EG-landen niet op één lijn
Iran: zeven dagen rouw na aanslag
NAVO ziet weinig
in Russisch voorstel
Omstreden reis van
Brandt naar Moskou
Hua uit top
van partij
verdrongen
Worst van
rnim vier
kilometer
Over bestrijding weridoosheid
DINSDAG 30 JUNI 1981
BRUSSEL (AFP) Hot voorstel
van do Russische presidi nl Leo
nid Brezjnjev voor eon kernwa
pen vrije zone in noord-Europa
bevat "niets nieuws". In deze ter
men reageerde een hoge NAVO-
functionans in Brussel op het
voorste! dat Brezjnjev vorige
week deed in een blad van de
Finse sociaal-democratische par
tij-
Volgens de functionaris blijft het
Russische Moermansk een "nu
cleair kruitvat"
De functionaris herinnerde aan
een lang artikel van de Deense
premier Anker Jorgenson in het
Deense blad "Informations",
waarin de premier zijn teleurstel
ling zou hebben uitgesproken
over de houding van Moskou. Op
pleidooien van de NAVO-landen
Denemarken en Noorwegen
voor een kernwapenvrijc zone in
noord-Europa zou geen enkele
Kernwapenvrij noord-Europa
concrete reactie vanuit het
Kremlin gevolgd zijn, zou zou
volgens de NAVO-functionaris
Jörgenson in het artikel hebben
geschreven.
Noorwegen en Denemarken heb
ben steeds, aldus de NAVO-func
tionaris, geweigerd atoomwa
pens toe te laten op hun grondge
bied. Maar van haar kant be
schikt de Sowjet-Unie in Moer
mansk op het schiereiland Kola
over een "waar nucleair kruitvat
rond de grootste militaire basis
op aarde", zo meent de NAVO-
vertegenwoordiger.
Volgens NAVO-deskundigen be
vindt zich in Moermansk 70 pro
cent van de Russische onder
zeeërs die ziin uitgerust met in
tercontinentale raketten. Dat is
op ongeveer 150 km van de Noor
se grens.
Voor de Noorse generaal Tonne
Huitfeld, bevelhebber van de
NAVO-sector noord-Noorwegen.
gaat er van het Kola-schiereiland
niet alleen een dreiging uit van
wege de aanwezigheid van een
zeer grote marinebasis, maar
staan er ook "eurostrategische"
raketten van het type SS 5 en
SS-4 opgesteld en is er ook een
twintigtal Backfire-bommenwer-
pers gestationeerd. Met deze wa
pens kan de Sowjet-Unie ieder
doel in Europa bereiken, aldus
de Noorse generaal. Hij verwacht
dat Moskou binnenkort ook de
SS-20 bij Moermansk zal plaat-
Het voorstel van Brezjnjev voor
een kernwapenvrij gebied in
noord-Europa wordt in diploma
tieke kringen in Brussel ge
plaatst in het kader van de huidi
ge Sowjet-campagne tegen de
modernisering van het NAVO-
kernwapenarsenaal in Europa.
De NAVO heeft tot de plaatsing
van 572 nieuwe raketten beslo
ten (in december 1979) om een
antwoord te geven op de Russi
sche SS-20.
(Van onze correspondent Jan Gerritsen)
LUXEMBURG (GPD) De Europese landen zijn het min
der dan ooit eens over een gemeenschappelijke aanpak
van de economische crisis. Dit bleek gisteren op de Euro
pese top van regeringsleiders van de "Tien" (de tien lan
den die lid zijn van de EG) in Luxemburg.
LUXEMBURG - Terwijl de tien Europese landen die lid zijn van de Economische Gemeenschap (EG) het in
Luxemburg niet eens konden worden over de bestrijding van de economische crisis, trokken een dikke 2000
vakbonders door de straten van de hoofdstad van het Groothertogdom om te demonstreren legen het gemiddelde
werkloosheidspercentage in de EG-landen: 7,7 procent.
BONN (GPD) - Bondskanselier
Schmidt heeft in verband met de
besprekingen tussen SPD-voor-
zitter Brandt en de Russische
partijleider Brezjnjev vandaag in
Moskou, nog eens nadrukkelijk
gezegd dat hij zijn politieke lot
met de uitvoering van het NA-
VO-dubbelbesluit verbindt. Als
er geen onderhandelingen tus
sen Washington en Moskou op
gang komen, zal Duitsland over
gaan tot het plaatsen van nieuwe
kernraketten.
Met deze verklaring tegenover het
dagblad Frankfurter Rundschau
maakte Schmidt kenbaar dat hij
het met de missie van Brandt in
Moskou wel eens is, maar dat hij
Brandt's denkbeelden van een
zgn. 'nul-optie' niet deelt. Die op
tie houdt in dat van stationering
van middellange-afstandrakct-
ten op Europees grondgebied,
waartoe de NAVO december
1979 besloot, kan worden afge
zien als de Russen als tegenpres
tatie het aantal van de op Europa
gerichte SS-20-raketten vermin
deren.
SPD-voorzitter Willy Brandt die op
uitnodiging van Brezjnjev vier
dagen in Moskou blijft en van-
In
radio-interview op de avond
voor zijn vertrek verklaarde hij
evenwel dat West-Duitsland er
groot belang bij heeft dat spoe
dig een begin wordt gemaakt
met de onderhandelingen over
wapenbeperking. Brandt voegde
hieraan toe dat, indien mogelijk,
zodanige omstandigheden moe
ten worden geschapen dat het
niet nodig zal zijn om de nieuwe
NAVO-wapens in West-Duits-
land en elders in West-Europa te
stationeren. "Dat is het doel van
besprekingen", aldus de SPD-
leider.
daag een uitvoerig onderhoud
met de So\yjet-leider heeft, ver
klaarde voor zijn vertrek uit
Bonn dat hij niet in de functie
van bemiddelaar naar Moskou
reist, maar dat hij voorstellen en
antwoorden van beide kanten
wil overbrengen.
Volgens CDU-voorzitter Kohl laat
Brandt zich door Moskou gebrui
ken als instrument van de Russi
sche politiek tegen kanselier
Schmidt en de westelijke belan
gen. Schmidt nam Brandt tegen
de kritiek van de oppositie in be
scherming. „Ik vind het goed als
gezaghebbende politici van ons
land niet alleen naar Washing
ton. Parijs of andere westelijke
hoofdsteden reizen, maar ook
naar Moskou om daar gesprek
ken te voeren. Dit geldt in het WASHINGTON (DPA) - De Verenigde Staten
Over de rol die de Europese Ge
meenschap moet spelen bij de
bestrijding van de inflatie en de
werkloosheid bleken de Tien het
evenmin eens.
uwe Franse president Mit
terrand stal de show met een lan
ge toespraak waarin hij aan be
strijding van de werkloosheid
een hogere voorrang toekende
dan aan de strijd tegen de infla
tie. De Britse premier mevrouw
Thatcher en, in mindere mate, de
Duitse bondskanselier Schmidt
houden vast aan inflatiebestrij-
ding als belangrijkste middel om
de economische crisis te lijf te
gaan.
„Met dit betoog kan Mitterrand
volop uit de voeten bij zijn kie
zers en bij de Franse pers",
merkte premier Dries van Agt na
afloop op. Hij erkende dat Mit
terrand aan de Europese Ge
meenschap grote betekenis toe
kent bij het economische en so
ciale beleid. De Franse president
stelde vier punten centraal: een
Europees industriebeleid, ar
beidstijdverkorting, uitbreiding
van de medezeggenschap en ver
groting van de handel met ont
wikkelingslanden.
Demonstratie
Voor het Europese torengebouw
op de Luxemburgse Kirchberg
waar de Eurotien bijeen waren,
demonstreerden tegelijkertijd in
de stromende regen een dikke
2000 vakbonders uit alle EG-lan
den. Ze drongen aan op meer in
vesteringen, door de overheid,
zowel in de openbare als in de
privé-sector. Voorzitter Wim
Kok van het Europees Verbond
van Vakverenigingen, lichtte het
EW-manifest, waarin deze eis
centraal wordt gesteld, toe bij
premier Dries van Agt, die als
voorzitter van de Europese top
optrad.
De Tien bleken het wel eens dat
het rigoureuze economische be
leid in de Verenigde Staten dat
tot een hoge rentestand heeft ge
leid, Europa in moeilijkheden
brengt, zoals Van Agt zei. Ander
zijds had geen enkele regerings
leider volgens de Nederlandse
premier de geringste illusie dat
de Reagan-regering het beleid
onder Europese druk wil wijzi
gen. Van Agt: „Alleen al omdat
er zoveel politiek prestige is
geïnvesteerd", daarbij een ande
re regeringschef citerend.
Van Engelse zijde werd benadrukt
dat elk land zijn eigen beleid
moet volgen bij de aanpak van
de economische crisis. Londen
en Bonn kennen ook een minder
belangrijke rol aan de EG toe in
vergelijking tot Parijs en de
meeste kleine EG-landen. Deze
conclusies werden getrokken na
het langste debat dat de rege
ringschefs van de Tien in de ge
schiedenis van de Eurotop aan
de werkloosheid en de
sche crisis besteedden.
Kernreactoren voor Egypte
bijzonder voor een man als Willy
Brandt", aldus Schmidt.
Brandt, die voorzitter is van de so
ciaaldemocratische partij (SPD),
Egypte hebben giste
ren een overeenkomst ondertekend voor samenwerking bij het vreed
zaam gebruik van kernenergie. In het kader van dit akkoord zullen de
VS Egypte twee kernreactoren voor het opwekken van elektriciteit
leveren.
maakte bij zijn vertrek duidelijk De voormalige Amerikaanse president Richard Nixon heeft Egypte e
dat hij niet de Westduitse rege
ring vertegenwoordigt en niet
van plan is om met zijn gesprek
spartners te discussiëren over
voorstellen voor wapenbeheer
sing.
Israël al in 1974 een aanbod gedaan voor samenwerking op nucleair
gebied. Israel wees een overeenkomst twee jaar geleden af omdat het
land zich dan had moeten onderwerpen aan internationaal toezicht. De
Amerikaanse minister van buitenlandse zaken. Alexander Haig, noen
de de overeenkomst met Egypte maandag een "model dat precies
wat in het Midden-Oosten nodig is"
Ook over de handel met Japan
werd gepraat. De Tien kwamen
overeen dat de EG niet haar toe
vlucht tot protectionisme mag
nemen als Japan, dat veel meer
naar de EG exporteert dan het
uit Europa invoert, niet toeschie
telijker wordt. Er zal wel pittig
met Tokio gepraat moeten wor
den, aldus Van Agt. Schmidt
wees erop dat de EG-landen niet
moeten 'jeremiëren' omdat de
Japanners sneller op de markt
komen met betere produkten.
De Duitse regeringsleider waar
schuwde ook dat grotere hulp
aan de ontwikkelingslanden, zo
als bepleit door Mitterrand, geen
grotere handel tot gevolg heeft,
zoals de Franse president had
voorspeld. Grotere hulp zullen
de arme landen gebruiken om
hun olierekening te betalen, al
dus Schmidt. Hij waarschuwde
dat het Midden-Oosten, waar het
oorlogsgevaar groot blijft, als een
zwaard van Damocles boven de
Europese Gemeenschap blijft
hangen.
Aftreden komt niet onverwacht
PEKING - (Reuter, UPI, DPA, AFP) De vervanging van de Chine
se partijleider Hua Guofeng door Hu Yaobang (de laatste was tot
nog toe secretaris-generaal van de Chinese communistische par
tij) komt niet onverwacht. Al enige tijd bekleedde Hua het voor
zitterschap alleen nog formeel.
Behalve als partijleider trad Hua gisteren ook af als voorzitter van
de militaire commissie van de communistische partij.
In die functie wordt hij volgens het officiële communiqué opge
volgd door vice-voorzitter Deng Xiaoping. Daardoor wordt
Deng in feite opperbevelhebber van het vier miljoen man sterke
Chinese leger.
Volgens het communiqué heeft Hua zelf zijn ontslag aangeboden,
dat vervolgens door het centraal comité unaniem werd aan
vaard. Zoals algemeen werd verwacht behoudt Hua een tweede-
rangspost in het partij-apparaat: hij is benoemd tot zesde vice-
voorzitter.
De vervanging van Hua als partijvoorzitter betekent dat zijn rivaal
Deng Xiaoping de machtsstrijd binnen de partij nu in zijn voor
deel heeft beslecht. Deng wil de radicaal-maoistische oude gar
de in de politieke top vervangen door een jongere, meer gema
tigde generatie.
Hua werd een maand na het overlijden van partijvoorzitter Mao, in
oktober 1976, als partijvoorzitter geïnstalleerd. Hij gold als Ma
o's keuze om hem als partijleider op te volgen. Eerder al was
Hua benoemd tot premier.
Toen vorig jaar duidelijk werd dat Hua door vicevoorzitter Deng
Xiaoping uit het politieke machtscentrum werd verdrongen,
moest hij het premierschap overdragen aan Dengs medestander
Zhao Ziyang. Zhao is gisteren opnieuw gepromoveerd in de par
tijhiërarchie: hij kreeg de post van derde vice-voorzitter, wat
hem tot vierde man in de partijtop maakt.
In vertrouwelijke documenten is Hua wel bekritiseerd voor het
volgen van een te linkse koers, maar in de officiële bekendma
king van gisteren wordt geen reden gegeven voor zijn vervan
ging. De laatste maanden was Hua nog slechts formeel partijlei
der: de feitelijke leiding berustte al bij Hu Yaobang.
Nu Hu ook officieel de leiding heeft overgenomen beschikt Deng
over een vastere basis om het verzet binhen de partij tegen zijn
politieke hervormingen te overwinnen.
De 65-jarige Hu Yaobang geldt als een van de liberaalste Chinese
leiders in het tijdperk na Mao. Hij komt minder eigenmachtig
over dan zijn beschermheer, Deng Xiaoping, die algemeen be
schouwd wordt als de sterkse man in de Chinese volksrepu
bliek.
Hu is erg beslist in zijn afkeuring van de culturele revolutie. Over
de periode 1966-1976, die men in Peking nu in het algemeen
beschouwt als rampzalig voor het volk en de economie, zei hij
eens dat "er in die tien jaar niets goeds of positiefs gebeurde".
Daaraan zal de omstandigheid niet vreemd zijn, dat hij lange tijd
uitgerangeerd was. Hij kwam weer in de gratie na de val van de
'bende van vier' onder aanvoering van Jiang Qing, de weduwe
van Mao.
Hu Yaobang is in 1915 in de zuidelijke provincie Hunan geboren.
Hij deed mee aan de beroemde 'lange mars' van de Chinese
communisten. Zijn vriendschap met Deng Xiaoping gaat terug
tot het eind van de jaren '30, toen ze schouder aan schouder
stonden in de oorlog tegen Japan. Na de communistische
machtsovername in 1940 was Hu eerst actief in de jeugdbewe
ging. In 1952 werd hij in Peking leider van de nationale jeugdbe
weging. Daarop bekleedde hij verschillende hoge posten in de
partij in de provincie Sichuan. Uit deze provincie, in Zuidwest-
China, komt ook Deng Xiaoping.
In 1956 bracht Hu het tot lid van het centraal comité van de partij.
In 1965 werd hij chef van de partij in de centrale provincie
Shaanxi. Ook kreeg hij een zetel in het nationale volkscongres,
het Chinese "parlement".
Omdat hij aanhanger was van het staatshoofd Liu Shaoqi raakte
hij tijdens de culturele revolutie al zijn ambten kwijt.
In 1975 dook Hu Yaobang weer op, als topfunctionaris van de
academie voof wetenschappen. Eind 1977 werd hij onderdirec
teur van de centrale partijschool en organisatiechef binnen het
Centraal comité van de partij. In 1978 kwam Yu in de permanen
te commissie van het volkscongres en kreeg hij een plaats in het
politburo. Hij werd propagandachef in Peking.
De afgetreden Chinese partijvoorzitter Hua Guofeng (rechts) en
zijn opvolger Hu Yaobang (links). De laatste is een beschermeling
van China's sterke man Deng Xiaoping. Hua's aftreden werd al
enige tijd verwacht, maar hij is de eerste partijleider sinds de
stichting van de Chinese volksrepubliek in 1949, die gedwongen
wordt het veld te ruimen.
LE MANS (AFP) - Een slager
in Ancinnes. een plaats in het
Westfranse departement Sar-
the. heeft een wereldrecord
gevestigd door een worst te
iiervaardigen van 4.072 me
ter.
In het eindresultaat was 3.5 ton
vlees, afkomstig van ruim 50
varkens, verwerkt.
Jean-Claude le Guillou, die zijn
prestatie leverde op het plaat
selijke sportveld, verbeterde
ruimschoots het vorige record
van 3.817 meter, gevestigd
door een collega uit het Zuid
franse Aix-en-Provence.
De bewoners van Ancnnes
zorgden op het jaarlijks feest
in hun gemeente voor het con
sumeren van de reuzenworst.
TEHERAN DPA/AFP/Reuter) -
In Iran is gisteren voor zeven da
gen rouw afgekondigd na de
homaanslag op het hoofdkwar
tier van de regerende "Islamiti
sche Republikeinse Partij"
(IRP), waarbij zondagavond 72
doden vielen.
Wie voor de aanslag verantwoorde
lijk is, was gisteren niet duide
lijk. Van religieuze zijde werd
"de grote satan" als schuldige
aangewezen, waarmee de Ver
enigde Staten wordt bedoeld.
Ook werd in dit verband gespro
ken van "agenten van de V.S.,
gezworen vrienden van (de
Iraakse president Hoessein) Sad
dam" en 'gewapende huiche
laars", waarmee werd gedoeld op
dissidente leden van de IRP
Volgens regeringswoordvoerder
Behzad Nabavi was de aanslag
niet het werk van de afgezette
president Abolhasan Bani-Sadr.
Het gezochte voormalige staats
hoofd zou niet over de middelen
kunnen beschikken voor een
dergelijke aanslag.
Springladingen
Naar het Iraanse persbureau
PARS meldde, ontploften ken
nelijk twee zware springladingen
die nabij het podium waren ver
stopt. Zij explodeerden toen de
leider van de IRP, Bchesti, die
tevens president van het hoogge
rechtshof was, een rede hield tot
hoge partijfunctionarissen. Be
halve hijzelf vonden onder meer
vier minister, zes onderministers
en 20 parlementsleden van de
IRP de dood.
Premier Ah Radjai en de parle
mentsvoorzitter Hasjemi Raf-
sandjani, brachten gisteren een
verslag uit aan de Iraanse revolu
tionaire leider ayatollah Chomei
ni. Deze gaf de premier opdracht
opvolgers aan te wijzen voor de
omgekomen bewindslieden.
Ayatollah Ardebili werd direct be
noemd als president van het re
volutionaire hooggerechtshof,
als opvolger van Behesti.
Arbedili. een 55-jarige mede-op
richter van de IRP wordt be
schouwd als een naaste mede
werker van Chomeini. Hij werd
destijds wegens zijn verzet tegen
de sjah vervolgd. Na de val van
de monarchie werd hij gekozen
in de raad van deskundigen die
belast was met de opstelling van
grondwet.
De voorlopige presidentiële raad Afzetting
die de taak van Bani-Sadr heeft
overgenomen sinds deze als pre
sident is afgezet, zei in een bood
schap: "De afgelopen nacht is de
jonge boom van de Islamitische
revolutie opnieuw begoten met
het bloed van een groep van de
moedigste soldaten van de Is
lam".
Chomeini en premier Radjai rie
pen de bevolking op tot kalmte.
Zij nodigden de Iraniërs uit te
letten op "verdachte elementen
en handelingen" en de justitie of
de "bewakers van de revolutie"
daarvan in kennis te stellen.
De actie van de religieuze partij te
gen Bani-Sadr en afzetting als
staatshoofd acht dagen geleden
leidden tot bloedige straatge
vechten in Teheran en in de pro
vincie. waarbij volgens de over
heid alleen in de hoofdstad al ze
ker 25 doden vielen. Als reactie
daarop werden tot dusver onge
veer 70 tegenstanders van het
huidige regime door vuurpelo-
Verwoest
De explosies in het hoofdkwartier
van de IRP waren zo hevig dat
het gebouw geheel werd ver
woest. Pas gisteravond kon het
dodental worden vastgesteld op
72.
Chomeini verklaarde in een radio
rede dat men met bomaanslagen
op "geliefde personen het volk
niet kan intimideren". "Zij ma
ken daarentegen dat het volk
nog meer vastbesloten en bereid
is dé strijd voort te zetten", aldus
Chomeini.
Volgens het persbureau PARS
stroomden gisteren de bewoners
van Teheran naar het centrum,
waarbij zij portretten van Cho
meini en Radjai meedroegen en
leuzen riepen als "de gewapende
huichelaars moeten worden te
rechtgesteld" en "dood aan de
Verenigde Stalen".
Waarnemers verwachten grotere
demonstraties en mogelijk onge
regeldheden als vandaag de
slachtoffers van de bomaanslag
van zondag worden begraven.
tons terechtgesteld, nadat zij
schuldig waren bevonden aan
"misdrijven tegen de Islam".
Zondagnacht werden in de Evin-
gevangenis in Teheran op die
manier nog tien mannen en een
vrouw doodgeschoten.
Naar de regeringswoordvoerder
Nabavi gisteren meedeelde, zal
de voorgenomen verkiezing van
een nieuwe president op 24 juli
normaal doorgaan. Hij zei dal er
geen reden was om de noodtoe
stand af te kondigen.
Verwacht wordt dat de begrafenis
in Teheran een grote mensen
menigte op de been zal brengen
en zal uitlopen op de krachtigste
anti-Amerika-demonstratie
sinds de gijzelcrisis.
Het ministerie van binnenlandse
zaken heeft er bij de Iraanse bur
gers op aangedrongen "voorzich
tig te zijn dat de openbare orde
niet geschonden wordt, want dat
is wat onze vijanden hopen".
Gisteren werden rouwmanifesta-
ties gehouden in een groot aantal
steden in geheel Iran. Fanatieke
aanhangers van de Hezbollah,
partij van God, velen met kaalge
schoren hoofden reden op mo
torfietsen door de straten van Te
heran en voerden posters mee
met het portret van de ayatollah
Mohammed Behesti, de opper
rechter en leider van de IRP die
een van de dodelijke slachtoffers
was van de bomaanslag.
Ooggetuigen hebben verklaard dat
rond 90 mensen zondag in het
hoofdkwartier van de IRP aan
wezig waren toen de bomexplc
sic het dak van het twee verdie
pingen tellende gebouw blies
Het is niet duidelijk hoeveel per
sonen alleen verwondingen heb
ben opgelopen.
