Trijfel ALARM IN DE RODE BAAI Dudok-catalogus schetst architect in al zijn fasen VRIJDAG 22 MEI 1981 Schaken Door met te schaken, niet te 'hengelen en niet te puzzelen heb ik op mijn leven tol nu toe een half leven winst geboekt. Toch denk ik wel eens dat ik best had willen kunnen scha ken, en op momenten dat ik niet over iels anders pieker, pieker ik wel eens over de vraag of ik het nu wel of met moet stimuleren dat mijn dochtertjes (bijtijds) leren schaken. Bijvoorbeeld via het standaardwerk 'Oom Jan leert zijn neefje schaken' van Dr. Max Euu e. - met 'Hel Vol komen Huwelijk'. 'Jipen Jan- neke'. 'Max Havelaar' en 'Op Hoop van Zegen' nog steeds behorend tot de Nederlandse titels die het diepst in 's men sen geheugen kerven. Ik herinner me nog goed hoe ik op 15- of 16-jarige leeftijd van mijn zakgeld een boek over schaken voor beginners kocht. Van Dr. Max Eu we natuur lijk Ik voelde me kennelijk te oud. en bij voorbaat te be gaafd. om me te verlagen tol 'Oom Jan leert zijn neefje schaken', en dal heeft mij waarschijnlijk de nek gebro ken en die winst van een half leven bezorgd. Ik snapte er de vellen van! Ik leerde de loop der stukken, ik leerde welke kant van het damschaakbord ik boven moest leggen en waar het zwarte vakje dan moest zitten, maar zodra hel een beetje ingewikkelder werd ontdekte ik bij mijzelf een snel groeiende desintere- se. die als een bosbrand bij windkracht 11 door mij heen joeg. Nu even concentreren! dacht ik bij mezelf, maar on dertussen overwoekerde die desinteresse mijn beste bedoe lingen en voor ik het wist zat ik me af te vragen wat ik nu eigenlijk zal te doenEn waarvoor? Het boek (slappe, lichtblauwe kaft) heeft nog een tijdje pro forma in de kast gestaan, en daarna heb ik het op een kwade dag. 'zo goed als nieuw', verkocht.. V Door Kico Scheepmaker n Dr. Max Euwe Sindsdien is mijn interesse voor schaken. schakers en schaakverslagen alleen maar gegroeid. Ik voegde me bij het leger van met-schakers die er prat op gingen dat zij de schaakverslagen van Mr Evert Straat in De Volks krant van A tot Z lazen (met overslaan van de natuurbe schrijvingen natuurlijk, ge codeerd in 20. Tf4-g4. Kg8- h7). en tot op de dag van van daag lees ik met gretigheid wat er over al die curieuze lieden geschreven wordt Daarom kan ik het ook niet laten om bij de tachtigste ver jaardag van onze grootste schaker aller tijden, de enige wereldkampioen die wij ooit gehad hebben, de Anton Gee- sink, de Fanny Blankers- Koen. de Ard Schenk, de Piet Moeskops, de Sjoukje Dijk stra onder de schakers, Dr. Max Euwe. enige raakpunten te releveren tussen hem en mij. Ten eerste dat boek dus. dat te moeilijk was. Ten twee de het feit dal we zes jaar lang eikaars buurman zijn geweest. Hij woonde, in Bui- tenveldert in Amsterdam (waar hij trouwens nog steeds woontop de zesde ver dieping. en ik op de twaalfde. - want verschil moet er zijn. Zo waren wij buren zonder elkaar ooit te kunnen hinde ren, waarbij we elkaar wel regelmatig in de lift troffen. Waarover we dan spraken? Nooit over schaken in elk ge val. Ook niet in 1971 of daar omtrent, toen ik geschreven had dat Euwes 'stille diplo matie' achter de schermen voor de gevangen gezette Tsjechoslowaakse grootmees ter Ludek Pachman ineffi ciënt was. Ik geloof nog steeds niet in 'stille diplomatie', en ben het van harte eens met wat de Argentijnse journalist Jacobo Timerman daarover gezegd heeft (hij zat zelf twin tig maanden gevangen, ik las zijn uitspraak gisteren in de krant): „Stille diplomatie is stilte, stille diplomatie is overgave". Koud water Goed. ik had mijn mening dus in de krant geschreven, waar op dr. Euwe me een persoon lijke brief terugschreef, waar in hij uitvoerig uitlegde wat hij. achter de schermen, zoal voor Pachman gedaan had. Maar samen in de lift spra ken we daar natuurlijk niet over, we stonden niet als Fl- DE-president en columnist in de lift, maar als buren.' Dat scheiden van de zaken schijnt nu het grote geheim van Dr. Max Euwe te zijn. Caroline, zijn dochter (zelf weer bekend van haar tv-programma's over kleine kinderen en ande re actiegroepen), vertelde me dat haar vader niet het ver trouwde gedragspatroon ver toont van de gemiddelde grootmeester, die naar eutha nasie neigt als hij door een stommiteit verloren heeft. In 1948 speelde Euwe met Bot- winnik, Smyslov, Resjevski en Keres om de vacant geko men wereldtitel van de overleden Aljechin. De eerste helft werd in Den Haag ver speeld. en Caro reed hem dan heen en weer in de auto. Op de terugweg analyseerde Eu we met zijn secondant achter in de auto een afgebroken partij. Kwam hij er daarbij snel achter dat hij verloren stond, dan knipte hij het bin nenlampje uit en begon onge schokt over iets totaal anders te praten. Een kwestie van onthechting? Of van gehardheid? „Hij is altijd hard voor zichzelf ge weest". vertelde Caroline me. „Hij heeft nooit gerookt en nooit gedronken, ook geen koffie of thee. Hooguit eens een kopje chocola. En 's och tends goot hij altijd tien kan nen koud water over zich heen. en als hij daarbij even aarzelde moest hij van zich zelf nog twee extra kannen over zich uitgieten... HILVERSUM (GPD) - „Omdat Dudok het stadsbeeld van Hil versum in bijzondere mate heeft bepaald, hebben wij ge meend veel aandacht aan Hil versum te moeten besteden. Hierbij hebben wij ons op een brede doelgroep gericht, omdat wij in eerste instantie bij veel Hilversummers belangstelling voor dit onderwerp verwach ten". Max Cramer, Hans van Grieken en Heieen Pronk schrij ven dat in hun inleiding van de catalogus W.M. Dudok (1884- 1974), die is verschenen naar aanleiding van de expositie over deze bouwmeester in het cultureel centrum De Vaart in Hilversum (tot 31 mei). De uit gave kwam tot stand op initia tief van de Stichting Architec tuur Museum, in samenwerking met het Hilversumse cultureel centrum. Bij het woord catalogus zou kun nen worden gedacht aan een dun, begeleidend boekwerkje. Dat is bepaald in dit -geval niet waar. Het 150 pagina's tellende boekwerk staat bomvol met fo to's. schetsen, tekeningen en is rijkelijk voorzien van tekst, waarbij onder meer zijn waarde ring, invloed van de architectuur in Vlaanderen, raadhuisbouw in het algemeen en het Hilversum se in het bijzonder, stcdebouw en een uitgebreide lijst van werken aan bod komen. Het algemeen gedeelte bevat een biografie. Deze bestaat uit een portretschets. Bovendien is een jaarlallenhjst opgenomen, waar in belangrijke feiten worden op gesomd. Daarna volgt een analy se van Dudoks architectonische ontwikkeling, waarbij relaties zijn aangelegd met andere stro mingen in de Nederlandse archi tectuur. Streng De biografie geeft een beeld van de man achter Willem Marinus Du dok. Deze gegevens komen van personen die deze Hilversumse bouwmeester van zeer nabij heb ben gekend. Het boek: "Dudok was ongetwijfeld een streng per soon. Zijn strengheid kwam vooral tot uitdrukking in zijn omgang met ondergeschikten, van wil hij vaak stipte gehoor zaamheid eiste en maar weinig tegenspraak duldde". Even ver derop merken de schrijvers op, dat Dudok „met enige overdrij ving" de "hofarchitect" van Hil versum genoemd zou kunnen worden. Achter de biografie volgt een hele reeks jaartallen; er wordt voorts met grote precisie uit de doeken gedaan wat Dudok sinds 6 juli 1884 tot en met 6 april 1974 heeft gedaan - daarbij blijkt, dat hij ooit militair is geweest en het tot eerste luitenant heeft weten te brengen bij het onderdeel Genie. Het militaire leven bevalt hem echter uiteindelijk niet; hij solli citeert naar de functie van ad junct-directeur van Gemeente werken in Nijmegen. Hij wordt daar echter niet aangenomen. Een jaar later wordt Dudok wel benoemd tot directeur van Pu blieke Werken in Hilversum We hebben het over het jaar 1915. Dertien jaar later neemt hij weer ontslag als directeur van PW, om zich om de bouw van het raad huis te kunnen concentreren. Hierna volgen tientallen jaartal len, waaruit blijkt in hoeveel commissies en dergelijke hij heeft gezeten, hoeveel hij kreeg prijzen en wat voor een activiteit deze man heeft weten te ont plooien. Het hoofdstuk „architectonische ontwikkeling" geeft, aan de hand van tekeningen en schetsen, weer welke fasen Dudok te on derkennen zijn. Dudok zelfheeft daarover gezegd: „Zij die niet rusten voordat zij een architect hebben geclassificeerd, zijn wat mij betreft steeds vastgelopen, omdat ik mij nooit bij en of ande re gemakkelijk herkenbare rich ting heb aangesloten". Bij dit hoofdstuk wordt de stilisti sche ontwikkeling als uitgangs punt gekozen, omdat deze werk wijze een completer beeld zou geven van het werk van de bouwmeester. Er wordt in dit verband melding gemaakt van architecten en/of stromingen, die van invloed zijn geweest op het werk van Dudok. Een naam die vaak valt is die van architect H.P. Berlage. Iets later in het verhaal komt ook de naam van architect J.J.P. Oud voor, alsmede de Amerikaan F.L. Wright* Waardering Grote Vaart Acmaea 21 te Guayaquil, Aeteon 21 te Chittagong. Aldabi 20 vn Lap Palliee nr Rotterdam, Amstelpark 20 280 wzw Lissabon nr Alexandrie, Begonia 21 te Houston. Chevron Eindhoven 20 vn Houston nr Freeport. Chevron Kentucky 20 815 o Paramaribo i Freeport. Coral Rubrum 21 34 n Guernsey nr An Dionc 20 te Flotta, Doeklift-2 20 te Duinkerken, Felania 20 vn Mena al Ahmadi nr Dubai. Felipes 20 vn Caldera nr Gvayacan, Fossarus 21 te Port Gentil verw.. Fusus 20é vn Aden nr Abudhabi. Getafix 20 ten anker Ainssukhna, Incotrasspeed 21 te Corinto, Incotransspririt 20 240 nno Turkseiland nr Amsterdam, Katendrecht 20 vn Baie Comeau nr Hamburg, Lanai 20 120 o Puerto Rico nr Rotter dam. Maasbrec 20 te Port Said. Maasrix 20 200 ono Maputo nr Freeport. Moordrecht pass 20 Ouessant nr Died- dah. Nedllnyd Auckland 21 75 no Auckland nr Djakarta. Nedlloyd Ebro 21 325 nw Auckland nr Djakarta. Nedlloyd Forcados 20 vn Antofagasta nr Valparairo. Nedlloyd, Hoorn 20 vn Singapore nr Suez. Nedlloyd Katwijk 21 te Dar es Salaam Nedlloyd Kimberley 20 vn Panama Ka naal nr Los Angeles, Nedlloyd Kingston 20 vn Panama Ka naal nr Kaapstad. Rio Grande nr Rio Nedlloyd Linge 20 650 o Montevideo nr Buenos Aires. Tagelus 20 650 o Ast Rott Aewou>r AfcVI&SfcURO 1/OöK ri&ISJBS DTE PEOBCEOEM oer OtRAlOCD, EEA) 06AKfEM e^c, izetsueFb is OP e&o neisje,dam Doer hi toch ai er- op hw haac wier zier ?t*aaj FRED BASSET De belevenissen van Join ineke Zjn uw vrienden noq beneden 1 m de bunker L Bandieten 9 J Ja. twee bankrovers 7/7 Ze laqen bedwelmd S -i m de bunker' Agenda Over zijn waardering: zodra Dudok in Hilversum begint te bouwen, trekken zijn gemeentelijke wo ningbouwplannen de aandacht van zijn collega's uit binnen- en buitenland. Daarbij trekt ook de scholenbouw de aandacht. In die tijd wordt Dudok zelfs over stroomd met bezoeken van bui tenlandse collega's. In verband met het hoofdstuk waardering, wordt een apart hoofdstuk ge wijd aan Vlaanderen. De architect Marc Dubois, assis tent van het Hoger Architectuu rinstituut Sint Lucas in Gent, neemt een aantal pagina's voor zijn rekening over dat Vlaande ren, en de invloed die Dudok er heeft gehad Verder wordt er in het boek veel aandacht besteed aan de raad huisbouw. Dudok richtte zich niet slechts op de bouw van het Hilversumse raadhuis, ook in an dere plaatsen van ons land en zelfs daarbuiten zijn produkten van Dudok te vinden. Het hoofd stuk over raadhuizen wordt ge volgd door een hoofdstuk stede- bouw, waarbij ook de situatie in Hilversum ruimschoots wordt belicht. De catalogus wordt afgesloten met een uitgebreide lijst van werken, waarvoor Willem Dudok verant woordelijk was. De lijst eindigt bij het getal 239. Max Cramer, Hans van Grieken en Heieen Pronk zijn schoots in geslaagd een boek werk samen te stellen over een man en zijn leven en werk, die wellicht door sommigen wordt verguisd, maar zeker door meer wordt bemind. JAN ST1PR1AAN LEIDSE BIOSCOPEN LUXORU121239): "Ordinary people da. 14.30. 19.00 en 21.30 uur Zo: 14.00. 16.30. 19.00 en 21 30 uur, al CAMERA! 124919) Garantie tot de hoek", da. 19.00 en 21.15 uur. 12 jr Kindermatinee "Dik Trom weet raad za en woe. 14.30 uur en zo 13.30 uur. Nachtvoorstelling "All that jazz", vrij en za. 23.30 uur. 16 jr LIDO 3 "Chère inconnue da. 14.30. 19.00 en 21 15 uur. zo ook 16.45 uur al LIDO 4 "Nine to five", da 14 30, 19.00 cn 21.15, zo ook 16.4a. al. ook 14.30 uui Kindermatinee "The Anstocats' 14.30 uur. zo. 14.30 en 16.45 uur TRIANON! 123875): Het de Bermuda-driehoek", da 14.30, 19.00 en 21.15 uur. zo 14.15, 16.30. 19 00 en 21.15 uur, 12 jr REX! 125414): "Instituut voor wilde meisjesda 14.30. 19 00 en 21.15 uur zo 14.15. 16 30, 19 00 en 21 15 uur 16 jr Nachtvoorstelling "Tante Emma's sex- shop", za, 23.30 uur, 18 jr. BIOSCOPEN ALPHEN (voor informatie 01720-20800) EURO 1 "The Blue Lagoon", da 13.45, 18 45 en 21 15 uur. zo. 13.45, 16.15. 1845 en 21.15 uur.al. Nachtvoorstelling "The Blue Lagoon za 24 00 uur, al EURO 2 "De spiegel barstte", da 13.30. 18 30 en 21.00 uur. zo 16 00. 18 30 en 21.00 uur. za 18.30 en 21 00 uur. 12 ir Kindermatinee: "Alleen op de wereld' za. en zo. 13.30 uur EURO 3 "Voor een paar dollars r da 13 30. 18.30 en 21 15 ur zo 15.45 18.30 en 21.15 uur za. 18 30 en 21 15 uur. Kindormatinee 'The Aristocats' za en zo 13 30 uur Nachtvoorstelling "Rauwe nachten in Jericho", za 24 00 uur. 16 jr EURO 4 "Recht voor z'n triaap da. non. 19 00 en 21 00 uur. zo 14J0 ICJ0 19 00 en 21 00 uur. al Nachtvoorstelling "lk heb er zin in", za 24.00 uur. 18 jr BIOSCOOP VOORSCHOTEN uur; za 16 00. 19 00 en 21 15 uur. zo 16 00 en 18 15 uur lt ir "Le femme qui pleura zo en ma. 20.45 di 20 15 l Kindermatinw perhoofd". za W1NA BORN ROEREI MET KIPPELEVERS Snijd 250 g kippele- boter heel licht goudgeel. boven laag vuur Leg een deksel op de pan om te voorkomen dat de ui bruin hakt Voeg de gesneden kippe gulle hand grofge- malen peper en laat het mengsel verder bakkt dek si pan Reken op hoog stens 6 minuten Voeg dan 2 theele pels tomatenket chup toe en 6 losge roerde eieren De eieren niet opklop pen Bluf roeren tot de eimassa net gaar U. maar nog .ets vochtig Voeg vers gehakte peterselie smaak Als u niet van uien houdt laat u deze weg en voegt u tegelijk met de eie ren een lepel fijnge knipte bieslook toe WINA BORN Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13 00 uur. (Diacones- senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za terdag 13.00 uur EÜsabeth-ziekenhuis.) Bezoekuren ziekenhuizen KraamafdHlngdag van 11 15-12 OOuur alleen voor echtgenoot) en van 18 30-19,30 uur. Babyshow laatste kwar tier van avondbezoek. Kinderafdeling: dag van 15.00-18 30 C.C.U (hartbewaklng), dag Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur Kraamafdebng: vaders extra van 18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage lijks van 14 00-19 00 uur (NIH meer dan 2 bezoekers per patient) Sportmedisch Advies Centrum, blessu respreekuur. Elisabethziekenhuis. Lei derdorp, 's maandags van 19 30-20.30 Nedlloyd Madras 21 vn Abidjan nr Sin gapore. Nedlloyd Main 21 vn Whangarei nr Se- Nedlloyd Nile 20 te Duinkerken. Nedlloyd Rochester 20 vn Damman nr Koeweit. Nedlloyd Rockanje 21 te Benghazi, Nedlloyd Rouen 20 150 ono Cape Ken nedv nr HoUftOÜ, Nedlloyd Schelde 20 rede Lagos. Nedlloyd Talbot 20 ten anker Soyo, Nedlloyd Tasman 20 te Vlissingen. Nedlloyd Tauranga 20 vn Hamburg nr Amsterdam. Nedlloyd Waalekerk 21 te Rotterdam. Nedlloyd Westerkerk 20 vn Port Said nr Ri ittiT' i.i l Niso 21 vn Lyme bay nr Rotterdam. Onoba 20 135 wzw Landsend nr Rotter - Queen of Sheeba 21 te Antwerpen, Rijnborg 21 20 zw Gotland nr Mantyluo- Thameshaven 20 100 zzw Cabo Verbe r Rotterdam, Yiana 21 vn San Lorenzo nr Miranda, Visten 20 te Dclfizijl. Waterland 20 rede Rio Grande Galerie Alfart - Rapenburg 62, exposi tie Catalaanse Kunstenaars, t/m 26 6, ge opend di en za vam 12-18 ifür Rijksmuseum voor Volkenkunde. Steenstraat 1. t/m 3 1 '82. "Indianen van, Mexico. Azteken in 't Verleden. Nahua van Heden, geopend ma t m za 10-17 uur; zo- en feestdagen 13-17 uur Lakenhal - Oude Singel 28-32. Lcidse Ateliers II. 8/5 t/m 15/6. van 1017 uur zon en feestdagen van 13 17 uur Art tea House De Oude Rijn - Stille Ma "oiling van Ans Wortel 'S en Ivi n 8/51 Breekant pass 21 Weshinder nr George- Carebeka 5 pass 21 Kp. St. Vincent nr Sevilla. Cornelis Broere 20 te Rotterdam Diana v 20 te Amsterdam. Dutch Faith 21 te Rotterdam Dutch Master 20 v Rotterdam nr Tees, Dutch Spirit 2d te Rotterdam Maresilentum 20 te Rotterdam 14.15-14 45 en 19CXM9 30 u Academisch Ziekenhuis Voor alle patiënten (behalve kinderen zijn de bezoekuren als volgt Elke dag 14 15-15 00 uur 18 30-19 30 uur Voor de prcmaturenafdeling gelden de volgende bezoekuren (alleen voor ou- Maandng t m vrijdag 1830 18 45 uur Zaterdag en zondag zoek wordt toegestaan kan de hoofdver pleegkundige hiervoor speciale kaarten verstrekken Bezoektijden Kinderkltniek Dagelijks: 15 00-15 45 uur 18 30-19.00 uur Bezoektijden kinderafdeling Elke dag 14 15-15 00 uur 18 30-19 00 uur Alphen aan den Rijn Rijioord: le en 2e klas 11-11J0. 13 30-14 15 en 18 30-19 30 uur 3e kla 13 30-14 15 en 18 3a 19 30 uur Kraamaf deling 13.3a 14 45 alleen voor echtgeno ten 19-20 uur Kinderafdeling voor ou ders 18.-18 30 uur Geluidshinder Schiphol Klachten over geluidshinder van vlieg verkeer van en naar Schiphol kunnen dag en nacht worden gemeld bij het in formatiecentrum Geluidshinder Schip tol (02a 175000) (dhidclieuius 22 mei 1981 Honderd jaar geleden stond in de krant: - Namens het'Rijk ts op de Ten toonstelling van schilderijen te 's-Gravenhage aangekocht "Onder de Palmen" door A.H Bakker Korff le Leiden, en door het bestuur van het museum van moderne kunst te s-Gra venhage het keurig kabinets tuk. eveneens van onzen stadge noot 'Bijbellezing Hooglied 11 De gemeenteraad van Loos duinen heeft een grootsch be sluit genomen men wil de proef wagen om den Loosduinschen weg pan den Tol tot het dorp electrisch te perltchten. Vóór September hoopt men met de ge leiding en verderen aanleg ge reed te komen. - In St.-Petersburg zijn dezer dagen tegelijkertijd dertig ni-' hdisten gearresteerd, bij wie een aantal revolvers, dynamiet, revolutionaire proclamaties en drukwerken gevonden werden. Vijftig jaar geleden Voor de jury te Nice heeft een vrouw terecht gestaan wegens moord op haar man. den A me rikaanschen schouwburgonder i.-mer Nirdhnger die tal van theaters bezat In 1924 trouwde de toen 47-jarige man met Charlotte Nash. een meisje van 18 j aar. dat pas een schoon- heidswedstrxjd had gewonnen. Uit dit huuvhjk werden twee kinderen geboren Het rchtfxiar was mtusschen ihui New-York naar Parijs verhuisd, waar zich veel oneemghcid voordeed doordat Nirdhnger erg ja- loersch was In 192 7 ku'am hef lat een scheiding, doch, daar er weer een kindje op komst was. kwam het paar weer bij elkaar en hertrouwde Bij een verblijf »n Amerika kreeg de heer Nird hnger een auto-ongeluk waar bij hij ernstig aan het hoofd ge- wond werd Sindsdien wtis zijn karakter totaal veranderd Te Nice, u'aar het echtpaar logeer de. uitte de mart i* hel begin van het jaar zulke bedreigin gen tegen zijn vrouw, dal deze het raadzaam achtte een revol ver te koopen. die zij onder haar hoofdkussen verborg Den 1 l-den Maart had Nirdhnger weer scherpe verwijten geuit en zijn vrouw, die te bed lag. bij de keel gegrepen. Zij greep toen haar revolver en schoot haar man dood Een geneesheer ver klaarde, dat aan den hals van de vrouw duidelijke sporen pan mishandeling zichtbaar waren Het slot was. dat de jury mevr Nirdhnger heeft vrijgesproken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 27