VS en SUpraten
intensief over
kwestie-lil) anon
'n Leesbril
BRIL 58
Pauselijke gezant bij hongerstaker Sands
et^trans
Voorlopig geen Duitse tanks naar Riad
Onderzoek EG naar zwendel
Reagan acht
zichzelf
gezond, maar
economie niet
Pak's een vakantie
WOENSDAG 29 APRIL 1981
BUITENLAND
BELFAST (GPD) De paus heeft
zich rechtstreeks gemengd m de
Noordierse crisis door zijn secre
taris, mgr. John Magee, gisteren
naar Belfast te sturen. De per
soonlijke interventie van de paus
kwam als een donderslag bij hel
dere hemel hier. De sympathi
santen van de hongerstakers zei
den niet op de hoogte te zijn ge
bracht van het bezoek. Dat de in
Ulster geboren mgr. Magee
bracht in de Maze-gevangcnis
een bezoek aan de IRA-honger-
staker en Lagerhuislid Bobby
Sands die vandaag aan de 60e
dag van zijn hongerstaking be-
Ulilt
Volgens niet bevestigde bronnen
had mgr. Magee een persoonlijke
boodschap van de paus bij zich.
De katholieke inslag van de IRA
zit echter niet diep genoeg om
onmiddellijk gevolg te geven aan
de oproepen van de kerk van Ro-
Het spanningsveld tussen het
roomskatholiek kerkelijk gezag
en dat van de IRA werd gisteren
uitgebuit door de protestantse
leider dominee Ian Paisley. Tij
dens een persconferentie wees
hij erop dat het „hypocriet" was
van de kerk om hongerstakers de
laatste sacramenten toe te die
nen terwijl het vasten tot de
dood erop volgt een vorm van
zelfmoord is die tegen de leer
van de kerk indruist.
Verschillende katholieke geestelij
ken wezen er echter op dat ook
het geweten van het individu in
ogenschouw genomen moet i
den. „De houding van de roe,
katholieke kerk ten opzichte r
Noord-Ierland is glashelder", al
dus een geestelijke. „We zhn
voor een vredig en verenigd Ier
land en afkerig van geweld. Het
is verkeerd om te doen voorko
men alsof we de IRA zouden
steunen. We beoordelen hun en
hun geweldpleging".
Het ministerie van Noord-Ierland
wilde de speculaties dat Sands
spoedig naar een ziekenhuis in
Belfast zou worden overge
bracht, niet bevestigen. Het over
brengen van Sands van de ge
vangenis naar een burgerzieken
huis zal zijn leven niet rekken,
maar het zou de regering in poli
tiek opzicht beter uitkomen een
IR A-gevangene in een gewoon
ziekenhuis te laten overlijden
dan in een Britse gevangenis in
Noord-Ierland
Intussen is gisteren een 27-jarige
militair doodgeschoten en een
ander zwaargewond toen een au
to onder vuur werd genomen
Aangenomen wordt dat beiden
betrokken waren bij een gehei
me militaire operatie. Leger-
woordvoerders ontkennen dit.
De plegers van de aanslag moe
ten uit betrouwbare bron de
identiteit van de in burger gekle
de militairen vernomen hebben
Ian Paisley voorspelde dat als
Sands overlijdt in Noord-Ierland
een gruwelijke oorlog zal uitbre
ken Hij vrpeg de regering stap
pen te ondernemen om de veilig
heidstroepen m Ulster te verster
ken. Hij waarschuwde dat als de
regering zich niet van haar taak
kwijt, de Noordierse loyalisten
geen andere uitweg blijft dan
zichzelf te verdedigen Paisley
verzekerde dat protestanten niet
uit waren op confrontaties met
hun landgenoten. Een andere
woodvoerdcr van Paisleys De
mocratische Unionislenpartij zei
dat de IRA al gereed was voor
„de laatste slag".
Applaus voor Ronald Reagan. die
gisteren roor hel eerst na de aan
slag op zijn leven een rede hield.
WASHINGTON (AFP Reuter VPI)
De Amerikaanse president Rca
gan heeft gisteren in een rede het
congres voorgehouden dat zijn
gezondheid veel is verbeterd,
maar dat hij niet hetzelfde kon
zeggen van de Amerikaanse eco
nomie. Hij heeft in zijn eerste re
de sinds de aanslag op hem van
30 maart bij het congres aange
drongen zijn pakket economi
sche maatregelen aan Ie nemen
Reagan bedankte uitvoerig de
mensen die hadden bijgedragen
tot de snelle verbetering van zijn
gezondheid en noemde de vele
reacties uit het Amerikaanse
volk hartverwarmend. Hij vond
de suggesties dat dc Am> I
se maatschappij ziek is onjuist
omdat in een zieke maatschappij
geen mensen voorkomen zoals
geheim agent Timothy BCcCar
they die zich bij de aanslag tus
sen de president en de schotcn-
losscr wierp en zwaar werd ge
wond. of de twee anderen die bij
de aanslag werden gewond. Ja
mes Brady, de perschef van het
Witte Huis. en Thomas Delalan-
ty, polietieman in Washington.
Evenmin komen in een zieke maat
schappij mensen voor als de
twee astronauten die onlangs de
eerste vlucht van het ruimteveer
uitvoerden, zo meende Reagan.
Veel leden van het congres waren
van mening dat de president op
merkelijk goed was hersteld.
Rrag.m wr-i h. n vimt de
enigde vergadering van het Huis
van Afgevaardigden en de Se
naat om te laten zien dat hij vol
doende was hersteld van zijn ver
wondingen bij dc aanslag, om dc
strijd over het economisch her
vormingsprogramma te leiden
De president herhaalde zijn plan
non van 18 maart, waarin hij
scherpe bezuinigingen op de
overheidsuitgaven en een forse
verlaging van de inkomstenbe
lasting voorstelde. De Ameri
kaanse economie en in het bij
zonder het vrije ondernemer
schap moeten hierdoor versterkt
worden en de inflatie zou met de
helft moeten worden terugge-
brachl
Zijn plannen werden betrekkelijk
positief ontvangen, maar de op
positionele Democratische partij
die de meerderheid heeft in het
Huis van Afgevaardigden dreigt
zijn plannen om de inkomsten
belasting de komende drie jaar
met 10 procent terug te brengen
te verijdelen.
Enkele uren voordat Reagan zijn
rede hield keurde de begrotmgs-
missie van de 8t naai Rm
gans begroting voor liet finan» ie
ie i.i.ii 1982 goed Dti wa va n U
president een belangrijk succes
omdat hiermee een eerdere be
slissing werd teruggedraaid.
Drie Republikeinse senatoren
hadden toen met de Democraten
meegestemd en zodoende een
schipbreuk bewerkstelligd Re
publikeinse kringen verwachten
dat Reagans populariteit er voor
zal zoi g< n dat het groot tr
van zijn economisch programma
betrekkelijk moeiteloos het con
gres zal passeren
(per trein en touringcar)
Trans laat u kiezen uit 8 provincies. Bij elke tocht is volledig
pension, vele excursies en deskundige reisleidmg inbegrepen.
Bijvoorbeeld:
8 dagen Zeeland met 5 excursies vanaf f 639,- p.p.
8 dagen Twente met 4 excursies vanaf f 488,- p.p
8 dagen Zuid-Limburg met 4 excursies vanaf f 455,- p.p.
Meer over deze reizen ontdekt u in
verkrijgbaar bij de NS-stations.
de reisburo's en de Rabobanken
Of bet 030 62 7844
£ekkeruvg
de Trans brochure Zomer 1981, gratis
Mtkanticmzen
Het aktteve reisbureau
van de Nederlandse Spoorwegen
Schmidt tijdens bezoek aan Saoedi-Arabië:
(Van onze correspondent
Hans Amesz)
BONN (GPD) Saoedi-Arabie krijgt
voorlopig geen tanks van het ty
pe Leopard II uit de Bondsrepu
bliek. Kanselier I lelmut Schmidt
heeft kroonprins Fahd gisteren
gezegd dat West-Duitsland op dit
moment niet tegemoet kan ko
men aan de wensen van de Saoe-
dies over wapenleveranties
Dit hangt samen met het feit dat
export van wapens aan een land
als Saoedi-Arabie voor zeer veel
Westduitse politici, maar ook
voor evenveel andere Duitsers,
een nogal problematische aangc
legenheid is. Ten eerste meent dc
Bondsrepubliek op historische
gronden verplicht tc zijn tot ui
terste terughoudendheid bij ex
port van wapens. Ten tweede
speelt in Bonn een belangrijke
rol dat Israel al lang geleden
heeft aangekondigd verkoop van
Duitse tanks aan een Arabisch
land op te vatten als een „dolk
stoot in de rug": „Waren de Duit
sers immers niet verantwoorde
lijk voor de moord op zes miljoen
joden?". Volgens Israel en ook
volgens veel Westduitsers bete
kent dit dat de Bondsrepubliek
nooit meer wapens mag leveren
aan welk land dan ook waarmee
Israel in feite op voet van oorlog
verkeert.
De Westduitse regeringswoord
voerder Kurt Becker zei in Riad,
de hoofdstad van Saoedi-Arabie,
dat kroonprins Fahd de uitlatm
gen van Helmut Schmidt als
„kennisgeving" heeft aangeno
men. Becker zei ook dat Schmidt
het betreurde dat de Bondsrepu
bliek nog steeds geen definitief
standpunt over wapcnleveran-
ties aan Saoedi-Arabie heeft in
genomen De kanselier had dat
min of meer toegezegd tijdens
het bezoek van koning Chaled
aan Bonn in 1979. „Maar", aldus
Becker, „na de bondsdagverkie
zingen van oktober 1980 is de si
tuatie veranderd".
Schmidt heeft in Saoedi-Arabie
duidelijk gezegd dat hij er alles
aan zal doen om te bevorderen
dat er binnen het Westduitse par
lement en ook in zijn eigen partij
(SPD) binnenkort duidelijke
standpunten worden ingenomen
over de export-politick van wa
pens. Daarbij heeft hij er geen
twijfel over laten bestaan dat die
politiek nu in de Bondsrepubliek
wordt onderzocht.
Naar verluidt ging het overgrote
deel van het vier uur dun-nd. (in
plaats van de geplande twee uur)
gesprek tussen Schmidt en
kroonprins Fahd over de econo
mische betrekkingen tussen dc
Bondsrepubliek en Saoedi-Ara-
bië Beide zijden zouden verze
kerd hebben dat de economische
nmenwarkiiuf tussen de twee
landen bevorderd moet worden
De Bondsrepubliek is voor een
kwart van zijn olie-invoer afhan
kelijk van Saoedi-Arabie en na
de Europese Gemeenschap en
Amerika is Saoedi Arabic dc be
langrijkste handelspartner van
West-Duitsland
De kranten in Saoedi-Arabie zijn
vol lof over de Bondsrepubliek
Dat komt met name ook door het
feit dat Schmidt tc kennen heeft
gegeven dat de Palestijnen recht
hebben op een „recht op zelfbe
schikking" en dal de Bondsrepu
Uk k inu ninfl I dst di PLO
betrokken moet worden bij on
derhandelingen over het Mid
den-Oosten
Dt Westduitse (xmdikanjrlirr Helmul Schmidt in getprrk met koning
Chaled van Saoedie-Arabic
WASHINGTON (Reuter/
AFP/UPI/GPD) De ern
stige crisis in Libanon
heeft gisteren druk diplo
matiek contact tussen de
Verenigde Staten en de
Sowjet-Unie veroorzaakt,
zo is van betrouwbare
bronnen op het Ameri
kaanse ministerie van bui
tenlandse zaken verno-
Het ministerie wilde geen com-
mentaar leveren op geruchten
dat een hoge Sowjet-diplomaat,
Communisten
staan achter
Mitterrand
PARIJS (GPD) De Franse com
munistenleiders hebben hun
aanhang opgeroepen in de twee
de ronde van de presidentsver
kiezingen op 10 mei hun stem uit
te brengen op de socialistische
kandidaat Francois Mitterrand.
Het politbureau van de commu
nistische partij kwam gisteren in
de loop van de dag tot dit besluit,
nadat hun eigen presidentskan
didaat Georges Marchais in de
eerste ronde met niet meer dan
15 procent van de. uitgebrachte
stemmen een zware nederlaag
geleden had. De PC verbindt aan
dit stemadvies geen enkele voor
waarde. Het doel waarnaar wordt
gestreefd, zo luidt het officiële
communiqué, is „een regering
van verenigd links waarin de
communisten hun plaats krij
gen".
Georges Marchais zei na afloop van
het intern beraad dat de commu
nisten in „hun strijd tegen Gis-
card en het kapitalisme" geen
andere keus open stond. Mar
chais had opnieuw kritiek op de
socialistenleider, wiens program
hij nog eens als „vaag" definieer
de.
Deze stap van de communisten
komt een dag na de verklaring
van de eveneens verslagen gaul
listenleider Jacques Chirac,
waarin te lezen stond dat hij zijn
volgelingen volledig vrij laat in
hun keuze. Zelf, zo deelde hij bij
dezelfde gelegenheid mee, zal hij
op president Giscard stemmen,
omdat „er nu eenmaal geen an
dere keus mogelijk is".
vermoedelijk ambassadeur Ana
toli Dobrynin, over de Libanese
crisis heeft gesproken met de
Amerikaanse onderminister van
buitenlandse zaken Walter
Stoessel. Deze laatste zou er bij
de Rus op hebben aangedrongen
dat Moskou druk op Syrië uitoe
fent om dat land ertoe te bewe
gen een eind te maken aan de Sy
rische militaire acties tegen de
Libanese christenen.
De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Kurt Waldheim,
heeft gisteren uiting gegeven aan
zijn "diepe bezorgdheid" over de
hernieuwde vijandelijkheden in
Libanon. Hij gelastte tevens een
onderzoek naar de dood van een
Iers lid van Unifil. Deze bleek
maandagavond met drie schoten
in de rug te zijn vermoord. Een
tweede Ier van Unifil wordt ver
mist.
Bij de VN zei men niet te weten
wie voor deze daad verantwoor
delijk is. Van Israëlische militai
re zijde werd de verantwoorde
lijkheid op Palestijnse guerrilla
strijders gelegd, maar dit is in
middels door de PLO met klem
tegengesproken.
Terwijl de Syrische minister van
buitenlandse zaken Chaddam
gisteren in Beiroet onderhande
lingen begon om tot een duur
zaam staakt-het-vuren in Liba
non te komen, schoten twee Is
raëlische Phantom-jagers twee
Syrische helikopters neer. Dc
toestellen stortten brandend
neer niet ver van de Libanese
stad Zahle, toneel van voortdu
rende gevechten de afgelopen
vier weken tussen Syrische een
heden van de Arabische vredes
macht en door Israël bewapende
christen-rechtse falangisten.
Om hun grip op Zahle te verstevi
gen en om te voorkomen dat de
falangisten vanuit hun posities
op de toppen van de Sannine-
bergketen ten westen van Zahle
de stad zouden kunnen blijven
beschieten, ondernamen de Sy-
riërs afgelopen weekeinde aan
vallen o.a. met helikopters op fa-
langistische stellingen in de San-
nine-bergen.
Israël heeft deze Syrische aanval
len omschreven als "een poging
om de Libanese christenen uit te
moorden" en vervatte een en an
der in officiële waarschuwingen
aan het adres van de regering in
Damascus. Ook Amerika keurde
het Syrische optreden tegen de
falangisten af. Meteen na het
neerschieten door Israël van de
Syrische helikopters nam de
spanning in de rest van Libanon
enorm toe. Israël heeft altijd ge
dreigd niet te zullen toestaan dat
zijn christen-rechtse Libanese
vrienden "door de Syriërs en de
Palestijnen zouden worden ver
nietigd". Dit was echter de eerste
keer dat Israël zich direct met de
strijd in Libanon tussen falangis
ten en Syriërs militair bemoeide.
De Israëlische actie betekent dus
een gevaarlijke nieuwe ontwik
keling in de huidige Libdnese
crisis.
Op de rug van een Boeing 747 keerde gisteren de Space shuttle terug op Cape Canaveral.
Met bestrijdingsmiddelen voor derde wereld
(Van onze correspondent
Jan Gerritsen)
LUXEMBURG (GPD) De Europe
se Commissie gaat onderzoeken
of er geknoeid wordt met voed
sel en bestrijdingsmiddelen die
in het kader van Europese hulp
aan ontwikkelingslanden wor
den geleverd. Aanleiding hiertoe
is de zwendel met een middel te
gen schimmel bij kofficplanten
waaraan een Nederlands bedrijf
zich in enkele Oostafrikaanse
landen schuldig zou hebben ge
maakt.
Het Nederlandse „Kollum Che
mie" zou bestrijdingsmiddelen
tegen de schimmelziekte bij kof-
VS trekken
Awacs terug
uit Duitsland
WASHINGTON (AFP) De Ver
enigde Staten hebben besloten
de twee vliegende radar-toestel
len, Awacs, die nog in de Bonds
republiek waren om toezicht te
houden op de militaire activiteit
vaq de Sowjet-Unie rond Polen,
terug te trekken. Eerder waren er
al twee teruggetrokken.
De Awacs waren in december jl.
naar de Bondsrepubliek gezon
den toen de Amerikaanse rege
ring een Sowjet-invasie in Polen
vreesde.
Gisteren heeft een van de toestel
len de Amerikaanse basis in
Ramstein verlaten om terug te
keren naar de operatiebasis op
IJsland. De laatste Awac zal bin
nen enkele dagen volgen.
fieplanten zo met kalk hebben
verdund dat ze niet langer werk
zaam waren. Deze zwendel is in
Kenia en in Ethiopië vastgesteld.
Op 17 mei begint in de Ethiopi
sche hoofdstad Addis Abeba een
proces tegen de importeur van
het bestrijdingsmiddel. De kof-
fie-oogst van 1979 is in Ethiopië
als gevolg van de fraude gedeel
telijk mislukt.
De koffiefraude werd aan de orde
gesteld door minister Jan de Ko
ning (ontwikkelingssamenwer
king). die als voorzitter van de
EG-ministerraad in Luxemburg
optrad. Europees commissaris
Cheysson zei dat controle aan de
bron in Europa niet moeilijk is,
maar dat in het geval van han
delstransacties alleen effectieve
controle in het ontvangende land
kan plaatshebben. Een dergelij
ke controle voor zaaizaad in Ke
nia, die met Nederlandse hulp
plaatsvindt, loopt volgens minis
ter De Koning uitstekend.
De EG-ministers besloten voor
ruim 800.000 gulden noodhulp
aan Libanon te geven. Het gaat
om een deel van een zogenaamd
'crash program' van het Interna
tionale Rode Kruis tot een totaal
van ruim drie miljoen gulden.
Goedkeuring werd verleend aan
het voedselhulpprogram van de
Gemeenschap voor dit jaar. Het
formele besluit moest nog wor
den uitgesteld omdat het advies
van het Europees Parlement -
dat al twee maanden in het bezit
is van het EG-voorstel - nog niet
binnen was.
Het Europese voedselhulppro
gram omvat dit jaar 927 663 ton
graan, 150.000 ton melkpoeder
en 45.000 ton boterolie. De EG-
ministers van ontwikkelingssa
menwerking komen in juni op
nieuw bijeen voor overleg over
de zogenaamde Noord-Zuid dia
loog die in de loop van dit jaar
weer op gang moet komen.
Cheysson vindt dat de Europese
Gemeenschap Washington moet
motiveren opnieuw een actieve
rol in deze noord-zuid dialoog
(tussen rijke cn arme landen) te
gaan spelen.
...wordt gemaakt
door de keuze van de
juiste glazen.
Dat kunt u aan uw
opticien overlaten.
Zoekt u maar een
mooi montuur uit
waar we die glazen
in kunnen zetten.
Bij Bril 58 hoeft u van
de prijs niet wakker
te liggen
'n kwestie
van bekijken.
Haarlemmerstraat 58, Leiden, telefoon 071-140148
