Chips herkennen woorden,
apparaten gaan spreken
Nieuwe ruit
inzetten
10^"
Workwheel schuurt lastige vormen
Vocht slaat toe
Blinde kan lezen,
schrijven en
rekenen met
nieuwe apparatuur
Pottendraaien op
Elektrische schijf
Zo doe je dat
DINSDAG 9 JUNI 1981
Op een tentoonstelling van de Vereniging Het Nederlandse Blindenwe
zen in Apeldoorn, is een groot aantal elektronische hulpmiddelen ge
toond waarmee de blinde of slechtziende veel meer mogelijkheden
krijgt. Ook zijn er vindingen aangekondigd, die volgend jaar hun intre
de zullen doen en die het de visueel gehandicapte mogelijk zullen ma
ken om. onafhankelijk van zijn omgeving, zelf te lezen.
Een dergelijk apparaat, dat voor velen een ware uitkomst kan betekenen,
werkt met een camera. Die camera leest regel voor regel de drukletters
omdat het apparaat de vorm van letters kan herkennen en interprete
ren. De letters worden dan op mechanische wijze omgezet in braille-
tekens. Het apparaat is ontwikkeld door AEG-Telefunken, maar nog
niet leverbaar.
Een leesapparaat is voor
blinden uiteraard een
droom. De vakkennis
voor letterherkenning
hebben technici eerder
opgedaan bij de ontwik
keling van automatische
briefsorteermachines
waarbij de adressen door
de computer worden „ge
lezen".
In de blindenleesapparatuur de
ze techniek geperfectioneerd, zo
dat de micro-elektronica in het
apparaat elke, in gangbaar letter
type gedrukte tekst, voor blin
den toegankelijk maakt. Dit voor
Europa unieke systeem zal eind
'82 in serie worden vervaardigd,
tegen een prijs die op het niveau
van een auto in de middenklasse
ligt.
tuur, kunnen ook periferie-toe
stellen worden aangesloten, zo
dat het leesapparaat ook deel uit
kan maken van een werkvlak
voor blinden.
Ook Viditel
Helemaal nieuw en wel al lever
baar is een Viditel of Viewdata
voor blinden. Viewdata is de mo
gelijkheid om via telefoonlijnen
een centrale computer te raad
plegen, waarin heel veel kennis
kan liggen opgeslagen. In Neder
land staat die computer bij de
PTT en levert overheid, bedrij
ven en particulieren de informa-
Voor het raadplegen van Viditel
moet men een speciaal tv-toestel
hebben, dat via een modem (een
modulator-demodulator) op de
telefoonlijn aangesloten staat.
Daarmee kan men op het scherm
bijvoorbeeld beursberichten, ac
tuele informatie, consumenten-
tips, informatie over het bedrijfs
leven, reisbureaus, ANWB, post
orderbedrijven, banken, PTT,
verzekeringsmaatschappijen
enz. bereiken. Er zijn nu zo'n
80.000 beeldpagina's informatie
voorhanden.
Al die informatie is niet voor blin
den toegankeljk, omdat die op
het tv-beeldscherm wordt gepro
jecteerd. Het nieuwe Viditel-ap-
paraat voor blinden van AEG, zet
echter de beeldscherminforma
tie om in een maximaal 40 tekens
tellende regel braille, precies als
op het scherm. De tekstregels
worden elektronisch omgezet in
puntjes, op een soort toetsen
bord, dat de blinde kan aftasten.
Door een druk op de knop ver
schijnt de volgende regel.
De leesmachine voor blinden zal eind volgend jaar in serie-produktie worden genomen.
Werkgelegenheid
Dit
r de
De te lezen tekst (boek of blad)
wordt op een speciaal daarvoor
bestemd raam gelegd. Een came
ra tast daarna zin voor zin af. De
lettertekens worden in het ge
heugen verwerkt, waarna letters,
cijfers en leestekens in het 40-de-
lige brailleschrift worden weer
gegeven op het aan het leesappa
raat aangesloten bedieningspa
neel. Naast de standaard-appara-
ook voor blinden geschikt gemaakt met
apparaat opent
blinde niet alleen de privé-toe-
gang tot het communicatiesys
teem van de toekomst, maar Vi
ditel kan er ook toe bijdragen het
contact met de maatschappij te
verbeteren. Denkbaar is een
functie in een reisbureau te laten
bezetten door een visueel gehan
dicapte, die met Viditel toegang
heeft tot vliegtuig-, boot- en
treinverbindingen. Bestellingen
in de privé-sfeer aan postorder
bedrijven kunnen nu ook zonder
tussenkomst van een ziende wor
den gedaan. Viditel kan ook be
nut worden voor studie.
Het brailleschrift, dat ook bij Vidi
tel wordt gebruikt en met de vin
gers gelezen kan worden, bestaat
per letter of getal uit maximaal
zes punten, die als de „6" op een
dobbelsteen zijn gerangschikt.
In Düsseldorf wordt de Viditel-
apparatuur al enige tijd gebruikt
door vijf proefpersonen, om
eventueel nog aanpassingen op
de apparatuur te'kunnen aan
brengen.
Andere vjndingen die door het
Blindenwezen tentoongesteld
zijn en die vooral in het huishou
den van pas komen zijn een spre
kende thermometer, een water
pas met akoestische aanduiding.
een Engels sprekende klok-wck-
ker, een wasmachine met voelba
re aanduidingen en een reken
machine met hele grote cijfers
voor slechtzienden.
Rekenmachine spreekt
AEG ontwikkelde ook een elektro
nische rekenmachine met brail-
le-uitlezing. Daarmee kwam de
pocket-calculator, een bijna da
gelijks gebruikt stukje elektroni
ca voor zienden, ook voor blin
den beschikbaar. Alle gegevens
die men voor het bedienen van
de machine nodig heeft, worden
op dit apparaat door middel van
acht tekens en symbolen in brail
le weergegeven. Door 47 compu
terfuncties is dit apparaat ge
schikt voor het oplossen van zo
wel technisch-wetenschappclij-
ke als economische problemen,
waarmee blinden betere kansen
krijgen. De fabrikant levert er
een gebruiksaanwijzing met
voorbeeld op geluidscassette bij.
Panasonic leverde al eerder een
normaal rekenmachientje dat de
cijfers, in het Engels, uitsprak.
Daar zaten geen echt weten
schappelijke functies op. Voor
gewoon rekenwerk is het appa
raat echter heel geschikt, terwijl
het verder relatief goedkoop is.
Een Engels sprekende klok-wck-
ker is een vinding van een ande
re Japanse fabrikant: Sharp. Een
wasmachine met voelbare aan
duidingen is door Candy in de
handel gebracht. Het Blindenwe
zen toond hem voor het eerst.
De sprekende thermometer en wa
terpas komen ook van de Duitse
fabrikant AEG-Telefunken Met
de thermometer kan men omge-
vings- en badwatertemperatuur
en koorts opnemen. Door een
4
Een sprekende thermometer kan
koorts meten maar ook brandwon
den b.c. door te heet badwater
bij blinden voorkomen.
druk op een knop van het weer-
gavedeel wordt de gemeten tem
peratuur in tientallen, eenheden,
komma en tiende graden Celsius
in synthetische spraak weerge
geven. De thermometer. TBS 8U
met spraakuitvocr, wordt gevoed
door een batterijtje. Er kunnen
temperaturen van tot 42 graden
moe worden gemeten. Bij over
schrijding van het mcetbcreik
wordt het woordje „fout" uitge
sproken.
Datzelfde gebeurt als de battery-
spanrung teveel is gdaald. Van
wege de nauwkeurigheid in tien
de graden is het apparaatje ook
als medische thermometer te ge
bruiken en als zodanig ook ge
test door de Duitse overheid. De
thermometer beheerst, al naar
gelang de bestelde uitvoering,
het Duits, Frans of Engels. Uit
voeringen in Japans en Arabisch
gaan ook geleverd worden.
i
Geluidswaterpas
De waterpas werkt met een toon
tje. De hoogte varieert al naar ge
lang de stand waarin men In i ftp.
paraat houdt. De Vereniging Het
Nederlandse Blindenwezen, die
een reizende hulpmiddelen-ten
toonstelling heeft, voert op dit
moment ongeveer 500 artikelen
die voor blinden en slechtzien
den bruikbaar zijn. Daarbij is
ook nog een zogenaamde Versa-
braille, gekoppeld aan een Olvm-
pia schrijfmachine. Versabraille
is een elektronisch braille- en
schrijfapparaat. te koppelen aan
een schrijfmachine. Daarmee
ontstaan voor de blinden talloze
nieuwe beroepsmogelijkheden
Het adres van de Vereniging Het
Nederlandse Blinderm- D
Kipstraat 54 in Rotterdam en het
telefoonnummer is 010-113240.
Het draaien van potten uit klei is een fascinerende bezigheid. Dat
weten niet alleen de mensen die het wel eens gedaan hebben,
maar ook al degenen die het een ander zien doen. Tien tegen èen
dat u in het laatste geval zin krijgt het zelf te proberen. En voor u
het dan weet, bent u "bezeten" van deze oude, ambachtelijke
vormtechniek met natuurlijke materialen.
Een heleboel mensen - en dat geldt met name voor de kleinbe-
huisden - die van het pottendraaien hun hobby willen maken,
zitten echter met het ruimteprobleem. Een schopschijf, die met
de voet wordt aangedreven en waarop het produkt wordt ge
draaid, neemt namelijk nogal veel plaats in. Ook wanneer hij
niet gebruikt wordt. Bovendien is hij nogal moeilijk te transpor
teren. En het is toch best prettig wanneer u tijdens de potten-
draaicursus op uw eigen draaischijf kunt werken.
Welnu, al deze "obstakels" verdwijnen als sneeuw voor de zon met
de handige en vooral handzame Rhon-draaischijf. Het apparaat
wordt elektrisch aangedreven (dus geen "getrappel" meer),
weegt slechts 4 kilo en is klein van formaat: 30 x 41 x 21 cm.
De snelheid wordt door een voetpedaal geregeld en kan variëren
van 0 tot 150 omwentelingen per minuut. De motor (110 Watt) is
overal op het 220 volt-net aan te sluiten, dus ook op plaatsen die
niet zijn geaard. Belangrijk is het feit dat bij een laag toerental
de motor voldoende kracht heeft de schijf draaiende te houden.
Omdat het apparaat een "naaimachine"-voetpedaal heeft, kunt
u zich tijdens het werk helemaal concentreren op het draaien
zelf.
De draaischijf heeft een mantel van slagvaste kunststof, die mak
kelijk is schoon te maken. De ronde voorkant wordt tussen de
benen geplaatst; zuignappen zorgen ervoor dat het geheel op
zijn plaats blijft. Achter het draaiplateau bevindt zich een ver
dieping, waarin water kan worden gedaan. Door dit slimmig
heidje heeft u geen los bakje met water meer nodig voor het
natmaken van uw vingers.
Wat de prijs betreft, doet de Rhon-draaischijf eveneens prettig
aan: 425 gulden (advies winkelprijs). Verkrijgbaar bij verschil
lende hobby- en handenarbeidzaken. Voor eventuele adressen
hiervan kunt u bellen naar de importeur, Harold Bakker te Rot
terdam, telefoon: 010-137280.
De Workwheel van Black and Decker is een
nieuw type dhz-machine dat, als men ook
over de erbij verkrijgbare accessoires be
schikt, een groot aantal interessante mo
gelijkheden in zich bergt. Het is een zoge
naamde „rondschuurmachine" De
krachtige 600 Watt motor drijft een trom
mel aan waarop zes borstels zijn aange
bracht. Die kunnen de vorm van elk op
pervlak zonder moeite volgen; zelfs bij
heel ingewikkeld geprofileerde objecten
passen ze zich vanzelf helemaal aan bij
alle welvingen, verdiepte gedeelten, holle
of bolle oppervlakken enz. De buiten de
trommel uitstekende lengte van de bor
stels kan naar behoefte worden geregeld
en bovendien kan de machine op twee
verschillende snelheden werken, 2700 en
3400 omwentelingen per minuut.
De machine schuurt niet alleen, maar kan
ook ontroesten, reinigen, poetsen, polij
sten enz. Bij de wat zwaardere klussen
werkt het hoge toerental erg effectief; het
is méér dan een boormachine kan bieden.
Bovendien ligt de Workwheel beter m de
hand dan een combinatie van boormachi
ne met schuur- of polijsthulpstuk.
De veelzijdigheid van de machine wordt
aanzienlijk vergroot door de mogelijkheid
van toepassing van accessoires als een fle
xibele steunschijf. een nylon schuurwiel
van 15 mm breedte, een verticale staalbor-
stel van 30 mm breed en een polijstvacht.
Alles bij elkaar zijn er wel enkele tiental
len uiteenlopende karweitjes te bedenken
die met dit nieuwe apparaat gedaan kun
nen worden...tot het slijpen van gereed
schappen toe. Erg handig is ook de steun
waarmee de machine op een werkbank
geplaatst kan worden, zodat het in feite
een stationaire machine wordt.
Een goed doordacht concept dat weer eens
wat „nieuw leven" in de dhz-machinene
brengt. De basismachine kost f 179, met
de genoemde accessoires, alles bij elkaar
in een koffertje, komt de Work wheel-set
op f289
In het meinummer van ,.De Woon
consument", orgaan van de Ver
eniging Eigen Huis, wordt uitge
breid aandacht besteed aan het
(door een langdurige periode van
overmatige regenval acuut ge
worden) probleem van wate
roverlast in woonwijken die op
niet adequaat bouwrijp gemaak
te gronden zijn gebouwd. In de
lager gelegen delen van het land
heeft dit de laatste tijd tot ernsti
ge overlast geleid.
Een tot de verbeelding sprekend
voorbeeld is het „sauna-effect"
van convectorputten: uit de
vloerroosters stijgt, met de
warmte een vochtkolom op om
dat de kruipruimte verzadigd is
met water.
De individueel te verwezelyken
oplossing is: een pomp met ni
veauschakelaar laten aanbren
gen, ingebouwd in een pompput
van 1 tot 1,5 meter diepte. Een
drijver schakelt bij het bereiken
van een bepaalde waterstand de
pomp in.
Wie zijn (eigen) huis zo goed moge
lijk in stand wil houden en geat
tendeerd wil worden over allerlei
kwesties, zoals het hier gesigna
leerde actuele vocht probleem,
kan van het lidmaatschap van de
(niet-commercièle) Vereniging
Eigen Huis veel plezier beleven.
De vereniging is in Amersfoort
gevestigd, telefoon 033-750974
Misschien moet u het een aantal
malen proberen, want ze zijn
daar wel erg druk „in gesprek".
Diepvries-warmte
Dat het mogelijk is, was uiteraard
al lang bekend, maar het is nu in
de praktijk gebracht: een diep
vriezer waarvan de afvalwarmte
wordt benut om water te verwar
men. De primeur daar. i
AEG. met de nieuwe Arctis diep
vriezer. Dat is een kast met een
netto inhoud van 324 liter. Hij
„produceert" per 24 uur onge
veer 3.75 kWh aan i mte
en dat is genoeg om d.u
liter water vat) 15 graden tol 65
graden Celsius te verwarmen
Wanneer een ruit in diggelen is ge
gaan, ruim dan eerst de uitgeval
len scherven op (trek er stevige
werkhandschoenen bij aan) en
leg een stuk dik plastic-folie, een
oud kleed of iets dergelijks op de
plaats waar de overige resten van
de ruit terecht komen Verwijder
die met de nodige voorzichtig
heid. De laatste kleine stukjes
langs de kanten met een hamer
uittikken, zo nodig me t een tang
verwijderen
Steek nu met een oude beitel de
hele stopverfrand weg. Die kan
soms behoorlijk hard geword.
zun en dan is behalve de beitel
ook een hamer nodig, maar let er
op dat u niet in het raamhout
steekt. Zodra de beitel tegen een
glasnageltje stoot, trekt u dat er
nirt eerf nijptang uit. .ii ze In goe
de staat zijn, kunt u ze bewaren
voor de nieuwe ruit. Krab tenslot
te alle stopverfrestjes uit de spon
ning helemaal weg met bijvoor
beeld een verfkrabber
Controleer de toestand van het
raamhout n«-t la mogi I k dal
weer en wind daar enige schade
(inwatering) hebben veroorzaakt
Een mooie gelegenheid om daar
meteen iets tegen te doen zo no
dig rotte plekjes uitsteken en vul
len met bijvoorbeeld Porion.
Daarna de sponning met menie
instrijken. Is zo'n behandeling
niet nodig, dan is het in elk geval
toch raadzaam de sponning met
grondverf te bewerken. Neem er
een smal kwastje voor Laat de
grondverf drogen; dat gaat sne
1
Rol een ongeveer 1 cm dikke ronde
„wurm" van stopverf en druk die
stevig tegen beide vlakken van de
sponning. Of breng met een smal
stopverfmes weipasta aan De
stopverf- of welpastalaag tegen
de sponningkanten waar straks
de ruit tegen rust moet dun zijn
(enkele millimeters) en vooral zo
goed mogelijk gelijk van dikte
Dit voorkomt dat tussen ruit en
sponning (condens)water kan in
dringen. Besteed aan dit onder
deel van het werk dus veel zorg.
Nu kan de nieuwe ruit, intussen op
Dlftftl fft M dl D "I QO DB tal
steld, worden aangebracht. Het
glas moet rondom ongeveer 2
mm kleiner zijn dan do exacte
binnenmaat van de sponning, als
dc ruit klcmvast past, kan span
ning hem doen breken. Zet hem
op zijn plaats en duw hem langs
do kanten zachtjes aan in de stop
verf; houd intussen glasnagcltjos
by dc hand en tik in het midden
van elke ruitzyde een nageltje
met een klein hamertje met vlak
ke kop in de sponning Daarna de
overige nageltjes (evenveel als by
de oude ruit).
Rol nu opnieuw een stopverfrups,
maar dik genoeg om de ruit rond
om geheel „in te wellen". Duw de
rups met de duim stevig aan. er
moet ruim voldoende stopverf of
welpasta worden aangebracht zo
dat er by het glad afwerken een
hoeveelheid moet worden weg
genomen. Duw het materiaal on
der dc bekende schuine hoek met
een stopverfmes vast in dc spon
ning en stryk met een snijdende
beweging tegelijkertijd het teveel
af. Aan de andere kant van de ruit
de uitgeweide stopverf wegstry
ken.
