Partijleiding
blijft overeind
-af
Bani-Sadr legerch<
Amnesty
iragtVS
om hnlp aan
El Salvador
te beperken
VS willen China gerust stellen
herschi
Haig op diplomatieke toer
Amerikanen zijn
blij met Reagan
Roerige zitting van Poolse CP
maak
jedmt
niaai iial...
Zieke Bhagwan naar VS
Polen publiceren
Russische brief
Nieuwe fase in machtstrijd Iran
"Aanval was verldezingsstnnt"
DONDERDAG 11 JUNI 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
WASHINGTON/PEKING (AFP
Reuter/UPI) - Het buitenlandse
beleid van de regering Reagan in
Washington richt zich de komen
de week op de Chinese volksre
publiek. Dit onderdeel van de
Amerikaanse diplomatie, dat
sinds het aantreden van Ronald
Reagan nog nauwelijks aandacht
had gekregen, is de laatste we
ken geleidelijk naar voren ge
schoven.
Deze ontwikkeling is voornamelijk
het gevolg van de wil van de
Amerikaanse regering een stevi
ge muur op te werpen tegen de
Sowjet-Unie, Azië en het gebied
van de Stille Oceaan.
Om het grote belang te onderstre
pen dat de Verenigde Staten
hechten aan een betere verhou
ding met China, stapt de leider
van de Amerikaanse diplomatie.
Alexander Haig. persoonlijk in
het vliegtuig richting Peking.
Haig vertrok vannacht.
Na een kort verblijf in Hong Kong
moet hij zondag in de Chinese
hoofdstad aankomen. Daar zal
Haig gedurende vier dagen ge
sprekken voeren met vice-pre-
mier en minister van defensie
Geng Biao. met China's leider
Deng Xiaoping en met premier
Zhao Zivang. De eerste opdracht
die Ronald Reagan zijn minister
van buitenlandse zaken heeft
meegegeven is de Chinezen ge
rust te stellen. Peking immers
lijkt steeds meer moeite te heb
ben met het handhaven van ban
den. zelfs al is dat "niet-offi-
cieel", tussen de Verenigde Sta
ten en Taiwan.
De politieke leiding in China ver
keert enigszins in tweestrijd over
de houding van de nieuwe Ame
rikaanse regering.
Enerzijds is er bewondering voor
de krachtige anti-Sowjet-hou-
ding van de Verenigde staten,
maar anderzijds vreest men de
Amerikaanse sympathie voor
Taiwan. Chinese functionarissen
hebben de laatste tiid geijverd
voor een Amerikaans bezoek op
hoog niveau, gedeeltelijk om te
waarborgen dat China hoog blijft
staan op de Amerikaanse priori
teitenlijst.
Herhaaldelijk hebben Chinese
functionarissen onderstreept dat
Taiwan een sleutelfactor is bij
het verbeteren van de relaties
Washington - Peking - precies zo
als dat tien jaar geleden gold
toen Henry Kissinger zijn eerste,
geheime bezoek aan China
bracht. Diplomaten in Peking
geloven dan ook dat Haig indrin
gende vragen krijgt voorgelegd
over wat de Chinezen zien als
tweeslachtigheid in Washingtons
Taiwan-beleid.
Wapenverkopen aan Taiwan zou
den een onduldbare inmenging
zijn in de interne Chinese zaken,
vergelijkbaar met een situatie
waarin China wapens levert aan
Hawai, zo kan men in Peking ho
ren. De Verenigde Staten zijn,
ook na de normalisering, Taiwan
blijven voorzien van militair ma
terieel. Waarover China zich ech
ter ernstig zorgen maakt is de
verkoop van modern materieel,
zoals gevechtsvliegtuigen, die
Taiwan graag wil hebben.
WASHINGTON (ANP) - Van elke drie Amerikanen beoordelen er
twee het presidentschap van Ronald Reagan positief. Uit de
laatste peiling van het bureau Gallup blijkt, dat 68 percent het
beleid van de president steunt, terwijl 21 percent er niet mee
ingenomen is en de rest geen uitgesproken mening heeft
Uit een door het weekblad 'Time" gehouden opiniepeiling blijkt,
dat er sprake is van een nieuw conservatisme in de Verenigde
Staten, dat lijkt te wijzen op een terugkeer naar traditionele
waarden.
Het weekblad stelt dat "het volk weer optimistisch is over de gang
van zaken in het land". Zo stemde in januari maar 26 percent
van de ondervraagden in met de stelling dat het goed gaat in
Amerika. Begin juni was dat percentage verdubbeld tot 51
Eenzelfde ontwikkeling doet zich voor op het gebied van de ïnfla-
tiebestnjding. In april 1979 geloofde niet meer dan 9 percent dat
president Carter de geldontwaarding een halt kon toeroepen.
Nu Reagan president is. denkt 45 percent dat de inflatie te be
teugelen is.
Meer dan 60 percent van de Amerikanen vindt, dat de media, on
der aanvoering van de televisie, de weerspiegeling zijn van toe
geeflijke en immorele waarden "die slecht zijn voor het land
Drie op elke vier Amerikanen vindt dat de Verenigde Staten hun
militair vermogen moeten opvoeren, zodat Amerika "duidelijk
de sterkste wordt".
WARSCHAU Bezorgde gezichten tijdens de zitting van het centraal comité van de Poolse communistische
partij Van links naar rechts Stefan Olszowski. premier Jaruzelskt en Tadeusz Grabstci
WARSCHAU (UPI/AFP) -
In Warschau is gisteren
kort na middernacht de
tweedaagse bijeenkomst
van het centraal comité
van de Poolse communis
tische partij afgesloten.
De voltallige vergadering
werd besloten met een re
de van partijleider Kania,
die felle aanvallen te ver
duren kreeg maar deson-
brezjnjev: met instemming geci
teerd in brief aan Polen.
WARSCHAU (DPA, AFP, UPI)
- Het Poolse persbureau
PAP heeft gisteravond de
brief gepubliceerd die de
Russische communistische
partij heeft geschreven aan
het centraal comité van de
Poolse zusterpartij.
Gedeelten van de brief waren al
uitgelekt. Een nieuwslezer
las de brief gisteren op de
Poolse televisie voor. De in
houd van de brief was het
voornaamste onderwerp van
de buitengewone bijeen
komst van het centraal comi
té, die voor grote beroering
zorgde (zie ook elders op deze
pagina).
De Franse krant Le Monde pu
bliceerde gisteren gedeelten
uit de brief. Hieronder enkele
passage's uit de brief, die
scherpe kritiek bevat op de
situatie in Polen:
danks overeind bleef, (zie
ook voorpagina).
Tijdens de stormachtig verlopen
vergadering leverden aanhan
gers van de harde lijn in het cen
traal comité felle kritiek op het
beleid van Kania. Met name Ta
deusz Grabski, lid van het be
leidsbepalende politbureau, ging
tegen Kania tekeer. Hij vroeg om
het aftreden van Kania. Toen Ka-
zimierz Barcikowski als secreta
ris van het centraal comité gister-
"De voortdurende concessies
aan de anti-socialistische
krachten en aan hun eisen
hebben er toe geleid dat de
Poolse communistische par
tij stap voor stap terugwijkt
onder druk van de interne
contra-revolutie, die wordt
gesteund door buitenlandse
centra van imperialistische
saboteurs. Op het ogenblik is
de toestand niet alleen ge
vaarlijk, maar het land is nu
in een kritische fase geko
men".
"De laatste tijd is de toestand
binnen de Poolse communis
tische partij zelf onderwerp
van bijzondere zorg gewor
den. Er rest niet veel meer
dan een maand voor het par
tijcongres. De anti-socialisti
sche krachten geven echter
in de verkiezinsstrijd de toon
aan. Het komt niet zelden
voor dat toevallig gekozen
personen die vaak opportu
nistische standpunten inne
men, in de leiding van plaat
selijke partij organisaties ko
men en tot de gedelegeerden
voor de conferentie en de
partijdag behoren. Dit feit
moet tot ongerustheid stem
men. Als gevolg van de talrij
ke manipulaties van revisio
nisten en opportunisten, die
vijanden van de Poolse com
munistische partij, werden
ervaren mensen ter zijde ge
schoven".
'Ons standpunt werd op het
26ste partijcongres van de
communistische partij van
de Sowjet-Unie duidelijk ver
woord door kameraad
Brezjnjev: "We zullen niet
toelaten dat afbreuk wordt
gedaan aan het socialistische
Polen, en we zullen een broe
derland in het ongeluk niet in
de steek laten"
middag naar aanleiding daarvan
zijn ontslag aanbood, werd de
vergadering geschorst voor een
onverwachte bijeenkomst van
het politbureau.
Het politbureau (het dagelijks be
stuur van de communistische
partij) stelde centraal comité (de
vergadering van afgevaardigden
van de afdelingen) de vertrou
wenskwestie en vroeg de 140 le
den van het comité zich uit te
spreken over ieder van de elf le
den van het politbureau afzon
derlijk. Een meerderheid van het
comité stemde echter tegen deze
procedure en het dagelijks be
stuur van de Poolse communisti
sche partij bleef daardoor onge
wijzigd.
Het centraal comité was voor een
spoedvergadering bijeengeko
men na een brief van de Russi
sche partijleiding aan de rege
ring in Warschau.
Daarin werd ervoor gewaarschuwd
dat de ernstige bedreiging van
het socialisme in Polen het
voortbestaan van het land in ge
vaar brengt.
Volgens het officiële Poolse pers
bureau stemde het centraal co-
TEHERAN (UPI) - De Iraanse re
volutionaire leider, Ajatollah
Chomeini, heeft president Bani-
Sadr ontslagen als opperbevel
hebber van de strijdkrachen en
de geruchten tegengesproken
dat Bani-Sadr zijn ontslag als
president heeft ingediend. Dit
heeft het Iraanse persbureau
PARS gisteren meegedeeld.
Het Iraakse persbureau INA ver
spreidde het bericht dat Bani-
Sadr zijn ontslag indiende. De
generale staf van het Iraanse le
ger verklaarde gisteren dat zij be
velen van Bani-Sadr niet langer
zou opvolgen
De verklaring die werd uitgegeven
door het bureau van Chomeini
en door hem was ondertekend
luidde als volgt: "Bani-Sadr, de
president, is ontslagen van het
opperbevel van de strijdkrach
ten". Nadere bijzonderheden
werden niet gegeven.
De maandenlange machtstrijd tus
sen de 47-jarige liberale presi-
JERUZALEM (GPD) - In Israel is
een uiterst felle strijd losgebrand
tussen oppositieleider Peres en
premier Begin naar aanleiding
van het bombardement op de
Iraakse kerncentrale. Peres be
schuldigde Begin er in onge
meen felle bewoordingen van
geen regeringsbeleid te voeren,
maar verkiezingspropaganda te
bedrijven met militaire operaties
als die boven Irak.
Peres verweet Begin ook de crisis
met Syrië te hebben veroorzaakt
door het neerhalen van Syrische
helikopters boven Libanon. Pe-
mité het voorstel van partijleider
Kania voor een vertrouwens
kwestie weg. Volgens een jour
nalist van het Poolse persbureau
PAP kwam het politbureau on
geschonden uit de bijeenkomst,
ondands de herhaalde felle kri
tiek en de overduidelijke ver
deeldheid binnen het bureau.
PAP liet weten dat de bekendma-
dent en de conservatieve geeste
lijkheid kwam afgelopen zondag
tot een nieuw hoogtepunt toen
de openbare aanklager de slui
ting van de Bani-Sadr-gezinde
kranten beval. Bij een demon
stratie in Teheran, maandag,
kwam het tot schietpartijen.
Ajatollah Chomeini berispte de
president omdat hij zich niet aan
de bevelen van de rechterlijke
macht hield door de sluiting van
zijn eigen blad de "Islamitische
republiek" niet te aanvaarden en
te verklaren de strijd tegen de
"dictatoriale tendenzen" voort te
zetten.
Bani-Sadr werd vorig jaar met een
overweldigende meerderheid
(75,7 procent) tot president geko
zen. Bij het uitbreken van de oor
log met Irak werd hij automa
tisch opperbevelhebber van de
strijdkrachten. In de machts
strijd met de geestelijkheid hield
Chomeini Bani-Sadr herhaalde
lijk de hand boven het hoofd.
res: „De ene dag roept Begin uit
dat hij binnen twee uur de Syri
sche raketten in Libanon kan
vernietigen en de volgende dag
vertelt hij iedereen geduld te oe
fenen". De socialistische opposi
tieleider beschuldigde Begin van
..lichtzinnigheid" en „verdraai
ing van de waarheid".
De woede van Peres was gewekt
doordat Begin een aan de pre
mier gerichte vertrouwelijke
brief van Peres liet publiceren,
waaruit zou blijken dat de oppo
sitieleider gekant was tegen het
bombardement op de kerncen
trale. Peres ontkende dit en stelt
dat de betekenis van de brief, die
in zeer bedekte termen is ge
schreven, geheel anders is Peres
zou zich er slechts tegen verzet
hebben dat de aanval op de dag
van de Franse verkiezingen zou
plaatsvinden. Temeer, aldus Pe
res, omdat Mitterrand hem ver-
king van de slotresolutie van de
vergadering van het centraal co
mité betreffende de Russische
brief nog op zich zal laten wach
ten.
De Poolse premier, generaal Jaru-
zelski, heeft gisteren een reeks
prijsverhogingen aangekondigd.
Naar het Poolse persbureau mee
deelde, zei de premier tijdens de
Waarnemers wijzen erop dat de
president vooral onder de mid
denstand in de steden, maar ook
bij de gewone man een grote po
pulariteit geniet, hoewel het niet
duidelijk is of hij deze macht na
dat Chomeini de partij van de
geestelijkheid koos, zal behou
den.
De president van de centrale bank
van Iran, Ali Reza Nobari is afge
treden omdat hij het niet eens is
met het economisch beleid van
de Iraanse regering. Bani-Sadr
heeft het ontslag aanvaard maar
nog geen opvolger aangewezen.
De kritiek van Nobari op het rege-
rinsbeleid geldt vooral het be
sluit om de Iraanse olie-export te
vergroten van 1,3 miljoen tot 2.5
miljoen vaten (van 159 liter) per
dag. Dat is volgens premier Mo
hammed Ali Rajai nodig om de
begroting voor het op 21 maart
begonnen financiële jaar pas
send te maken.
zekerd had Irak geen verrijkt
uranium te zullen verschaffen
dat voor de produktie van
atoombommen gebruikt kan
worden.
Peres stelde gisteren tijdens een
persconferentie in Jeruzalem,
dat er voor Israël nog voldoende
tijd beschikbaar was geweest om
de Iraakse kwestie via diploma
tieke acties op te lossen. Volgens
de oppositieleider zou de kern
reactor pas in september be
drijfsklaar zijn geworden en niet
al in juli. zoals door Begin wordt
beweerd. Hij meende ook dat het
bombardement de verstandhou
ding tussen Israel en Egypte
heeft geschaad.
Vandaag zal Peres bekend maken
of zijn voor dit weekeinde ge
plande ontmoeting met de Egyp
tische president Sadat nog door
gaat.
vergadering van het Poolse cen
trale partijcomité dat de prijsver
hogingen gezien moeten worden
als onderdeel van de economi
sche hervormingen in zijn land.
Zij zijn "onvermijdelijk" en moe
ten zo snel mogelijk worden in
gevoerd voor steenkolen, brood
en meel en aanverwante artike
len.
Bandi-Sadr: ontslag als legerlei
der.
LONDEN (AP) - De mensenrech
tenorganisatie Amnesty Interna
tional heeft gisteren bekend ge
maakt dat zij bij de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken.
Alexander Haig, heeft aange
drongen op beëindiging van alle
militaire steun aan El Salvador
die voor "moord, marteling en
andere schendingen van men
senrechten" zou kunnen worden
gebruikt.
De organisatie, die haar hoofd
kwartier in Londen heeft, stelde
Haig ervan op de hoogte dat zij
beschikt over definitief bewijs
materiaal ovver moorden door
veiligheidstroepen op boeren,
jonge mensen en anderen, die
zich niet schuldig hadden ge
maakt aan guerrilla-activiteiten.
Amnesty verklaarde dat de oproep
aan Haig was gedaan in een op 6
mei verstuurde brief. De brief
was beantwoord door de Ameri
kaanse onderminister van bui
tenlandse zaken. William Clark,
die had geschreven dat hij het
niet eens was met Amnesty's me
ning over El Salvador, maar be
reid was om de crisis verder te
bespreken.
Amnesty's brief aan Haig bevatte
een opsomming van moorden,
ontvoeringen en martelingen
door regeringstroepen en politie
functionarissen.
Er werd melding gemaakt van
"massamoorden, waaronder het
doodschieten van enkele hon
derden vluchtelingen, voor het
merendeel vrouwen en kinderen,
die in mei vorig jaar een poging
hadden ondernomen om naar
het aangrenzende Honduras te
ontkomen".
De organisatie zei te beschikken
over een overdaad aan bewijzen,
"waaronder officiële Amerikaan
se rapportenwaaruit onder
meer zou blijken dat Satvado-
riaanse soldaten en politiefunc
tionarissen waren betrokken bij
de moord op drie Amerikaanse
nonnen en een welzijnswerkster
vorig jaar december.
Amnesty merkte op dat uit verkla
ringen van Haig zelf en van de
Amerikaanse president Ronald
Reagan valt op te maken dat het
Amerikaanse beleid inzake El
Salvador is gericht op bescher
ming van de mensenrechten in
het gebied.
De organisatie betoogde voorts dat
de schendingen nog steeds op
grote schaal worden gepleegd
De Amerikaanse regering wordt
opgeroepen "de huidige miltitai-
re junta van El Salvador nu t te
voorzien van militaire bijstand,
die /ou worden gebruikt om der
gelijke grove mensenrechten
schendingen voort te zetten".
Washington wordt tevens ver
zocht om in het openbaar het be-
wys te leveren dat de Amen
kaanse hulp niet voor dergelijke
doeleinden wordt misbruikt.
BRUSSEL - De Belgische rege
ring wankelt nog steeds. Pre
mier Mark Eyskrns, de Vlaamse
christen-democraat die door
uitlatingen van Franstalige so
cialisten over het statuut van
de Voerstreek danig in het
nauw was gebracht, heeft in de
Belgische senaat nog eens bena
drukt dal hij vandaag in het
parlement de vertrouwens
kwestie zal stellen. "Omdat", zo
zei hij. "de regering een man
daat nodig heeft om een kracht
dadig herstelbeleid te kunnen
voortzetten en de begroting van
1982 te kunnen opstellen. We
kunnen dit echter alleen doen
als het zwaard van Damocles
van vervroegde verkiezingen
wordt weggenomen".
ADVERTENTIE
Herschi/Drinks Hoensbroek, tel. (045) 21 17 77
DEN HAAG (ANP) - Bhagwan Shree Róyneesh is in verband met zijn
gezondheid op 1 juni naar de Verenigde Staten vertrokken. Een woord
voerder van de Bhagwanbeweging Nederland heeft gisteren meege
deeld, dat hij een diagnose moet ondergaan in verband met rugklach
ten. De verschijnselen wijzen in de richting van hernia. Het is nog niet
bekend, of hij geopereerd moet worden.
De woordvoerder bevestigde telexberichten uit Poona (India), waar de
Ashram (leefgemeenschap) gevestigd is. Daarin staat, dat men de exac
te plaats niet bekend wil maken, omdat een oploop van volgelingen in
verband met de lichamelijke toestand van de Bhagwan ongewenst
wordt geacht.
Na jubel nu politiek rumoer in Israël
