van der
WIEL
NAVO zet Nederland onder druk
rtUftDCRfD
SOBB1 SMtf
T.v.-duel in f rankrijk kleurloos
Rellen na dood Sands
Debat tussen Giscard en Mitterrand
VS mogen bemiddelen
in conflict Libanon
Plaatsing kernwapens voorwaarde voor ontwapeningsoverleg
u hh\t ihatchm
WOENSDAG 6 MEI 1981
Bombrief voor prins Charles
LONDEN (UPI) - Op een Londens postkantoor is gisteren een
bombrief ontdekt die geadresseerd was aan prins Charles van
Engeland, zo heeft Scotland Yard bekendgemaakt. De bom is
onschadelijk gemaakt. Een postsorteerder kreeg argwaan toen
hij een verstevigde envelop vond en riep de hulp van de politie
Men verdenkt militante leden van de IRA ervan dat zij de bom
brief hebben verstuurd uit wraak voor de dood van hongersta
ker Bobby Sands.
JERUZALEM (GPD) - Israël. Sy
rië en Libanon zijn bereid de
Amerikaanse diplomaat Philip
Habib te ontvangen, om te pro
beren een vreedzame oplossing
te vinden voor het Syrisch-Israè-
lische conflict in Libanon. Pre
mier Begin heeft een brief ge
stuurd aan president Reagan,
waarin Israël te kennen geeft dat
het de Amerikaanse diplomatie
nog een kans wil geven.
Premier Begin zegt dat slechts een
wonder een diplomatieke oplos
sing kan brengen. Als de Ameri
kaanse diplomatie niet slaagt,
„dan moeten we handelend op
treden", zegt Begin. „Maar dat
betekent niet noodzakelijkerwijs
oorlog". Begin denkt waarschijn
lijk aan een militaire actie op be
perkte schaal. In de brief aan
Reagan wordt Israëls standpunt
nog eens onderstreept dat de Sy
rische SAM-raketten uit Libanon
verwijderd dienen te worden tot
iedere prijs.
Voorzichtiger diplomaten in Jeru
zalem lieten iets minder pessi
mistische geluiden horen: het
feit dat Syrië bereid is Habib te
ontvangen wordt als een mogelij
ke indicatie gezien dat de Syriërs
bereid zijn zaken te doen. Te
meer omdat president Assad al
meer dan een jaar weigert per
soonlijk de Amerikaanse ambas
sadeur te ontvangen. De Amer-
kaanse ambassadeur komt niet
hoger dan de directeur-generaal
van het ministerie van buiten
landse zaken. De Syriërs ver
wachten dus wellicht enige Ame
rikaanse druk op Israël.
Die verwachting lijkt gerechtvaar-
digd. Het is nog maar enkele we
ken geleden dat de Amerikaanse
regering zich uiterst negatief uit
liet over Syrië. Ook minister van
buitenlandse zaken Haig sprak
tijdens zijn Midden-Oosten -eis
een maand geleden over de brute
Syrische handelwijze in Liba
non. Syrië werd door de Ameri
kanen gezien als een dienaar en
handlanger van Moskou, die
slechts bestreden diende te wor
den. In die opstelling is voor be
middeling geen plaats.
Intussen blijkt echter dat de Ver
enigde Staten allerminst geluk
kig zijn met de Israëlische esca
pades in Libanon. Met name het
neerschieten van de twee Syri
sche helikopters is in Washing
ton slecht gevallen. In de diplo
matieke contacten zijn Israël
daarover verwijten gemaakt, al
oefent de Amerikaanse regering
publiekelijk geen kritiek op Is
raël. De gedachte dat Israël een
tegenprestatie moet doen is dus
niet zo vreemd.
Maar premier Begin ontkent dat
Amerika van Israël een tegen
prestatie vraagt voor het terug
trekken van de SAM-raketten.
Het Franse blad Le Monde had
bericht dat Amerika van Israël
een geste verwachtte voor het te
rugtrekken van de Syrische
SAM-raketten. Israël zou zijn mi
litaire activiteiten in Libanon
dienen te verminderen: minder
steun aan de rechtse falangisten
en minder bombardementen op
de Palestijnen.
In Jeruzalem was dat in eerste in
stantie bevestigd. Begin zei ech
ter met klem dat Amerika en Is
raël het volstrekt met elkaar eens
zijn dat de SAM-raketten dienen
teruggetrokken te worden zon
der Israëlische tegenprestatie.
Daarmee gaf Begin te kennen
dat Israël geen verplichting op
zich zal nemen om bijvoorbeeld
de bombardementen op de Pale
stijnen in Zuid-Libanon vermin
deren, of het kalmer aan te doen
met aanvallen op Palestijnse ba-
(Van onze correspondent
Rudolph Bakker)
PARIJS (GPD) - Het televisiede
bat tussen de Franse presidents
kandidaten Giscard D'Estaing
en Francois Mitterrand heeft niet
het vuurwerk gebracht waarop
miljoenen Fransen ongetwijfeld
hebben gehoopt.
Giscard wist zijn positie als presi
dent en Mitterrands angst voor
een directe tv-confrontatie on
voldoende uit te buiten: de eer
ste reacties na afloop varieerden
van een „krappe overwinning"
voor Giscard tot „kleurloze pun-
tendeling". Zeven jaar geleden
diende de rap pratende Giscard
zijn socialistische opponent in
een soorgelijk debat een regel
rechte knock out toe.
Op verzoek van de socialistische
kandidaat waren uitvoerige
voorzorgsmaatregelen genomen
om te maken dat alles eerlijk zou
verlopen. De miljoenen tv-kij-
kers zagen in het twee en een
half uur durende debat op geen
enkel moment de beide kempha
nen tegelijk op de beeldbuis.
Giscard stelde zich uitdrukkelijk
op het standpunt van de man die
zeven jaar de beslissingen heeft
genomen en dus verplicht was
op concrete situaties te reageren.
De socialistenleider Mitterrand
vertolkte de gevoelens van de
verdrukte kleine man, die altijd
wel wat op te merken heeft over
het gezag. Hij stelde een betere
toekomst in het vooruitzicht zon
der in te gaan op de borende vra
gen van de president, hoe hij die
meende te kunnen verwezenlij
ken.
"De Franse kiezer is vooral geïnte
resseerd in de vraag of Mitter
rand van plan is communisten in
zijn regering op te nemen. De so
cialistenleider liet zich echter
niet uit zijn tent lokken en bleef
erbij verklaren, dat „een ieder
die zich sterk heeft gemaakt voor
mijn plannen" deel van zijn be
wind zal kunnen uitmaken.
Francois Mitterrand liet geen gele
genheid voorbijgaan uitspraken
voor te lezen van gaullistenleider
Chirac nadat deze felle kritiek op
president Giscard had geuit.
De huidige president doet alle
moeite de stemmen van de gaul
listen voor zich te winnen. Ook
de socialistenleider probeert
echter de ontevreden kleine zelf
standigen. die voor een belang
rijk deel tot de kern van het gaul-
lisme behoren, tot zich te trek
ken. Giscard beperkte er zich toe
op te merken, dat het een klein
kunstje zou zijn voor te lezen wal
communistenleider Marchais al
lemaal al had gezegd over zijn
eventuele toekomstige rege
ringspartner Mitterrand
In zijn slotwoord merkte Giscard
op, dat hij wel degefjk begreep
dat de Fransen na zeven jaar be
hoefte hadden aan verandering.
Hij zei ook in dit debat te hebben
geconstateerd dat zijn tegenstan
der. in vergelijking met het debat
van zeven jaar geleden, in niets
veranderd was. „Ik ben dat in de
afgelopen zeven jaar als presi
dent wel degelijk", aldus Gis
card.
Na de dood van Sands zijn op
verschillende plaatsen in Bel
fast en Dublin rellen uitgebro
ken. Er werden demonstratieve
optochten gehouden, fabrieken
in west-Belfast in brand gesto
ken er werd van de kant van de
betogers met molotov-cocktails
en zwavelzuurbommen ge
gooid.
(Van onze correspondente Lia
van Bekhoven)
BELFAST - In verschalende
delen van Noord-Ierland
kwam het gisteren tot kwaad
aardige botsingen tussen po
litie en het leger enerzijds en
de republikeinse (katholieke)
jongeren. In de vroege och
tend. bijna onmiddellijk na
dat de dood van IRA-honger-
staker Bobby Sands bekend
gemaakt werd en mensen in
hun nachtkleding de straat
op waren gekomen om voor
Sands te bidden, werd een
bank in het katholieke West-
Belfast in as gelegd en wer-
ADVERTENTIE
den verschillende fabrieken
in brand gestoken. Een plaat
selijk busstation werd be
stookt met molotovcocktails.
Maar het waren de politie en
het leger die het het zwaarst
te verduren hadden. Ze
beantwoordden de molotov
cocktails en zwavelzuurbom
men met plastic kogels. Een
handvol burgers moest met
verwondingen in het zieken
huis worden opgenomen.
Sands' begrafenis zal morgen
plaatsvinden volgens een tra
ditionele mengeling van Iers-
katholieke en IRA-methodes.
Een woordvoerder van Sinn
Fein, de politieke vleugel van
de IRA, beloofde dat Sands'
teraardebestelling met alle
republikeinse pracht en praal
zal geschieden. Dat betekent
een stille optocht dóór West-
Belfast waarbij een aanzien
lijk aantal IRA-grootheden
zich zullen vertonen en het
afschieten van saluutschoten
boven Sands' graf.
Na Sands' dood richt Noord-
Ierland de aandacht nu op de
andere drie hongerstakers
waarvan Francis Hughes er
het slechtst aan toe is. Zijn
toestand wordt nu al kritiek
genoemd, ook al begon hij
zijn hongerstaking veertien
dagen na Sands. Hughes' ge
zondheid was vanaf het begin
al zwak omdat hij nooit ge
heel herstelde van de ver
wondingen die hij drie jaar
geleden opliep tijdens een
schietpartij tussen de IRA en
het Britse leger.
Tijdens het vragenuurtje in het
Britse Lagerhuis liet premier
Thatcher gisteren weten geen
duimbreed toe te zullen ge
ven aan die eisen van de IRA-
gevangenen en het ziet er
naar uit dat er meer voor no
dig is dan Sands' dood om
haar van gedachten te doen
veranderen. „Het verlenen
van politieke status aan terro
risten betekent het verlenen
van een vergunning voor het
vermoorden van onschuldige
vrouwen en kinderen", aldus
Engelands premier.
Thatchers ijzeren imago inzake
de hongerstakers wordt door
haar eigen conservatieve re
geringspartij bijzonder op
prijs gesteld en ook de La
bour partij kan er geen
kwaad in ontdekken. In hot
buitenland wordt haar beleid
met minder enthousiasme
ontvangen. In verschillende
Westeuropese hoofdsteden
en in de Verenigde Staten is
de afgelopen dagen gede
monstreerd tegen haar be
leid. In Ierland herhaalde
aartsbisschop O'Fiaich zijn
eerdere verzoek aan de rege
ring om flexibeler op te tre
den wat betreft gevange
niskleding en gevangenis-
werk.
(Van onze correspondent Jan Gerritsen)
ROME - Nederland en België komen onder zware druk
van de NAVO-bondgenoten te staan om alsnog in te
stemmen met de plaatsing van nieuwe kernwapens voor
de middellange afstand op hun grondgebied. Dat bleek
gisteren uit de tekst van de slotverklaring die na afloop
van de NAVO-raad in Rome is uitgegeven.
ADVERTENTIE
zaterdag weer:
fijne landelijke
fiets- en molen
dag.
In die verkalring wordten produc
tie en plaatsing van de 572 raket
ten "de enige realistische basis"
genoemd "voor onderhandelin
gen over vermindering van kern
wapens in Europa".Tijdens de
NAVO-raad bleek dat de Ameri
kaanse minister Haig van buiten
landse zaken de plaatsing als een
voorwaade ziet om de Ameri
kaanse toezegging tot hervatting
van het ontwapeningsoverleg
met Moskou gestand te doen.
De plaatsing van 572 Cruise- en
Pershing-raketten in West-Euro
pa. waartoe de NAVO in decem
ber 1979 besloot, is „essentiëler
dan ooit", aldus de slotverkla
ring. Nederland en België maak
ten destijds een voorbehoud
over de plaatsing van de nieuwe
raketten op hun grondgebied.
Het kabinet wil eind dit jaar be
slissen over plaatsing van de 48
aan Nederland toegewezen Cruf-
se-raketten. Volgens minister
Van der Klaauw (buitenlandse
zaken) kan de nieuwe regering in
Den Haag dat met „evenveel vrij
heid" doen als voor de NAVO-
bijeenkomst in Rome.
Haig
Na het Amerikaanse besluit om
met Moskou te gaan onderhan
delen. dat in Rome werd meege
deeld. sloten de NAVO-partners
de rijen met veel vertoon van so
lidariteit. De Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken,
Alexander Haig. werd daardoor
in staat gesteld om te verklaren
dat de „fundamentele aspecten"
van de buitenlandse politiek van
president Reagan door de NA-
VO-landen werden „goedge
keurd en ondersteund".
Of dit oordeel geldt voor de Ameri
kaanse visie op beheersing van
de kernwapenwedloop, werd in
Rome betwijfeld. Wel verklaarde
Haig dat Washington blijft stre
ven naar akkoorden met de Sow
jet-Unie. Onder de term „SALT-
proces" bleek de Amerikaanse
bewindsman veel minder te ver
staan dan doorgaans in Europa
het geval is. Dit is van belang
omdat het gesprek met Moskou
„in het raamwerk van SALT" zal
worden gevoerd.
Haig: ..Dat betekent dat er geen
verschillende theaters (jargon
voor strijdtoneel - red.) voor nu
cleaire vrees zijn en dat beheer
sing van de kernwapens voor de
middellange afstand in het licht
moet worden gezien van de stra
tegische kernbewapening. Het
betekent niet dat er ook automa
tisch onderhandelingen over de
strategische kernwapens sullen
komen". Van der Klaauw zei
daarentegen: „Dit is de uitdruk
king van onze wens en van alk
andere NAVO-bondgenoten. dat
de SALT-onderhandelingen
Uw bril onderstreept uw persoonlijkheid.—
Nadrukkelijk of
subtiel, dat is ook
een kwestie van
persoonlijkheid.
En dat geldt voor
kontaktlenzen
eigenlijk net zo.
Nieuwe Rijn 62 Leiden 071 -124108
met zorg voor uw ogen en oog voor uw uiterlijk.
(Van onze correspondent
Bob Mantiri)
JAKARTA (GPD) De ASEAN-
ministers van buitenlandse za
ken komen morgen in Jakarta
bijeen om te praten over mogelij
ke militaire steun aan de anti-
Vietnamese verzetsbewegingen
in Cambodja. ASEAN is een anti
communistisch blok bestaande
uit Thailand, Singapore. Maleisi,
Indonesi en de Filippijnen. De
ASEAN-ministers komen naar
Jakarta ter gelegenheid van de
opening van het nieuwe ASEAN
secretariaat.
Een woordvoerder van het Indone
sische ministerie van buiten
landse zaken verklaarde dat de
Wellicht steun
voor verzet
in Cambodja
ASEAN-ministers zich buigen
over de verklaring van de Amcri
kaanse regering dat zij het van
ASEAN zal laten afhangen of zij
militaire steun zal geven aan an
ti-Vietnamese verzetsorganisa
ties. „Als Rusland de Vietname-
zen met wapens helpt, waarom
kan Amerika dat ook niet doen
met de verzetsbewegingen in
Cambodja", aldus deze woord
voerder.
Op de overigens informele bijeen
komst van de ASEAN-ministers
zal ook worden besproken op
welk tijdstip de internationale
conferentie over Cambodja zal
worden gehouden De Thaise mi
nister van buitenlandse zaken,
Siddhi Savetsila, stelde voor om
deze conferentie in juli in Wenen
te houden. De Oostenrijkse rege
ring heeft zich bereid verklaard
als gastheer op te treden
(over strategische kernwapens)
door zullen gaan".
NAVO-secretaris-generaal Luns
wees erop. dat het noemen van
SALT niet betekent dat er een
koppeling in de tijd met een
eventueel nieuw SALT-overleg
bestaat. Het staat dus vast dat de
onderhandelingen voor het eind
van dit jaar plaats hebben. Afge
sproken is ook dat het aandeel
van 572 Cruise- en Pershing-ra
ketten later niet wordt opge
voerd. Het zal wel verminderd
kunnen worden als de onderhan
delingen met de Russen tot re
sultaat leiden over het verminde
ren van het aantal SS-20-raketten
dat in de Sowjet-Unie staat opge
steld.
Geharnast
In het NAVO-communiqué klinkt
duidelijk de geharnaste toon
door die in het Washington van
president Reagan wordt gespro
ken als het over de Sowjet-Unie
gaat. De ontspanning wordt ech
ter niet helemaal afgeschreven.
De NAVO-landen willen ^aan
„echte detente" blijven werKen
als het Sowjet-gedrag dit moge
lijk maakt, aldus de verklaring.
Gewaarschuwd wordt, dat inter
ventie van buitenaf in Polen de
„hele internationale situatie in
grijpend zou wijzigen".
Duidelijker dan de laatste jaren het
geval was worden aan de Sowjet-
Unie voorwaarden gesteld om
"constructieve" Oost-West-be-
trekkingen mogelijk te maken.
Moskou moet. zo zeggen de NA-
VO-ministers, bereid zijn van de
verontrustende opbouw van zijn
militaire macht af te zien. de toe
passing van kracht en intimida
tie na te laten en op te houden
met het scheppen of exploiteren
van situaties van crisis en insta
biliteit in de Derde Wereld.
Minister Haig zei dat de NAVO-mi-
nisters het er geheel over eens
zijn. dat alleen het Westen do lan
den van de Derde Wereld het ge
reedschap geeft voor het schep
pen van naties „wat deze landen
verlangen".
PARAMARIBO - In Suriname is
gisteren een nieuwe herverde
ling van een aantal portefeuilles
in de Surinaamse regering be
kend geworden. Volgens het Su
rinaamse persbureau SNA heeft
de minister van binnenlandse za
ken en districtsbestuur. F. Lee
flang. nu ook de post van volks
gezondheid gekregen. De minis
ter van economische zaken..
Fong Poen. heelt er nu het minis
terie van landbouw, veeteelt, vis
serij en bosbouw bij H. Rusland,
de minister van onderwijs en
volksontwikkeling, is nu ook
nog belast met arbeid.
Afghanistan
tribunaal
veroordeelt
Sowjet-Unie
STOCKHOLM (AP) - Het interna
tionale tribunaal dat in Stock
holm vergadert heeft gisteren de
uitspraak gedaan dat de inter
ventie van de Sowjet-Unie in Af
ghanistan een daad van agressie
is die een schending betekent
van het handvest van de Ver
enigde Naties.
Er is niet de beschuldiging uitge
sproken dat de Sowjet-strijd-
krachten in Afghanistan de inter
nationale wetten voor de be
scherming van burgers in oor
logstijd hebben overtreden.
Ten aanzien van de beschuldiging
dat de Sowjets wreedheden heb
ben gepleegd is gezegd dat het
tribunaal na een hoorzitting van
drie dagen over meer gedetail
leerde inlichtingen wil beschik
ken alvorens daar een definitieve
uitspraak over te kunnen doen.
Het tribunaal zal een commissie
naar Afghanistan zenden om
meer gegevens te verzamelen
over schendingen van de men
senrechten door Sowjet-troepen,
aldus is gisteren meegedeeld.
Daar zal toestemming voor moe
ten worden aangevraagd bij het
regime te Kaboel - eerder be
schreven als "de marionettenre
gering van het Kremlin".
"Als wy die toestemming niet krij
gen dan moeten wij gaan naar
«treken waar het (islamitische)
verzet heerst", aldus is meege
deeld door de voorzitter van het
tribunaal, de Belgische hoogle
raar in het internationale recht
Francois Rigaux.
MOSKOU (ANP) President Leo
nid Brczjnjev van de Sowjet-
Unie heeft gisteren in een ge
sprek met secretaris-generaal
Kurt W aid hei m van de Verenig
de Naties verklaard dat 'sommi-
ge mogendheden' - de Russi
sche president en partijleider
doelde kennelijk op bepaalde
Navo-landen - de bewapenings
wedloop versnellen
In dit verband heeft hij volgens
Tass beklemtoond dat het 'drin
gend noodzakelijk' is de V N tot
meer activiteit te prikkelen voor
het behoud van de internationale
vrede en veiligheid
ADVERTENTIE
y Wal een keus in risconscrven.'
f -pk wal keus
taring,makreel krab zalm.gan uen tonijn,
kreofl. anspovis, gaffelbitter sardines in heer
lifke sauzen in oi* of naturel Altijd direct
klaar voor gebruik bg de broodmaalti|d. voor een
snelle hap of b% 'n gezellig toastje
Doe meer met vis, omdat 't 10 lekker is.
