'De Gouden Vijver' als
lach-of-ik-schiet-toneel
ALARM IN DE RODE BAAI
Wervelend Hongaars concert
MAANDAG 4 MEI 1981
Stilte
4 mei. DodenhrdenkinR. Twee
minuten stilte. Sinds de in
voering ervan, ik neem aan
vanaf 1946. heb ik er altijd
aan meegedaan, in het begin
steeds buitenshuis, omdat je
dan demonstratiever stil kon
staan, demonstratiever je
mond kon houden, en ook
omdat je dan beter de stilte
hoorde. Ik kreeg dan iets ti
rannieks over me. wat na
tuurlijk niet paste bij een her
denking van de slachtoffers
van vijf jaar tirannie, maar ik
eiste toch tussen 20.00 en
20.02 uur absolute stilte. Als
een kat beloerde ik minuten
lang de muis van acht uur,
die steeds dichterbij kwam.
om op het juiste moment, bij
de eerste klokslag, razend
snel toe te slaan! Ik stond ook
niet al stil om drie minuten
voor acht. nee, ik drentelde
rond. omdat ik op het exacte
tijdstip stil wou kunnen hou
den. Aan de andere kant kan
ik me niet herinneren dat ik
ook zo ver ging om in de mi
nuten voor acht uur te neu
riën of druk te praten met de
ze of gene. om midden in een
zin te kunnen zwijgen.
Brommer
En dan was het opeens zo ver!
De klokken zwegen, de
straatlantaarns gingen aan.
iedereen stond stil in een wat
onhandige houding, een tra
ge fietser stapte („O ja, dal is
waar ook!") een beetje te laat
af, een auto stopte en liet on
nadenkend zijn motor nog
even draaien om daarna (ge
schrokken) abrupt te zwij
gen, dan begon in die onna
tuurlijke stilte opeens weer
het lieve leven van de kwin
kelerende vogels. En elke
keer weer vroeg ikmedanaf,
of ze begonnen te fluiten uit
opwinding over de plotseling
ingevallen stilte, of dat ze al
tijd zo zaten te tsjilpen in de
bomen zonder dat we dat nog
hoorden, in het absorberende
lawaai van het verkeer om
ons heen? En dan gebeurde
het! Het aanzwellende ge
mopper van een bromfiets,
het gemopper werd geknet
ter. en tegen de tijd dat hij de
hoek omzeilde was het al ge
bulder geworden! Niet alleen
mijn haren, maar alle haren
van de stilte gingen dan recht
overeind staan, van een rou
wende verzetsman verander
de ik in enkele seconden in
een schietgrage fascist, die
met de denkbeeldige laser
straal van zijn verzengende
haat deze vijand in pap zou
willen veranderen. Meestal
liep het goed af. De onnozele
brommer merkte opeens dat
hij midden in een wassen
beeldenspel verzeild was ge
raakt, al zijn alarmschellen
gingen rinkelen, hij stopte
sputterend en maakte nog
net de laatste seconden stilte
in stilte mee. Mijn veront
waardigd bonkende hart her
kreeg dan gerustgesteld zijn
normale ritme, hier hoefde
god zij dank niemand geli
quideerd te worden, het was
maar een misverstand...
Giraffe
Zo onderging ik de twee minu
ten stilte in de beginjaren,
zeg de eerste twintig jaren.
Want de ouderen onder ons
hebben nu al weer 70 minu
ten stilte achter de rug! Wat
kun je niet in een uur en 10
minuten doen! In het boek
..Durations", The Encyclope
dia Of How Long Things Ta
ke. staat het precies vermeld
in ëén uur en 10 minuten kun
je in een oven van 200 graden
een brood ontdooien Je kunt
in die tijd ook Joegoslavische
sljivovica koken en laten af
koelen. En in die twee minu
ten stilte die wc vanavond
weer met ons allen zullen be
trachten, kan een giraffe de
mijl lopen. Eenden hebben
twee minuten nodig om te co
puleren. de geoefende hand
van een naaister kan in die
tijd 50 steken naaien, en drie
kwart van de mannelijke be
volking kan in twee minuten
volgens Kinsey een climax
bereiken. Zo handig zijn nu
sommige naslagwerken! Als
u vanavond de twee minuten
stilte in acht neemt, worden
er intussen in de Verenigde
Staten 14 overvallen, moord
aanslagen en dergelijke zwa
re misdaden gepleegd.
Tang
Ik hoop nu niet dat u dit zit te
lezen voordat de twee minu
ten stilte zijn aangebroken,
want het gevaar bestaat na
tuurlijk dat u dan niet aan de
doden uit de Tweede Wereld
oorlog denkt, maar aan die
trivialiteiten die ik hiervoor
heb opgesomd: die hollende
giraffe, die bezige eend, die
naaiende naaister, dat ont
dooiende brood, die Ameri
kaanse weduwe die met een
combinatietang op haar
hoofd wordt geslagen. Luis
tert u dan nog maar liever
naar die voortrazende brom
mer, met die tiener erop die
geen kranten leest en die
geen boodschap heeft aan
stilte, zeker niet aan die eeu
wige twee minuten lang. Zo
veel verstikkende stilte
achtereen zou hij misschien
niet eens kunnen verdragen!
En als ook de brommer door
een wonderlijk toeval zwijgt
binnen uw gehoorgrens, luis
tert u dan toch maar naar die
afgezaagde vogels. Wat is een
kwinkelerende vogel minder
dan een hollende giraffe, la
ten we eerlijk zijn...
LEIDEN - 'On Golden
Pond' wordt op het ogen
blik in New Hampshire
verfilmd met o.a. Jane en
Henry Fonda en Katheri-
ne Hepburn, waarna de
film op een gegeven ogen
blik ook wel Nederland
zal aandoen. In het geval
van 'Chapter Two' kon de
(Amerikaanse) filmversie
in haar traagheid niet tip
pen aan de toneelinterpre
tatie van Luc Lutz en Si-
mone Rooskens.
Met 'On Golden Pond' zal dit in
middels nauwelijks het geval
kunnen zijn, omdat de voorstel
ling van zaterdagavond in de
Leidse Schouwburg met als titel
'De Gouden Vijver' nauwelijks
onaantrekkelijker in het pak ge
goten kan worden. Met die con
clusie zitje als recensent onmid
dellijk huizenhoog in de proble
men. Een enthousiaste zaal;
theateraffiches, die je met citaten
uit positieve recensies om de
oren slaan en de namen van ener
zijds Mary Dresselhuys en ander
zijds Jan Retèl, die geacht wor
den het stuk volledig te dragen.
Toch moeten we die actrice, die zo
regelmatig perfect door Jos
Brink wordt geïmiteerd, maar
eens ontmaskeren als een slechts
op één manier inzetbare toneel
speelster. De geaffecteerde uit
halen en de nauwelijks smaak
makende stemkleur werken op
zich al uitermate vervreemdend;
de kleding, die Mary Dressel
huys soms op het toneel draagt
(bijv. die veelkleurige geruite
pantalon) schiet volledig voorbij
aan de bedoeling van toneelau
teur Ernest Thompson.
Hij wilde in 'On Golden Pond' i
mers twee bejaarde
neerzetten, die zich in opperste
eenvoud verbazen over de aan
trekkelijkheden van het leven.
Hierdoor niet in het minst gehin
derd door een bazige, ietwat do
minante dochter Chelsea Thayer
Wayne (Carola Gijsbers van
Wijk); een niet van naïviteit ge
speende Bill Ray (Manfred de
Graaf) en een voor die oude men
sen veel te brutale Billy Ray (na
een moeizame wervingscampag
ne in een landelijk ochtendblad:
Evert Stuiver).
Het Grootste Bezwaar tegen 'De
Gouden Vijver' is wel de achter
liggende lach-of-ik-schiet-ge-
dachte. En het bizarre van de si
tuatie is bovendien, dat de veelal
uit wat ouder theaterpubliek be-
De belevenissen van Jommeke
Agenda
Spelers van "Gouden vijvermet v.l.n.r. Carola Gijsbers van Wijk. Man
fred de Graaf, Jan Retèl, Mary Dresselhuys en Rudy Falkenhagen
staande toeschouwers al tot la
chen bereid, bleken op momen
ten, dat een irritante hor nog uit
een deur gelopen moest worden
of een hooiwagen nog moest
worden verpletterd. Joop van
der Ende heeft natuurlijk aange
nomen, dat de combinatie Dres-
selhuys/Rctèl/Thompson, met
ondersteuning van (vooral) Caro
la Gijsbers van Wijk, Rudy Fal
kenhagen en Manfred de Graaf
(overigens een goed acteur) de
kassa veelvuldig zal doen rinke
len. Wel nu: als dit het exclusieve
argument blijkt te zijn om je als
theaterproducent met toneel be
zig te houden, wordt het tijd de
groenteman weer eens te bena
deren.
BERT KOEKEBAKKER
LEIDEN - Temperament en disci-
pline waren de meest opvallende
eigenschappen die het Hongaar-
se Bela Bartók Ensemble lieten
horen. Dit koor met orkest dat in
2 Nederland de afgelopen week
vier concerten heeft gegeven is
hier te gast bij Collegium Musi-
cum, dat samen met de Honga-
ren gisteravond in de Stadsgc-
hoorzaal een concert verzorgde.
N3Het Hongaarse orkest toonde in Vi-
^•Jvaldi's 'Concerto in a rr.inore',
"V waarin het clavecimbel op intri
gerende wijze was vervangen
coor twee cembalo's, een grote
souplesse. Dirigent Babor Bu-
ross leidde het orkest met zwie
pende, bijna driftige armbewe
gingen, die slipt werden opge
volgd.
De evenwichtige koorklank was
direkt opvallend in de werken
y van de hedendaagse Hongaarse
componist S. Szokolay. De 'drie
fragmenten' van deze componist
lieten zowel de doorzichtige als
de krachtige, direkte klank ho
ren waartoe het koor in staat is.
Szökolay's 'Revelation' is een in
teressant koorwerk, waarin zijn
voorkeur voor kluster en plotse
linge pianissimi opvallend zijn
Jammer was het dat het pro
gramma geen teksten behelsde,
zodat de luisteraar geen idee had
waar al deze fraai gezongen
werken over gingen!.
De 'Wlas en Polka' van I. Strawins-
ky werden door de twee cemba
lospeelsters Agnes Szakaly en
Marta Fabión humoristisch en in
perfekt samenspel gebracht.
Na de pauze zong Collegium Musi-
cum van J. Brahms uit 'Zwei Mo
tetten': "Warum ist das Licht ge-
geben dem Mühscligcn?" Onder
leiding van dirigent Bruno de
Grceve werd het evenwicht in de
stemmen uitstekend gehand
haafd. ondanks het feit dat het.
koor slechts over vijf tenoren be
schikt, die overigens een stralen
de klank voortbrachten. De so
pranen klonken vooral in de for
to passages wat vlak. maar in de
pianissimi gedeelten was de
koorkleur uitstekend.
H. Purcells' "Come Ye Sons of
Art". Ode for the Birthday of
Queen Mary, bleek een wat ha
chelijke onderneming voor het
koor. omdat het vele niet te on
derschatten soli bevat, die in dit
geval voornamelijk door koorle
den gezongen werden. Het resul
taat was dan ook nogal wisse
lend. De bariton en de sopraan
waren veelbelovende stemmen.
Ook het duet "Sound the trum
pet". gezongen door een sopraan
en een counter-tenor was char
mant.
Tot slot zong het Hongaarse koor.
ondersteunend door het orkest
een dubbeldans van Z. Kodóly
Dit was een wervelend en jui
chend einde van dit, door vele
programmawijzigingen chaoti
sche. maar fijne concert Bedol
ven onder bloemen en uitbundig
applaus herhaalden zij het twee
de deel van dit werk. waarbij het
inderdaad niet moeilijk was de
ontstuimige dans erbij te den
ken.
ELLEN LOOYESTIJN
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "Ordinary people",
da. 14.30. 19.00 en 21.30 uur. zo. 14 00.
16.30. 19.00 en 21.30 uur. al
CAMERA (124919): "The blue lagoon'
da. 19 00 c-n 21.15 uur. woe., do en za'
ook 14.30 uur. zo. 13 30. 19(H) en 21 15
Nachtvoorstelling: "Love and death",
vr. en za. 23.30 uur. 16 jr
LIDO 1 (124130): "De spiegel barstte",
da. 14.30. 19.00 en 21.15 uur. zo. ook
16.45 uur. al.
LIDO 2: "Van 9 tot 5". da. 14.30, 19.00 en
21.15 uur. zo. ook 16.45 uur. al
LIDO 3: "Strawdogs". da. 14 30, 19.00 en
2115 uur. zo. ook 16.45 uur. 16 jr
LIDO 4: "Een vlucht regenwulpenda
14 30 19.00 en 21.15 uur. zo ook 16.45
uur. 12 jr
STUD1OU33210): "Het zal je nicht n
wezen", da. 19.00 en 21.15 uur. do.,
di. ook 14 30 uur. 16 jr.
TRIANON 123875) "The final count
down". da. 14.30. 19.00 r-n 21 15 uur zo
14.15. 16 30. 19 00 en 21.15 uur. al
HEX (125414) "Zachte plekjes", da.
14.30. 19.00 en 21.15 uur. zo. 14.15. 16.30,
19.00 en 21.15 uur. 16 jr.
Nachtvoorstelling. "Zwoele pornofees
ten". za. 23.30 uur, 16 jr.
Rijksmuseum van Geologie en Min«?ra
logie, Hooglandse Kerkgracht 17, tm
18-5 "Planten van vroeger en nu", i.s.m
de Hortus Botanicus der Rijksuniversi
10-12 uur. 14 tot 11
Bioscopen Alphen
(voor inlichtingen: 01720-20800)
EURO 1 The blue lagoon da. 13 45.
18.45 en 21.15 uur. zo. ook 16.15 uur. al-
zaterdag 24 00 uur. 16 jr
EURO 2 Flving high", da. 13 30. 18 30
en 21 00 uur. zo ook 16 00 uur. al
Nachtvoorstelling: "Hang 'em high', za
24.00 uur. 16 jr.
EURO 3 "Drie Tirolers in St. Tropez".
da 19.00 en 21.30 uur. zo ook 16.30 uur.
16 jr
Kindermatinee: "The Anstocats". da
14 00 uur.
Nachtvoorstelling "The groove tube",
za. 24.00 uur. 16 jr.
EURO 4 "De sheriff maakt zich
kwaad", da 18 45 en 21 45 uur. zo ook
16.15 uur. al
Nachtvoorstelling "Karl Ludwig doet
een tHDoekje open", za 24.00 uur. 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY (01717 4354) "Once upon
a time in the West", woe en do" 20 30
uur. ma en di. 20.30 uur, za. en zo 16 00
uur. 12 jr
"Cross of iron", vr. en za 19 00 en 21 15
uur. zo. 20 45 uur woo 20 30 uur. 16 jr.
Kindermatinee "Pipo en de piraten van
toen woe tm. woe 14.00 uur
ZWITSERSE
DE
Snijd con stuk I
reepje» Snijd e
<*n s-usjc an 3 delen
olie op I deel azijn,
deel mosterd en zoul ei
rn.-nü er fijngeknipt*
verse bieslook door
Vermeng kaas. «lam.
Klop
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconcssenhuis:
,Middagbezoekuur 13 45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18 00-18.30 uur Kinderafdeling dage-
Spurtmedisch Advies Centrum, blessu
rc spieekuur Elisabethziekenhuis. Lci-
derdorp, 's maandags van 19.30-20 30
Sint Elisabetb-siekenbuis:
Volwassenen, dagelyks van 14.00-14 45
uur en van 18.30-19.30 uur
Kraamafdeling: dag van 11.15-12.OOu
(alleen voor echtgenoot) en v
18.30-19.30 uur. Babyshow laatste kwi
tier van avondbezoek.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.
C.C.U (hartbew aking), dag
14 15-14.45 en 19.00-19.30 l
Academisch Ziekenhuis
Voor alle pollenten (behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag:
14.15-15 00 uur
18.30-19 30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag t m vrijdag
I8J0-I8 45 uur
Zaterdag en zondag
Bezoek aan ernstige patiënten wannes.
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken
Bezoektijden Kinderklmiek
Dagelijks
15 00-15 45 uur
18 30-1900 uur
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag
14 15-15 00 uur
18 30-19 00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijn oord: le «-n 2e klas 111130.
13.30-14 15 en 18 30-19 30 uur 3e klas
13 3a 14 15 en 18 30 19 30 uur Kraamaf
deling 13 3a 14 45 alleen voor echtgeno-
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vbeg-
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (02a 175000i
14 t
t 17 i
Museum Boerhaave. 'Dr. Auzoux ten
toonstelling van anatomische modellen
uit 1900. gemaakt van papier-macho.
Rijksmuseum voor Volkenkunde.
Steenstraat 1. t/m 3 1 '82 "Indianen van
Mexico. Azteken m 't Verleden. Nahuas
van Heden, geopend ma t m za 10-17
uur; zo- en feestdagen 13-17 uur
Stedelijk Museum De Lakenhal. Oude
Singel 28-32. tm 10 5. "Collectie \an
Berge Henegouwen", verzameling van
antieke radio's, geopend ma tm za 10-17
uur; zon- en feestdagen 13-17 uur
april. Hilbrand Bruyning en Liesbeth
Lukaart, di t/m za van 10-18
19-21 uur en zo van 11-17 u
c(ï),udcl lieuws
4 me x 1981.
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
-Bij Rakko op het Deensche ei
land Laaland oude naam r<»,r
Lolland, red.) is dezer dagen
een koningsadelaar gevangen,
die tusschen de vleugels vr"
lengte heeft van 6'/z voet (bijna
twee meter, red.) Aan een ket
ting om den nek droeg de roof
vogel een blikken busje, waarin
ecu brief was, die in de Deen
sche taal deze mededeehng be
vatte "gevangen en weder in
vrijheid gesteld anno 1792. door
N en C. Andersen. Boló op Fal-
star. Denemarken".
Uit Thorn (vroegere Duitse
imam r.».r de f'inil.w .'mi 7'..-
run, red.) wordt gemeld, dat de
twee Israelietischc kooplieden
Jacob Nathan cn Max Hirsch
uit Schonsee, die voor cenige
maanden door de rechtbank al
daar tot acht maanden gevan
genisstraf loerden veroordeeld
wegens mishandeling van een
anti-semitischen agitator, ge
deeltelijk kwijtschelding van
straf hebben verkregen. De kei
zer heeft hun straftijd op tivee
maanden bepaald. uit uvenve-
ging dat dc beleedigingen, hun
aangedaan, lot icrontschuldi-
ging konden strekken voor het
al le koelbloedig gebruik maken
van het "vuistrecht".
Vijftig jaar geleden
- In Egypte zijn 38 personen,
onder wie tien kinderen, om het
leven gekomen bij ren brand in
de Alexaudne-Cairo Express
De brand ut waarschijnlijk ont
slaan door het warmlopen van
éèn der assen. Drie houten rij
tuigen gingen in vlammen op.
Vele lijken ztjn onherkenbaar
verminkt. De machinist had
van den brand niets bemerkt en
werd eerst later door een baan
wachter op het uitslaande vuur
altent gemaakt
De trein bestond uit oud mate
rieel- Er was geen enkel middel
om met den machinist in ver
bindt ng te komen. Mannen.
vrouwen en kinderen sprongen
halfgek van angst uit de rijtui
gen. Over een prooien afstand
lagen ztvaar gewonde en zielto
gende passagiers langs de
\poorbaan. Vele gewonderijn
er slecht aan toe Onder hen is
slechts één Europeaan.
- Bij een aardbeving in den
Kaukaaus Zijn tenminste 700
personen om het leven gekomen
30 000 tnenschen zijn dakloos
Niet alleen Georgte. maar ook
Armen te en Azerlwidsjan zijn
getroffen, vooral door verlies
van veel vee.
SCMOOL,
/DE loeuiswoopp-1
Puzzel brucok
FE2E week. al~j
3665
Da LrJ
Jp.hAAf? IK
heb heti owem'
LUiCjBM /Aj'T
SctfeucLMipe-
LDKAAL
TML
EAJ 12 VËfcTlGWC
Bravo .Flip' Bijt nu vlug
~r mijn touwen door j~
IN DE BUNKER
