Eric May-
nard hoort het lied niet meer in
het gezangenboek thuis "omdat
we niet meer in de tijd van het
imperialisme leven". "Het boek
moet de overtuigingen van de
twintigste eeuw weerspiegelen
en ook in de volgende eeuw nog
actueel zijn".
De twee miljoen methodisten vor
men de grootste onafhankelijke
kerk van Groot-Brittannië.
Overeenstemming. De Europese
anglikaans-luthcrsc commissie
heeft verklaard, dat er tussen
beide geloofsgemeenschappen
een hoge mate van overeenstem
ming bestaat over de wederzijd
se erkenning van het bisschop
sambt. Volgende zomer zal de
commissie voorstellen behande
len om een nauwere band te log
gen tussen de anglikaanse en lu
therse kerken in Europa.
Contact. Er komt een permanen
te commissie om het contact tus
sen lutheranen en joden te be
vorderen. Een internationale
conferentie van lutheranen en jo
den in Kopenhagen heeft daar
toe besloten. De volgende keer
zal de conferentie praten over
'correctie van anti-joodse passa
ges in lutherse geschriften'.
Vrouw. Het instituut voor oecu
menisch onderzoek van de uni
versiteit van Tubingen (West-
Duitsland) gaat onder leiding
van de bekende theoloog Hans
Küng de positie van de vrouw in
de eerste vier eeuwen van de
christelijke geschiedenis onder
zoeken. Küng wil proberen, de
rol van vrouwen in die periode te
reconstrueren om 'onderge
sneeuwde keuzen voor de vrouw
in de christelijk oudheid' te her
ontdekken De stichting die net
onderzoek betaalt verwacht, dat
de resultaten voor de theologie
van grote betekenis kunnen zijn.
'Anarchie'
Hosties. De Zwitserse bisschop
penconferentie wil een eind ma
ken aan de 'anarchie' op de hos-
tiemarkt door een eenheidsprijs
vast te stellen. Hosties mogen nu
per 100 stuks niet meer kosten
dan f3.70. Een onderzoek wees
uit. dat de prijs per 100 wel met
f 1,50 kon varieren. In ons land
kosten normale, dunne hosties
ongeveer f 1 per 100.
Kernramp. "De geestelijkheid en
leken van de Russisch-Orthodo-
xe Kerk zijn het volledig eens
met de Sovjet-leiders dat alles
moet worden gedaan om een nu
cleaire ramp te voorkomenDat
staat in een verklaring van pa-
triach Pimen, die het persbureau
Tass heefl gepubliceerd.
Pimen wijst erop. dat het interna
tionale klimaat slechter wordt.
Dat komt volgens hem door de
'misdadige propaganda voor de
toelaatbaarheid van het gebruik
van kernwapens' en de 'immore
le beweringen over militaire Sov
jet-dreiging'. "De oproep van de
Opperste Sovjet aan de parle
menten en de volken van de we
reld is doortrokken van echte
liefde voor de mensen", zegt Pi
men "De Sovjet-Unie wil niet an
ders dan de vrede veilig stellen".
Nicaragua. De vier rooms-katho-
lieke priesters die hoge rege
ringsfuncties in Nicaragua bek
leden weigeren hun functie neer
te leggen. Zij hebben het ultima
tum van hun bisschoppen afge
wezen. In een gemeenschappelij
ke verklaring betuigen de vier
priesters hun nadrukkelijke
trouw aan kerk en bisschoppen
maar ook aan de sandinistische
revolutie en aan de armen van
het land. "Trouw zijn aan het
volk is hetzelfde als trouw zijn
aan de wil van God".
De bisschoppen van het land heb
ben er bij de priesters herhaalde
lijk op aangedrongen, dat zij hun
functie neerleggen Priesters
moeten geen politiek bedrijven,
menen m
Bcroepingswcrk. Hervormde
Kerk beroepen te Tcmeuzen D
W Koelman, ziekenhuispredi
kant aldaar; aangenomen naar
Ruinen Tj van der Bij Gasselte.
naar De Bilt kandidaat mevr J.
T Butijn Utrecht. Gereformeer
de Kerken: beroepen te Zutphen
H J Nieuwenhuis Veendam, be-
dankt voof Smilde Et de Pee
Kollum Christelijke Gerefor
meerde Kerken: beroepen te En
schede A. van der Veer Zwolle.
18.25 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.55 BerebooC (NOS)
19.00 Bijbelverhaal (EO)
19.05 Camping '81 Ronduit (EO)
20.35 Het ontstaan van de wereld (EO)
21.15 Het woord des kruizes (EO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 Zeeland-suite - Muziekprogramma (NOS)
22 45 Tour de France (NOS)
23 00 Journaal (NOS)
23.05 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
15 15 Tour de France (NOS)
18 30 Tour de France (NOS)
18.57 Journaal (NOS)
18.59 Zo vader, zo zoon (NCRV)
19 25 - Kerkepad 81 (NCRV)
20.00 Journaal (NOS)
20.27 De familie Bellamy, tv-serie (NCRV)
21.20 - Speel 's met licht klassiek. Spelprogramma (N<
22.20 - Hier en nu (NCRV)
23.00 Tien woorden, meditatie (NCRV)
23.15 Journaal (NOS)
23.20 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
dinsdag 14 juli
DUITSE TV
DUITSLAND I
(Reg. progrNDR 18.00 Achtung
ZoU. tv-serie 18 30 Actual 18 45
Kinderprogr 18.55 Achtung ZoU. tv-
sene. 19.25 Reg. magaz 19 59 Pro
gr overz. wdr i8<io Natuurfilms*
rie. 19.15 Actual. 19 45 Oude week-
joumaals.) 20.00 Journ 20.15 Licht
progr 21 00 Report 21.45 Dallas, tv-
serie. 22.30 Actual. 23.00 Cult progr
24.00-0.05 Joum.
DUITSLAND II
18.20 Tekenfilmserie. 1857 Pro
gr overz. 1900 Journ 1930 Wie
Boehmen bei Oesterreich. klucht
21.00 Actual 21.20 Report 22 05
Richter Hortons groesster Fall,
speelfilm. Aansl Filmtips. 23 45
Journ.
DUITSLAND III WDR
18.00 Kinderprogr. 18.30 Kinderse
rie 19 00 Volksliederen 19.35 Mux-
progr 20 00 Journ 20 15 Die letzte
Chance, speelfilm. 21.55 Docum. se
rie. 22.55 Jazzprogr. 23.55 Journ.
BELGISCHE TV
BELGIE VLAAMS
18.30 Kinderfilmscne. 18.35 Kleuter-
progr 1902 Slapstick 19.07 Uitz.
door derden. §37 Lotto-winaars.
Meded. en Morgen 19.45 Nws Aan
sl Verkeerstips. 20 10 Mut film.
21.20 Wetensch serie. 22.10 Jazzma-
gaz. 22.55-23 20 Toto-winnaars en
NET II
18.30 Kinderfilmserie 18 35 Kleuter-
progr 19.02 Slapstick 19.07 Uitz.
door derden 19 37 Lotto-winaars,
Meded en Morgen 19 45 Nws Aan
sl Verkeerstips 20 10 Opera en bel-
cantoprogr. 21.30-22.25 Docum.
In de televisie actualiteitenrubriek Hier en Nu van de NCRV
wordt vanavond een reportage vertoond over de situatie onder de
Tsjechische dissidenten. Voorts besteedt Hier en Nu aandacht aan
de onlusten in Engeland. (Nederland 2. 22.20 uur)
uit'.
Henk Binnendijk houdt een toespraak met als onderwerp Leven
in de schepping' Jan van den Bosch wisselt met diverse eilandbe
woners van gedachten over onder andere de opvang van zeehon
den. het nieuwe walvisprojecthet strandjutten cn de natuur pan
het eiland. Enkele gefilmde impressies geven een beeld van wat
Texel de bezoeker verder nog te bieden heeft. Muzikale medewer
king wordt verleend door de Continental Singers, een Amerikaan
se gospelgroep, het duo Gert en Hemiien Timmerman, het Duitse
duo Arno en Andreas.
De NCRV brengt vanavond de eerste aflevering in
het scherm van een reeks spelprogramma 's. waarin drie kandida
ten worden getest op hun kennis van licht-iklassieke muziek, ope
ra en operette. De spelleiding berust bij Reg ine Clauwaert. (Neder
land 2. 21.20 uur}.
DINSDAG 14 JULI
HILVERSUM I
AVRO 18 11 AVRO s Radiojour
naai 18.25 Toppers van toen 19 02
(S) Natafelen 19 30 (Si Operette-
fragmenten uit "Venus in Seide"
20 03 Spel met poezie. 20 23 De
mensheid bestaat uit mensen 21 02
(S) Voor u alleen 22 02 AVRO s
Sportpanorama NOS 23 04 24 00
(S) Met het oog op morgen VARA
0 02 (S) Elpee Tuin 1 02 (S) Groot
licht. 5.02 (S) Truck.
HILVERSUM II
18.00 Een katholieke arbeider sa-
sprekken HUM VERBONl) 18*20
Twee maten KRO 18.50 Lichte
grammofoonplaten. 19 00 Wat geen
oog hee(t_gezien 19 45 Kruispunt
HILVERSUM II
VARA 07 00 Nws 07 10 Ochtend-
gym 07.20 De wekkerradio (07.30,
08 00 en 08 30 Nws) 09 00 Gvm voor
de vrouw 09 10 Walmt NOS 09 15
Werkbank VARA 09 25 De vooruit
gang 09 50 Hoor Haar' 11 05 Uit het
leven van een kasteleinse, hoorsp.
11.20 Lichte gram muz 1135 Den
Haag Centraal OVERHE1DS
VOORL 12 16 Een uitz van het
Min van Financiën. VARA 12 26
Meded voor land- en tuinb. 12 30
Nws 12.36 Dingen van de Dag 13 00
Nws 13.11 Den Haag - Centraal, ver
volg. 13.30 Kinderen een kwartje?
14 10 Oude schoolliedjes. 14.30 Do
schuurpapier 15 00 Leef-tijd-
genoeg 16 00 Paniek op Ganyme-
des. hoorsp serie 16.45 Operette.
17 24 Meded SOS en pohtieber
17.30 Nws 17 36 Dingen van de Dag-
22 30 Nws 22.40 (S) Zin in muziek
23.30 (S) Muziek op het spel heden
daagse muziek. 23 55-24 00 Nws
HILVERSUM III
NOS 18 04 (S) De Avondspits met
de Nationale Hitparade VARA
19 02iSi VARA Ujndrie tag SO 10
<S> Lichte muz 21 02 (S) Nashville
22 02 (S) and all that jazz. 23 02-
24.00 (S) Elpee-tuin.
WOENSDAG 15 JULI
HILVERSUM I
VOO 07 03 (S) Ook g.
09 03 (S) Muziek terwijl u werkt
10 02 (Si Kletskop VPRO 10 45 (S)
Villa VPRO Magazine 13 03 Welin
gelichte Kringen 1330 (S) Radio
Art INOS 14.02*14.05 Nos.
Tourfiits EO 14 20 (S) Ronduit ex
tra NOS 15.02 (S) Radio Tuur de
HILVERSUM III
KRO 07 02 (Si Manneke Pop (ca
06 30 Opa Bakema) 09 30 (Si Van ne
gen tot twaalf 12 03 (S) De noen-
show 14 03 (S) De Theo Stokkink
show. 17 03 (S) Stampij met Hanne-
HILVERSUM IV
NCRV 07.00 Nws 07 02 (S) Het le
vende woord 07 10 (S) Preludium
08 20 Progr overz 08 30 (S) Musica
Sacra 09 00 Nws 09 02 Divertimen
to 09 15 (S) Onder de hoogte/on
10 00 Orkestpalct 12 00 Nws 12 02
(SiTafclrnu/uk 12 02 Pianowerken
uit de romantiek 12 35 Muzikale
vondsten in Beteren 13 30 Pla-
tennws 13 55 (S> Zojuist versche
nen 14 00 Nws 14 02 (Si Mar greet
van Gunsteren, mezzo-sopraan en
Rudolf Jansen, piano 14 30 rS)
Kerkconcert vanuit de Oude kerk te
Amsterdam 15 00 (S) In kleine be
MttÉng 15 25 (Si Da KaownmBtafc
van W A Mo/art IC 15 Heitor V.lia
Lobos 'h m .ui i-i-ri conliin-nt i V i
16.55-17 00 (Si Kunst en vlicgwer
