Ontslag? Dat was voor mij
de 'ver van mijn bed show'
Ford Amsterdam haalt 50e verjaardag niet
Beursweek
Van Gelder: alleen
schatkistpapier is
voor ons van waarde
Ford-werknemer Pierre Bloem:
ZATERDAG 2 MEI 1981
AMSTERDAM - Het zwaard
van Damocles hangt al gerui
me tijd boven zijn hoofd. Al
bijna driekwart jaar brengt
Pierre Bloem door de inge
stelde werktijdverkorting bij
Ford Amsterdam meer dan
de helft van de week thuis
door. De dag dat de fabrieks-
poort van het assemblagebe
drijf aan de oevers van het
NoordzeeKanaal voor hem
- hermetisch, gesloten blijft, is
zeer dichtbij gekomen.
In zijn eengezinswoning in een
rustige nieuwbouwbuurt in
St. Pancras doet hij zijn ver
haal. Het ellendige gevoel
van machteloosheid komt
telkens bovendrijven. Bij het
Ford-imperium zijn het im
mers onzichtbare mensen die
f-' aan de touwtjes trekken en
die zitten er echt niet mee dat
er bij de vestiging Amster
dam zo n 1300 arbeidsplaat
sen verdwijnen.
Pierre Bloem (42), getrouwd en
vader van twee kinderen, had
met zijn vinger naar zijn
voorhoofd gewezen wanneer
anderen hem een aantal jaren
geleden hadden verteld dat
zijn baan als gespecialiseerd
technicus bij Ford, gevaar
zou lopen.
„Je had het idee dat je bij een
sterke multinational werkte.
Wat je zo in de kranten las en
op de televisie kon zien over
ontslagen was tot nu toe al
tijd de "Ver van mijn bed
show". Je realiseerde je niet
dat je er na 18 jaar Ford zelf
bij betrokken zou kunnen
zijn. Mijn vader heeft 36 jaar
bij Ford gewerkt en die
kwam ook weieens met be
richten thyis dat de tent mis
schien wel gesloten zou wor
den. Toch is Ford Nederland
altijd overeind gebleven;
maar nu lijkt het wel zeker
dat het dicht gaat. Ik heb nog
altijd een kleine hoop, maar
die is wel verrekt klein".
Alles aanpakken
Hij mag dan veel meer dan
voorheen thuis zijn, geknakt
door de ontwikkelingen bij
Ford is hij niet. Hij zegt, net
als zijn vrouw, best perspec
tieven voor de toekomst te
zien. Zijn vrouw Nellie (40)
vertelt vastberaden: „Pierre
is bereid alles aan te pakken.
Ik heb ook gezegd, wanneer
hij op een gegeven moment
lang werkloos zou blijven,
dan zal ik weer proberen
mijn baan als gediplomeerd
verpleegster op te pakken. Ik
wil gewoon tijdelijk werken.
dan heeft hij ook een doel.
r Dan moet hij zorgen dat het
- eten op tafel komt. Maar ja,
het wordt toch moeilijk".
In het gezin Bloem, het echt-
paar heeft een jongen en een
a meisje van 10 en 14 jaar, is het
«i mogelijk ontslag veelvuldig
onderwerp van gesprek. Ge-
- sprek waarin de kinderen al
tijd betrokken worden. Nel
lie: „We hebben een meisje
op de middelbare school; dat
heeft schoolreisjes en al die
Deze week was er
plotsklaps toch nog een
lichtpuntje voor de werk
nemers van de met slui
ting bedreigde fabrieken
van Van Gelder papier en
Ford. Minister Van Aar-
denne besloot onder druk
van het parlement ander
half miljoen beschikbaar
te stellen om Van Gelder
nog zes weken open te
houden. Tijdwinst voor
bonden en onderne
mingsraad om overle
vingsplannen uit te
werken. En de bezetting
bij Ford kon worden
beëindigd na de toezeg
ging van de directie dat
tegen alle verwachting in
opnieuw bekeken zal
worden of Ford een nieu
we toekomst kan worden
gegeven.
De stoom is van de ketel,
maar vermoedelijk voor
korte duur. Voor beide
bedrijven lijkt weinig
hoop. Van Gelder zal zich
ook met overheidssteun
slecht staande kunnen
houden in de felle concur
rentiestrijd die in de EG
woedt, en Ford maakt
deel uit van een multina
tional waar behoud van
VanGeber Paper
werkgelegenheid allesbe
halve prioriteit geniet.
Verslaggevers Ed
Blaauw en Pieter Mul be
lichten de achtergron
den.
dingen meer. Wc hebben te
gen haar gezegd: een aantal
dmgen gaat gewoon niet
door. We moeten afwachten
wat de toekomst brengt. On
ze kinderen vatten het alle
maal gelukkig erg laconiek
op. We leven makkelijk, zo
lang de voorraad strekt, ge
ven we. Zolahg we geld heb
ben gaan we met vakantie.
Nou ja, dan worden het
straks reisjes dichter bij".
Het is niet zo dat vaders veel
vuldige aanwezigheid thuis
het levensritme van de ande
re drie doorbroken heeft,
maar toch. er ontstaan door
de huidige situatie zo nu en
dan kleine irritaties. Nellie:
„Hij doet wel erg veel in huis,
karweitjes die vroeger bleven
liggen. Maar er lopen ook nog
twee kinderen rond die aller
lei vriendjes en vriendin
netjes meenemen. Hij ziet al
les van ze. dingen waar ik he
lemaal niet op let. Ik laat ze
vaak aantuttelen. Dat geeft
een kribbige situatie".
Zeker in het begin had ze dui
delijk moeite de situatie te
aanvaarden. Nellie: „Ver
schrikkelijk, waar ik ook
ging, hij wilde overal mee
naar toe". Pierre glimla
chend: ..Nu laten we elkaar
vrij. Heb ik iets dan ga ik,
moet zij wat doen dan gaat ze
ook, alleen".
Het moeilijkste van het thuis
zitten vindt hij het volkrijgen
van zijn vrije tijd. Nellie: „Hij
mag graag een beetje knutse
len. Hij wil in ons huis alles
uitbreken en zo en dat kan
niet. Dat kost verschrikkelijk
veel. Je kan niet zo maar
eventjes voor duizend gulden
hout kopen. Je weet ook hoe
we er straks voorstaan. Dan
heb je je geld hard nodig. Dat
is ons duidelijk".
Ondanks zijn relatief ongunsti
ge leeftijd ziet Pierre de toe
komst zeker niet met angst
en beven tegemoet. Momen
teel bekleedt hij een leiding
gevende functie en hij voelt
zich gesterkt met het vertrou
wen dat hij in die achttien
jaar Ford veel inzicht en erva
ring heeft opgedaan. Het boe
zemt hem ook geen angst in
dat hij in de toekomst een
stapje terug moet doen. „Ik
ben groot geworden bij Ford,
ik hoop dat mijn ervaring er
gens anders tot uitdrukking
kan komen. Ik zie er hele
maal niet tegenop ergens
voor minder salaris te gaan
werken Trouwens, ik heb
twee rechterhanden aan mijn
lijf. Ik ben ook niet aan de au
to-industrie gebonden. Ik
heb vroeger bij Fokker ge
werkt, maar of ze daar nu ka
derpersoneel nodig heb
ben?" Nellie: „Als ie met ple
zier naar zijn werk gaat dan
vind ik het niet erg een stap
terug te doen. Al is het vier
honderd vijfhonderd gul
den".
Pierre heeft ondanks alle ont
wikkelingen bij Ford, nog al
tijd plezier in zijn werk. „Je
moet optimistisch blijven.
Het wordt natuurlijk steeds
moeilijker mensen te motive-
ren iets extra te doen. De on
zekerheid heeft voor ons te
lang geduurd. De Ford was er
naar mijn idee op uit mensen
murw te maken, zodat er niet
veel weerstand meer zou zijn
als de laatste klap viel. Ik be
grijp het nog steeds niet.
Vier, vijf jaar geleden is er
voor 73 miljoen geïnvesteerd
in de Trans Continental, die
grote truck. Alle beslissingen
worden over onze hoofden
heengenomen. Ons bedrijf
ging vroeger zo goed, 't is nu
zo duister. O, meneer Ford
heeft zich voor 40 procent bij
Mazda ingekocht. Meneer
Ford krijgt zijn centjes wel
binnen".
ED BLAAUW
AMSTERDAM (GPD) - Het ziet er
jnet naar uit dat Ford Amster
dam zijn vijftigste verjaardag. 15
mei 1983, zal halen. De ongeveer
J1300 produktiewerknemers van
piet assemblagebedrijf aan de oe-
ivers van het Noordzeekanaal
«tellen vergeefse pogingen in het
werk zijn leven te redden. De
Amerikaanse autofabrikant wil
.échter met de sombere cijfers in
'de hand. de Amsterdamse vesti
ging de genadeklap geven. Het
rijke leven van Ford Nederland
Jcrijgt een zeer droevig einde
De geschiedenis van Ford in ons
land gaat terug tot het jaar 1911
Carrosseriebedrijf Veth in Arn
hem importeerde in dat jaar vier
T-Fords en een jaar later kreeg
grondlegger Henry Ford in de
'firma Wilson en Co in Utrecht
>i£en vaste importeur. De onder
delen uit Amerika werden in
Zaandam geassembleerd. De
vraag naar auto's bleef maar stij
gen en dat was voor Ford reden
zelfde import ter hand te nemen.
In Rotterdam werd op 6 maart 1924
de Ford Motor Compagny of Hol
land opgericht en Henry Ford,
die de verkoop van Ford-auto
mobielen in ons land alsmaar zag
stijgen, wenste dat het nieuwe
assemblage-bedrijf aan een groot
water moest liggen. De keus viel
op een terrein bij het Noord
zeekanaal De eerste auto's rol
den daar in 1932 van de band en
de officiële opening, waarbij
Henry Ford niet aanwezig was,
had 15 mei 1933 plaats. In een
tijdsbestek van een jaar produ
ceerde de Amsterdamse vesti
ging rond de 5000 auto's. Toen
Ford Amsterdam enkele jaren
geleden zijn officieuze 50ste ver-
Bij het assemblagebedrijf werden
niet alleen personenauto's, zoals
de Anglia, de Taunus en de Con
sul, geassembleerd, maar ook al
lerlei soorten vrachtwagens ge
maakt. De laatste jaren is het be
drijf belast met de produktie van
de Trans Continental, een truck
van 42-ton, en een bestelwagen,
de Transit.
Bij Ford Amsterdam, dat altijd in
sprong wanneer fabrieken in
België. West-Duitsland en Enge
land niet aan de vraag konden
voldoen, is in al die jaren voor
miljoenen geïnvesteerd. Tussen
1952 en 1956 nam de verkoop van
Ford in Nederland met 300 pro
cent toe. reden voor de multina
tional. die bijna een half miljoen
mensen in dienst heeft, de Am
sterdamse vestiging uit te brei
den en te modernisseren voor
een bedrag van 16,5 miljoen. In
1971 werd besloten Ford alleen
nog maar vrachtwagens te laten
maken. Ford wilde concureren
met o.a. de vrachtwagens van
Mercedes, Iveco (Fiat). Scama-
Vabis en andere.
Ford Amsterdam gold. voor wat
betreft de Continental, als proef
konijn Totaal werd er in dat jaar
ongeveer 70 miljoen in het „fi
liaal" gestoken. En volgens de
Europa-directie in Londen is de
ze truck een miskleun
Driftig bekeken de werknemers of
hun bedrijf nog ken worden in
geschakeld voor het assemble
ren van personenauto's, of zelfs
losse onderdelen. Het verleden
heeft geleerd dat de fabriek daar
voor binnen een maand omge
bouwd zou kunnen worden Al
leen. voor Ford hoeft het alle
maal niet meer.
DEN HAAG - ..Over twee jaar zijn
we weer het heertje", zegt de ver
trouwensman van het personeel
even optimistisch als overtuigd
„Mits we 1983 halen natuurlijk
Jy hebt makkelijk praten, zeg
gen de collega's weieens. jy hebt
een baan binnen een bedrijfson
derdeel dat wel toekomst blijkt
te hebben".
Van Gelder-man in kwestie wil wel
toelichting geven, maar liefst
achter de schermen, letterlyk en
figuurlijk. Hij zit op een centrale
post binnen het aftakelende con
cern. Dik een half jaar was hij
ook al in de Tweede Kamer op
bezoek. Net als vorige weck wa
ren ook toen directieleden, vak
bondsvertegenwoordigers, ge
meentebestuurders en wie al niet
te hoop gelopen. De minister zou
opnieuw een bedrijf in nood bo
ven water moeten houden. In
Wormer was de bittere nasmaak
van de sluiting aldaar nog dage
lijks te proeven. Van Aardenne
kon meer ellende voorkomen, zo
luidde de boodschap verleden
jaar september.
Plaats van handeling destijds: de
Schcpelzaal aan het Binnenhof,
net als ditmaal. Ir. Van der Want
is eind 1980 de kersverse topman
van de papierfabrikant. Hij en
andere betrokkenen bezingen de
lof van de witpapier-sector Van
Gelder is onder meer sterk in het
zogeheten ongestreken papier
De prijzen trekken aan, goede
perspectieven op termijn - zo
luidt de verwachting van de
Raad van Bestuur en de werkne-
Maar net als bij het KNMI en Jan
Pelleboer is een verwachting nog
geen voorspelling Plots, zo is het
verweer nu, duvelt de markt in
elkaar. De dollar wordt duurder
en derhalve ook de grondstof cel
lulose die moet worden geïmpor
teerd. Ook Van Gelder klaagt
over de hoge energieprijzen in
vergelijking met omliggende lan
den. Kortom, begin dit jaar moet
de Raad van Bestuur met krom
me tenen wederom naar Den
Haag. Dik 200 miljoen. 194 mil
joen. zo rond de 125 miljoen, de
bedragen die het concern in
doodsnood als steun nodig heeft
slinken naarmate de minister
langer weigerachtig blijkt
De rest van het verhaal is bekend
Twee weken terug een laatste af
wijzing duur het departement,
zoals Van Aardenne, dat even
terloops tijdens een Kamerdebat
meedeelt. Zijn ambtenaren bel
len pas daarna met het hoofd
kantoor te Amsterdam. Paniek.
Sluiting van de fabrieken te Vel-
sen en 'Renkum 1'. Dat laatste
tot felle verontwaardiging van de
werknemers aldaar, die dachten
buiten schot te blijven. Immers,
alleen Velsen en Wapenveld
stonden tot dan toe op de nomi
natie om gesloten te worden.
Keiharde verliescijfers op korte
termijn hebben de Raad van Be
stuur van mening doen verande
ren. „Geen beleidsbeslissing,
maar meer een besluit op basis
van kille cijfers", aldus Van der
Want tijdens de openbare hoor
zitting.
Redden
Wekenlang zijn plannen om fabrie
ken te behouden over elkaar
heen getuimeld. De Raad van
Bestuur, vakbonden en recent
ondernemingsraden komen met
nieuwe en nieuwere voorstellen.
Redden wat er te redden valt. is
het motto. FNV-man Van der
Veer houdt vast aan het open
houden van Velsen en Wapen
veld Sluiting van de vestiging in
de IJmond en tc Renkum. daar
blyft het niet bij Van de reste
rende 3000 man in dienst van
Van Gelder dreigt zeker de. helft
zijn baan tc verliezen. De Raad
van Bestuur houdt het op 500
minder mits haar plan zou wor
den gerealiseerd. Buiten op het
Binnenhof nllen intussen de
monstrerende werknemers, dit
maal voornamelijk vanwege het
winterse weer Berusting was
twee weken geleden de aanvan
kelijke reactie. Niet verwonder
lijk als je weet dat ruim een jaar
terug Van Gelder het nog op 4400
werknemers in vaste dienst kon
houden. De terugval gaat beang
stigend snel Voorspelde onder
meer Kamerlid Van der Hek. Hij
meldde in de perikelen die toen
rond Wormer speelde dat Van
Gelder op de rand van de af
grond stond. Boze vakbonds
redacties waren zyn deel. „maar
iedereen kende en kent de cy-
fers".
Van Aardenne
Van Aardenne liet nog een duit in
het zakje doen. zij het niet in fi
nanciële zin. Partijen hadden
steeds verwezen naar hel zoge
naamde structuuronderzoek wit-
papier. dat gehouden zou wor
den Na afloop daarvan kon de
bewindsman gaan handelen. Vo
rige week donderdag publiceer
de het departement dat onder
zoek. waaraan werknemers om
principiële redenen niet wilden
meewerken. Allereerst blijkt het
nu slechts om een voor-verken
ning te gaan die niet diepgra
vend van aard is. Keihard ligt
daar desondanks toch maar het
gegeven dat de markt in Europa
een veel te grote produktiecapa-
citeit kent. Zelfs het vcrdwynen
van 280 000 ton overcapaciteit in
de afgelopen zes maanden biedt
Van Gelder geen perspectief. Het
rapport van de drie papierfabri
kanten en het departement
meldt in klare taal dat de markt
prijs bovendien nog altijd onvol
doende is voor een renderende
produktie. Een droef perspectief
tot in elk geval 1983
De komende jaren moeten forse
sommen steungeld de moeilijke
periode overbruggen. Van Aar
denne heeft er geen gulden meer
voor in de knip De bonden wij
zen herhaaldelijk op de financiën
die anders van rijk naar papier
makers vloeien. Vergeten af en
toe de fikse deelname te vermel
den die Den Haag al heeft in de
(voormalige) delen van de be
dreigde fabrikant. En toch. toch
moet er nog langer geld gefour
neerd worden. Welke Europese
overheid houdt het gevecht het
langste vol. dat is de vraag. Waar
draait de pers voor het (bank)pa-
pier het langst in de hoop dat in
omringende landen producenten
en overheid afhaken omdat de
m halkiM leeg li? ..Niet de kwali
teit van de industrie en het per
spectief zijn doorslaggevend,
maar de bodem van de schatkist
is dat", stelt Van der Veer zuinig
jes.
Ook binnenslands is het echter
geen botertje tot de boom. In
kringen rond het departement
wordt begrijpend geknikt als
naar de houding van Nederland
se concurrententen wordt ge
vraagd. Natuurlijk is het voor de
anderen niet onaantrekkelijk in
dien Van Gelder uit de markt
verdwijnt. KNP (Koninklijke
Nederlandse Papierfabrieken,
met de hoofdzetel in Maastricht)
is in staat de graantjes op te pik
ken uit het eventuele Van Gel-
dcr-failliet. Maar dat zegt nie
mand hardop. Een concern, tot
over de oren in de schulden,
smeekt opnieuw om respijt en
veel centen. En de bonden moe
ten knokken voor<de 22 miljoen
die krachtens het sociaal plan Ut
beschikking moet komen indien
Van Gelder over de kop zou
gaan. Knokken voor een gelijk
waardige positie naast krediteu-
ren als banken, overheid en be
leggers En het structuuronder
zoek lijkt inmiddels een begrip
uit een voorbije periode. Waar
blijft immers de structuur, de op
bouw. als de onderdelen in het
niets verdwijnen?
PIETER MUL
AMSTERDAM - De eerste vier
maanden van het nieuwe jaar
1981 zijn voor het internatio
nale beurswezen, alle omstan
digheden in aanmerking ge
nomen. niet onbevredigend
verlopen. In april schommel
de de Newyorkse effecten
beurs steeds rond de top van
1000 die al in het begin van de
januari-maand werd ingeno
men. terwijl de Amsterdamse
effectenbeurs eveneens voor
de meeste fondsengroepen
topwaarden van deze vier-
maanden-periode registreer
de
Op zich is dit bijzonder meeval
lend, want er zijn in de afgelo
pen periode sedert eind 1980
heel wat dingen gebeurd die
een drukkend effect op de
koersontwikkeling zouden
moeten hebben. Dat is ook
wel het geval geweest, maar
steeds wist zowel in Wall
Street als op het Damrak het
optimisme weer de boven
toon te voeren.
In Amerika was dit optimisme
gebaseerd op de overtuiging
dat na een zekere inloopperio
de, het republikeinse bewind
zal leiden tot economisch her
stel met lagere inflatie en ren
tedaling. In ons land hielp het
naderende dividend- en
jaarverslagenscizoen een
handje voor het opvijzelen
van het beursmoreel. Dat kon
gemakkelijk na de forse
koersdaling in de laatste
maanden van 1980. waardoor
1981 op een relatief laag
koersniveau was ingezet.
Doorgaans brengt hoop op
meevallende resultaten en di
videnden dan menige koper
naar de beurs, waardoor er
koersherstel optreedt naar
mate het tijdstip van de
jaarverslagen dichterbij kom-
t.
Nu
Er
le jaarresultaten inmid
dels bekend zijn, blijkt de te
neur daarvan toch niet mee te
vallen. Evenals in Wall Street,
waar nu vele winstcijfers over
het eerste kwartaal bekend
zijn, is ook de uitslag hier te
lande bijzonder verdeeld, ook
al betreft het nieuws voor ons
land nog de bedrijfsgegevens
van vorig jaar Maar het is dui
delijk dat de conjunctuur,
vour een sterk verdeeld beeld
heeft gezorgd.
;evallers. maar ook
vele tegenvallers. Blijkens de
koersstijgingen op de Am-
door
C. Wagenaar
sterdamse effectenbeurs van
de index voor zowel de indus
tricle als de handelsaandelen
viel het resultaat hier nogal
mee, maar de financiële sec
tor moest belangrijk terug
Vooral de bankaandelen la
gen in de afgelopen vier
maanden onder zware druk.
wat in jaren niet is voorgeko
men. De index zakte van 252
(1970 - 100) tot 218 en ook de
hypotheekbanken boekten
voor hun aandelen een be
langrijke teruggang Een en
ander houdt verband met de
moeilijke financiële situatie
in het bedrijfsleven, met na
me handel en industrie en de
vastgoedsector.
Zeer vast lag de scheepvaart-
groep tezamen met aandelen
KLM Hier werd dit jaar tot
dusver een stijging geboekt
van 122 tot 170, gedragen
vooral door aandelen Nedl
loyd maar bovenal de KLM
Dank zij grote AlftttilutfUl
belangstelling waarbij KLM
tezamen met vele Amerikaan
se luchtvaartaandelen sterk
getipt werden, liep ons natio
nale luchtvaartfonds dit jaar
op van f 55 tot rond f 120 Veel
minder spectaculair verliep
de koersindex voor de vijf in
ternationals Hier werd in de
eerste vier maanden een onre
gelmatige ontwikkeling ver
kregen, waarbij eind februari
de top werd aangeslagen
maar nadien een onevenwich
tig beloop ging ontstaan op
iets lager niveau En dit on
danks hogere koersen voor
Philips, Akzo en ten dele zelfs
voor Hoogovens.
De grote spelbreker was echter
Koninklijke Petroleum, die
sedert de top van f 107 medio
januari, geleidelijk afbrokkel
de tot rond f90. Allerlei bc
richten over grote olie-
overschotten in Amerika en
Europa en een zekere prijs-
druk op de vrije oliemarkten.
hebben de verwachtingen
voor de oliemaatschappijen
in 1981 sterk omlaag ge
schroefd.
Maar ondanks alles is het alge
meen koersgemiddelde se
dert 1981 begon toch opgelo
pen van 85 tot rond 90. Hieruit
mag echter niet de conclusie
getrokken worden dat alles
op de beurs ook koek en ei is
Het algemeen gemiddelde
omvat slechts het koers be
loop van 55 aandelen, terwijl
er enige honderden worden
genoteerd En juist waar de
grote slagen vielen, als bij
Duiker en Asselbcrghs. werd
het koersbeloop niet officieel
in de index geregistreerd
Ook bleven de omzetten, met
enkele uitzonderingen als de
KLM. uiterst beperkt en was
er vaak sprake van een zekere
gelatenheid Een en ander
hield nauw verband met de
sombere conjuncturele situa
tie waarin ons land verkeert
en vooral ook met het aanhou
den van de extreem hoge ren
te
Dit laatste was ook een krachti
ge rem op de koersontwikke
ling in Wall StnCj Want rit-
Dow Jones-index kwam daar
weliswaar in april weer boven
de 1000. het niveau dat ook dl
reet in het begin van januari
gold. maar veel verder kwam
de koersstand toch niet Ook
in Amerika bleef de reriiê in
de eerste vier maanden van
dit jaar op hoog niveau han
gen Vorig jaar was om dezelf
de tijd de bankrente al tot be
neden de 15 procent terugge
lopen Ditmaal kon er amper
beneden de 17 procent wor
den gekoerst en zelfs dat ging
niet van harte. Tegenvallende
prijsstijgingen en aanhou
dende hoge inflatiepercenta
ges in de eerste drie maanden,
werkten als een krachtige
rem op de zo nodige ontspan
ning aan het Amerikaanse
rentefront.
Het meest opmerkelijke van het
valutafront was de aanhou
dende vaste stemming voor
het Britse pond en de krachti
ge stijging van dc Amerikaan
se dollar Deze laatste liep se
dert eind 1980 in Amsterdam
op van f2,10 tot ruim f2.40
Meer vertrouwen in de finan-
cieel-economische politiek
vanderegenng-Reagan. maar
ook het optreden van een
nieuwe recessi'- met lagere
importen van olie en andere
produktcn in de VS. zijn hier
van de reden geweest
