"Studenten
onmondig
gehouden
Geef haar de tijdbijvoorbeeld tot 2000
'Onhoffelijkaffiche blijft
"Mierennesthofje nog net
in goede tijd opgeknapt"
Forum wil monarcliie en dus de koningin weghebben
11
N
Politie betrapt melk-
dieven aan Lage Rijndijk
DONDERDAG 11 JUNI 1981
r>r>
LEIDEN - "Meestal bekijken fo
rums achteraf wat er allemaal fout
gegaan is. Wij doen het vooraf
Hans de La Mar opent als voorzit
ter een PSP-forum over de "nada
gen van de monarchie". Plaats: An-
thonius Clubhuis. Datum: gister
avond tegen negenen
De koninginnedagen van vorig jaar
in Amsterdam en van dit jaar in
Breda liggen nog fris in het geheu
gen bij het forum, dat alvast een
voorbespicgeling geeft van het be
zoek van de koningin, vandaag,
aan Leiden.
Dit bezoek is goed voorbereid door
de gemeente. Poetsen en boenen.
Leiden moet een lust voor het oog
zijn, overal, waar de koningin langs
komt. Vanochtend nog legden
straatmakers de laatste handen aan
nieuwe parkeerplaatsen voor ko
ningin Beatrix en haar gevolg, vlak
voor het stadhuis. Beatrix bezocht
vanmiddag de stadsvernieuwing in
Leiden en opende de bibliotheek
in de Nieuwstraat op officiële wij
ze.
Beatrix in Leiden. Daar schijnt te
genwoordig meer op tegen te zijn
dan toen zij nog in Leiden studeer
de. Maar ze is nu dan ook koningin;
"een symbool dat de hang van de
gemiddelde burger naar een leider
bevredigt, op zich een fascistisch
gegeven", meent forumlid Manuel
Kneepkens, specialist strafrecht en
criminologie aan de Rotterdamse
universiteit, ronduit. "De monar
chie steelt het democratisch be
wustzijn van de mensen, onder het
mom van 'het is maar een konin
gin' en 'het is zo'n lieve vrouw".
Kneepkens heeft dus niets op met
de monarchie. De andere vier le
den van het PSP-forum evenmin.
En het merendeel van het lang
zaam binnendruppelende, op de
hele late avond bijna honderdkop-
pige publiek ook al niet. Zij spel
den buttons op met de beeltenis
van een afbrokkelende kroon. Een
deel van het publiek heeft oranje
vlaggetjes met een rode streep er
doorheen in de hand.
Een eenzijdige avond. Maar dat
mag wel eens, volgens forumlid
Godfried Engberse van het Leidse
sociologisch instituut. Hij be
schrijft hoe tal van media, van de
Volkskrant tot de Telegraaf en de
Winschoter Courant, maar ook tal
van politici en deskundigen even
eenzijdig de oprispingen bij de
laatste twee koninginnedagvierin
gen belichten.
"Geldverspilling"
Straatmakers hoeven van het fo
rum niet stel op sprong parkeer
plaatsen in dc Breestraat voor de
koningin en haar gevolg aan te leg
gen. De vers geschilderde schut
ting in de Burgsteeg om een ga
pend gat aan het koninklijk oog te
onttrekken kost geld. "Hoeft niet,
nu ineens voor de koningin Glan
zende vlaggemasten bij het nog
eens grondig nagekeken Van der
Sterrepad. En ook de inderhaaste
herbestrating van dc Nieuwstraat
en de gloednieuwe "Leienaartjes
van wethouder Waal" die de biblio
theek van palen voorzien kosten
veel geld. De Nieuwstraat wordt la
ter - in elk geval na het koninklijk
bezoek - weer opengebroken,
treurt forumlid en PSP-gemecnte-
raadslid Annelies Ponsen.
"Geldverspilling dus, zo'n bezoek
van Beatrix", vindt Ponsen. "De
ene zinloze instantie, de burge
meester. ontvangt dc andere, de
koningin, om in een paar uur als
reclamestunt te dienen voor de
paaltjes en de bruggetjes van wet
houder Waal. Leiden is arm. Elke
cent die we onnodig uitgeven is
verspilling Voor buurthuizen zijn
geen centen, vrouwen moeten on
derling de kleine emancipatiepot
bevechten, de geldkraan voor de
stadsvernieuwing dreigt dicht te
gaan. Toch is er voor het bezoek
van Beatrix ineens wel geld".
Volgens Ponsen kost het konink
lijk bezoek Leiden duizenden en
duizenden guldens. "Het is niet al
leen de ontvangst in de bibliotheek
die goed is voor 17.000 gulden.
Daarbovenop komen de uitgebrei
de veiligheidsmaatregelen door de
politie en allerhande haastklussen
van gemeentewerken; posten die
niet zo maar in geld uit te drukken
zijn".
Kersvers Tweede Kamerlid voor
de PSP. Andree van Es, heeft giste
ren trouw aan de Koning beloofd
en heeft beloofd geen steekpennin
gen aan te nemen. Zij moest wel
om een Kamerzetel te kunnen be
zetten. "Toch een vreemde zaak",
vindt dit forumlid. Zij wil nog wel
de monarchie afgeschaft zien en
denkt tevens hardop na over de
steekpenningen-affaire van prins
Bernhard.
Van Es zegt: "De koningin is niet
democratisch controleerbaar. Nie
mand heeft er invloed op dat de ko
ningin twee CDA-ers, Koning en
Lubbers, tot informateurs van een
kabinet benoemt. Dc macht als
'ambassadeur van Nederland' -
denk aan Bernhard - is al even on
controleerbaar, hoewel lang toege-
juichd door de Nederlandse rege
ringen".
De representatieve taken van de
koningin moeten zonder poespas
LEIDEN - Als koningin Beatrix
vanmiddag het prikbord in de
openbare bibliotheek heeft beke
ken, dan zag zij daar tussen aller
lei andere affiches ook een anti-
Beatrix affiche hangen. Het affi
che meldt: "Wederom wordt Lei
den belegerd. Ditmaal door hon
derden ME-ers en politiemensen,
aangevoerd door de zich konin
gin noemende vrouw Beatrix
wier paleis voor tientallen mil
joenen door volkshuisvesting is
opgeknapt. Op 11 juni hopen zij
de bieb in te nemen. Help haar te
ontzetten".
Politiemensen hebben Twan Calu-
wé, de directeur van de biblio
theek, gevraagd of hij wist dat
het affiche op het prikbord hing.
"Dat wisten we uiteraard", zegt
de Caluwé. "Het affiche lijkt mis
schien onhoffelijk voor de konin
gin. Maar ik wil haar er graag op
attenderen met welke achter
grond wij affiches ophangen. Het
wezen van de bibliotheek is na
melijk dat iedereen zijn mening
kan zeggen. Juist de bibliotheek
moet niet schuwen om maat
schappelijke discussie op gang
te brengen. De koningin zegt zelf
in haar kroningsrede dat wij naar
elkaar moeten leren luisteren
met respect voor elkaar in een
maatschappij met tegengestelde
meningen".
Een 21-jarige man uit Tiel is van
nacht in Leiden door de politie
aangehouden bij het plakken
van het bewuste affiche op het
stadhuisplein. De politie verze
kerde vanochtend dat zij niet van
plan is de mobiele eenheid in te
zetten bij het bezoek van Bea
trix. Wel worden er een veertigtal
"gewone" agenten (van wie twin
tig uit Leiden) en twee boten van
de Rijkspolitie ingezet.
rouleren binnen de ministerraad,
vindt Van Es. Met zorg somt zij op
dat de uitrusting van de politic een
steeds verdergaand militair karak
ter hebben gekregen, juist na ko
ninginnedag 1980, en dat de rechts
orde verder op de helling gezet
dreigt te worden.
Crimineel
Forumlid Arnout Weenink uit Bre
da. door forumvoorzitter Hans de
la Mar voorgesteld als "crimineel",
vertelt dit aan den lijve te hebben
ondervonden op koninginnedag
1981 in Breda. "Mensen met lang
haar, leren jacks, buttons zijn in
Breda aangepakt en opgepakt", be
vestigen twee Leidse sociologie-
studenten die in Breda video-opna
men maakten. Weenink droeg een
button. "Ik ben opgepakt, zonder
enige reden, terwijl ik juist hard
wegliep voor een charge van de po
litie, waar ik per ongeluk ineens in
de buurt van kwam. Op het bureau
zat ik meer dan zeven uur vast,
zonder recht op advocaat De poli
tie zei dat ik beter thuis had kun
nen blijven".
De sociologie-studenten lieten met
video-beelden zien dat de gemid
deld uitziende burger geen stro
breed in de weg is gelegd door de
politie in Breda. "De meeste media
schoven de demonstranten op ko
ninginnedag '80 de schuld van het
geweld in de schoenen door hen af
te schilderen als primitieve anar
chistische en criminele stenen
gooiers waartegen de politie terug
houdend en noodzakelijk optreedt.
De media zijn niet toegekomen aan
waarop de demonstran
ten zichzelf zien, als demonstran
ten tegen woningnood etcetera. De
media leverden aldus een bijdrage
aan de vergoeilijking van de milita
risering van de politie en van zaken
zoals op koninginnedag in Breda".
"Beatrix is juist crimineel", roept
criminoloog Kneepkens. "Zij gaat
naar Breda waar ze niks te zoeken
heeft. Dertig april is haar koningin
nedag niet eens. De protesten in
Amsterdam en Breda waren gezon
de reacties van mensen in de straat
tegen criminele figuren: tegen het
structureel geweld van het leger,
politie, de staat en het staatshoofd.
De koningin werd door de demon
stranten aangegrepen om proble
men van woningnood, kernenergie
en noem maar op onder de aan
dacht te brengen van een groot pu
bliek".
Tot 2000
Toch wil Kneepkens, die tegelijk
met Beatrix in Leiden studeerde,
het ook enigszins voor de koningin
opnemen. "Beatrix heeft veertig
jaar voor koningin gestudeerd. Dat
moet je keurig afbouwen. In de
programma's van PvdA, PPR en
PSP staat al dat de monarchie af
geschaft moet worden. Het is een
aflopende zaak. Nederland is der
de-wereld-gebied met haar monar
chie. Keizerrijken en koninkrijken
tref je bijna nergens meer aan. Na
tionale symbolen terwijl we inter
nationaal zouden moeten denken.
Geef haar gezien haar opvoeding
de tijd, bijvoorbeeld tot 2000. Maar
in elk geval geen koning Willem-
Alexander meer".
RENE VAN DER VELDEN
Proefschrift Leidse jurist:
LEIDEN - De student heeft in het onderwijs bitter weinig
te vertellen en daar moet nodig verandering in komen
Over de vraag hoe dat verwezenlijkt kan worden, heeft
de Leidse jurist Job Cohen een proefschrift geschreven
waarop hij gisteren is gepromoveerd.
'Studierechten in het wetenschap
pelijk onderwijs' heet het en
daarin spreekt Cohen over zoge
naamde materiële rechten. De
bestaande formele rechten - zo
als het recht van inspraak binnen
het bestuur en de mogelijkheid
tot protest tegen examenuitsla
gen - kunnen daarmee wat meer
gestalte worden gegeven.
Cohen formuleert het zo:"In vrij
wel het gehele onderwijsbestel
nemen diegenen om wie het alle
maal begonnen is (leerlingen/stu
denten) de positie van onmondi-
gen in". Die positie is volgens
hem op zich niet onlogisch. Im
mers. de verhouding leraar-leer
ling is in principe ongelijk. En
omdat dat tot voor kort boven
dien veelal ook een verhouding
meerderjarige-minderjarige in
hield, is het niet zo verwonder
lijk dat daar nooit grote vraagte
kens achter zijn gezet. Dat dat nu
wel gebeurt is te danken (wijten)
aan de groep volwassenen die nu
onderwijs volgt en de democrati
seringsbeweging.
Toch is er volgens Cohen wat dc
rechten van de student betreft
(zeker bij het Hoger Beroepson
derwijs) nog veel werk aan de
winkel. In zijn werkstuk heeft hij
daarvoor drie categorieën onder
scheiden: de toelating tot het on
derwijs. de situatie in het onder
wijs en de examens. Wat dat eer
ste betreft hebben de aspirant-
studenten aan de universiteit
weinig reden tot klagen, volgens
Cohen. "Dat is best goed gere
geld in het wetenschappelijk on
derwijs. Al is loten natuurlijk
geen pretje".
Willekeur
Veel slechter is het echter gesteld
met dc HBO-student die is over
geleverd aan dc willekeur van
een schoolbestuur. Cohen:"Ein-
dexamencijfers zijn veel objec
tiever dan een praatje van een
kwartier, zoals dat vaak bij het
HBO wordt gehanteerd als crite
rium". Cohen vond bij zijn on
derzoek vier punten waarin de
toelating tot het HBO te kort
schiet ten opzichte van het uni
versitair onderwijs. Daarbij
bleek vooral het ontbreken van
een wettelijke regeling zich da
nig te laten gevoelen.
Voor het tweede hoofdstuk - de
Architect: Rijk wordt lastiger
Job Cohen: "HBO-student overgeleverd aan willekeur"
LEIDEN - Hoewel de nieuwe be
woners er al weer een paar maan
den wonen wordt het Mieren
nesthofje aan de Hooglandse-
kerkgracht morgen officieel ge
opend. De reden daarvoor is dat
de eigenares, de stichting Dioge
nes, wilde wachten tot de tuin
was aangelegd en de poort was
hersteld.
De totale kosten van de restauratie
bedragen bijna zeven ton. En dat
is iets duurder dan aanvankelijk
werd verwacht. De huren veran
deren niet; die blijven zo rond de
vierhonderd gulden liggen.
Het Mierennesthofje is een van de
kleinste hofjes in dc Leidse bin
nenstad en ligt in de schaduw
van de Hooglandse kerk. Het
hofje dateert uit de dertiende
eeuw. Na de Tweede Wereldoor
log dreigden de vervallen huisjes
gesloopt te worden, maar later
werden de hofjeswoningen toch
weer bewoond.
"En dat betekende de redding",
legt de ontwerper van het op-
knapplan, de architect Taco Mul
der, uit. "Want als huizen zyn be
woond vervallen ze natuurlijk
lang niet zo snel".
De eerste plannen voor de restau
ratie dateren al uit 1978. Aan het
begin van dat jaar diende Taco
Mulder, die in september '77 al
werd ingeschakeld, zijn eerste
schetsplannen in.
Pas twee jaar later kon er ver
bouwd worden. Frustrerend?
Niet echt, antwoordt Mulder. "Ik
kan me goed voorstellen dat men
daar geen vrede mee heeft, maar
wij zijn die lange procedures wel
gewend. Frustrerend wordt het
zodra je de ministeries en ambte
naren tegen je hebt. Wij hadden
het geluk dat onze plannen in
principe direct werden goedge
keurd".
Volgens Mulder kun je zonder
meer stellen dat dc restauratie
opvallend was. "In de eerste
plaats is het hofje natuurlijk his
torisch gezien uniek te noemen".
Daar komt volgens de architect
bij dat hij het project samen met
de aannemer pretentieloos en in
telligent heeft aangepakt.
Mulder: "Dat behoeft enige uitleg.
Het was zo dat veel elementen
van de huisjes nog goed waren.
Veel was nog te redden. We heb
ben toen beslist dat we per
bouwonderdeel zouden bekijken
of we de zaken zouden
gen of niet".
Grondig
Aan die werkwijze kleven wel de
nodige bezwaren geeft Mulder
even later toe. Telkens opnieuw
beslissingen willen nemen houdt
namelijk in dat de ministeries
van CRM en volkshuisvesting/
ruimtelijke ordening je vrij moe
ten laten. Mulder: "Wat dat be
treft zou je kunnen zeggen dat
het Mierennesthofje nog net in
de goede tijd is opgeknapt. De
laatste tijd merk je namelijk dat
het rijk steeds lastiger wordt.
Steeds vaker zeggen ambtena
ren: waarom heeft u dat veran
derd? Dat was de afspraak toch
niet?".
Grondig was de restauratie van de
vijf huisjes zeker. Elke woning
werd voorzien van alle heden
daagse gemakken zoals behoor
lijk sanitair, goede isolatie en
voldoende licht en lucht. Ook
aan de buitenkant werd het nodi
ge gedaan. Deuren en kozijnen
werden gerepareerd of vervan
gen en de voorgevels werden net
als vroeger uitgevoerd in wit
stucwerk.
Éen omstandigheid maakte het
werk er voor de architect be
paald niet makkelijker op: het
hofje is alleen bereikbaar via een
enorm lange gang vanaf de
Hooglandse Kerkgracht. Alle
materialen moesten via die gang
worden aangevoerd. "En dat wil
de wel eens problemen opleve
ren", zegt Mulder. "We moesten
dus zorgen dat we een goede
planning hadden".
WIM BRANDS
gang van zaken in het onderwijs -
heeft Cohen een aantal voor
waarden geformuleerd. Aller
eerst moet de student kunnen ei
sen dat de gegeven stof relevant
is. Cohen geeft een voorbeeld:
"Tot voor kort was het voor een
juridische studie noodzakelijk
om Latijn te kennen. Het Ro
meinse recht speelde zo'n be
langrijke rol dat kennis van die
taal onontbeerlijk werd geacht.
Dat die teksten ook vertaald kon
den worden, is men kennelijk
pas later gaan beseffen"
Poppenkast in
bibliotheek
LEIDEN - In het kader van de openingsactiviteiten rond de opening van
de bibliotheek aan de Nieuwstraat. werden er gisteremiddag verschil
lende voorstellingen gegeven voor de kinderen. Voor de kleintjes was er
poppenkast van "De Poppekeet". Voor deze voorstelling waren kinde
ren van scholen, clubhuizen en vaste bezoekertjes van de bibliotheek
uitgenodigd. Voor wat oudere kinderen trad het theater Pubcrus op
Deze amateurtoneelgroep bracht het stuk "Ga je mee".
Ook kan de ontvanger van onder
wijs. volgens Cohen staan op
kwaliteit. "Dat ligt misschien op
het eerste gezicht erg voor de
hand, maar het aantal leerboe
ken dat niet deugt, moet je niet
onderschatten".
Voor het recht op kwalitatief goed
onderwijs, denkt Cohen aan een
ander soort 'verbintenis' tussen
de partijen docent en student.
Nu is het zo dat de eerste alleen
maar verplicht is om zijn best te
doen, maar volgens Cohen "is
het waard te denken" aan een re
sultaatsverplichting. De onder-
wijsgever zegt daarbij toe dat de
student zal slagen, mits hij slim
genoeg is en zijn best doet. Co-
hen beseft echter: "De vraag is of
je dat waar kunt maken"
Examen
De meeste aandacht schenkt Job
Cohen in zijn proefschrift aan de
de rechten van studenten bij exa
minering. Uitgangspunt daarin
is dat dat examen wordt gegeven
door de overheid en dat het uit
slag van een tentamen of examen
als een soort beschikking van dc
overheid moet worden be
schouwd. Voor zo'n examen zou
den dus dezelfde regels moeten
gelden als voor een beschikking.
Daaruit voortvloeiend komt Cohen
tot een aantal rechtsregels. Zo
moet de periode waarbinnen
uitslag bekend wordt zo beperkt
mogelijk worden gehouden. Co-
hen; "Ik ken een geval van een
jongen die in januari examen
deed om pas in mei uitslag te
krijgen. En dat, terwijl hij al in
juni een herkansing had". Ver
der vindt hij het noodzakelijk dat
een examinator verplicht kan
worden gesteld zijn mening te
motiveren en dat direct na het
examen de juiste antwoorden be
kend moeten worden gemaakt.
De vrees dat het onderwijs te lijden
zal hebben van zijn streven naar
een betere rechtspositie van de
student, veegt Cohen van tafel.
"De hogere eisen die daarmee
aan docenten worden gesteld, zal
de kwaliteit van het onderwijs al
leen ten goede komen".
BART JUNGMAN
LEIDEN - Twee Leidenaars van
18 en 20 jaar zijn vanochtend
vroeg op heterdaad betrapt bij
het stelen van melkprodukten
uit een winkel aan de Lage Rijn
dijk. Eerder hadden de twee jon
gelui de politie al eens ontmoet
toen zij voor een behoorlijke ge
luidsoverlast zorgden in een
pand aan de Lage Rijndijk. Vol
gens de politie komt het vaak
voor dat de vier bewoners van
dat pand dc muziek te hard heb
ben aanstaan De twee aange
houden Leidenaars werden van-
LEIDEN - De politie heeft giste
ren een 21-jarige bankwerker
aangehouden in Rotterdam. De
man probeerde daar een aantal
girobetaalkaarten te verzilveren
die vorige week in Leiden wer
den gestolen. Uit een studenten
huis aan de Lage Rijndijk wer
den toen van twee studenten de
girobetaalkaarten en de pasjes
meegenomen.
Bromfietser
raakt gewond
LEIDEN Een 20—jarige
bromfietser uit Leiden heeft
gistermiddag diverse ontvellin
gen en kneuzingen opgelopen
bij een aanrijding op de Willem
de Zwijgerlaan. De jongen
kwam uit de Kooilaan en stak
de Willem de Zwijgerlaan over
zonder acht te slaan op de na
derende personenauto van een
Alphense vrouw. Hoewel dc
bstuurster nog probeerde de
brommer te ontwijken, kon een
botsing niet worden voorko
men. De vrouw liep een aantal
'schaafwonden op.
