Steun voor herstel industrie
De redelijke
PvdA-koers
Keuze van premier kan
formatie parten spelen
"Wil om te helpen neemt
af
Omstreden garage in
Nijmegen van de baan
»i i
PvdA kritisch over rapport-Wagner
Hormoon verboden
"Verkoop van spuiten
niet altijd weigeren"
ZATERDAG 6 JUNI 1981
(Door Hans de Bruijn)
DEN HAAG (GPD) - De vraag wie
premier in het nieuwe kabinet
moet worden, kan nog voordat
de fractieleiders van CDA, PvdA
en D'66 volgende week donder
dag gaan onderhandelen, voor
problemen zorgen. In tegenstel
ling tot PvdA en D'66 zijn de in
formateurs Lubbers en De Ko
ning namelijk niet van plan deze
kwestie meteen al aan de orde te
stellen.
Wanneer een van de fractieleiders
dat wel doet, zal erover gespro
ken moeten worden, maar het
lijkt er nu op dat die discussie
niet erg zinvol zal worden. Het
CDA houdt namelijk keihard
vast aan de kandidatuur van
CDA-leider Van Agt. Maar Den
Uyl (PvdA) en Terlouw (D'66)
willen dat uitgangspunt niet
meteen al onderschrijven, voor
dat onderhandeld is.
Het CDA wil echter niet dat er vóór
die onderhandelingen twijfel be
staat over de kandidatuur van
Van Agt. Den Uyl en Terlouw
hebben steeds gezegd dat het
premierschap bespreekbaar en
onderhandelbaar moet zijn. Dat
betekent dat zij Van Agt slechts
kunnen accepteren als de samen
stelling en het beleid van het
nieuwe kabinet duidelijk pro
gressief zijn. Daarom willen zij
het premierschap juist niet voor
deze onderhandelingen al vast
gelegd zien.
De informateurs gaan er echter
nog steeds van uit dat het CDA
de premier moet leveren. Daar
om vinden zij ook dat er in het
beginstadium nog niet over deze
zaak gesproken behoeft te wor
den. CDA-leider Van Agt zelf zei
gisteren dat de kans dat zijn kan
didatuur voor het CDA be
spreekbaar is even groot is „als
dat het nieuwe kabinet zich laat
leiden door sterrenwichelaars".
Lubbers en De Koning zeiden gis
teren - nadat zij tussentijds ver
slag hadden uitgebracht aan ko
ningin Beatrix - dat de kwestie
van het premierschap in elk ge
val niet mag blijven liggen tot na
de programmatische onderhan
delingen. Voordat conclusies
over het programma getrokken
worden, zal ook deze zaak gere
geld moeten zijn.
De onderhandelingen zullen vol
gens de informateurs worden
toegespitst op het sociaal-econo
mische beleid, de kernwapens en
de kernenergie, maar ook andere
onderwerpen komen aan bod.
„Maar niet al die zaken waarover
we het toch al eens zijn", aldus
Lubbers. Hoewel zij willen be
ginnen met de sociaal-economi
sche problemen, noemde hij de
kernwapenproblematiek z vitaal
dat die zeker ook in die eerste fa
se aan de orde moet komen.
In het weekeinde stellen de infor
mateurs een agenda voor de on
derhandelingen op. die eerst
dinsdag nog aan Van Agt. Den
Uyl en Terlouw afzonderlijk zal
worden voorgelegd. Zij ontken
nen dat zij in dit stadium zelf al
oplossingen voor de geschillen
zullen aandragen.
Centraal in de onderhandelingen
staan ook de rapporten over het
industriebeleid (van de commis-
sie-Wagner), over de sociale ze
kerheid (van de Centrale Econo
mische Commissie) en het bezui
nigingsrapport, dat de informa
teurs dit weekeinde krijgen. Zij
verwachten niet dat in deze in
formatieperiode al keuzes voor
bezuinigingen gedaan zullen
worden. Dat is volgens Lubber»
een zaak voor het nieuw? kabi
net. „Het is niet zinvol alle con
clusies nu al aan de orde te stel
len, al tonen deze rapporten an
dermaal de ernst van de situatie
aan en de noodzaak om politieke
keuzen te doen".
Voordat donderdag echt onder
handeld wordt, ontvangen de in
formateurs dinsdag en woensdag
een aantal sociaal-economische
deskundigen. Dat zijn op dins
dag achtereenvolgens de heren
W. Perquin (KNOVj en C. van
den Engel (NCOV), dc werkge
versvoorzitters C. van Veen
(VNO) en S. van Eijkelenburg
(NCW), de landbouwtopmensen
drs J. Schouten (KNBTB) en J.
Luteyn (Landbouwschap)
's Woensdags spreken zij met dr. J.
Zijlstra van De Nederlandsche
Bank en de vakbondsleiders H.
van der Meulen (CNV), drs. H.
van der Schalie (hoger en mid
delbaar personeel) en W. Kok
(FNV). Woensdagochtend onder»
breken Lubbers en De Koning
deze serie ontvangsten om zich
in de Tweede Kamer tot lid van
die nieuwe Tweede Kamer te la
ten beëdigen. Zij sluiten de ge
spreksronde af met een gesprek
met WD-leider Wiegel.
DEN HAAG (GPD) - Drie van de vier grote partijen in de
Tweede Kamer zijn bereid de voorstellen van de com-
missie-Wagner voor herstel van de industrie over te ne
men. Alleen de PvdA heeft grote moeite met het door de
commissie voorgestelde sociale beleid. Eenstemmigheid
bestaat over de noodzaak de financiële positie van het
bedrijfsleven te verbeteren.
De
kreeg anderhalfjaar
geleden van het kabinet-Van Agt
opdracht te adviseren over mo
gelijke oplossingen om de ver
zwakte industriële positie te ver
sterken. Basis voor dit onder
zoek vormde het rapport van de
Wetenschappelijke Raad voor
het Regeringsbeleid, 'Plaats en
toekomst van de Nederlandse in
dustrie'.
Het rapport schetst een niet al te
pessimistisch beeld van de kan
sen voor de industrie. Wel is een
aantal maatregelen nodig, waar
bij een stimulerend beleid van de
overheid voorop staat. Ook zul
len de bedrijven zelf zich beter
moeten afstemmen op de markt.
Vooral de PvdA is erg kritisch over
de uitkomsten van het Wagner-
onderzoek.
Vooral het voorstel dat regering,
werkgevers en werknemers jaar
lijks afspraken moeten maken
over de beheersing van de loon
kosten, arbeidsvoorwaarden, in-
vesteringsloon en de arbeids
markt, wijst de PvdA af. Onvol
doende recht doet de commissie
aan de betekenis van arbeidstijd
verkorting voor het scheppen
van nieuwe banen. Deeltijdar
beid en educatief verlof worden
te „passief' benaderd, zegt de
PvdA.
Daarnaast is de partij het niet eens
met het plan de sociale uitkerin
gen te koppelen aan de ambtena
rensalarissen, die eenzijdig ver
hoogd of verlaagd kunnen wor
den. Volgens de PvdA dienen de
inkomens van actieven en niet-
actieven zich parallel te blijven
ontwikkelen.
de
Het CDA is vooral tevreden over
de voorgestelde verschuiving
van de consumptieve bestedin
gen naar de investeringen. Ook is
de fractie voorstander van een
stabilisering van de collectieve
lasten.
De WD juicht de "realistische"
aanpak van de commissie toe.
Met name de suggestie om de
verschillen tussen de lonen te
vergroten, heeft de instemming
van de WD.
DEN HAAG (ANP) - Tussen half
april en half mei is het leven ge
middeld 0,4 procent duurder ge
worden. Dat blijkt uit het prijs
indexcijfer voor de gezinscon
sumptie, dat het minsiterie van
economische zaken gisteren
heeft gepubliceerd. Het prijsin
dexcijfer is gestegen van 141,3
midden april tot 141,9 midden
mei.
Duurder werden vlees en vlees
waren, melk en melkprodukten,
elektriciteitstarieven, benzine
en verpleging in ziekenhuizen
en tehuizen.
De FNV (Federatie Nederlandse
Vakbeweging) heeft in een eerste
reactie teleurgesteld gereageerd
op het rapport van de commissie
Wagner.
Gezien de eigenlijke taakopdracht
van de commissie is de visie op
een nieuw industriebeleid be
perkt en mager, vindt de FNV.
Het Verbond van Nederlandse On
dernemingen (VNO) is bereid het
plan-Wagner integraal te aan
vaarden. Het VNO, de grootste
werkgeversorganisatie, zegt dit
in een eerste reactie op het rap
port van de commissie Wagner.
De commissie heeft kans gezien,
aldus het VNO, om op korte ter
mijn een grondige diagnose te
maken van de toestand van onze
economie, het belang aan te ge
ven dat de industrie heeft voor
onze welvaart en wegen aan te DEN HAAG - Gisteren werd in Den Haag het -al grotendeels uitgelekte- rapport over de positie van de
geven om uit de sfeer van het Nederlandse industrie gepresenteerd. Van links naar rechts prof. dr. A. van der Zwan hoogleraar RU Rotter-
doemdenken te geraken. dam), mr. G.A. Wagner (president-commissaris Shell), drs. P. Vos (FNV), drs. ir. A. Pannenborg (vice-voorzitter
raad van bestuur Philips) en ir. H. Vredeling (EG).
Ontwikkelingslanden presenteren plannen
DEN HAAG (GPD) - Het
PvdA-Tweede Kamerlid
Pronk, de plaatsvervan
gend secretaris-generaal
van de Unctad (de confe
rentie van van de Verenig
de Naties over handel en
ontwikkeling) is bang dat
de bereidheid van de wes
terse landen om de aller-
amste ontwikkelingslan
den te helpen, afneemt.
De vroegere minister van ontwik
kelingssamenwerking zei dat
gisteren in Den Haag, waar tien
van deze minstontwikkelde lan
den uit West- en Midden-Afrika
hun ontwikkelingsplannen voor
de jaren '80 presenteerden.
De bijeenkomst in het Haagse Con
gresgebouw was een van de vier
regionale voorbereidingsverga
deringen voor een grotere confe
rentie in Parijs in september.
Pronk noemde die conferentie in
september „het uur van de waar
heid".
De Parijse conferentie staat in het
teken van een afspraak, die in
mei 1979 gemaakt is tijdens de
laatste Unctad-vergadering in
Manilla. Een ambitieus program
ma - zo werd in de Filippijnse
hoofdstad afgesproken - moet in
de jaren '80 een einde maken aan
de vicieuze cirkel van armoede
en onderontwikkeling in de der
tig armste landen, die vooral ge
bukt gaan onder de gigantische
stijging van de kosten voor de in
voer van olie. Tot nu toe hebben
de rijke landen nog niet het be
loofde geld voor deze operatie
toegezegd. Alleen werd tijdens
de laatste Algemene Vergade
ring van de Verenigde Naties een
vrijblijvende motie aangenomen,
die de hulpgevende landen op
roept „al het mogelijke te doen"
om voor 1985 hun hulp aan de al
lerarmsten te verdubbelen.
De armste landen hebben in sa
menwerking met de Unctad een
plan opgesteld om in deze tien
jaar uit de ergste misre te komen,
en berekend hoeveel financile
hulp,daarvoor nodig is. In totaal
vragen de 30 landen, met een ge
zamenlijke bevolking van 260
miljoen mensen, ruim 12 miljard
dollar; een verdubbeling van de
huidige ontwikkelingshulp die
zij krijgen.
Nederland, dat de kosten voor de
conferentie in Den Haag voor
zijn rekening heeft genomen, be
hoort tot de weinige westerse
landen die voldoen aan de wen
sen van de Derde Wereld. Alleen
zou een iets groter deel van de
begroting van ontwikkelingssa
menwerking naar de alleramr-
sten landen moeten gaan. Mo
menteel is dat 25 procent, en dat
zou dertig moeten worden.
Pronk was vol lof over de kwaliteit
van de voorgelegde ontwikke
lingsplannen, nu drie van de vier
voorbereidingsbijeenkomsten
zijn afgesloten. Maar hij consta
teerde een afnemende belang
stelling bij de „ontwikkelings-
partners" (de donor-landen) om
over de brug te komen.
Een groot deel van de gevraagde
hulp zal besteed moeten worden
aan de explosief stijgende uitga
ven voor de invoer van olie en
kapitaalgoederen die nodig zijn
voor een begin van economische
ontwikkeling.
Verwisseling
van baby's
BREDA (ANP) - Het Bredase
Laurensziekenhuis heeft op
15 april een verkeerde baby
meegegeven aan een ouder
paar. De vergissing werd nog
dezelfde dag bemerkt. Het
echtpaar Hendrikx-Kore-
mans uit Chaam kreeg de
pasgeboren Dave Timmers
uit Breda mee, in plaats van
hun dochter Ellen. Nog de
zelfde dag liet het ziekenhuis
een groot bloemstuk en een
excuusbrief bezorgen.-.
ADVERTENTIE
BUNGALOWPARKEN op Texel.
Veluwe, aan hel Veluwemeer, bi|
Medemblik aan hel IJsselmeer.
MOTELS Texel en Loosdrecht.
RE KREATI EVIL LA'S eventueel
voor 2 gezinnen, Texel. Veluwe,
Drenthe, Noordzeekust etc.
i !J
I
NIJMEGEN (ANP) Burgemees
ter en wethouders van Nijmegen
hebben de gemeenteraad giste
ren voorgesteld definitief af te
zien van de bouw van de omstre
den Zeigelhof-parkeergarage in
de binnenstad.
Op de plaats waar de garage zou
komen te staan wil het gemeen
tebestuur kleine woningen neer
zetten voor in totaal veertig tot
vijftig personen. Onder het nabij
gelegen Plein 1944 denken B en
W een parkeergarage te bouwen
voor ruim driehonderd auto's.
Dc ontruiming van een aantal
kraakpanden ten behoeve van de
Zeigelhofgarage leidde eind fe
bruari tot een veldslag tussen
ruim tweeduizend man Mobiele
Eenheid en duizenden krakers
en hun medestanders. Het bleef
nadien dagenlang onrustig in de
stad.
De gemeenteraad besloot enige
weken na de ontruiming in meer
derheid dat pas deze maand defi
nitief over het al dan niet door
gaan van de Zeigelhofgarage zal
worden beslist. De raad krijgt er
op 25 juni de kans voor: op die
dag zal het nieuwe voorstel van
B en W worden behandeld
Dat nieuwe voorstel is twaalf mil
joen gulden goedkoper dan het
oude en inmiddels teruggedraai
de raadsbesluit, waarin de Zei
gelhofgarage nog wel een be
langrijke rol speelde. Dit verschil
wordt onder andere veroorzaakt
doordat de garage onder Plein
1944 vijf miljoen gulden goedko
per kan worden uitgevoerd, dan
vroeger werd aangenomen.
In de hele binnenstad zijn vergele
ken met vroegere ramingen vol
gens B en W ook minder parkeer
plaatsen nodig, zodat de bouw
van twee andere geplande gara-
de Vismarkt en het Jo-
sephhof. eveneens achterwege
kan blijven. De meerderheid van
het college schat de totale par-
keerbehoefte voor de Nijmeegse
binnenstad nu op 5700 plaatsen,
terwijl vroeger werd gesproken
over ruim zesduizend
Het gemeentebestuur verwacht
dat na uitvoering van haar voor
stel - een uitvoering overigens
die jaren in beslag kan nemen -
nog een tekort blijft bestaan van
234 parkeerplaatsen.
DEN HAAG (ANP) - Binnen en
kele weken komt er een verbod
op aanmaak, bezit en gebruik
van middelen, waarin het hor
moonpreparaat DES zou kunnen
zitten. Minister Braks van land
bouw en visserij heeft dat laten
weten tijdens het maandelijks
onderhoud met het dagelijks be
stuur van het landbouwschap
Het landbouwschap en de be
windsman zijn het met elkaar
eens dat er zo snel mogelijk dui
delijkheid moet komen over de
herkomst van het verboden hor
moon in slachtvee. Want tal van
bonafide rundveehouders in het
land voelen zich op het ogenblik
ernstig in hun bestaan en rechts
zekerheid bedreigd.
Het ministerie heeft laten weten
dat er geen reden is te twijfelen
aan de betrouwbaarheid van de
onderzoekmethode naar het hor
moon. De overheid heeft hoger
beroep aangetekend tegen de
uitspraak van de Almelose rech
ter die de juistheid van de door
het Rijksinstituut voor de Volks
gezondheid toegepaste onder
zoekmethode in twijfel trok.
Wat in 1977 het einde beteken
de van de formatie-Den Uyl,
lijkt m 1981 al het begin van
de informatie Lubbers-De
Koning te gaan bemoeilijken
de strijd om de mannetjes.
Terwijl nog geen minuut tus
sen informateurs en fractie
leiders is onderhandeld, is
over en weer al irritatie ont
staan over de vraag wie mi
nister-president in het nieu-
vitC kabinet moet worden.
In 1977 was er niemand die - na
diens enorme verkiezingsze
ge - vraagtekens plaatste bij
de aanspraken van Den Uyl
op die post. Nu is het CDA dc
grootste partij, maar lijkt de
kandidatuur van Dnes van
Agt voor Den Uyl c-n Terlouw
toch minder voor de hand lig
gend.
Na alles wat er gebeurd is had
natuurlijk niemand van Den
Uyl verwacht dat hij zich nu
al openlijk zou neerleggen bg
de begrijpelijke vanzelfspre
kendheid. waarmee het CDA
„Van Agt-en-niemand-an-
ders" zegt.
„Het gaat om het beleid van het
nieuwe kabinet", zo zei en
zegt Den Uyl steeds. Dat ar
gument gebruikte hij ook
toen hem gevraagd werd of
hij eventueel als „gewoon"
minister in een kabinet-Van
Agt wilde gaan zitten. Maar
het beleid is voor de PvdA
niet de enige factor.
Zowel Den Uyl als Terlouw
vraagt zich namelijk af hoe
geloofwaardig een kabinet
met CDA, PvdA en D'66 - een
(gematigd) progressief kabi
net dus - kan zijn, als het ge
leid wordt door dezelfde man
die samen met de WD een
meer behoudend beleid heeft
gevoerd.
Van Agt is voor hen de personi
ficatie van dat verfoeide
CDA-WD-kabinet. Een ka
binet-Van Agt II met PvdA
en D'66 kan in die visie alleen
maar geloofwaardig zijn,
wanneer het beleid aanmer
kelijk in progressieve rich
ting wordt bijgebogen.
Dat is ook de reden dat Den
Uyl nu nog geen enkele con
cessie op dit punt wil doen.
Waarom hij ook het „uit
gangspunt" van de informa
teurs dat het CDA de minis
ter-president (lees. Van Agt)
moet leveren, rijkelijk voor
barig vindt. Het CDA zal voor
Van Agt in de beleidssfeer
moeten „offeren".
Maar de PvdA kan zo'n opstel
ling alleen maar „verkopen
wanneer het zichzelf in de ko
mende weken als de uiterst
redelijke partij opstelt. Daar
om wil Den Uyl ook ineens
alleen onderhandelen „zon
der voorwaarden vooraf zo
zei hij deze week. Nu de kie
zers de PvdA-strijdpunten
onbruikbaar hebben ge
maakt. moet dus het CDA het
„strijdpunt Van Agt" van ta
fel halen.
Nieuwe strategie
Dat „alles is bespreekbaar, al
les is onderhandelbaar" lgkt
de nieuwe strategie van de
PvdA in deze kabinetsforma
tie te worden. De PvdA moet
wel, wil het - na de desastreu
ze verkiezingsnederlaag - nog
een kans maken. Den Uyl
komt het daarbij kennelijk
goed uit dat hij dat uitgangs
punt nu ook op de kwestie
van het premierschap van
toepassing kan verklaren.
Deze op het oog zeer redelijke
opstelling is de socialisten
door de uitslag van de verkie
zingen opgedrongen Zg heb
ben ook duidelijk enige
moeite te wennen aan die
nieuwe rol van „redelgk al
ternatief'. „Onderhandelen
en compromissen sluiten;
geen dictaten maar overtui
gen via de kracht van onze ar
gumenten". Het was niet Jan
Terlouw die deze week der
gelijke woorden sprak, maar
PvdA-voorzitter Max van den
Berg Het kan VCfkl
De verkiezing s praat heeft
plaats gemaakt voor de harde
werkelijkheid En die is dat
de PvdA zich nog eens vier
jaar oppositie gewoon niet
kan permitteren, omdat dat
wel eens meer dan negen ze
tels kan kosten. En dat zg om
in de regering te komen vol
strekt afhankelgk is gewor
den van D'66.
Daarom zei Max van den Berg
ook (in Groningen en Amstel
veen) dat de PvdA de demo
craten geen aanleiding mag
geven om „af te haken" en
alsnog met WD en CDA in
zee te gaan. Dus ook conces
sies doen aan D'66. want het
enige - weinig redelijke - al
ternatief is de oppositie.
Huiver
Wie deze bijna-metamorfose
van de PvdA-top /i. t. be
grijpt ook met welke huiver
zij ontwikkelingen volgt als
van de Werkgroep Socialisti
sche Politiek, die niets van
compromissen en alles van
strijdpunten wil weten. De
WSP, die slechts vast wil
houden aan de besluiten van
het PvdA-congres van fe
bruari, is door de partijtop
zelfs al „schadelgk voor de
partg" genoemd
Volgende week zaterdag komt
de partijraad van dc PvdA in
Den Bosch voor het eerst na
de verkiezingen bgeen. Om
de wonden te likken, uiter
aard. Maar dat zal niet lang
duren. Daarna krijgt zonder
twijfel de strijdlust weer de
overhand.
Den Uyl zal die strijdlust alleen
binnen de voor de nu gewen
ste coalitievorming aan
vaardbare perken kunnen
houden, wanneer hij zijn par
tijgenoten kan voorhouden
dat de PvdA op een zinvolle
wijze aan een nieuwe rege
ring kan meedoen.
Het karakter van de boodschap
die Den Uyl in Den Bosch
moet uitspreken, wordt dan
ook in belangrijke mate be
paald door de wijze waarop
de eerste onderhandelingen
volgende week van start
gaan. De behoedzame stap -
voor - stap - op - weg - naar -
een - brede - coalitie-metho
de, waarmee Lubbers en De
Koning hun werk zgn begon
nen, komt Den Uyl daarbij
goed van pas.
L»e partijraad legt dc uitgangs
punten voor dc onderhande
lingen vast, het congres
toetst - na de formatie - het
resultaat Nu hg alle slagen
nog om de arm heeft gehou
den en formeel nog niets van
zgn strgdpunten heeft prgs-
gegeven. zal Den Uyls bood
schap simpel kunnen zgn;
schenk mg vertrouwen! En
vooral; loop me niet voor de
voeten! Maar hg zal daarbij
heel wat overtuigingskracht
nodig hebben.
HANS DE BRUIJN
Apothekers achterwens verslaafden
UTRECHT (ANP) - Het hoofdbe
stuur van de F ninklijke Neder
landse Maatschappij ter bevor
dering der Pharmacie (KNMP)
heeft de apothekers gevraagd in
voorkomende gevallen de ver
koop van injectiespuiten aan he
roïnegebruikers niet botweg te
weigeren, maar de argumenten
voor en tegen goed te overwe
gen.
Aanleiding is een bnef van de me-
disch-sociale dienst heroïnege
bruikers in Amsterdam (een be
langenvereniging van en voor
heroïnegebruikers) die volgens
het KNMP bestuur veel waars
bevat In die bnef wordt gesigna
leerd. dat óe verkoop van spui
ten bg veel apothekers weer
stand ondervindt De belangen
vereniging vindt dat begnjpelgk
maar hg pleit er toch voor spui
ten aan heroïnegebruikers te
gaan of blgven verkopen.
Door dc slechte verkrggbaarheid
van injectiespuiten in de stad
wordt er meer dan één keer met
dezelfde spuit gespoten, soms
door verschillende mensen
Daardoor krijg, n r voel
bruikers scrum-hepatitis (geel
zucht). Bovendien ontstaan er
"oneigenlgke verkooppunten"
(sex shops, cafés) met het nsico
van woekerwinsten en zelfs van
een zwarte markt 'Het beeld
van gebruikers die de vuilniszak
ken van het Wilhelmina Gasthuis
(een Amsterdams ziekenhuis)
napluizen zal bg een verslechter
de situatie terugkeren", aldus de
belangenvereniging
