Zijlstra heft vinger opnieuw
Protest tegen zendtijd
Kiezer mist
echte keuze
"Gedrag van ANP-redacteuren onjuist"
Pleidooi voor drastische besnoeiing tijdens SER-debat
Van Volksunie en Centrumpartij
Fiscus van
acht ton
beroofd
ZATERDAG 16 MEI 1981
BINNENLAND
Oordeel Raad voor de Journalistiek naar aanleiding van FNV-actie:
AMSTERDAM (ANP) - Het deel
van de journalisten van het Alge
meen Nederlands Persbureau,
dat op 4 maart vorig jaar heeft
deelgenomen aan de FNV-acties
tegen het loonbeleid van de rege
ring door alleen nieuws rond en
over die acties te brengen, heb
ben - journalistiek gezien - een
onjuist gebruik gemaakt van hun
sleutelpositie bij de nieuwsvoor
ziening in Nederland. Zij hebben
daarmee de grenzen overschre
den van wat. gelet op de eisen
van hun speciale journalistieke
verantwoordelijkheid. maat
schappelijk aanvaardbaar was.
Dat is het oordeel dat de Raad voor
de Journalistiek, een college dat
journalistiek-ethische vraagstuk
ken beoordeelt, gisteren heeft
uitgesproken naar aanleiding
van de klacht die het Nederlands
Genootschap van Hoofdredac
teuren had ingediend tegen vijf
ANP-journalisten. De vijf heb
ben volgens het genootschap als
kaderleden van de journalisten
vakbond NVJ de actie voorbe
reid en uitgevoerd. Het genoot
schap vond de actie "in strijd
met de waardigheid van de stand
der Nederlandse journalisten".
Het ging het genootschap bij de
klacht meer om de zaak dan om
de personen.
Volgens de Raad voor de Journa
listiek hebben de actievoerende
ANP-ers de journalistieke maat
staven die het ANP normaliter
hanteert bij de selectie van het
nieuws prijsgegeven en vervan
gen door een hun passende
maatstaf. De raad meent dat het
doel van de actie - een protest te
gen de door de regering aange
kondigde loonmaatregel - onder
de gegeven omstandigheden een
"onvoldoende rechtvaardiging"
was om de actie te voeren. "Hier
aan doet niet af dat de actie tevo
ren was aangekondigd en dat de
actievoerende journalisten bij de
doorgifte van nieuws over de
FNV-acties wél de gebruikelijke
maatstaven hebben gehanteerd",
aldus de raad.
De journalist Kees Wiese heeft be
sloten zijn functie als lid van de
Raad voor de Journalistiek met
onmiddelijke ingang neer te leg
gen. Hij doet dit omdat hij zich
niet kan verenigen met het
standpunt dat de meerderheid
van de raad heeft ingenomen.
De directie van het ANP zegt in
een commentaar met instem
ming te hebben kennis genomen
van de uitspraak van de Raad
voor de Journalistiek. Dat de
raad de handelwijze van de des
betreffende journalisten maat
schappelijk niet aanvaardbaar
acht, is naar het oordeel van de
ANP-directie van principiële
waarde en betekenis.
Een woordvoerder van de vijf
ANP-redacteuren tegen wie de
klacht was ingediend. James
McGonigal, vindt de uitspraak
uiterst teleurstellend, omdat de
ze "onduidelijk is en nauwelijks
gemotiveerd". "Als de raad
vindt, dat voor ANP-journalisten
andere journalistieke en ethische
normen gelden dan voor andere
journalisten in Nederland, moet
hij dit duidelijk zeggen en bear
gumenteren. In plaats daarvan
spreekt de raad van "een onvol
doende rechtvaardiging onder
de gegeven omstandigheden",
aldus McGonigal. De raad is vol
gens hem onduidelijk over de
vraag of de actie bij een ander
doel wel te rechtvaardigen zou
zijn geweest. "Ik heb de indruk,
dat de raad de actie gewoon heeft
willen veroordelen, zonder daar
eigenlijk de correcte middelen
toe te hebben.
Ook het bestuur van de Nederland
se Vereniging van Journalisten
mist een uitvoerige motivering
in de uitspraak van de Raad.
Doel van de raad is nog niet om
schreven ethische aspecten van
de journalistieke beroepsuitoefe
ning te formuleren, zijn uitspra
ken moeten grondig en begrijpe
lijk gemotiveerd zijn, aldus de
NVJ. De raad heeft zich in deze
zaak echter beperkt tot de keuze
van het "ja of nee" over de actie,
meent de vakbond. Daardoor
ontbreekt de mogelijkheid met
deze opinie rekening te houden
in toekomstige situaties. De NVJ
vindt, dat een vakbond zelf en
zonodig de burgerlijke rechter
moet uitmaken of het doel van
een actie rechtmatig is.
Voorzitter De Kok van het Neder
lands Genootschap van Hoofdre
dacteuren vindt dat de uitspraak
van de Raad beantwoordt aan de
eisen, die het genootschap in zijn
klacht had geformuleerd: de
kwaliteit van de nieuwsvoorzie
ning en de sleutelpositie die het
ANP daarin inneemt mogen bij
sociale acties niet in het geding
komen. De Kok legt er de nadruk
op dat de klacht niet was be
doeld om journalisten het recht
om te staken of actie te voeren in
arbeidsconflicten te ontnemen.
Ook de vereniging De Nederlandse
Dagbladpers (de werkgevers m
de krantenwereld) stemt in met
de uitspraak. "Dit was geen sta
king, maar het maken van een
ander produkt dan je krachtens
gemaakte afspraken verplicht
bent", aldus algemeen secretaris
drs. K.J. van der Zande.
DEN HAAG (GPD) - Zo mogelijk
nog harder dan in zijn jaarver
slag heeft de president van De
Nederlandsche Bank, dr. J. Zijl
stra, vrijdag in de Sociaal-Econo
mische Raad gewaarschuwd dat
het uit de pan gerezen financie
ringstekort van de overheid om
laag moet. Van Zijlstra mogen
daarvoor de extra opbrengsten
uit het aardgas worden gebruikt,
als ondertussen wordt gewerkt
aan een grote operatie die tot een
drastische besnoeiing op de uit
gaven van de overheid moet lei
den.
Verlaging van het financieringste
kort van de overheid zal er vol
gens de bankpresident toe leiden
dat de rente met zeker 1 a 2 pro
cent zal dalen, doordat het be
roep dat de minister van finan
ciën op de kapitaalmarkt moet
doen, kleiner wordt. Indirect
werkt de extra aardgasopbrengst
daarmee ten voordele van het be
drijfsleven, dat dan immers van
lagere rente kan profiteren.
Volgens Zijlstra hoeft niet te wor
den geprobeerd het financie
ringstekort van de overheid in
eens of in een jaar of twee van de
huidige 9 procent terug te bren
gen tot een aanvaardbare 4 of 5
procent. Dat kan niet en zou wel
licht zelfs brokken geven. Maar
met de ingreep zal snel moeten
worden begonnen. Wordt ermee
gewacht dan wordt de ombui
gingsoperatie alleen maar groter
en pijnlijker.
Versterken
Bestrijding van de werkloosheid
staat ondertussen bij de bank
president bovenaan de lijst, zo
bleek gisteren bij het debat dat
de Sociaal-Economische Raad
wijdde aan het advies dat de raad
aan de regering had uit te bren
gen over het sociaal-economi
sche beleid op de middellange
termijn.
Werkloosheidsbestrijding staat
ook bovenaan bij de FNV-dele-
gatie in de SER. FNV-voorzitter
Wim Kok: „Als wij de bestrijding
van de werkloosheid uitstellen
tot een volgende fase, dan zijn
we er te laat mee. Onze samenle
ving kan een werkloosheid van
500.000 mensen of daaromtrent
in 1985 niet aan - moreel niet, po
litiek niet, en economisch niet."
Werkgeversvoorzitter mr. Chris
van Veen (VNO) bleef echter
vasthouden aan zijn standpunt,
dat moet worden begonnen met
het versterken van het bedrijfsle
ven, opdat van daaruit mettertijd
de groei van de werkgelegenheid
kan beginnen.
Uitkeringen
Kok waarschuwde dat „de FNV
zich er met hand en tand tegen
zal verzetten als ook door een
volgend kabinet zal worden ge
probeerd om de economische
problemen eenzijdig af te wente
len op ontvangers van sociale
uitkeringen, of op ambtenaren
en trendvolgers", de mensen in
gesubsidieerde instellingen wier
salarissen in gelijke mate stijgen
of dalen als die van de ambtena
ren. „Wij keren ons tegen een
moedeloze aanpassingspolitiek
die bezuinigingen op consump
tieve bestedingen en op collec
tieve uitgaven als hoogste wijs
heid propageert", aldus Kok.
Bankpresident Zijlstra kon Kok
tot op zekere hoogte volgen waar
het de trekkers van de sociale
uitkeringen betrof. „Bij de nood
zakelijke besnoeiingen zullen we
pas in de laatste plaats mogen
komen aan de uitkering aan
mensen die niet werken kun
nen", maar wel zal het aantal uit
keringstrekkers drastisch om
laag moeten door de voorwaar
den waaraan men moet voldoen
om voor een uitkering in aan
merking te komen, omhoog te
schroeven en een goede en strak
ke controle te organiseren, zo
verlangde Zijlstra. „We bevinden
ons nu in een onhoudbare situa
tie", zo waarschuwde de bank
president, het aantal grote trek
kers van sociale uitkeringen be
schouwend.
V.l.n.r. Van der Grinten, Van Veen (VNO), Kok (FNV) en voorzitter De Pous tijdens het SER-beraad c
sociaal-economisch beleid voor de komende vier jaar.
-boeken voor pinksteren
BUNGALOWPARKEN op Texel
Veiuwe aan het Veluwemeer. t
Medembiik aan het IJsselmeer.
MOTEL Texel Botei
REKREATIEVILLA'S eventueel
voor 2 gezinnen. Texel. Veiuwe.
Drenthe Noordzeekust etc.
irs—
De Anne Frank Stichting en
het Nederlandse Auschwitz-
comité hebben met klem ge
protesteerd tegen de beslis
sing van de afdeling recht
spraak van de Raad van State
om alsnog zendtijd te verle
nen aan de Nederlandse
Volksunie en de Centrum
partij.
De stichting zegt dat deze par
tijen om diverse redenen ge
weerd waren bij enkele
hoofdstembureaus, zodat ze
niet landelijk uitkomen bij de
verkiezingen voor de Tweede
Kamer. Zij acht de beslissing
van de Raad van State in
strijd met het gebruik alleen
politieke partijen zendtijd te
verlenen, die landelijk uitko
men. Veel erger vindt de An
ne Frank Stichting echter het
feit dat beide groeperingen
de kans krijgen hun tot ras
senhaat aanzettende denk
beelden te spuien. "De erva
ringen met betrekking tot de
uitzendingen van de Neder
landse Volksunie in 1977
doen ons wat dit betreft het
ergste vrezen", zo zegt de
stichting. Zij verzoekt de
Raad van State zijn beslis
sing te herzien.
Ook de CPN heeft zich fel ver
zet tegen de toekenning van
zendtijd aan de Nederlandse
Volksunie en de Centrum
partij. In een eerste reactie
zei fractievoorzitter Marcus
Bakker dat om te voorkomen
dat mensen gekwetst worden
en om andere redenen van
politieke zuiverheid, beslist
geen zendtijd beschikbaar
mag worden gesteld aan poli
tieke groeperingen die racis
tisch van inhoud zijn.
De Internationale Kommunis-
tenbond heeft aangekondigd
een picket-line te zullen vor
men voor de toegang van de
NOS-studio's om het NOS-
personeel ervan te weerhou
den de programma's van de
twee partijen uit te zenden.
Matiging
De komende kabinetsperiode
zal vooral moeten blijven ge
kenmerkt door matiging van
inkomens. Ook moeten er
maatregelen voor de afbouw
van extreem hoge inkomens
getroffen worden.
Dit zei staatsecretaris De Graaf
van sociale zaken (CDA) gis
teravond tijdens een spreek
beurt in Sassenheim. "Ver
dere nivellering tussen mo
dale- en minimum inkomens
ligt niet in de lijn der ver
wachtingen", aldus De Graaf.
Verder zei De Graaf de over
heid verantwoordelijk te stel
len voor de verdere ontwik
keling in de overheidssalaris-
sen. Er zou in die sector met
name -in plaats van het tot nu
toe gevolgde trendvolgend
beleid- een trendgevend be
leid gevoerd moeten worden.
Een dergelijke verandering
kan niet van vandaag op mor
gen worden gerealiseerd.
Hiertoe zal overleg gevoerd
moeten worden met de bon
den voor overheidspersoneel,
zo zei de staatssecretaris.
In het algemeen zal het CDA er
naar streven een beleid te
voeren dat vooral is gericht
op de werkvoorziening, aldus
De Graaf.
Voorschotje
op
de formatie
Minister Albeda van sociale za
ken heeft tijdens een verkie
zingsbijeenkomst in Gorkum
tien aanbevelingen voor een
samenhangend industrialisa
tieplan ten behoeve van de
komende kabinetsformateur
ontvouwd.
Albeda kwam tot deze aanbe
velingen na vergelijking van
de programma's van PvdA,
CDA. WD. D'66 en de reccn
te plannen van CNV. FNV en
de andere sociale partners.
Deze aanbevelingen heeft de
minister al doorgesproken
met de CDA-top.
In het industrialisatieplan pleit
Albeda voor gerichte steun
aan voortrekkersindustrieën,
voor ondersteunende facili
teitenbureaus voor kleine en
middelgrote bedrijven en
voor technologische onder
steuning vanuit de universi
teiten en hogescholen voor
het bedrijfsleven. De finan
ciering moet komen uit een
forse inkomensmatiging en
uit de extra aardgasopbreng
sten.
Gemiddeld zullen alle inko
menstrekkers er twee pro
cent per jaar op achteruit
moeten gaan, waarbij de ech
te minima ontzien moeten
worden. Voor mensen met
een inkomen dat vier maal
modaal is calculeert de mi
nister een teruggang van vier
procent in. Tussen de mini
ma en even boven modaal zal
geen verdere nivellering toe
gepast moeten worden Ten
aanzien van ongerechtvaar
digd hoge inkomensposities
zal een gerichte aanpak nood
zakelijk zijn, vindt de minis
ter.
NIJMEGEN (GPD) - Een overval
ler heeft in Nijmegen de fiscus
voor ruim acht ton lichter ge
maakt. De man, wiens gezicht
was bedekt door middel van een
integraalhelm, ontrukte vrijdag
middag pal voor het belasting
kantoor te Nijmegen een ambte
naar een geldcassette en ver
dween als duo-passagier op een
gereedstaande motorfiets.
De overval was, aldus de Nijmeeg
se politie, zeer goed voorbereid.
Om kwart voor vier vrijdag stop
te een wagen van Van Gend en
Loos voor het belastingkantoor
te Nijmegen. Niemand schonk
aandacht aan een kleine,
witkleurige bestelwagen, die in
de onmiddellijke nabijheid van
de geldtransportauto werd ge
parkeerd.
Op het moment dat de ambtenaar
van de dienst der rijksbelastin
gen met de cassette uit het kan
toor kwam en naar de wagen liep
sprong de dader te voorschijn uit
een kleine auto, waarvan de rui
ten, op enkele kijkgaatjes na, ble
ken te zijn dichtgeplakt. Nog
voor de belastingman alarm had
kunnen slaan, was de dader al
achterop een startklaar staande
motor gesprongen. In een oog
wenk was het duo met de ruim
800.000 gulden uit het zicht ver
dwenen.
Heroïnelijn met
Turkije opgerold
BUSSUM (GPD) - Dc Nederland
se politie heeft een Turkse heroi-
netransportlyn opgerold. De af
gelopen dagen zijn in verband
hiermee zeven illegaal in ons
land verblijvende Turken en
twee Amsterdammers aangchou
den. Dc zaak kwam aan het rol
len toen twee Turken vorige
week vrijdag in een villa in Bus-
sum bij een inval van de politie
werden gearresteerd. Volgens de
politie zijn de twee de oganisato-
ren van heroinetransporten van
Turkije naar Amsterdam.
Hoofdverdachte is een 40-jarige
Turk die volgens de politie in
Turkije tot 60 jaar gevangenis
straf is veroordeeld en in dat
land enkele moorden heefl ge
pleegd.
DEN HAAG (GPD) - „Burgers
zijn politieke onbenullen. Zij
hebben geen behoorlijke po
litieke kennis, letten meer op
hun eigen belang dan op het
algemeen belang en hebben
weinig interesse in de poli
tiek".
„Twee derde van de Nederlan
ders gelooft dat het vrijwel
niets uitmaakt op welke par
tij zij stemmen. Zij hebben er
maar weinig vertrouwen in
dat zij met hun stem echt iets
kunnen bereiken of verande-
Dat zijn de opmerkelijke resul
taten van twee recent gepu
bliceerde onderzoeken, het
eerste een wetenschappelijk
onderzoek onder bijna alle
Eerste- en Tweede-Kamerle
den, het tweede een Nipo-en-
quéte onder meer dan dui
zend landgenoten
Over de gapende kloof tussen
kiezer en gekozene - die hier
door nog eens wordt beves
tigd - is al veel geschreven
Eens in de vier jaar, wanneer
de politici de boer op gaan
om stemmen te winnen, is er
een uitgelezen gelegenheid
om te werken aan het dichten
van die kloof.
Maar een terugblik over de nu
grotendeels voorbije verkie
zingscampagne (er rest ons
nog één week) stemt nauwe
lijks hoopvol. De zalen zitten
vol. maar of daarmee - naast
het applaus voor de eigen
voormannen - ook sprake is
van een grote betrokkenheid
van het kiezersvolk is op zijn
minst twijfelachtig.
De negatieve bevindingen uit
de genoemde onderzoeken
gelden niet in eerste instantie
de politiek bewuste kiezers,
die hun keuze al weloverwo
gen gemaakt hebben. Zij gel
den vooral de 30 tot 35 pro
cent (3 miljoen mensen!) van
het kiezersvolk dat niet weet
hoe te gaan stemmen of het
gewoon niets interesseert of
ze nu „door de kat of de hond
worden gebeten".
Die kiezers kunnen bij de ko
mende Tweede-Kamerver
kiezingen de doorslag geven.
Wie de campagne tot nog toe
van nabg heeft gevolgd,
komt al gauw tot de slotsom
dat er door de politici weinig
aan gedaan is om die onver
schilligheid te doorbreken.
En dan hebben wc het nog niet
eens over de politici die den
ken stemmen te winnen door
zich in een luchtballon te hij
sen (Terlouw), poppenkast te
spelen (WD-kamerleden),
giraffes te adopteren (Van
Agt) of de politieagent uit te
hangen (Den Uyl).
Duidelijkheid
Willen die aarzelende - vooral
jonge - stemmers straks op 26
mei toch met enige overtui
ging een stem uitbrengen,
dan is het op zijn minst dui
delijkheid gewenst over wat
de diverse partijen willen. En
die duidelijkheid heeft de
verkiezingscampagne tot de
ze 16e mei nog nauwelijks op
geleverd.
De laatste weken wordt veel ge
praat over de „matheid" van
de verkiezingscampagne.
Feit is dat die campagne an
ders is uitgepakt dan velen in
het begin van dit jaar ver
wachtten. Geen kernwapen-
discussie als het allesover
heersende thema Slechts
sporadisch komt dit onder
werp in het nieuws. Geen
heftige debatten over het
voor of tegen van kernener
gie. De brede maatschappe
lijke discussie heefl kenne
lijk ook de campagne van een
„hot item" beroofd.
Wel avond aan avond - bij nage
noeg alle lijsttrekkers - lange
verhalen over de economi
sche malaise, dc eigen heils
plannen en de beweringen
dat het roer nu om moet of
juist niet.
Allerminst onbelangrijk Maar
het mag worden betwijfeld of
het de kiezers na al die poli
tieke avonden, redevoerin
gen en debatten nu duidelijk
is geworden waar het sociaal
economisch en financieel
met Nederland naar toe
moet
Koopkracht
Er is de laatste jaren al zoveel
beloofd en weer teniet ge
daan op het punt van koop
kracht. inkomens en werkge
legenheid dat er nog maar
weinig geloof in echte oplos
singen - die bovendien sterk
op elkaar lijken - is overge
bleven. En ook in de verkie
zingscampagne hebben de
partijen weinig méér gedaan.
Den Uyl belooft groei en werk.
maar wordt niet alleen door
Wiegel en Van Agt, maar
sinds kort ook door zijn ver
onderstelde „bondgenoot"
Terlouw links en rechts om
de oren geslagen. Achttien
socialistische economen
doen een dringend beroep op
de kiezer om toch maar PvdA
te stemmen, om vervolgens
in allerlei interviews de poten
onder Den Uyls beleidsplan
weer weg te zagen.
D'66 stelde zich de afgelopen
weken steeds onafhankelij
ker op van de PvdA. maar
deed dat - in de strijd om de
gunst van de aarzelende mid
den-kiezers - zo drastisch
(Terlouw noemde Den Uyls
programma zelfs „catastro
faal") dat het over dc scheids
lijn tussen links en rechts in
de Nederlandse politiek
dreigt heen te schieten.
Dat zal de bedoeling niet zijn,
maar de vraag is hoe geloof
waardig D'66 na 26 nd WMT
in het linkse blok denkt te
kunnen terugkeren. WD en
CDA zijn de gehele campag
ne door eikaars hartsvrien
den gebleken en gebleven.
Steeds nadrukkelijker maakt
CDA-lijsttrekker Van Agt het
beleid van het zittende kabi
net tot inzet van de verkiezin
gen, hoe hard ook vrijwel alle
andere CDA'ers, tot verwar
ring van de kiezer, precies
het tegenovergestelde blijven
roepen.
Aanvallen
Alleen de WD heefl zich de
laatste maanden - behalve de
steeds ridiculer wordende
aanvallen op D'66 conse
quent getoond, maar de libe
ralen weten dat hun enige
kans is pal te blijven staan
voor het gevoerde beleid Het
weglopen van wat je zelf ge
daan hebt heefl zich electo
raal nog nooit beloond ge
zien.
Ook waar het gaat om de vraag
wie-met-wie zal gaan - het fa
voriete Nederlandse verkie-
zingsspel - krijgt de kiezer
echter allerminst duidelijk
heid voorgeschoteld. Het
CDA mag niet zeggen met
wie het wil en laat de kiezer
in het ongewisse, de PvdA
zégt een links kabinet te wil
len, maar weet dat dat on
haalbaar is omdat D'66 niet
wil, de Democraten willen
weer wél met de PvdA, wl
met de WD. wél met het
CDA, maar weer niet met de
laatste twee samen. En de
WD wil het nationale kabi
net dat verder weer niemand
anders wil.
De zalen zitten vol. er wordt
veel geklapt, maar de echt
duidelijke keuzen blijven uit
en de kiezer krijgt zelfs van
een vooraanstaand hoogle
raar (SER-Kroonlid prof.
Schouten) via de tv te horen
dat het niets uitmaakt op wel
ke party je stemt omdat het
toch de vakbeweging is die in
Nederland de dienst uit
maakt (sic!). Tel uit, je (stem
menwinst'
HANS DE BRUIJN
Jongeren kraken plan Albeda
UTRECHT (ANP) - Zowel NW-
jongerencontact als de werkende
jongeren van het CNV hebben de
plannen van minister Albeda om
werkloze schoolverlaters aan een
tijdelijke baan te helpen ge
kraakt.
Een woordvoerder van NW-jon-
gerencontact sprak van een
"proefballonnetje" dat met het
oog op de verkiezingen is opgela
ten om de werkende jongeren te
paaien. "Het is een nogal onwc-
zenlijk plan dat maar tijdelijk
uitkomst biedt maar geen
werkelijke oplossing van de pro
blemen Er moeten gewoon meer
arbeidsplaatsen komen. Nu
dreigt er alleen maar een ver
schuiving van dc problemen. Het
gevaar is niet denkbeeldig dat
jongeren arbeidsplaatsen gaan
bezetten die anders door ande
ren zyn ingenomen en dat is een
soort vestzak-broekzak politiek
waar per saldo de werklooshe id
niet mee wordt bestreden", aldus
de woordvoerder van NW-jon-
gerencontact
