Litteris Sacrum
Smaak
Caballeroüfifer.
toegelicht
[lM^MQ9Cahïma]
Molière bij jubilerende Leidse vereniging
TIG: voortreffelijk toneelspel
Artiesten in voor
zanger Joe Bourne
Li ïyö]
DINSDAG 26 MEI 1981
RADIO - TV KUNST
PAGTNA 5
LEIDEN - "Naar men zegt, maar ik weet het niet zeker
zouden wij de oudste nog bestaande vereniging in Lei-
den zijn-In elk geval zijn we de oudste toneelvereni
ging aldus Bob Hageman, vele jaren lang als acteur
regisseur, decorbouwer en bestuurslid één van de drij
vende krachten achter de amateur-toneelvereniging
Litteris Sacrum". 5
innen
2n ge-
ittigd.
amfe-
ibioti-
cties)
:itten,
r Lee
Ijnde
irmee
lheid
melk
r Lee
eidse
De zakelijke en artistieke verant
woordelijkheid voor het jubile
rende "Litteris", waarvan het
125-jarig bestaan op 29 en 30 mei
gevierd wordt met voorstellin
gen van Molière's "Monsieur de
Pourceaugnac" is echter overge
dragen aan een vertegenwoordi
ger van een jongere generatie:
Hein Snijders, een tiental jaren
geleden één van de leden van het
studentencabaret "Trioleering"
en nu regisseur en voorzitter van
Litteris.
Tijdens een gesprek in de repetitie
ruimte (oorspronkelijk twee
klaslokalen) in de Barbara-
school aan het Levendaal aarzelt
met name Bob Hageman echter,
de geplande Molière-produktie
te beschouwen als "jubileum
stuk". "We hebben eigenlijk heel
weinig aan dat hele jubileum ge
daan, zeker als je het gaat vegelij-
ken met het eeuwfeest. Toen
hadden we een volledig pro
gramma georganiseerd met een
toneelwedstrijd en een aantal
stukken die helemaal op het ju
bileum gekozen waren. Dat heb
ben we nu allemaal niet gedaan.
Ik geloof ook dat het moeizame
bestaan van het huidige ama
teurtoneel niet rechtvaardigt dat
je er nu een geweldige heisa om
heen maakt.
Dat lag 25 jaar geleden gewoon
heel anders. Toen bracht alleen
Litteris al drie stukken per jaar
uit met van elk vier of vijf voor
stellingen in de schouwburg, en
daardoor was zo'n jubileum ook
zinvol. Op dit moment, met aan
zienlijk minder belangstelling
voor het amateurtoneel, moet je
van zoiets niet zo'n verschrikke
lijk opgeklopte boel maken. Ga
maar na: nu brengen we nog
maar twee stukken per jaar, elk
met twee voorstellingen die niet
bepaald uitbundig bezet zijn".
Plezierig is zoiets natuurlijk nooit,
maar voor alle medewerkers is
steeds het meest bedroevende
dat er na maanden van hard
werken maar twee voorstellin
gen gegeven kunnen worden. De
Litteranen komen er dan ook
eerlijk voor uit, dat zij met enige
jaloezie kijken naar de omstan
digheden waarin hun collega's
van Imperium werken: een
klein, eigen theatertje waarin -
mede door de beperkte ruimte -
een langere serie voorstellingen
kan worden gegeven. Maar ook
bij Litteris speelt men al met de
gedachte bepaalde produkties zo
op te zetten, dat er voor een klei
ner publiek in bijvoorbeeld de
repetitieruimte gespeeld zou
kunnen worden.
Als één van de grootste verschillen
tussen het verenigingsleven van
vroeger en dat van u zien zowel
Bob Hageman als Hein Snijders
de mentaliteit van de leden: "het
lidmaatschap wordt veel vrijblij
vender bekeken dan vroeger.
Men had toen over het algemeen
een veel sterkere band met de
vereniging, er was meer trouw.
Mensen komen nu ook nog wel
enthousiast binnen om te spelen,
maar ze lopen net zo makkelijk
na een paar jaar weer weg om an
dere dingen te gaan doen, die ze
op dat moment leuker vinden.
Vorige generaties voelden iets
meer verbondenheid met hun
vereniging, misschien zelfs wel
te veel. De één zag er een soort
i Hein Snijders (rechts) gefotografeerd tijdens ei
Leidse toneelvereniging 'Litteris Sacrum' haar
ideaal in, de ander voelde een
verbondenheid met zyn hele be
staan, maar je zette er in elk ge
val van alles voor opzij. Ook nu is
Litteris voor een paar mensen
nog wel een stukje levensdoel in
zichzelf, maar toch niet meer in
die mate als vroeger".
In de ogen van velen heeft Litteris
altijd een enigszins elitair stem
pel gehad, maar binnen de ver
eniging blijkt men er anders over
te denken. "Veel mensen ervaren
het inderdaad zo, maar wij zelf
zyn dat ons helemaal niet zo be
wust. Misschien stralen we het
op de één of andere manier uit,
LEIDEN - Alleen het knisperende
geluid van opengemaakte snoep-
zakjes en enige tot kleine propjes
samengeknepen wikkels van een
bekend merk drop, die met leer
zame tekst en al door een bejaar
de dame per ongeluk in een ver
keerde richting werden gescho
ten deden gisteravond in een
vrijwel volledig bezette Leidse
Schouwburg denken aan het
amateurtoneel.
De TIG-voorstelling zelf had daar
inmiddels zeer weinig meer mee
te maken. En dat was echt niet
omdat mevrouw Bakker van het
Zuidhollands Centrum voor
Amateurtoneel na afloop van 'De
Heilige Vlam', een toneelspel in
drie bedrijven, geschreven door
W. Somerset Maugham en ver
taald en bewerkt door C.J. Pie-
ters, publiekelijk afstand nam
van het amateuristisch karakter
van de voorstelling.
Nee, de vrijwel volledige afwezig
heid van het amateuristisch as
pect was de exclusieve verdien
ste van vooral Corry van Doom
(Stella Tabret), Mijni Boom (me
vrouw Tabret, de moeder van
Maurice Tabret) en Gé van Haa-
ren (Méuoor Liconda). En de om
standigheid, dat Mijni Boom
voor 61 gespeelde rollen in 35
jaar van de eerder genoemde me
vrouw Bakker van het Zuidhol
lands Centrum voor Amateurto
neel een zilveren speld mocht
ontvangen was dan ook min of
meer een bevestiging van dit ni
veau.
Daarnaast mocht Prynie Hartevelt,
reeds 20 jaar actief als toegewijd
secretaresse, de bronzen speld in
ontvangst nemen. Door al die
huldeblijken (Gé van Haaren
deed ook nog een verbale duit in
het zakje en prachtige bloem
stukken illustreerden de goede
bedoelingen) dreigde de uitstra
ling van het stuk en de spelers
wat naar de achtergrond gescho
ven te worden.
Martin Stapper (als Maurice Ta
bret) en Yvonne Bonnet als een
verdienstelijk spelende dienst
bode Alice dreigden daar, door
hun bescheiden rollen, als eer
sten het slachtoffer van te wor
den. Alie Zeilstra (Zuster Way-
land met het hart op de juiste
plaats) en Frans Rodenburg als
Colin Tabret, de broer van de in
valide Maurice, die een kind
heeft verwekt bij z'n schoonzus
je, ontkwamen door hun dragen
de rollen moeiteloos aan dat ge
vaar. John Donders had als dr.
Harvester voor zijn doen een
toch wat te bescheiden rol, waar
in hij zich lang niet zo kon uitle
ven als in eerdere TIG-toneel-
stukken.
We hebben er dan ok geen enkele
moeite mee 'De Heilige Vlam'
van uit TIG te interpreteren als
het spreekwoordelijke 'Heilige
Vuur', waarover iedere toneel
vereniging moet beschikken om
een toneelavond voor leden, do
nateurs en belanstellenden tot
een onvergetelijke gebeurtenis
te maken.
BERT KOEKEBAKKER
maar ik heb toch niet het gevoel
dat wij bijvoorbeeld nieuwe le
den een soort ontgroening laten
doormaken. Het is wel zo dat er
nu binnen Litteris twee soorten
leden zijn: een groep die toneel
op hoog niveau wil brengen,
voor wie de kwaliteit voorop
staat, en anderen die meer aange
trokken worden door het samen
zijn en de gezelligheid.
Vroeger was kwaliteit het crite
rium. Niet dat hier alleen men
sen welkom waren die goede en
grote rollen konden spelen, maar
er werd wel duidelijk gemaakt
dat iemand met niet meer aanleg
dan voor het tweede plan, ook
rollen op het tweede plan moest
blijven spelen. Nu wordt er niet
meer uitsluitend gekeken naar
de capaciteiten, maar krijgt het
met elkaar bezig zijn ook meer
aandacht. En het is soms frap
pant wat er bij sommige mensen
na een paar keer toch uitkomt,
als je ze de kans maar geeft. Maar
voor de zwaardere stukken,
waarbij vier of vijf mensen een
hele avond op het toneel staan,
kun je niet al te veel risico's ne
men, en dus blyf je teruggrijpen
op mensen van wie je weet wat
ze in hun mars hebben. Je moet
bovendien ook een beetje aan je
publiek denken.
Daarnaast zijn we wel heel bewust
overgegaan op de afwisseling
van een klein bezet stuk met een
stuk in grote bezetting, zoals dat
waar we nu aan bezig zijn. We
hebben nu met opzet een stuk
met veel rollen gekozen, waarbij
misschien een aantal mensen het
niet helemaal halen, maar we
willen wel iedereen de kans ge
ven om dit seizoen een leuke rol
te spelen. Vroeger werden er
soms jaren achter elkaar alleen
maar klein bezette stukken gege
ven van hoge kwaliteit, zodat
sommige mensen seizoenen lang
op de bank zaten, maar de sfeer
van een iaar of viiftien geleden is
m repetitie van Molières 'Monsieur de
125-jarig bestaan viert.
(foto Holvast
toch wel duidelijk gewijzigd.
Gelukkig, want de tijd is ook niet
stil blijven staan. Tegenwoordig
wordt alles makkelijker openge
broken en is er niet meer zo'n
kliekvorming, hoewel je natuur^
lijk altijd mensen blijft houden
die zich niet thuis voelen".
Wat het uit te brengen stuk betreft:
Molière schreef zijn "Monsieur
de Pourceaugnac" als een tijdge
bonden maatschappelijke satire
met veel zang en ballet. De voor
stelling van "Litteris Sacrum"
maakt daarom geen gebruik van
de oorspronkelijke versie, maar
van een bewerking van Erik Vos,
waarin eigen versies van de lied
jes werden ingepast. Uitgangs
punt bij de keuze was de wens
een grote groep mensen op een
zo leuk mogelijke wijze aan het
werk te krijgen: "dit stuk zou 15
jaar geleden met de mensen die
we nu ter beschikking hebben,
nooit gekozen zijn, omdat niet al
le rollen volgens de kwaliteitsei
sen van toen bezet konden wor
den. Nu doen we dat wel, ieder
een is fijn bezig, en we zijn hele
maal niet meer zo bang voor het
feit dat er misschien een paar
mensen onder de maat blijven.
Dit moet kunnen.
Jarenlang hebben wjj toneel ge
bracht vanuit de optiek datje het
publiek alleen maar het beste
mocht voorzetten wat mogelijk
was. Nu denken we ook aan de
mensen die op dat toneel zelf
staan. Met die mensen moet je
ook rekening houden, en hun be
lang is dat ze ook eens een kans
op een leuke rol krijgen.
Je moet amateurisme niet vanuit
de professionele hoek bekijken.
Het moet een essentieel ken
merk van het amateuristische
kunstgebeuren zijn, dat iedereen
die zich ervoor wil inzetten, ook
de gelegenheid krijgt om dat te
doen.
PAUL KORENHOF
LEIDEN - Dat de in Amerika geboren maar al jaren in Leiden woonach
tige zanger Joe Bourne populariteit geniet is bekend. Hij blijkt echter
ook bij zijn Nederlandse collega's goed te liggen.
Een groot aantal artiesten was namelijk gistermorgen in alle vroegte naar
Leiden gereisd om hun medewerking te verlenen aan een tv-filmpje
voor Joe's nieuwste single 'Love everybody' met op de B-kant 'Some
thing here is out of tune'.
'Love everybody' is een nummer geschreven en gecomponeerd door Joe
Bourne zelf samen met Lenny Kuhr. De opnamen zijn gemaakt in Holi
day Inn en zullen worden gebruikt voor Top Pop, de TROS Top 50 en
andere popprogramma's, die aandacht willen schenken aan Joe's po
tentiële hitsingle Joe Bourne wordt in het promotiefilmpje bijgestaan
door Maggie McNeal, Debbie, Oscar Harris, buikdanseres Yonina, Ron
nie Tober, Rick van der Linden, Conny Vink, Hans Vermeulen en Rein
van der Broek.
Op onderstaande foto staan alle artiesten rond de Leidse zanger ge
schaard, behalve Rick van der Linden en Rein van der Broek die door
een verkersopstopping pas later aankwamen.
Oorspronkelijk hadden ook Doris Dee (van de Pins) en de groep May-
wood toegezegd te zullen komen, maar verplichtingen elders verhin
derden dat.
K-Tel, de nieuwe platenmaatschappij van Joe, was hoe dan ook zeer inge
nomen met de grote artistieke belangstelling voor het nieuwe nummer.
Joe Bourne staat overigens de komende zomermaanden met o.a. het
duo Mini en Maxi in een theaterproduktie van Joop van de Ende in het
Amsterdamse Lido.
ADVERTENTIE
18.25 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.30 - Jeugdjournaal (NOS)
18.36 Sesamstraat (NOS)
18 50 Paspoort, voor Joegoslaven en Italianen (NOS)
19 00 Verkiezingen 1981 (NOS)
20.00 Journaal (NOS)
20.27 Verkiezingen 1981 (NOS)
00.05 - Journaal (NOS)
00.10 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.27 - Microprocessors 1 en 2, les 30 (TELEAC)
18.57 - Journaal (NOS)
18 59 - NCRV-Festival '81 (NCRV)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 De gezusters Bennet (NCRV)
21.20 - Iedereen om zijn manier, documentaire film (NCRV)
22 10 - Meditatie (NCRV)
22.20 - Hier en nu (NCRV)
23 00 - Kerken, wat doe je ermee? (NCRV)
23.20 - Journaal (NOS)
23.25 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
Woensdag 27 mei
15.30 De Poppenkraam, serie (KRO)
16 00 - Maya de bij (KRO)
16.25 Kinderspel improvisatieprogramma (KRO)
16.55 - KRO's Wereldcircus (KRO)
DUITSE TV
DUITSLAND I
.'Region, progr NDR 18.00 Auf
Achse. tv-seric 18.30 Aktual. 18 45
Kleuterseric 18.55 Auf Achse. tv-
serie 19.25 Region magaz. 19 59
PRogr.overz. WDR 18 00 Freundin-
nen. tv-serie. 18.30 Inform, serie.
18 40 Cafe Wernicke, tv-serie. 19.15
Aktual. 19 45 Tips en ideen 20.00
Journ. 20.15 Spelprogr 21 00 Ak
tual. 21.45 Quincv. tv-serie. 22 30 Ak
tual 23 00 Das Gebell. tv-film. 23.45-
23.50 Journ.
DUITSLAND II
sl Filmrubr 21 00 Aktual. 21 20 Do-
rum. 22 05 Aktual. uit de filmwereld.
22 50 Klass. concert. 23.50 Jour-
DUITSLAND III WDR
18.00 Kleuterserie. 18.30 Cursus wis
kunde 19 00 Spelprogr 19 45 Jour
nal 3 20 00 Joum 20 15 Aktueel
progr. 21 00 Inform progr 21 45 Dis-
cussieprogr 22.30 Inform serie
BELGISCHE TV
BELGIE VLAAMS
18 00 Kleutersene. 18 05 Kleuterse
rie 18 35 Tekenfilm 18 40Jeugdse
ne 19 07 Inform progr 19.37 Lotto-
vsinndur. meded en Morgen 19 45
Joum. Aan»l Inform, progr. 20.10
Popmuz. 21.05 Docum serie 21.55
Spelprogr. 22 20 Toto en joum.
NET U
18 00 Kleuterserie 18 05 Kleuterse
ne 18.35 Tekenfilm. 18 40 Jeugdse
rie 19 07 Inform progr 19.37 Lotto
winnaars. meded en Morgen 19 45
Sourn. Aansl Inform, progr. 20 10
Docum. 20 40 Inform, progr. 21.05
Spelprogr. 22.25 Open School.
De NOS-televisie vult de hele aiond met nieuws over de verkie
zingen voor de Tweede Kamer. Het programma, dat via Neder
land 1 wordt uitgezonden, begint om 19 00 uur en duurt tot rond
middernacht.
De eind-uitslag van de verkiezingen wordt ruim vóór middernacht
verwacht. Zodra op basis van die eind uitslag de definitieve zetel
verdeling tn de nieuwe Tweede Kamer bekend is, zal de uitzending
worden besloten met een uitvoerig gesprek tussen Den yl, Van
Agt, Wiegel en Terlouw.
In de televisie-actualiteitenrubriek 'Hier en Nu' van de NCRV
wordt vanavond op een andere manier aandacht besteed aan de
verkiezingen. Men heeft naast commentaren van onbekende kie
zers twee bijdragen, namelijk over de toenemende onmacht van het
parlement en over het onzekere politieke leven van leden van de
Tweede Kamer. (Nederland 2, 22.20 uur).
DINSDAG 26 MEI
HILVERSUM I
18.11 Radiojourn 18 35 (S> Lichte
gramm mu/ NOS 19 00-24 00 (Si
Kamerverkiezingen 1981 VARA
0 02 (S) Elpee tuin 1 02 (S) Groot
Licht. 5.02 (S) Truck.
HILVERSUM II
KRO 18 10 Verkenning. HUM.
VERBOND 18 20 Na vijven en zes
sen. KRO 18 50 Gramm muz. 19 00
Kom maar in de kring 19.20 Kruis
punt 20 00 (S) Cincert. n in het Ste-
delijk klass. muz 21 00 Spektakel
22 20 Overweging 22 30 Nws 22 40
<S) Zin in muz klass muz 23 30
Muz. op het spel 23 55-24 00
HILVERSUM III
HILVERSUM I
NOS Ieder heel uur nws VOO 7 «3
(S) Ook Goeie morgen 9 03(SiMu/.
terwijl 10 02 (Sl Kletskop VPRO
10 45 <S. Villa Vpro Magaz 13 03
Welingelichte kringen 16 02 (S)
Licht en uitzicht 16 45 (S) EO-
Metterdaad 17 02 (S) Tijdsein.
NCRV 17 45(S)Theaterorgclbespc-
ling.
HILVERSUM II
VARA 7 00 Nws 7 10 Ochtend
gymnastiek 7 20 De Wekkerradio.
<7 30 8 00 en 8 30 Nws 7 45 Parle
ys. 8 11 Actual 9 00
Gymnastiek voorde vrouw 9 10 Wa
terstanden NOS 9 15 De Werk
bank VARA 9 25 De vooruitgang.
9 :»0 H.".r 11 S I
11.25 Lichte grammofoonmuz 11 35
Swalmen Centraal OVERHEIDS
VOORLICHTING 12 16 Een uitz.
VARA 12 26*Meded* voor land 'en
tuinbouw 12 30 Nws 12 36 Dingen
van de dag 13 00 Nws 13 11 Swal
men ntr i il vi r\ 13 Ul Kinderen
«•en kwartje 14 10 De Schuurpapier
14 40 Oude Schoolliedjes 15 00
Leef-tijd-genoeg 16 00 Een vreemde
vogel in het tuinhuis, hoorspel 16 45
Operett»- 17 24 Meded SOS-en poli-
M 17 30 Nws 17 36 Dingen van
de dag.
HILVERSUM III
t twaalf 12 03 (S) De Noen Show
14 03 (S) De Theo Stokkinkshow.
17.03 Stampuk
HILVERSUM IV
NRCV 7 00 Nws 7 02 Het levende
woord 7 10 (S) Preludium 1M(S|
Musica Sacra 9 00 Nws 9 02(S)Di
vertimento 9 15 Onder de hoogte
zon 10 00 (Si Orkest palet 12 00
Nws 12 02 'Si Pianowerken uit de
Romantiek 12 35 (S> Noordhollands
Philharmonisch Orkest klas» con
cert. 13 30 (S) Platennws 13 55 'S>
Zojuist verschenen 14 00 Nws 14 02
(S) Klass liederen. 14 30 (S) Concert
op de woensdagmiddag l5O0(S)ln
kleine bezrtting 1600 (S) Klass lie
deren 16 55 Kunst- en vliegwerk.
TELEAC 17 00 Wiskundige model
