Rampen
woeden
rond Nederlandse
caravans [n Argejès
doet weer
goede zaken
tttiiw
fr
M.:
Pot van
Sunline
is tot
op de
bodem
leeg...
MAANDAG 4 MEI 1981
PAGINA 23
«Si*. a.
de vleet inArgelès.
ARGELES SUR MER
Voor heel wat Nederlanders
is de aardigheid er af in Arge-
lès-sur-Mer. Toch ligt het
dorpje nu, in het vroege voor
jaar, nog zo maagdelijk tegen
de Pyreneeën en glinstert de
Middellandse Zee er in de eer
ste zonnegloed. De vijfdui
zend Argélisiens komen erbij,
want straks in de zomer gaan
ze weer schuil achter de rug
gen van 300.000 vakantiegan
gers, die er huis houden óp
zo'n 70 campings en caravan
kampen. In de zomer is Arge-
lès een heksenketel en soms
ook nachtmerrie en ellende,
voor wie niet heel goed op zijn
tellen past.
In oktober '79 was ik voor heb
laatst in Argelès, toen er ram
pen woedden rond "La Roser-
sie." Het kamp werd door Ne
derlanders geleid en had in de
Michelin-kampeergids een
eervolle vermelding. Toch
had op dat moment voor Ne
derlandse eigenaren van sta
caravans de ellende bijna zijn
hoogtepunt bereikt. Namen
vielen: Hopecombe, Harry-
van, Van Zeist uit Twisk en
ten slotte die van een op dat
moment recente redder in de
nood: de altijd hulpvaardig
doende Van der Glind.
Geknoei
De problemen voor de vakan
tiegangers waren steeds het
zelfde: de Nederlandse be
middelaars hadden met de
papieren geknoeid, of de cara
vans kwamen niet aan of ze
waren door een Nederlandse
"verhuurder" in regie geno
men, terwijl de eigenaren de
huur nooit ontvingen. Het
was steeds een mengeling van
regelrechte oplichterij en van
onnozele, onbekwaamheid,
waarbij men het eerste achter
het tweede probeerde te ver
stoppen.
De toestand zoals ik die in okto
ber '79 in Argelès aantrof,
meldde ik in deze krant. Het
thema werd overgenomen in
het VARA-programma "Ko
ning Klant" van 4 februari
1980. In het Utrechts Nieuws
blad van 15 augustus daarop
volgend schilderde Marga
Smits, een van de slachtoffers
van de oplichtingspraktijken
op La Rosersie, de toestand
nog als "een gigantische puin
hoop". Op 19 juli had Marga
Smits al een klacht ingediend
bij de procureur van de Repu
bliek in Perpignan wegens
oplichterij bij de "société Ca-
talane", waarvan Van der
Glind de vertegenwoordiger
was. Van der Glind verdween
diezelfde zomer nog achter
slot en grendel. Op dit mo
ment is hij echter op borg
tocht vrij.
Terwijl de drama's rond La Ro
sersie zich als donderwolken
samenpakten, ontwikkelde
zich gelijksoortige ellende op
een ander kamp in Argelès, de
"Costa Rouge". Daar komt de
ontknoping pas nu en ik ging
naar Argelès terug om erbij te
zijn.
Krater
Het valt niet mee een boeiende
foto te maken van een loop
graaf zo zwart als een krater
en van een sta-caravan er
naast. Toch is dat een belang
rijk beeld op Coste Rouge. De
sta-caravan is er een van de
tweehonderd zoals die door
"Sunline Holiday System"
aan Nederlandse kopers werd
opgeleverd via de vanuit ons
land opererende heer Van der
Hart, geen onbekende in de
wereld van de scheve schaats.
Deze sta-caravans zijn het on
derwerp van twee drama's,
waarvan het eerste minder in
grijpend is dan het tweede.
De loopgraaf is onderdeel van
'Sunline' -caravan in Coste-Rouge met rechts de omstreden weg.
weg. De eigenaar
het kampeerterrein is
Tesson. De ge
meente-architect had al jaren
geleden monsieur Tesson ver
teld dat hij zijn caravans ook
wel op dat stuk grond mocht
zetten, maar dat er ooit een
weg zou komen, en dan moes
ten de caravans weg. Ook van
der Hart wist hiervan, maar
die, noch Tesson gaf die wijs
heid door aan Nederlandse
sta-caravan eigenaren, die in
hun onschuld pachtcontrac-
ten voor soms tien jaar afslo-
ter Wie op de gemeente
grond bleek te staan is nu
naar andere kampen ver
sleept. De kosten waren voor
de eigenaren. Op dat moment
was Van der Hart al van de
aardbodem verdwenen. Bin
nen de grenzen van Argelès-
sur-Mer was dat allemaal nog
niets. De ware ramp lag el
ders.
Operatie
op Coste Rouge
maken namelijk deel uit van
een operatie waarbij Van der
Hart via zijn zogenaamde
Sunline Holiday System eind
'7&-begin '79 tweehonderd
van deze uit hun krachten ge
groeide behuizingen op te
kleine wieltjes aan Nederlan
ders verkocht. Van der Hart
was ooit sales-manager bij
Hopecombe LTD geweest,
die rampen op La Rosersie
had veroorzaakt en die intus
sen failliet was gegaan. De ko
pers waren ditmaal gegoede
intellectuelen maar hun intel
lectuele argwaan bleek niet
groot genoeg. Ondanks ver
gaande informatie her en der
bleek niemand op de hoogte
van de activiteiten van Van
der Hart. De "sunliners" ver
schenen niet alleen op Coste
Rouge, maar ook in Canet-
Plage op het kamp Les Peu-
pliers van signor Bellito.
Van der Hart had de eigenaren
eigendomsbewijzen toege
stuurd nadat de koopsom van
19.000 gulden was betaald. Hij
voerde de caravans echter in
met douaneverklaringen,
waarop valselijk stond ver
meld dat de koopsom maar
f 16.000 had bedragen. Omdat
de eigenaren hem de BTW al
hadden meegegeven, kon
Van der Hart het verschil in
zijn zak steken. Deze operatie
speelde zich af in december
'79, toen op La Rosersie de
deksel van de pot sprong. Ook
op Coste Rouge en Les Peu-
pliers ging het echter mis. De
douane kwam er achter dat
Van der Hart had geknoeid
met de BTW. Sunline had in
tussen uitstel van betaling ge
kregen en in mei volgde het
faillisement. Van der Hart
was van de aardbodem ver
dwenen. De douane legde op
de caravans beslag.
Club
De tweehonderd eigenaren in
het verre Nederland richtten
een vereniging (club van 200)
op en begonnen te piekeren
over een oplossing. De zomer
van '80 kondigde zich aan en
de douane had een plan: de
eigenaren kregen recht op
vruchtgebruik, als ze de cara
vans niet zouden verslepen.
Tegen de herfst veranderde
de toestand echter aanzienlijk
toen de douane - er zat geen
geld meer in de caravans - als
nog tot openbare verkoping
besloot. De club van 200
kwam weer in actie. Dankzij
de overtuigingskracht van
een expert op de Nederlandse
ambassade in Parijs, en ge
steund door een Catalaanse
advocaat in Perpignan, kwam
men met de douane tot een
bevredigende oplossing De
kous was af als de Nederlan
ders gewoon het verschil zou
den betalen tussen wat Van
der Hart in feite had afgedra
gen en wat zijn werkelijke
schuld aan de douane was. De
oplossing kwam neer op 2500
frank per caravanbezitter.
Het was februari '81. De eige
naren begonnen hun geld te
verzamelen.
De Nederlanders hadden in
middels twee raadselachtige
brieven van monsieur Tesson
en signor Bellito ontvangen,
waarin werd gesteld dat ze
niet frs 2500 dienden te beta
len om van alles af te zijn,
maar niet minder dan frs
12900. Dat waren de kosten
die Bellito en Tèsson zelf had
den gemaakt, en de vordering
die ze zelf nog op het failliete
Sunline hadden. De brieven
behelsden nog het dreige
ment dat, in geval de frs 12900
niet zou worden overge
maakt, de beide heren "over
de caravans ten eigen bate
zouden beschikken".
Nog mooier
Het wordt nog mooier, 5 maart
krijg ik telefonisch contact
met signor Bellito. Het geen
hij me vertelt, komt neer op
wat ze bij het toneel een "deus
ex machina" noemen. Bellito
en Tesson blijken uit eigen
zak het door de Nederlandse
ambassade met de Franse
douane afgehandelde bedrag
te hebben betaald. Dat is een
bliksem-actie waarmee de
beide heren proberen voor
zich het recht op exploitatie
ide
Bellito vertelt me dat die nog
steeds eigendom van (de wel
iswaar failliete) Sunline zijn
en dat hij eigendomspapieren
van Nederlandse kopers
nooit heeft gezien. Hij en Tes
son hopen hun vordering op
Sunline door de exploitatie
te vereffe-
De douane in Perpignan beves
tigt me dat het geld is overge
maakt. Men voegt er aan toe,
dat daarmee voor hen de kous
af is: wie er betaalt doet er niet
toe. De douane zegt er wel
desgevraagd bij dat Van der
Hart nog niet met ze klaar is.
Hij zal worden vervolgd we
gens ontduiking van de BTW
en dat zal neerkomen op een
zeer hoge boete en wellicht
ook op gevangenisstraf
Een curieuze figuur tussen deze
vreemde zaken is nog mon
sieur Nibet. Hij is burgemees
ter van het grensplaatsje Le
Perthus, heeft belang bij de
Banque Catalane en is eige
naar van de inklaringsfirma
Casademon. De caravans wa
ren via Casademon op hun
staanplaatsen terechtgekomen.
Bellito en Tesson hadden dan
ook aan Nibct betaald en Ni-
bet was het geld naar de doua
ne gaan brengen. Nu is mon
sieur Nibet - want zo gaat dat
in een provinciestad - ook een
kennis van de Catalaanse ad
vocaat en Nibet wist van de
advocaat dat het geld uit Ne
derland onderweg was. De
vraag waarom hij op de aan
komst daarvan niet nog een
dag heeft willen wachten,
werd niet beantwoord. Ver
moedens bleven.
Te laat
landse geld is gearriveerd: te
laat! Hij vertelt me ook be
zoek te hebben gehad van
Tesson, die mede uit naam
van signor Bellito een nieuwe
streek tegen de Nederlanders
heeft uitgedacht; hij zal de
sta-caravans naar Spanje ver
slepen.
Tegelijkertijd nemen de twee
heren nog een ander besluit.
Ze zoeken contact met een ca
ravanverhuurkantoor in En
geland, dat ook in ons land
vertegenwoordigd is. De Brit
ten komen over en sluiten
met Tesson een contract voor
deze zomer en ze gaan meteen
van start met een adverten
tie-campagne, waardoor de
Club van 200 weer wordt op
geschrikt. Het bestuur licht
de Nederlandse tak van de
verhuurorganisatie in. De
campagne wordt gestopt.
De club van 200 staat nu voor de
definitieve slag Tot de gesug
gereerde mogelijkheden be
hoort een kort geding tegen
monsieur Nibet, omdat hij
niet alleen onverschuldigd
heeft betaald, maar ook nog
omdat hij dat heeft gedaan
met geld dat niet via de inter
nationale bank-weg direct uit
Nederland gekomen is. en dat
moet volgens de bepalingen
van de EG. Tenslotte kwam
het direct uit de zak van Belli
to en Tesson.
De bewegingen van Bellito en
Tesson worden in verband
met hun Spaanse plannen
nauwlettend in de gaten ge
houden door een betrouwba
re "watchdog". Mochten de
"sunliners" in de richting van
Le Perthus aan het rollen
worden gebracht, dan zullen
de Spaanse douane-autoritei
ten gewaarschuwd worden.
Laten ze het Nederlandse be
zit dan toch nog door, dan is er
niemand meer die kan tegen
spreken dat het land langs de
Middellandse Zee vol "com
binaties" is en vol van handen
op één buik.
De al zolang geteisterde Neder
landers hebben nu, wel wat
laat, dozen vol bewijsmate
riaal naar Frankrijk afgezon
den.
Hiermee moeten hun eigen
domsrechten zonneklaar
worden aangetoond. Het al
lerbeste argument levert ech
ter mr. Bremer, de curator
van het failliete Sunline. Hij
vertelde me: "Als curator sta
ik op het standpunt dat de ko
pers eigenaar zijn. Sunline
heeft van hen niets te vorde
ren". Mr. Bremer voegde er
nog aan toe het te betreuren
dat hij de slachtoffers niet
meer had kunnen helpen. De
pot van Sunline bleek name
lijk tot op de bodem leeg.
Met de verklaring van Mr. Bre
mer vervalt de basis onder de
constructies van Signor Belli
to en monsieur Tesson, maar
ook onder die van burgemees
ter Nibet en zijn Casamedon.
Ze zal ertoe moeten leiden dat
de tweehonderd Nederlan
ders het vrij beschikkings
recht over hun sta-caravans
terug krijgen. Toch blijft Per
pignan een verre stad en de
zon belicht er de gedachten
anders.
Wat is de moraal van ons ver
haal, vroeg ik in een eerder
stadium een van de bestuurs
leden van de Club van 200. Hij
antwoordde:"Je kunt zoveel
informeren als je wilt, maar
als Nederlandse particulier
moet je ondanks al die inge
wonnen informatie nog
steeds niet over een nacht ijs
gaan Als je eenmaal bent op
gelicht, is hel ontzettend
noeilijk de oplichters te grij
pen
RUDOLPH BAKKER
AMSTERDAM De Amsterdamse lommerd doet
goede zaken. Tachtigduizend mensen stapten vorig
jaar naar de Stadskrediet, ook wel Ome Jan ge
noemd, om sieraden of andere roerende goederen te
belenen In totaal werd er voor 33 miljoen gulden
aan goederen beleend.
In vergelijking met 1979 is dat een stijging van 10 miljoen gulden.
Directeur M A. Heuwekemeijer van de Stadskredietbank
schrijft die stijging toe aan de economische recessie en aan de
gestegen goud- en zilverprijzen Vooral mensen met inkomens
tussen het minimum en modaal zijn volgens Heuwekemeijer
vaste klanten van Ome Jan ..Het gaat economisch allemaal niet
meer voor de wind, maar de verplichtingen blijven hetzelfde. En
als dan plotseling de wasmachine of ijskast kapot gaat
Veel mensen, aldus Heuwekemeijer, proberen financiële tekorten
tijdelijk op te vangen door iets te belenen ..Vooruitlopend op
uitkeringen als kinderbijslag of vakantiegeld Als dat binnen is.
wordt het weer afbetaald En voor die paar honderd gulden gaan
de mensen niet naar een bank vcor een persoonlijke lening'
AANTREKKELIJK
Financieel is de Amsterdamse lommerd aantrekkelijker dan de
banken ..We zitten onder de 20 procent rente, dat lukt je bij de
bank niet meer Wc vallen ook onder de instellingen van alge
meen nut", aldus Heuwekemeijer. Ondanks de voordelige rente
draait de Stadskredietbank praktisch niet. ..Vorig jaar hadden we
een kleine winst, het jaar daarvoor 4500 gulden winst Maar drie
jaar geleden hadden we 3500 gulden verlies Dat zijn bedragen die
op een exploitatie van miljoenen vrijwel geen invloed hebben
aldus directeur Heuwekemeijer
Schuin tegenover het Amsterdamse gemeentehuis, op de hoek van
de Oudezijds Voorburgwal-Enge Lombardsteeg huist de Stads
kredietbank. Naast dit pand heeft de bank nog drie filialen in de
hoofdstad Een steile trap leidt naar het wachtkamertje waar dc
panden ingelost en beleend worden Het krappe wachtkamertje
is tweemaal zo hoog als het breed is. Enkele mensen wachten er
rustig op hun beurt.
Op een ouderwets lattenbankjc zitten drie vrouwen en een man Er
wordt weinig gepraat en af en toe verdwijnt er iemand in de
afgesloten ruimte met het loket. Daar worden de te belenen goe
deren getaxeerd en aan een nauwkeurig onderzoek onderwor
pen. In ruil ontvangt men een pandbriefje en 70 procent van de
getaxeerde waarde De goederen verdwijnen in een kluis, zilver-
kamer of magazijn. Het beleende pand kan op ieder gewenst
ogenblik teruggehaald worden.
VOORDEEL
Na een half jaar worden niet opgehaalde goederen geveild De
meeropbrengst van het geveilde kan dan geïncasseerd worden
op vertoon van het pandbriefje ..Het zou niet eerlijk tegenover de
pandgever zijn dat hij dat voordeel niet zou krijgen wanneer een
gouden sieraad meer waard wordt", aldus Heuwekemeijer
Goederen die niet geveild worden, vallen terug aan de bank en
worden in dc winkel van de bank verkocht. In de winkel aan de
Nes staan twee versleten platenspelers, twee paar ski-schoenen,
grammofoonplaten, fototoestellen en talloze gouden en zilveren
sieraden.
De sieraden vormen het grootste deel van de goederen die beleend
worden (94 procent» Onder de post diversen valt nagenoeg alles
wat los zit: radio's, fototoestellen, schecrapparaten. werphengels,
Perzische tapijten, gitaren, nagenoeg nieuwe kleding etc
EEUWENOUD
Het belenen van bezittingen heeft een eeuwenoude geschiedenis.
„De lommerd stamt uit de tijd van Moscs Toen werd het op
perkleed van de man beleend en bij de farao's kon zelfs de mum
mie van de vader worden beleend. In de tijd van de kruistochten
is de lombardc (geldschieter) hier naar toe gekomen", aldus Heu
wekemeijer Tot 1614 bleef de lommerd in particuliere handen In
dat jaar startte de gemeente Amsterdam met dc Stadskrediet
bank in het voormalige turfpakhuis in de Enge Lombardstee-
8
Al bijna dertig jaar werkt Heuwekemeijer bij de gemeentelijke
lommerd. ..Vroeger werden er piano's, ijskasten en complete
meubilairs beleend, dat maak je nu niet meer mee Toen had je
ook een armoedekrediet. dat is er gelukkig ook niet meer Ik
geloof wel dat er nog een stille armoede bestaat Vooral onder
oudere mensen, die alleen maar van hun aow moeten rondko
men. Die moeten echt wel krabben. Maar het is niet meer zo dat er
echt honger wordt geleden. Je had indertijd ook de weekbelenin
gen. Dan werd er gc.uiticipt n.l op hel v.dÜQOII I >p ftlMI I I
werd het goede pak van vader beleend En als het loonzakje
vrijdag binnenkwam, werd het weer teruggehaald zodat vader er
zondags weer netjes uitzag. Het belenen is nu meer verschoven
naar de sieraden van de vrouw. Dat is een soort gemeengoed
geworden".
VEILINGEN
Niet alle roerende goederen kunnen beleend worden De wapenuit
rusting van militairen en voorwerpen van de kerkelijke eredienst
worden geweigerd. Ook autoradio's zul je niet bij de Stadskre
dietbank aantreffen, ..daarvan kan je haast zeker zeggen dat ze
gepikt zijn". Om te voorkomen dat dc bank een helcrsfunctie
krijgt, is men verplicht zich te legitimeren Daarnaast hebben
politiemensen inzage in de boeken Dameskleding wordt aan het
loket ook resoluut geweigerd ..Dat is veel te veel aan de mode
onderhevig en dan raak je het aan dc straatstenen niet meer
kwijt".
Jaarlijks vinden er acht veilingen plaats van goederen die niet meer
worden opgehaald. Twaalf procent van de beleende goederen
keert niet terug naar de eigenaar, maar komt onder de hamer
Ruim vijftig belangstellenden verzamelen zich maandagmiddag
in de veilingzaal aan de Nes In een flits wordt het te veilen
voorwerp getoond en het nummer wordt afgeroepen „Nummer
588; een gouden ring met een steentje eruit Er is ook een oorbel
bjj aldus dc veilingmeester Met een monotone stem reageert
hij op hoofdknikken, vingerknipjes en opgestoken handen „Ze
ventig gulden hier geboden. 72. niemand meer dan 72 gulden'' 74.
76. 78.80.82. niemand meer dan 82 gulden''" Een doffe hamerslag
wijst de ring en oorbel toe aan de laatste bieder
„DIENSTVERLENING"
Dat slechts twaalf procent van de beleende goederen onder de
hamer komt, valt volgens Heuwekemeijer mee Het bewijst hoe
zcerdemcn.M nop hun pui!. .k
Wc zijn geen bedrijf dat winst moet maken We voorzien in een
behoefte. Het is eerder dienstverleningaldus Heuwekemeijer
Het voor/ien in n lufl r i: UU f|
bezoekersaantal Behalve in Amsterdam bestaat de behoefte om
naar de lommerd te stappen ook in Den Haag Ook daar opereert
een gemeentelijke lommerd en als het aan 11» uw« kcilM
komt er in andere steden ook een Ome Jan waar je je gouden
ketting een tijdje kunt afstaan voor geld om de tandartsrekening
te betalen „Ook in Rotterdam en Utrecht is daar behoefte aan Ik
geloof dat de lommerd in iedere grote stad succ» heeft
RIEN KLORIS
